Prometeusz tworzący człowieka

Szczegóły:

Tytuł

Prometeusz tworzący człowieka

Data powstania

I wiek p.n.e.

Miejsce powstania

Republika Rzymska

Gatunek

intaglio (gemma). gliptyka

Technika

rytowanie. szlifowanie

Materiał

sard

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Bliżej kultury. Cyfryzacja reprezentatywnych kolekcji [] [2016-10-01 - 2019-09-30]

Opis

Nagi, brodaty, łysy Prometeusz, ukazany w profilu skierowanym w lewo, tworzy z gliny model pierwszego człowieka. Pod szyją ma zawiązany płaszcz (chlamys), który opada mu na plecy. Według mitologii greckiej tytan Prometeusz ulepił człowieka z gliny pomieszanej ze łzami, duszę zaś dał mu, czerpiąc z boskiego ognia, którego parę iskier ukradł z rydwanu Heliosa. Sprzeniewierzył się tym samym woli Zeusa, za co został surowo ukarany. Według najpopularniejszej wersji mitu Prometeusz został przykuty do skały Kaukazu. Codziennie o wschodzie słońca przylatywał tam sęp i wyjadał tytanowi wątrobę, która odrastała przez resztę dnia i nocy. Zeus chciał, by męka Prometeusza trwała bez końca, jednak po wielu latach przerwał ją Herakles, zabijając ptaka strzałą z łuku i uwalniając tytana. Co ciekawe, wiąże się z tym legenda, według której Prometeusz miał wykonać pierwszy pierścień z gemmą z kaukaskiej skały (Pliniusz, „Historia naturalna”, XXXVII.2). Temat ten, wywodzący się z tradycji etruskiej, był bardzo popularny w gliptyce italskiej. Występuje w kilku wariantach. Na krakowskiej gemmie Prometeusz dokonuje pomiarów tworzonego przez siebie modelu człowieka, który jest jeszcze niekompletny.

Paweł Gołyźniak

 

Numer inwentarzowy

MNK IV-Ew-Zł-695

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/12350

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/12350

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie