Tańcząca kobieta

Szczegóły:

Tytuł

Tańcząca kobieta

Data powstania

II wiek

Miejsce powstania

Cesarstwo Rzymskie

Gatunek

intaglio (gemma). gliptyka

Technika

rytowanie. szlifowanie

Materiał

agat

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji [] [2016-10-01 - 2019-09-30]

Opis

Młoda dziewczyna ubrana w krótki peplos, tańcząca na czubkach placów z rozwianymi włosami (?), z lewą ręką wyciągniętą za siebie, a prawą zgiętą przy ciele, z widoczną przed nią gałązką palmową – to motyw rzadko występujący w gliptyce rzymskiej. Adolf Furtwängler (1853–1907) sugerował, że przedstawienia tego typu powinno wiązać się z Hierodulami – kapłankami-prostytutkami biorącymi udział w obrzędach ku czci bogini Afrodyty (A. Furtwängler, Beschreibung der Geschnittenen Steine im Antiquarium, Berlin, 1896, nr kat. 3167, s. 141). Jednak bardziej uzasadnione jest wiązanie tego rodzaju motywu z Kariatydami – kapłankami-dziewicami sprawującymi kult bogini Artemidy w niewielkiej wsi na Peloponezie o nazwie Karyai. Kapłanki te nosiły na głowach kosze z żywej trzciny i poruszały się niczym tańczące rośliny. W czasie wojen perskich mieszkańcy Karyai pomagali najeźdźcom, za co później zostali ukarani przez Ateńczyków zburzeniem wioski i świątyni, a kapłanki zostały zmuszone do ciężkiej pracy. Niedługo potem zbuntowały się one przeciwko Ateńczykom i bogom, za co zostały zamienione w kamienne posągi, znane z greckiej architektury. Trudno rozstrzygnąć, jaką funkcję oprócz pieczętnej mogło mieć intaglio z postacią Kariatydy. Być może motyw został zaczerpnięty z rzeźby. Pierwsze wykonanie posągów Kariatyd tradycyjnie przypisuje się greckiemu rzeźbiarzowi Kallimachosowi (2. poł. V w. p.n.e.).

Paweł Gołyźniak

 

Numer inwentarzowy

MNK IV-Ew-Zł-153

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/548146

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/548146

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie