Pochodnie Nerona

Szczegóły:

Tytuł

Pochodnie Nerona

Autor

Siemiradzki, Henryk (1843-1902) autor

Data powstania

1876

Miejsce powstania

Rzym. Polska

Gatunek

obraz

Technika

technika olejna

Materiał

płótno. farba olejna

Ikonografia

98B(NERO) (story of) Nero, the Roman Emperor. 98A(+3) (+ szczególne sposoby przedstawienia osoby historycznej). 98(+9) (+ przynależna do historii rzymskiej). 98C(...)4 female persons from classical history (with NAME) - aggressive relationships of person from classical history. 25F23(TIGER) beasts of prey, predatory animals: tiger

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Cyfrowe Dziedzictwo Kulturowe [] [2011-04-01 - 2014-03-31]

Opis

Obraz ten, posiadający pierwszy numer inwentarzowy, został podarowany przez autora w 1879 roku zapoczątkowując zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie. Na olbrzymim płótnie Siemiradzki opracował malarsko temat prześladowania chrześcijan przez Nerona. Starożytni oskarżyli go o spalenie Rzymu w 64 roku. Cezar, obawiając się konsekwencji, winą obarczył chrześcijan – niepopularnych w społeczeństwie rzymskim. Artysta przedstawił scenę ich palenia w ogrodach Nerona. Na twarzach uczestników wydarzenia ukazał różnorodne uczucia: od zdziczałości obyczajów pijanych Rzymian, poprzez zimną obojętność pięknych pań i przystojnych młodzieńców, aż do przestrachu i współczucia w stosunku do przestępców, jak twierdził Neron. Reliefy i detale architektoniczne zaczerpnął artysta z zabytków antycznych, zachowanych w Rzymie, Pompejach, Neapolu oraz opracowań starożytnej architektury. W sferze ideowej przeciwstawił sobie dwa środowiska: elity rzymskiej, w większości zdemoralizowanej lub zastraszonej przez despotycznego Nerona oraz niezłomnych chrześcijan ginących za wiarę. W Polsce i w Rosji – odwołując się do zdania wypisanego na ramie obrazu, a zaczerpniętego z Ewangelii św. Jana: „A światłość w ciemności świeci i ciemność go nie ogarnęła” – odczytywano dzieło jako wyraz sprzeciwu wobec przemocy i despotycznej polityki caratu. Obraz stanowił symbol przyszłego zwycięstwa tych, którzy teraz są pogardzani i słabi.

Barbara Ciciora-Czwórnóg

Barbara Ciciora-Czwórnóg.

Pochodnie Nerona, nazywane również Świecznikami chrześcijaństwa uchodzą za capolavoro Henryka Siemiradzkiego. W celu wzbogacenia swojej wiedzy na temat starożytnego świata oraz stworzenia jego wiarygodnej wersji artysta wnikliwie studiował rzymskie i wczesnochrześcijańskie zabytki oraz teksty źródłowe, w tym opowiadania Seneki i Roczniki Tacyta, które stały się bezpośrednią inspiracją dzieła. Powstanie obrazu poprzedziły również liczne rysunkowe oraz olejne studia i szkice, wykonywane częściowo w oparciu o fotografie.

Tematem dzieła stało się przedstawienie kaźni rzymskich chrześcijan, oskarżonych przez cezara Nerona o podpalenie miasta w 64 roku n.e. Siemiradzki ukazał przełomowy moment przystąpienia do wykonania wyroku. Męczeństwo niewinnie oskarżonych ofiar dokonuje się w obecności cezara obserwującego scenę w asyście dworu rozlokowanego na pałacowych tarasach.

Kluczem do ideowego odczytania kompozycji jest łaciński cytat z Ewangelii św. Jana (J 1, 5), umieszczony na ramie obrazu: „ET LUX IN TENEBRIS LUCET / ET TENEBRAE EAM NON COMPREHENDERUNT” („A światłość w ciemności świeci i ciemność go nie ogarnęła”). Opozycję świata jasności i ciemności podkreśla również kompozycja dzieląca się na dwie, przeciwstawne strefy. Tonący w feerii barw marmurów, tkanin, ceramiki i kosztownych bibelotów mroczny i dekadencki świat okrutnych rzymskich elit wyraźnie dominuje w zestawieniu z zepchniętą na dalszy plan i tonącą w półmroku, jaśniejącą duchowo sferą heroicznych męczenników. Pomimo zdecydowanie akademickiego charakteru dzieła zaskakuje ono widza intensywnością i różnorodnością barw oraz partiami opracowanymi szkicowo, impastowo, bez dbałości o wykończenie detali.

Aleksandra Krypczyk-De Barra

Aleksandra Krypczyk-De Barra, dr

Sygnatura obiektu

Sygn. i dat. p.d.: HSiemiradzki Roma 1876.

Numer inwentarzowy

MNK II-a-1

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/269717

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/269717

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie