Perseusz

Szczegóły:

Tytuł

Perseusz

Data powstania

1 połowa III wieku p.n.e.

Miejsce powstania

Republika Rzymska

Gatunek

intaglio (gemma). gliptyka

Technika

rytowanie. szlifowanie

Materiał

sard

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji [] [2016-10-01 - 2019-09-30]

Opis

Nagi młody Perseusz, w ujęciu trzy czwarte od tyłu, trzyma w lewej ręce odciętą głowę Meduzy. Choć motyw ten często występuje w gliptyce etruskiej i rzymskiej, to przedstawienie z krakowskiej gemmy należy uznać za nietypowe, ponieważ heros wyposażony jest nie tylko w harpe – miecz o zakrzywionym ostrzu, który według mitu dostał od Hermesa, by zabić Meduzę, ale również w otrzymane od niego petazos na głowie i skrzydlate sandały na nogach. Już w 1. poł. XIX w. gemma wzbudzała duże zainteresowanie, o czym świadczy umieszczenie jej przez włoskiego gliptyka i twórcę daktyliotek Tommasa Cadesa (1772/1775–1850) w jego słynnej serii odcisków najważniejszych gemm zamawianych przez Instituto di Corrispondenza Achaeologica w Rzymie. Również Adolf Furtwängler poświęcił jej nieco miejsca w swoim monumentalnym dziele „Die antiken Gemmen”. Słusznie spostrzegł, że przedstawienie umieszczone na krakowskiej gemmie nawiązuje do słynnej statui Myrona, która stała na ateńskim Akropolu. Obiekt został wykonany jednak w środkowej lub południowej Italii w 1. poł. III w. p.n.e., na co wskazuje styl grawerunku odznaczający się szerokim wykorzystaniem techniki perełkowej.
Intaglio niegdyś stanowiło część słynnej kolekcji angielskiego zbieracza antyków dr. George’a Fredericka Notta (1767–1841), później najprawdopodobniej weszła w posiadanie Tobiasa von Biehlera, od którego zapewne Konstanty Schmidt-Ciążyński zakupił ją do swojego zbioru. W inwentarzu obiektów przekazanych do kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie stworzonym przez kolekcjonera w czerwcu 1886 r. widnieje informacja, że opisywane intaglio było pierwotnie wprawione w nowożytny złoty pierścień, który zaginął najprawdopodobniej podczas II wojny światowej.

Paweł Gołyźniak

 

Numer inwentarzowy

MNK IV-Ew-Zł-759

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/15893

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/15893

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie