Dla dekadentów znużonych życiem miłość była sposobem na uśmierzenie egzystencjalnego bólu. Dawała możliwość zapomnienia o nędzy i absurdzie istnienia. Erotyczne uniesienie dostarczało ekstatycznych wrażeń. Niestety, te kojące, a jednocześnie pobudzające twórczo doznania były przelotne i krótkotrwałe. Chwilowa rozkosz, zaraz po tym jak przeminęła, obnażała ludzką niedolę, dawała poczucie niedosytu i wiecznego niespełnienia.
treść filmu Pocałunek (1963), reż. Andy WarholAndy Warhol.
O miłości...
Omów, w jaki sposób twórcy wcześniejszych epok pisali o miłości.
Wyjaśnij, na czym polegał ideał miłości romantycznej.
Zapoznaj się z dziełem Szał uniesień Wacława Podkowińskiego. Opisz,
co widzisz na obrazie. Co szczególnie zwróciło twoją uwagę?
Znajdź opis obrazu Szał uniesień Podkowińskiego. Określ, co zwróciło twoją uwagę.
Zinterpretuj tytuł dzieła Podkowińskiego.
Określ, jakie emocje wzbudza w tobie ten obraz. Czy jest on kontrowersyjny?
Płótno Podkowińskiego w momencie swego powstania zostało okrzyknięte skandalem. Wyjaśnij powody takiego odbioru obrazu.
Określ, co sprawia, że obraz Szał uniesień Podkowińskiego jest ekspresyjny i dynamiczny.
Usta ku twym ustom...
Miłość, kobieta, przenikanie się sfery cielesnej i duchowej - to tematy funkcjonujące w poezji Kazimierza Przerwy‑Tetmajera. Jego erotyki szybko znalazły liczne grono odbiorców. Zakochani czytali je z rumieńcem wstydu, wpisywali do pamiętników i cytowali w listach. Wiersze wykraczały poza konwencję: przedstawiały nie tylko romantyczny, uduchowiony aspekt miłości, lecz także jej wymiar fizyczny, zmysłowy. Tetmajer w swoich utworach wielbił kobiece ciało. Delikatnie, a jednocześnie bardzo odważnie opowiadał o miłosnym uniesieniu, które było jednym ze sposobów
na ukojenie egzystencjalnego bólu.
Ja, kiedy usta...Ja, kiedy usta ku twym ustom chylę
Nie samych zmysłów szukam upojenia,
Ja chcę, by myśl ma omdlała na chwilę,
Chcę czuć najwyższą rozkosz – zapomnienia...Namiętny uścisk zmysły moje strudził –
Czemu ty patrzysz z twarzą tak wylękłą?
Mnie tylko żal jest, żem się już obudził,
I że mi serce przed chwilą nie pękło.Błogosławiona śmierć, gdy się posiada
Czego się pragnie nad wszystko goręcej,
Nim twarz przesytu pojawi się blada,
Nim się zażąda i znowu i więcej...
Określ typy liryki, do którego należy wiersz Kazimierza Przerwy‑Tetmajera Ja, kiedy usta ku twym ustom chylę…
Określ sytuację liryczną utworu.
Scharakteryzuj podmiot liryczny w wierszu.
Wyjaśnij, do jakiego rodzaju miłości nawiązuje podmiot liryczny.
Określ, czym jest miłość według Kazimierza Przerwy‑Tetmajera.
Określ, do jakiego prądu filozoficznego z przełomu XIX i XX wieku nawiązuje Kazimierz Przerwa‑Tetmajer w wierszu. Uzasadnij swój wybór.
Pocałunek
Napisz interpretację obrazu Gustava KlimtaGustava Klimta Pocałunek.
Określ, w jaki sposób artysta ukazuje miłość.
Wyjaśnij, na czym polega równorzędność postaci na obrazie.
Miłosne zauroczenie - wpisz do oznaczonych pól spostrzeżenia dotyczące bogactwa emocjonalnego i symbolicznych odniesień kulturowych.
Opisz technikę malarską Gustava Klimta i uzasadnij, dlaczego ma ona związek z secesją.
Wyjaśnij, na czym polega uniwersalizm obrazu Pocałunek Gustava Klimta.
Mów do mnie jeszcze...
Wyszukaj w dowolnym źródle i zapoznaj się z treścią piosenki Czesława Niemena Mów do mnie jeszcze... .
Mów do mnie jeszcze...XXXV (z cyklu Preludya)
Mów do mnie jeszcze... Za taką rozmową tęskniłem lata... Każde twoje słowo
słodkie w mym sercu wywołuje dreszcze –
mów do mnie jeszcze...Mów do mnie jeszcze... Ludzie nas nie słyszą,
słowa twe dziwnie poją i kołyszą,
jak kwiatem, każdym słowem twym się pieszczę
mów do mnie jeszcze...
Określ sytuację liryczną wiersza Mów do mnie jeszcze...
Omów budowę utworu. W jaki sposób wpływa ona na odbiór wiersza?
Określ, co stanowi dominantę kompozycyjną wiersza i jaką pełni funkcję.
Wskaż, jaką funkcję pełnią zastosowane w wierszu znaki interpunkcyjne.
Opisz sytuację komunikacyjną wykreowaną w wierszu.
Udowodnij, że w wierszu dominuje funkcja magiczna języka.
Wypisz z wiersza porównanie i personifikację. Jaką funkcję w tekście pełnią
te środki wyrazu?
Pocałunki
Miłość to temat nieprzerwanie inspirujący artystów. Jej przedstawienia nierzadko są banalne i schematyczne, zdarzają się jednak i takie, które zachwycają, wzruszają
czy skłaniają do refleksji. Dzieła przełomu XIX i XX wieku eksponujące zmysłowy aspekt miłości otworzyły drogę późniejszym twórcom poruszającym ten temat.
Auguste Rodin
[czyt.: ogist rodę] (12.11.1840 - 17.11.1917) – francuski rzeźbiarz łączący w swoich pracach elementy symbolizmu i impresjonizmu. Stworzona około 1882 roku rzeźba Pocałunek przedstawiała Paolo i Francescę – bohaterów Boskiej komedii Dantego. Dzieło początkowo nosiło tytuł Francesca da RiminiFrancesca da Rimini. Odsłonięto je w 1898 roku. Rzeźba wzbudziła wielki zachwyt, choć nie brakowało też głosów krytyki, zarzucających Rodinowi zbyt śmiałe przedstawienie miłosnej relacji.
Wyszukaj w dowolnym źródle i obejrzyj film Pocałunek Andy'ego Warhola [czyt.: endiego łorala].
Pocałunek to trwający 50 minut eksperymentalny film Andy'ego Warhola [czyt.: endiego łorala], stworzony w 1963 roku. Był on jednym z pierwszych filmów nakręconych w kultowej pracowni artysty – nowojorskiej Fabryce. Warhol pokazuje w nim tylko całujące się pary, z których każda widoczna jest na ekranie przez trzy i pół minuty.
Opisz rzeźbę Auguste’a Rodina [czyt.: ogusta rodę].
Znajdź opis rzeźby Pocałunek Rodina. Określ, jakie emocje wzbudza w tobie dzieło.
Wyjaśnij, w jaki sposób artysta przedstawia związek dwojga osób.
Napisz wypowiedź argumentacyjną na temat: 'Wizerunek miłości w kulturze
na przestrzeni wieków'. W pracy odwołaj się do:
wybranej lektury obowiązkowej,
sensu jednego z wierszy K. Przerwy‑Tetmajera zamieszczonego w tym materiale,
wybranych kontekstów.
Twoja praca powinna liczyć co najmniej 400 wyrazów.
Zadaniowo
Przygotuj głos w dyskusji na temat: 'Co spowodowało, że na przełomie XIX i XX wieku zmienił się sposób ukazywania cielesności w dziełach literackich i w innych tekstach kultury?'.
Napisz interpretację porównawczą utworów Ja, kiedy usta… Kazimierza Przerwy‑Tetmajera i O przyjdź! Stanisława Koraba‑Brzozowskiego. W jaki sposób oba wiersze sobie odpowiadają?
Napisz wypowiedź argumentacyjną na temat: 'Czy miłość może być lekiem
na rozpacz?'. W pracy odwołaj się do:
wybranej lektury obowiązkowej,
sensu wiersza K. Przerwy‑Tetmajera 'Lubię, kiedy kobieta',
wybranych kontekstów.
Twoja praca powinna liczyć co najmniej 400 wyrazów.
Lubię, kiedy kobieta...Lubię, kiedy kobieta omdlewa w objęciu,
kiedy w lubieżnem zwisa przez ramię przegięciu,
gdy jej oczy zachodzą mgłą, twarz cała blednie,
i wargi się wilgotne rozchylą bezwiednie.Lubię, kiedy ją rozkosz i żądza oniemi,
gdy wpija się w ramiona palcami drżącemi,
gdy krótkim, urywanym oddycha oddechem
i oddaje się cała z mdlejącym uśmiechem.I lubię ten wstyd, co się kobiecie zabrania
przyznać, że czuje rozkosz, że moc pożądania
zwalcza ją, a sycenie żądzy oszalenia,
gdy szuka ust, a lęka się słów i spojrzenia.Lubię to – i tę chwilę lubię, gdy koło mnie
wyczerpana, zmęczona leży nieprzytomnie,
a myśl moja już od niej wybiega skrzydlata
w nieskończone przestrzenie nieziemskiego świata.
Zapoznaj się z poniższymi słowami‑kluczami związanymi z lekcją, a następnie zaproponuj ich własną kolejność. Możesz kierować się tym, co Cię zaciekawiło, poruszyło, zaskoczyło itp. Przygotuj krótkie uzasadnienie swojej propozycji. Słowa‑klucze: Kazimierz Przerwa‑Tetmajer, miłość, erotyzm, erotyk, poezja miłosna, Władysław Podkowiński, Gustaw Klimt, Auguste Rodin, pocałunek.