Talerz

Szczegóły:

Tytuł

Talerz

Autor

Potylicz wytwórnia

Data powstania

2 poł. XIX w.

Miejsce powstania

Polska

Gatunek

talerze, talerzyki, spodki. rzemiosło artystyczne i kultura materialna

Technika

zdobienie ceramiki malowaniem

Materiał

fajans

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Opis

Talerz związany jest z wieczerzą sederową spożywaną podczas Święta Pesach, najważniejszego i najstarszego święta żydowskiego obchodzonego na pamiątkę wyzwolenia Żydów z niewoli egipskiej. Z wieczerzą sederową związane są tradycyjne, symboliczne potrawy: zeroa - pieczone mięso z kością symbolizująca ofiarę składaną w Świątyni tuż przed świętem Pesach; bejca - jajko na twardo pieczone w skorupce przypominające o dodatkowej ofierze składanej w Świątyni; maror - chrzan i chazeret - sałata rzymska, czyli dwa rodzaje gorzkich ziół symbolizujące gorzkość i uciążliwość życia w niewoli; charoset - papka z owoców (jabłek, gruszek) i orzechów zmieszanych z miodem i winem symbolizująca zaprawę murarską i przypominająca o ciężkiej pracy podczas niewoli egipskiej; oraz karpas - zielenina, na przykład pietruszka, rzodkiewka lub seler, zanurzona w słonej wodzie, symbolizująca słone łzy wylewane podczas niewoli. Nazwy wszystkich potraw umieszczono na dnie naszego talerza w ozdobnych wianuszkach. Naczynie pochodzi z wytwórni w Potyliczu, miejscowości leżącej obecnie na Ukrainie, tuż przy granicy z Polską. Historia wytwórni nie jest szczegółowo znana. Założona została zapewne w latach 30. XIX wieku i istniała najpewniej do końca XIX wieku, w późniejszym okresie działania należąc do kupców żydowskich, o czym świadczyć mogą zachowane naczynia z hebrajskimi napisami. Talerz został zakupiony w 1935 roku do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie w "Salonie Antyków A. Stieglitz" w Rynku Głównym 24. Kosztował 20 złotych.

Bożena Kostuch

Sygnatura obiektu

Wycisk: 4 / Potylicz

Obok napis w jęz. hebrajskim, brązowy i niebieski: Dla Pana Abrahama Metzkera

Numer inwentarzowy

MNK IV-C-5241

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/97420

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/97420

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie