Podstawa programowa sprzyja rozwijaniu świadomości i tożsamości narodowej, komunikacji językowej oraz integracji kulturowej młodzieży należącej do niemieckiej mniejszości narodowej.
Zadaniem nauczyciela języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej jest motywowanie ucznia do poznawania języka ojczystego oraz kultury narodowej, w tym literatury.
Jednym z najważniejszych zadań nauczyciela jest również rozwijanie w uczniach postaw ciekawości, otwartości na otaczający świat i poszanowania kultury własnego narodu, jak również kultury polskiej i europejskiej.
Podstawa programowa dzieli wymagania na ogólne i szczegółowe. Do wymagań ogólnych należą: świadomość własnego dziedzictwa narodowego, kształcenie językowe, kształcenie literackie i kulturowe, tworzenie wypowiedzi. Jest to kompleksowe ujęcie nadrzędnych celów kształcenia, które informują, jak rozumieć podporządkowane im wymagania szczegółowe, które odwołują się do konkretnych umiejętności oraz ściśle określonych wiadomości. Spełnianie wymagań szczegółowych służy osiąganiu wymagań ogólnych.
1.
Rozumienie znaczenia literatury i kultury w kształtowaniu poczucia tożsamości narodowej.
2.
Pogłębianie wiedzy z zakresu kultury narodowej.
1.
Wykorzystanie języka narodowego do wzmacniania poczucia tożsamości i uczestnictwa w życiu wspólnoty.
2.
Kształcenie umiejętności posługiwania się leksykalnymi zasobami języka.
3.
Pogłębianie wiedzy na temat zagadnień z zakresu nauki o języku.
4.
Wzbogacanie umiejętności komunikacyjnych, wykorzystywanie języka narodowego w różnych sytuacjach.
5.
Pogłębianie umiejętności mówienia i pisania zgodnego z zasadami poprawności językowej.
1.
Pogłębianie umiejętności analizy i interpretacji utworów literackich i innych tekstów kultury z wykorzystaniem właściwej terminologii.
2.
Rozumienie zależności między wydarzeniami historycznymi a kulturą.
1.
Rozwijanie i pogłębianie umiejętności wypowiadania się w języku narodowym w różnych formach wypowiedzi ustnych i pisemnych.
2.
Doskonalenie umiejętności wyrażania własnych sądów, poglądów i opinii.
1)
rozumie tematy, motywy charakterystyczne dla literatury narodowej;
2)
rozumie kontekst kulturowy poznawanych utworów literackich.
1)
wykazuje się wiedzą z zakresu fonetyki, fleksji i składni;
2)
odmienia części mowy;
3)
wskazuje funkcje składniowe wyrazów użytych w zdaniu;
4)
analizuje zdania złożone współrzędnie i podrzędnie, rozpoznaje równoważniki zdań.
1)
rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny, publicystyczny;
2)
rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich znaczenia w tekście;
3)
rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone, rozumie ich funkcję w tekście.
1)
posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą języka narodowego;
2)
świadomie korzysta z zasobów internetu;
3)
rozpoznaje typ nadawcy i adresata tekstu;
4)
stosuje zasady etyki i etykiety językowej, wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji z rozmówcą;
5)
rozumie konsekwencje stosowania form charakterystycznych dla środków komunikacji elektronicznej (takich jak SMS, e-mail, czat).
1)
odczytuje sens tekstów artystycznych i publicystycznych, również tych umieszczonych w internecie, uwzględniając zawarte w nich informacje zarówno jawne, jak i ukryte;
2)
nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia);
3)
formułuje wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście;
4)
odróżnia opinię od faktu.
1)
pisze poprawnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym;
2)
wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych.
1)
rozpoznaje podstawowe motywy;
2)
wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty: historyczny, biograficzny;
3)
rozpoznaje w utworze sposoby kreowania bohatera i świata przedstawionego (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja).
Uczeń interpretuje dzieła sztuki.
1)
tworzy samodzielną wypowiedź według podstawowych zasad logiki i retoryki;
2)
publicznie wygłasza przygotowaną przez siebie wypowiedź, dbając o dźwiękową wyrazistość przekazu (w tym tempo mowy i donośność, poprawny akcent wyrazowy oraz poprawną intonację zdania);
3)
przygotowuje wypowiedź (analizuje temat, dostosowuje do niego formę wypowiedzi, sporządza plan wypowiedzi);
4)
hierarchizuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie.
1)
tworzy dłuższy tekst pisany (rozprawka, recenzja, referat, interpretacja utworu literackiego lub jego fragmentu) zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej;
2)
przygotowuje wypowiedź (analizuje temat, dostosowuje do niego formę wypowiedzi, sporządza plan wypowiedzi);
3)
hierarchizuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie;
4)
wykonuje różne działania na tekście cudzym (np. streszcza, parafrazuje, sporządza konspekt, cytuje, sporządza przypisy).
Szkoła ponadpodstawowa to czas wchodzenia młodego człowieka w dorosłe życie, pogłębiania poczucia własnej świadomości narodowej, poznawania kultury, doskonalenia umiejętności komunikacyjnych, myślenia konkretnego i abstrakcyjnego. To również okres intensywnego rozwoju osobowości ucznia zarówno pod względem intelektualnym, jak i emocjonalnym, jego zainteresowań, wyznaczania sobie celów, do których dąży. Uczeń tworzy fundamenty swojego światopoglądu, kształtuje hierarchię wartości, samodzielnie analizuje i porządkuje rzeczywistość. Staje się świadomym odbiorcą kultury, potrafi dostrzegać i rozumieć wartości narodowe oraz uniwersalne.
1)
pogłębianie poczucia tożsamości narodowej, szacunku do kultury i tradycji;
2)
rozwijanie motywacji do poznawania języka, kultury, tradycji;
3)
kształtowanie postawy otwartości wobec innych kultur i szacunku dla ich dorobku;
4)
pogłębianie umiejętności sprawnego posługiwania się językiem niemieckim w różnych sytuacjach komunikacyjnych z zachowaniem norm kultury, etyki i etykiety językowej;
5)
pogłębianie umiejętności posługiwania się różnymi gatunkami wypowiedzi ustnych i pisemnych, które są niezbędne w edukacji szkolnej oraz w różnych sytuacjach życiowych;
6)
inspirowanie ucznia do samodzielnego poszukiwania źródeł wiedzy, również z wykorzystaniem środowiska wirtualnego, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa w sieci.
Nauczyciel odwołuje się do wiedzy i umiejętności nabytych przez ucznia na wcześniejszych etapach edukacyjnych. Wprowadza go w świat kultury wysokiej, uczy świadomego, krytycznego odbioru tekstów kultury. Zwraca uwagę na specyfikę życia mniejszości narodowej. Stwarza warunki do samodzielnego rozwoju intelektualnego oraz inspiruje do pogłębiania wiedzy. W tym celu stosuje wybrane metody wspierające rozwój ucznia, np. metodę projektu polegającą na szerokiej współpracy pomiędzy uczniami.