Kafel miskowy

Szczegóły:

Tytuł

Kafel miskowy

Data powstania

XV wiek

Miejsce powstania

Kraków. Polska

Gatunek

kafle miskowe. rzemiosło artystyczne i kultura materialna

Technika

zdobienie ceramiki szkliwieniem

Materiał

glina

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Kraków - Europejskie miasto prawa magdeburskiego [Muzeum Historyczne Miasta Krakowa] [2007-06-05 - 2007-11-19], Cyfrowe Dziedzictwo Kulturowe [] [2011-04-01 - 2014-03-31]

Opis

W zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie znajduje się kilka egzemplarzy kafli miskowych oraz garnkowych. Ich nazwy kojarzą się z naczyniami, które kafle przypominają. Tego typu obiekty – podobnie jak „prawdziwe” miski czy garnki – toczone były na kołach garncarskich i to odróżniało je od kafli produkowanych do dziś, które wykonuje się w specjalnych matrycach. Niektóre z kafli miskowych znajdujących się w Muzeum Narodowym są szkliwione, inne pozbawione szkliwa, jeszcze inne dodatkowo dekorowane plastycznie motywem rozety umieszczonym na dnie miski-kafla. Mimo że kafle tego typu są znane z licznych wykopalisk archeologicznych, to nie zachował się ani jeden piec z nich zbudowany. Kształty pieców muszą więc być odtwarzane na podstawie analizy zachowanego materiału, a także przy pomocy źródeł ikonograficznych, takich jak współczesne ryciny przedstawiające wnętrza domów. Dzięki tego typu źródłom udało się ustalić, że piece wznoszone były na specjalnych cokołach oraz często miały dwie kondygnacje. Co ciekawe, z terenów Polski nie są znane kafle mogące tworzyć narożniki, dlatego też wydaje się, że polskie piece wznoszone z kafli miskowych i garnkowych budowane były na planie koła lub owalu. Tego typu piece dosyć szybko wypromieniowywały ciepło, co było główną przyczyną zastąpienia ich przez piece budowane z kafli płytowych. Kafle płytowe nie tylko dłużej zatrzymywały i utrzymywały ciepło, lecz także ich powierzchnia mogła być rozmaicie dekorowana, dzięki czemu piec pełnił nie tylko funkcje czysto użytkowe, lecz także stawał się ozdobą wnętrza. Prezentowany kafel miskowy datowany jest na XV wiek. Wykopany został w Krakowie, przy ul. św. Jana 18 i podarowany do zbiorów Muzeum w 1929 roku przez firmę Ripper i Ska.

Bożena Kostuch

Bożena Kostuch

Numer inwentarzowy

MNK IV-C-5691

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/127207

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/127207

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie