Fortuna

Szczegóły:

Tytuł

Fortuna

Data powstania

I wiek

Miejsce powstania

Cesarstwo Rzymskie

Gatunek

intaglio (gemma). gliptyka

Technika

rytowanie. szlifowanie

Materiał

kryształ górski

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji [] [2016-10-01 - 2019-09-30]

Opis

Fortuna stojąca frontalnie z głową zwróconą w prawo. Ubrana jest w długi „chiton” i krótki „himation”, na głowie nosi diadem, w prawej ręce trzyma róg obfitości, lewa zaś spoczywa na sterze okrętu stojącym na globie. Ten typ przedstawienia wywodzi się z greckiej rzeźby. Prawdopodobnie statua Artemis/Tyche z IV w. p.n.e. była prototypem dla wizerunków pojawiających się na gemmach hellenistycznych, które później przeniknęły do gliptyki rzymskiej. Intaglio z Fortuną miało zapewnić powodzenie, dostatek i szczęście, dlatego bogini tak często występuje na intagliach w późnym okresie funkcjonowania Cesarstwa (II–III w. n.e.), podobnie jak inne postacie mitologiczne i personifikacje, takie jak Satyrowie, Bonus Eventus czy Fides. Fortuna często pojawia się również w rzymskim mennictwie. Szczególnie interesujące do porównań z opisywanym intaglio są brązowe monety bite przez cesarza Wespazjana (69–79 r. n.e.), na których Fortuna pojawia się z globem i jest opisywana legendą „Fortuna Redux”. Glob symbolizuje władzę nad światem, władzę cesarską i dominację Rzymu w basenie Morza Śródziemnego. Bliskie związki ze wzmiankowanymi monetami Wespazjana oraz rzadki typ użytego kamienia wskazują na datowanie gemmy na okres flawijski bądź nieco szerzej – na I w. n.e.

Paweł Gołyźniak

 

Numer inwentarzowy

MNK IV-Ew-Zł-456

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/560293

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/560293

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie