Góra skąpstwa

Andrzej Kozioł Cnota oszczędności, grzech skąpstwa

Oszczędność była jedną z fundamentalnych cnót, bardziej plebejskichplebejskiplebejskich niż szlacheckich, chociaż w kanonie polskiej literatury właśnie szlachta – ale drobna (...) – reprezentuje oszczędność na pograniczu sknerstwa.

Stary KiemliczStary KiemliczStary Kiemlicz trzęsie się o miód, do którego mogą się dobrać jego synowie, a imćimćimć pan RzędzianRzędzianRzędzian niedwuznacznie, acz sprytnie, przymawia sięprzymawiać sięprzymawia się o podarki, które gromadzi i zwozi do rodzinnej siedziby ze skrzętnością pracowitej mrówy.

To z jednej strony – z drugiej słynne złote podkowy gubione przez polską deputacjędeputacjadeputację, kielich, za który można by wystawić grzeczny regimentregimentregiment, roztrzaskany w pijackiej euforii przez wielmożęwielmożęwielmożę w PotopiePotopPotopie.

Nie licząc jednak Powracającej faliPowracająca falaPowracającej fali i kilku pomniejszych utworów, polska literatura nie dorobiła się nigdy dzieł w rodzaju Eugenii GrandetEugenia GrandetEugenii Grandet i SkąpcaSkąpiecSkąpca.

Pomiędzy oszczędnością a skąpstwem zazwyczaj przebiega dość wyraźna granica. I GrandetGrandetGrandet, i HarpagonHarpagonHarpagon nie oszczędzają w imię określonego celu. Ojciec Eugenii pieści nocą złote monety, napawa się ich ciężarem i dźwiękiem. Pieniądz – prawdziwy pieniądz, nie tak zwany znak pieniężny – nie jest środkiem, który pozwala osiągnąć cel, sam stał się celem. Nie zaspokoi namiętności, nie zostanie wydany ani na rozpustę, ani na inwestycje, ponieważ sam stanowi wielką namiętność skąpca...

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Andrzej Kozioł, Cnota oszczędności, grzech skąpstwa, dostępny w internecie: https://dziennikpolski24.pl/cnota-oszczednosci-grzech-skapstwa/ar/c3-2052452 [dostęp 27.10.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).