Krajobraz z przypowieścią o miłosiernym Samarytaninie

Szczegóły:

Tytuł

Krajobraz z przypowieścią o miłosiernym Samarytaninie

Autor

Rembrandt van Rijn (1606-1669) autor

Data powstania

1638

Miejsce powstania

Amsterdam. Holandia

Gatunek

obraz

Technika

technika olejna

Materiał

drewno. farba olejna

Ikonografia

25HH landscapes - HH - ideal landscapes. 25H1 landscapes in the temperate zone. 25K krajobrazy w strefach klimatu innego niż umiarkowany; krajobrazy egzotyczne. 25H15 forest, wood. 25G3 trees. 25G3(+35) (+ withering, leaves or flowers falling off). 25G3(+37) (+ dying plant). 25G3(OAK) trees: oak. 25G3(PALM-TREE) trees: palm-tree. 25G31 shrubs. 46C11 droga, ścieżka. 25H16 plain. 25H17 meadow, pasture. 25H213 river. 25H113 (high) hill. 25H112 rocks. 24F firmament, niebo. 26A chmury. 26E burza. 26C31 storm on land. 26F3 consequences of weather, e.g. After the drought, Before the storm, After the cyclone. 24A81 sunbeams. 25I41 windmill in landscape. 47D31 windmill. 25I12 prospect of city, town panorama, silhouette of city. 25H(+1) (+ landscape with figures, staffage). 31D1(+3) (+ many persons). 46A1 social stratification, social groups. 12A54(SAMARITANS) Jewish sects, divisions, spiritual currents: Samaritans. 12A5 Jewish spiritual leaders and divisions, religious functionaries. 12A523 priests ~ hierarchy of priests. 12A524 Levites ~ hierarchy of priests. 46A13 commoners. 31D14 adult man. 31D12 youth, adolescent. 31D11221 boy (child between toddler and youth). 31D16 old man. 31D17 old woman. 31A(+2) (+ back view). 31A(+4) (+ three-quarter view). 31A(+1) (+ widok z przodu). 31A(+3) (+ sideview, profile). 31A2711 walking. 31A25(+916) (+ helping). 33A6 saving an endangered fellow man. 31A2352 sitting on an elevation. 46C131 jazda na koniu, ośle lub mule; jeździec. 31EE234 violent death by blows, kicks, pricks, etc. - EE - death not certain; wounded person. 31EE236 violent death by mutilation or maiming - EE - death not certain; wounded person. 31A231 standing figure. 43C1142 hunters hunting (N.B.: In 1988-1990 this notation denoted the concept of 43C11421 'hunters resting during the hunt'). 31A251 postures and gestures of arms and hands in general. 31A2245(+933) (+ holding something). 31A533 styles of hairdress. 41D221 head-gear. 41D221(+41) (+ textile fabrics used for clothes). 41D221(HAT) nakrycie głowy: kapelusz. 41D2 clothes, costume. 31A559 partially clothed. 41D2(+81) (+ men's clothes). 41D2(+82) (+ women's clothes). 32B(+3) (+ costume). 41D21 clothes covering the entire body. 41D211 dress, gown. 41D212 coat, cape. 41D233 gear for legs and feet. 43C1148 hunting accoutrement. 45C16 firearms. 43C1113 bird hunting. 46C13141 koń. 46C14 zwierzę pociągowe; pojazdy ciągnione przez zwierzę (wóz i in.). 46C144 four-wheeled, animal-drawn vehicle, e.g.: cab, carriage, coach. 46C112 bridge. 25F2(+81) (+ animals used as cattle, livestock). 47I21 cattle. 46C52 hotel, hostelry, inn. 49L8 inscription. 49L12 Roman script; scripts based on the Roman alphabet. 5(+6) (+ sytuacja lub zdarzenie (zwłaszcza w malarstwie rodzajowym) posiadające konotację symboliczną). 73C86 parables and proverbial sayings of Christ ~ human and divine love. 73C861 the good Samaritan (Luke 10:30-37). 73C8612 a priest and/or a Levite passing by without attending to the wounded man ~ parable of the Good Samaritan. 73C86131 the Samaritan sets the wounded traveller on his mount (ass or horse), and brings him to an inn. 73C8613 a Samaritan tending the wounds of the traveller. 57A75 Mercy, Compassion; 'Compassione', 'Misericordia' (Ripa). 48C51 painting (including book-illumination, miniature-painting). 48C(+351) (+ painting). 48(+745) (+ baroque and classicism)

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Najcenniejsze. Kolekcja książąt Czartoryskich [Muzeum Narodowe w Krakowie] [None - None], "Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta Harmenszoona van Rijna. Wystawa jednego obrazu [Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie] [2019-04-02 - 2019-05-05], Rembrandt Rembrandt [Kyoto National Museum] [2002-10-28 - 2003-01-13], Rembrandt: The Bible, Mythology and Ancient History [The National Museum of Western Art, Tokyo, Japonia. NHK Nippon Hoso Kyokai Japan Broadcasting Corporation] [2003-09-13 - 2003-12-13], Rembrandt and His Time [Milwaukee Art Museum, Wisconsin] [2005-10-05 - 2006-01-08], Rembrandt's Landsapes [Stedelijk Museum De Lakenhal] [2006-10-05 - 2007-01-07], Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem [Muzeum Narodowe w Szczecinie] [2015-01-29 - 2015-06-07], Kolekcja Puławska [Muzeum Sztuki w Łodzi] [2015-08-31 - 2016-02-14], Przeszłość przyszłości - remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich... [Muzeum Narodowe w Krakowie] [2018-02-01 - 2020-12-31], Leonardo da Vinci "Dama z gronostajem" i inne arcydzieła ze zbiorów Muzeum Czartoryskich w Krakowie [Zamek Królewski w Warszawie Pomnik Historii i Kultury Narodowej] [2010-05-17 - 2011-05-29]

Opis

Grupa potężnych dębów na pierwszym planie dzieli obraz na dwie części. Po lewej równina oświetlona silnym światłem słonecznym, zapełniona drobnymi figurami ludzi i zwierząt, zamknięta na horyzoncie wzgórzami i panoramą orientalnego miasta. Po prawej ciemna ściana lasu, wzdłuż której biegnie pogrążona w półcieniu droga. W takim otoczeniu artysta przedstawił dramatyczne wydarzenia ewangelicznej przypowieści Chrystusa (Łk 10, 30–37) o człowieku, który w czasie podróży z Jerozolimy do Jerycha został pobity i obrabowany przez zbójców, a następnie, na pół żywy, porzucony przy drodze. Rannego minęli obojętnie przechodzący obok kapłan i lewita (dwie maleńkie figurki widoczne na zakręcie drogi, w głębi obrazu) i dopiero Samarytanin opatrzył jego rany i zawiózł do gospody, gdzie opłacił dalszą opiekę nad nim. Pobity człowiek, półnagi, pochylony bezwładnie nad końskim grzbietem, widoczny jest na pierwszym planie, po prawej stronie obrazu. Samarytanin, którego owiniętą turbanem głowę widać tuż ponad końskim łbem, troskliwie go podtrzymuje, aby nie spadł z konia. Biblijną opowieść malarz uzupełnił postaciami ze współczesnego mu świata – myśliwym z pomocnikiem polującymi pod drzewami na ptaki oraz karetą bogacza zaprzężoną w cztery białe konie. Tak jak kapłana i lewitę cechuje ich wszystkich obojętność wobec nieszczęścia bliźniego. Na skraju drogi stoi przerażona para starszych ludzi, którzy mogli być świadkami napadu. Na niebie ciężkie burzowe chmury, przez które przebłyskuje gdzieniegdzie błękit nieba i przebijają się ostre promienie słońca.

Światło – jako symbol dobra – współgra z miłosiernym czynem Samarytanina, który został przeciwstawiony panującemu w świecie złu, symbolizowanemu w dziele Rembrandta przez burzową ciemność. Rozległy pejzaż stanowi połączenie biblijnego, egzotycznego krajobrazu (po lewej mury i kopuły orientalnego miasta, a po prawej, pośród północnych drzew, widoczna palma) z rodzimym pejzażem holenderskim (wiatraki na murach miasta). Łącząc w obrazie elementy biblijne z motywami zaczerpniętymi z holenderskiej rzeczywistości XVII wieku, artysta wzmocnił wymowę ewangelicznej przypowieści, nadając jej wymiar wręcz uniwersalny. To co się stało, może wydarzyć się znowu, zawsze i wszędzie, ponieważ przypowieść Chrystusa o miłości bliźniego jest wciąż aktualna.

Obraz ma bogatą i bardzo zróżnicowaną fakturę. W niektórych miejscach (szczególnie w najjaśniejszych partiach) farba została nałożona grubo: pędzlem, szpachlą malarską, nawet palcami, a gdzie indziej położona cienko, delikatnie, tak że prześwieca przez nią czerwony podkład i widoczne są słoje deski, na której obraz jest namalowany.

Obraz krakowski to jeden z nielicznych zachowanych olejnych pejzaży Rembrandta. Czas powstania i sposób malowania wiążą go z dwoma innymi burzowymi pejzażami znajdującymi się w Amsterdamie (Rijksmuseum) i Brunszwiku (Herzog Anton Ulrich-Museum).

Obraz przywiózł do Polski Jan Piotr Norblin, który zakupił go na aukcji w Paryżu w roku 1774. Znajdował się w Domu Gotyckim w Puławach (DG 1291).

W zbiorach Czartoryskich przechowywany jest również znakomity egzemplarz akwaforty Rembrandta Trzy drzewa z 1643.

Dorota Dec

Dorota Dec

Sygnatura obiektu

(p.d.) Rembrandt · f · 1638

Numer inwentarzowy

MNK XII-290

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/214591

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/214591

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie