Ludwik XIV jako umierający Aleksander

Szczegóły:

Tytuł

Ludwik XIV jako umierający Aleksander

Data powstania

1 ćwierć XVIII wieku

Miejsce powstania

Francja. Italia

Gatunek

intaglio (gemma). gliptyka

Technika

rytowanie. szlifowanie

Materiał

agat

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji [] [2016-10-01 - 2019-09-30]

Opis

Gemma z rytowanym i szlifowanym wizerunkiem króla Francji Ludwika XIV (1643–1715) powstała zapewne po śmierci władcy, tj. po 1715 r. Ikonograficzne pierwowzory przedstawienia to rysunek Antoine’a Benoista (1632–1717) z 1705 i późniejsze ryciny, będące wariantami portretu króla z ostatniej dekady życia. Pełne majestatu profilowe ujęcie portretowanego z charakterystycznym wydatnym nosem, ale z widocznymi oznakami upływającego czasu: podwójnym podbródkiem i zmarszczkami mimicznymi twarzy, jest również zaznaczone w rytowanym portrecie z kolekcji Muzeum. Natomiast starannie opracowana fryzura widoczna na rysunku i rycinach, ustępuje kręconym puklom luźno opadającym na tył głowy i ramiona, co w połączeniu z wyrazem cierpienia i zamkniętymi oczami, wskazuje na kolejną ikonograficzną inspirację: wizerunki umierającego Aleksandra III Macedońskiego (356 r.  p. n. e. – 323 r.  p. n. e.). Znane przedstawienia króla, utrwalone m.in. przez nadwornego rzeźbiarza Lizypa z Sykionu, ale też anonimowych artystów z okresu hellenistycznego, to wizerunki młodego mężczyzny z luźno opadającymi, kręconymi włosami i przymkniętymi oczami.  Wykorzystanie elementów wizerunku twórcy imperium w czasach starożytnych do przedstawienia  francuskiego „Króla Słońce”  nie jest przypadkowe. Przedstawiając zmarłego władcę, nazywanego też Ludwikiem Wielkim, konieczne było nawiązanie do życia i dzieła równie wybitnego króla – Aleksandra Macedońskiego, również nazywanego Wielkim.
Alicja Kilijańska

Numer inwentarzowy

MNK IV-Ew-Zł-646

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/9477

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/9477

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie