Nowomowa – język władzy totalitarnej

Starter

  • fotografia czarno‑biała: Pochód 1‑majowy na ulicach Wrocławia; techniki zdobywania władzy za pomocą słowa w retoryce starożytnej; zjawisko nowomowy; polecenie obejrzenia dowolnego wydania „Dziennika Telewizyjnego” z lat 80. XX wieku i zastanowienia się, pod jakim względem język tego programu różni się od współczesnych serwisów informacyjnych; polecenie przeczytania dowolnego fragmentu przemówienia polityków PRL‑u – np. Władysława Gomułki czy Edwarda Gierka – i wynotowanie z niego hasła, w których pojawiają się przymiotniki socjalistyczny, ludowy lub rzeczowniki postęp, lud, sojusz, obowiązek; fotografia czarno‑biała: Międzyzakładowy Komitet Strajkowy i Komisja Rządowa. Przemówienie Mariana Jurczyka, Stocznia Szczecińska; 

Rozdział: Nowomowa

  • charakterystyka zjawiska nowomowy; geneza terminu; informacje o powieści "Rok 1984"George'a Orwella; fotografia: Ministerstwo prawdy - fotomontaż zainspirowany powieścią George'a Orwella „Rok 1984”;

Rozdział: Do przeczytania (I)

  • George Orwell "Rok 1984" (fragment o nowomowie); jedno ćwiczenie otwarte; 

Rozdział: Do przeczytania (II)

  • Irena Kamińska‑Szmaj "Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918‑2000"; trzy ćwiczenia otwarte związane z tekstem; 

Rozdział: Do przeczytania (III)

  • Michał Głowiński "Nowomowa"; jedno ćwiczenie otwarte dotyczące tekstu; 

Rozdział: Do przeczytania (IV)

  • Jerzy Bralczyk "O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych"; dwa ćwiczenia otwarte związane z tekstem; 

Rozdział: Konteksty

  • Agnieszka Dytman‑Stasieńko "Święto zawłaszczonych znaczeń. 1 maja w PRL. Ideologia, rytuał, język"; ćwiczenie interaktywne; ćwiczenie interaktywne słowa klucze; dwa ćwiczenia otwarte (w tym opis załączonego plakatu propagandowego epoki PRL).

Zadaniowo

  • Jedno  ćwiczenie interaktywne i jedno otwarte, słowa klucze.

Bibliografia:

  • Źródło: Agnieszka Dytman-Stasieńko, Święto zawłaszczonych znaczeń. 1 maja w PRL. Ideologia, rytuał, język, Wrocław 2006, s. 125–164.
  • Źródło: Jerzy Bralczyk, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Warszawa 2001, s. 75–76.
  • Źródło: Michał Głowiński, Nowomowa, [w:] Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Lublin 2001, s. 173–177.
  • Źródło: Irena Kamińska-Szmaj, Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon inwektyw politycznych 1918–2000, Wrocław 2007, s. 27–31.
  • Źródło: George Orwell, Rok 1984, tłum. Tomasz Mirkowicz, Warszawa 2013, s. 245–246.
Aplikacje dostępne w
Pobierz aplikację ZPE - Zintegrowana Platforma Edukacyjna na androida