Tęsknota silniejsza niż śmierć
Zygmunt II August (1520‑1572) był ostatnim królem Polski i wielkim księciem litewskim z dynastii Jagiellonów. Na tron został wyniesiony w wieku 10 lat. Okres jego panowania nazywany jest złotym wiekiem, to czas rozkwitu kultury, nauki i sztuki.
Po śmierci pierwszej żony Zygmunt II August wziął potajemny ślub z Barbarą Radziwiłłówną. Małżeństwo to zostało zawarte wbrew woli matki i ojca Zygmunta II. Uznano je za mezaliansmezalians. Niezrażony król doprowadził w 1550 roku do koronacji Barbary na królową Polski. Niestety rok później królewska małżonka zmarła.
Przyjrzyj się dokładnie obrazowi Józefa Simmlera Śmierć Barbary Radziwiłłówny i odpowiedz na pytania. Zapisz je w polach tekstowych i umieść tak, aby ilustrowały elementy obrazu.
Kim są przedstawione postacie? Co robią?
Jakie sprzęty i przedmioty znajdują się w pomieszczeniu?
Nazwij emocje mężczyzny. Po czym je rozpoznajesz?
Gdzie pada światło na obrazie? Która postać jest bardziej wyeksponowana i dlaczego?
Jakie kolory dominują na obrazie?
Jak można określić scenę śmierci Barbary? Wypisz przymiotniki.
Dowiedz się i opisz, kim była Barbara Radziwiłłówna i jakie były losy jej miłości.
Jaki jest nastrój obrazu Józefa Simmlera Śmierć Barbary Radziwiłłówny?
Nazwij uczucia, jakie mogły towarzyszyć królowi przy łożu śmierci żony.
Legenda mówi, że panu Twardowskiemu, jako jedynemu czarnoksiężnikowi, udało się wywołać ducha Barbary Radziwiłłówny. Zygmunt II August ogromnie rozpaczał po śmierci żony i pragnął ją zobaczyć choć na chwilę. Poprosił o pomoc Twardowskiego...
Przyjrzyj się obrazowi Wojciecha Gersona lub zapoznaj się z jego opisem. Jakie wydarzenie przedstawił na nim malarz? Które postacie z obrazu Simmlera rozpoznajesz?
Napisz krótką notatkę encyklopedyczną o wybranej postaci przedstawionej na obrazie Gersona.
Opisz scenerię, w jakiej pojawił się duch Barbary.
W jakiej scenerii pojawiają się postacie nadprzyrodzone w różnych dziełach kultury? Za pomocą jakich środków buduje się nastrój grozy i tajemnicy? Podaj przykłady.
Opisz tytułową postać obrazu Wojciecha Gersona. Zwróć uwagę na elementy, które mają pokazać, że Barbara przybyła z zaświatów. Możesz skorzystać z podpowiedzi:
w centralnej/ górnej części obrazu;
ciemne i ciężkie kotary kontrastujące z jasną postacią, pozostałe osoby ukazane na obrazie namalowano w ciemnych barwach;
świetlista, lśniąca, otoczona blaskiem, rozjaśniająca mrok, delikatna, lekka;
ubrana w: królewski strój, białą ślubną suknię, zwiewny przejrzysty welon, koronę królowych, bogatą szatę, płaszcz obszyty gronostajem;
unosząca się w powietrzu, otoczona mgłą – dymem z naczynia stojącego na podłodze;
o spokojnej, rozjaśnionej blaskiem twarzy.
Napisz, jak na pojawienie się zjawy reaguje król. Na co wskazuje układ jego rąk?
Omów, jak na pojawienie się zjawy reaguje mistrz Twardowski oraz pozostałe postacie znajdują się na obrazie. Jak się zachowują, co wyrażają?
Zastanów się, o czym mogą myśleć chłopcy namalowani z prawej i lewej strony obrazu. Zapisz prawdopodobne przemyślenia jednego z nich.