Ludowa mądrość

Adam Mickiewicz Trzech Budrysów

BALLADA LITEWSKA

Stary Budrysj0000008P9B6v21_000tp001Budrys trzech synów, tęgich jak sam Litwinów,
Na dziedziniec przyzywa i rzecze:
«Wyprowadźcie rumaki i narządźcie kulbakij0000008P9B6v21_000tp002kulbaki,
A wyostrzcie i groty, i miecze.

Bo mówiono mi w Wilnie, że otrąbią niemylnie
Trzy wyprawy na świata trzy strony:
Olgierdj0000008P9B6v21_000tp003Olgierd ruskie posady, Skirgiełłj0000008P9B6v21_000tp004Skirgiełł Lachyj0000008P9B6v21_000tp005Lachy sąsiady,
A ksiądzj0000008P9B6v21_000tp006ksiądz Kiejstutj0000008P9B6v21_000tp007Kiejstut napadnie Teutonyj0000008P9B6v21_000tp008Teutony.

Wyście krzepcy i zdrowi, jedźcie służyć krajowi,
Niech litewskie prowadzą was bogi;
Tego roku nie jadę, lecz jadącym dam radę:
Trzej jesteście i macie trzy drogi.

Jeden z waszych biec musi za Olgierdem ku Rusi,
Ponad Ilmenj0000008P9B6v21_000tp009Ilmen, pod mur Nowogrodu;
Tam sobole ogony i srebrzyste zasłony,
I u kupców tam dziengij0000008P9B6v21_000tp00Adziengi jak lodu.

Niech zaciągnie się drugi w księdza Kiejstuta cugij0000008P9B6v21_000tp00Bcugi,
Niechaj tępi Krzyżaki psubraty;
Tam bursztynów jak piasku, sukna cudnego blasku
I kapłańskie w brylantach ornatyj0000008P9B6v21_000tp00Cornaty.

Za Skirgiełłem niech trzeci poza Niemen przeleci;
Nędzne znajdzie tam sprzęty domowe,
Ale za to wybierze dobre szable, puklerzej0000008P9B6v21_000tp00Dpuklerze
I mnie stamtąd przywiezie synowę.

Bo nad wszystkich ziem branki milsze Laszkij0000008P9B6v21_000tp00ELaszki kochanki,
Wesolutkie jak młode koteczki,
Lice bielsze od mleka, z czarną rzęsą powieka,
Oczy błyszczą jak dwie gwiazdeczki.

Stamtąd ja przed półwiekiem, gdym był młodym człowiekiem,
Laszkę sobie przywiozłem za żonę;
A choć ona już w grobie, jeszcze dotąd ją sobie
Przypominam, gdy spójrzę w tę stronę».

Taką dawszy przestrogę, błogosławił na drogę;
Oni wsiedli, broń wzięli, pobiegli.
Idzie jesień i zima, synów nié ma i nié ma
Budrys myślał, że w boju polegli.

Po śnieżystej zamieci do wsi zbrojny mąż leci,
A pod burkąj0000008P9B6v21_000tp00Fburką wielkiego coś chowa.
«Ej, to kubeł, w tym kuble nowogrodzkie są ruble?»
– «Nie, mój ojcze, to Laszka synowa».

Po śnieżystej zamieci do wsi zbrojny mąż leci,
A pod burką wielkiego cóś chowa.
«Pewnie z Niemiec, mój synu, wieziesz kubeł bursztynu?»
– «Nie, mój ojcze, to Laszka synowa».

Po śnieżystej zamieci do wsi jedzie mąż trzeci,
Burka pełna, zdobyczy tam wiele,
Lecz nim zdobycz pokazał, stary Budrys już kazał
Prosić gości na trzecie wesele.

j0000008P9B6v21_00000_BIB_001 Źródło: Adam Mickiewicz, Trzech Budrysów, [w:] tegoż, Wiersze, oprac. Czesław Zgorzelski, Warszawa 1983, s. 259–261.