Fortuna

Szczegóły:

Tytuł

Fortuna

Data powstania

I wiek

Miejsce powstania

Cesarstwo Rzymskie

Gatunek

intaglio (gemma). gliptyka

Technika

rytowanie. szlifowanie

Materiał

plazma

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji [] [2016-10-01 - 2019-09-30]

Opis

Stojąca, uskrzydlona panteistyczna bogini, często określana jako Fortuna Panthea, została ukazana w ujęciu trzy czwarte z głową w profilu w prawo. Ubrana jest w długi „chiton” oraz krótki „himation” i posiada atrybuty wielu bóstw: hełm koryncki – Ateny, skrzydła – Nike, róg obfitości – Ceres, szaty – Nemezis. Temat Fortuny trzymającej atrybuty innych bogiń pojawia się po raz pierwszy na gemmach w okresie hellenistycznym, ale szczególną popularność zyskał w okresie rzymskim. Począwszy od I w. n.e., kompozycje stawały się stopniowo coraz bardziej skomplikowane, a w III w. n.e. bogini często była otoczona dodatkowymi symbolami i znakami lub miała atrybuty synkretycznych wschodnich bóstw, takie jak przynależny Artemidzie z Efezu „polos” czy kwiat lotosu pochodzący od egipskiej Izydy. Najprawdopodobniej intaglia z tego rodzaju wizerunkami były używane nie tylko do pieczętowania, ale pełniły również funkcję amuletów. Dodawanie kolejnych elementów ikonograficznych miało związek ze wzmacnianiem pozytywnych efektów, jakie miały zapewnić właścicielowi. W III w. n.e., gdy ideologia chrześcijańska zaczęła powoli przedostawać się do sztuki rzymskiej, Fortunie Pantei zaczęto nadawać nawet znaczenie eschatologiczne.

Paweł Gołyźniak

 

Numer inwentarzowy

MNK IV-Ew-Zł-452

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/560205

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/560205

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie