Pistolet huzarski z zamkiem skałkowym, wz. 1742

Szczegóły:

Tytuł

Pistolet huzarski z zamkiem skałkowym, wz. 1742

Autor

Fabryka broni w Poczdamie ( Königliche Preußische Gewehrfabrique) wytwórnia

Data powstania

około połowy XVIII wieku

Miejsce powstania

Poczdam. Niemcy

Gatunek

pistolet skałkowy

Technika

rytowanie. rzeźbienie. kucie

Materiał

drewno. mosiądz. stal

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Kulturowe Dziedzictwo Reformacji na Śląsku [Muzeum Śląskie w Katowicach - nieaktualne] [2017-10-20 - 2018-04-30], Tadeusz Kościuszko w walce o "wolność, całość, niepodległość" [Muzeum w Sosnowcu] [2004-03-23 - 2004-06-30], Cyfrowe Dziedzictwo Kulturowe [] [None - None]

Opis

Prezentowany pistolet wprowadzony został do uzbrojenia armii Prus w 1742 roku i przeznaczony był dla oddziałów huzarów. Noszono go na rzemieniu, który z jednej strony mocowany był do ruchomego koluszka zatwierdzonego do okucia głowicy. Drugi koniec zaczepiony był do bandoletu. Dzięki takiemu mocowaniu huzar po wystrzeleniu mógł od razu dobyć szabli, nie skupiając się na włożeniu pistoletu do olstra. Armia pruska w 1. połowie XVIII wieku, jako jedna z pierwszych na kontynencie Europejskim wprowadziła regulaminową broń palną do uzbrojenia. Za wzór takiego uregulowania służyła armia francuska, która jako pierwsza znormalizowała broń palną wojskową, wprowadzając pistolety i karabiny wzoru 1717 o ujednoliconym kalibrze. Standaryzacja miała na celu m.in. ujednolicenie kalibrów luf, a więc i amunicji, co miało ogromne znaczenie dla zaopatrywania wojska. Umożliwiało też naprawę zużytych lub uszkodzonych egzemplarzy. Bardzo szybko w warunkach polowych można było wymienić np. zużytą lufę na pochodzącą z innego egzemplarza tego samego wzoru, w którym np. pękło łoże. Poszczególne części były niemal takie same. Wcześniej, w wieku XVII w., w okresie wielkich i długotrwałych wojen prowadzonych w Europie dążono w miarę możliwości do ujednolicenia uzbrojenia, choćby w małym zakresie w poszczególnych oddziałach, kupując jednakową lub podobną broń, jednak dopiero zorganizowanie państwowych manufaktur umożliwiło wprowadzenie standaryzacji. W Prusach były to zakłady w Spandau i Poczdamie, w którym to wyprodukowano nasz pistolet.

Lufa stalowa, niegwintowana zaopatrzona jest w stalowy celownik i mosiężną muszkę. Zamek skałkowy typu francuskiego. Na blasze zamkowej widnieje ryta sygnatura wytwórni: „POTZZDAM MAGAZ”, niżej litery „SA(?)D” odnoszące się do Davida Splittgerbera i Dauma, tworzących konsorcjum dostarczające broń dla pruskiej armii. Osada z drewna jaworowego dochodząca do wylotu, przy końcu okuta jest pasem blachy mosiężnej. Okucia jak tulejki na pobojczyk, kontrblacha - uformowana w charakterystyczny wężyk, głowica i kabłąk spustowy są mosiężne. Na grzbiecie ujęcia znajduje się inkrustowana mosiężna plakietka z rytowanym monogramem panującego z liter wiązanych FR pod koroną królewską (Fryderyk Rex).

Piotr Wilkosz

Sygnatura obiektu

(na blasze zamkowej): POTZZDAM MAGAZ

(na palkietce do kciuka monogram): FR

Numer inwentarzowy

MNK V-908

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/82177

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/82177

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie