GDYNIA – Gmach Dworca Morskiego

Szczegóły:

Tytuł

GDYNIA – Gmach Dworca Morskiego

Autor

fotoreporterzy Urzędu Marynarki Wojennej fotograf

Data powstania

1934

Miejsce powstania

Warszawa. Gdynia

Technika

druk (proces)

Materiał

papier

Właściciel obiektu

Muzeum Narodowe w Krakowie

Udział w wydarzeniach

Cyfrowe Dziedzictwo Kulturowe [] [2011-04-01 - 2014-03-31]

Opis

            Zdjęcie ukazuje budynek Dworca Morskiego w scenerii zimowej. Jego fasada charakteryzuje się gęstą artykulacją pionową, uzyskaną dzięki zastosowaniu wtopionych filarków, wychodzących nieco ponad górną krawędź bryły. W narożnikach znajdują się pylony scalone z korpusem bryły, na których występują reliefowe kartusze z godłem Rzeczypospolitej. Ponad poziom fasady sięga dach świetlikowy, kształtem zbliżony do niskiej piramidy. Przy bocznej elewacji widoczna jest na zdjęciu rampa kolejowa – obecnie do tego miejsca dochodzi basen portowy.
                   Obiekt znajduje się przy Nabrzeżu Francuskim i został zbudowany w latach 1932–1933 według projektu autoryzowanego przez firmę „Dyckerhoff & Widmann”. Prace budowlane realizowała firma „Skąpski, Wolski,, Wiśniewski” Dworzec Morski poświęcił 8 grudnia 1933 r. ordynariusz chełmiński biskup Stanisław Okoniewski (zwany na Pomorzu „biskupem morskim” z racji poświęcenia dużej ilości polskich jednostek pływających). Uroczystość odbyła się z udziałem sfer rządowych. Od tego czasu przyjęła się praktyka odprawiania we wnętrzu tego budynku niedzielnych nabożeństw dla pracowników portu i Głównego Urzędu Morskiego.
                Dworzec przystosowany był do obsługi paszportowej i celnej pasażerów oraz do wysyłania różnego typu przesyłek i bagaży. Była tutaj baza floty transatlantyckiej GAL [Gdynia-Ameryka-Linie], obejmującej linie nowojorską oraz południowoamerykańską. W drugiej połowie lat 30. w górnych partiach elewacji zachodniej (od strony nabrzeża) umieszczono napis: „Linia Gdynia Ameryka” – który jeszcze nie występuje na tym zdjęciu.
Za halą pasażerką widoczny jest fragment Magazynów Towarowych projektu Wacława Tomaszewskiego o powierzchni użytkowej 5200 m², czyli dwukrotnie większej niż liczy powierzchnia hali pasażerskiej. Przed 1939 r. magazyny użytkowane były przez „Aukcje Owocowe” oraz „Wartę – Towarzystwo Ekspedycyjne”.
Podczas II wojny światowej nastąpiła zmiana wyglądu zewnętrznego budynku. Najpierw okupanci niemieccy 14 września 1939 r. zniszczyli dwa elewacyjne reliefy z orłami polskimi. Zlikwidowali również znajdujące się we wnętrzu płyty pamiątkowe. Następnie podczas alianckiego nalotu bombowego 9 października 1943 r. narożnik głównej hali uległ zawaleniu. Zrealizowano tylko częściowo jego odbudowę, zatem bryła budynku w narożniku od strony nabrzeża prezentuje się odmiennie niż na fotografii.
Zdjęcie ukazuje gmach w scenerii zimowej. Dnia 24 kwietnia 1990 r. Dworzec Morski wpisany został w rejestr zabytków.

                                                                                                        Rafał Róg

Dodatkowy opis

opis drukowany pod zdjęciem: "DWORZEC MORSKI".

Numer inwentarzowy

MNK XX-b-63/60

Prawa autorskie

Domena publiczna

Link do skanu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/2281

Link do obiektu

https://zbiory.mnk.pl/pl/katalog/2281

Instytucja

Muzeum Narodowe w Krakowie