Maska: dwie twarze

Szczegóły:

Tytuł

Maska: dwie twarze

Data powstania

I wiek p. n. e.. między 1740-1760

Miejsce powstania

Florencja. Grecja

Gatunek

intaglio (gemma). gliptyka

Technika

złocenie. cyzelowanie. szlifowanie. rytowanie

Materiał

metal. granat

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji [] [2016-10-01 - 2019-09-30]

Opis

Kompozycja składa się z dwóch połączonych z sobą głów (bądź masek/twarzy?). Pierwsza z nich należy do młodego pulchnego satyra o szpiczastych uszach, podwójnym podbródku, pełnych wargach, dużym płaskim nosie i krótkich kręconych włosach. Po obróceniu gemmy o 180 stopni ukazuje się druga głowa, należąca do starego, łysego i brodatego Sylena. Ten szczególnie rzadki motyw wywodzi się z Bliskiego Wschodu, skąd został przeszczepiony najpierw do Fenicji i Grecji, a następnie do Italii. To przedstawienie Paposylena oraz jego młodego ucznia satyra. W Kartaginie znaleziono dwa odciski gemm bardzo zbliżonych do opisywanej, które poświadczają, że gemmy z tego typu przedstawieniami ikonograficznymi były używane jako pieczęcie. Obiekt został oprawiony w złotą oktagonalną oprawę, wykonaną na specjalne zamówienie ok. 1750 r. Jej typ może wskazywać na pochodzenie intaglio ze zbioru słynnego niemieckiego kolekcjonera Philippa von Stoscha (1691–1757). Nieustalony pozostaje sposób, w jaki Konstanty Schmidt-Ciążyński wszedł w jej posiadanie, ponieważ większa część zbioru Stoscha została zakupiona w 1765 r. przez króla pruskiego Fryderyka Wielkiego (1740–1786). Jednak Stosch w trakcie swojej działalności antykwarycznej często kupował, sprzedawał i wymieniał gemmy z innymi zbieraczami, dlatego prawdopodobne jest, że krakowskie intaglio opuściło jego zbiór jeszcze przed śmiercią kolekcjonera.

Paweł Gołyźniak

 

Numer inwentarzowy

MNK IV-Ew-Zł-573

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/5192

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/5192

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie