Zadaniem szkoły w zakresie nauczania języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej jest wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia przez wzmacnianie poczucia jego tożsamości narodowej, pogłębianie wiedzy z zakresu literatury i kultury niemieckiej. Nauczanie języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej powinno być wspierane przez uczenie zwyczajów, obyczajów oraz właściwych zachowań w środowisku rodzinnym, lokalnym i szkolnym.
Rolą nauczyciela jest uświadamianie uczniom, że wspólnoty takie jak rodzina, środowisko lokalne i ojczyzna stanowią wielką wartość w życiu każdego człowieka i że każdy ma wobec tych wspólnot obowiązki.
Ponadto nieodłącznym elementem pracy szkoły jest kształtowanie szacunku uczniów do swego języka ojczystego.
1.
Znajomość podstawowych utworów literackich i innych tekstów kultury ważnych dla poczucia tożsamości narodowej.
2.
Znajomość podstawowych faktów z historii narodowej oraz z życia społeczności lokalnej.
3.
Znajomość podstawowych elementów kultury narodowej (np. symboli, legend, baśni).
1.
Rozumienie wartości języka ojczystego oraz jego funkcji w budowaniu wspólnoty narodowej.
2.
Kształtowanie odpowiedzialności za własne użytkowanie języka.
3.
Kształcenie umiejętności porozumiewania się (słuchania, mówienia, czytania i pisania) w sytuacjach prywatnych i publicznych.
4.
Kształcenie umiejętności mówienia i pisania zgodnego z zasadami poprawności językowej.
Rozwijanie umiejętności interpretacji utworów literackich i innych tekstów kultury.
1.
Rozwijanie umiejętności wypowiadania się w różnych formach.
2.
Kształcenie umiejętności wygłaszania, recytacji i interpretacji głosowej tekstów.
3.
Rozwijanie umiejętności tworzenia wypowiedzi pisemnych.
4.
Wyrażanie własnych poglądów i opinii.
5.
Tworzenie wypowiedzi pisemnych z uwzględnieniem estetyki tekstu i zasad jego organizacji.
Uczeń zna i rozumie utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla poczucia tożsamości narodowej.
1)
odmienia części mowy (rzeczownik, czasownik, przymiotnik);
2)
rozpoznaje spójnik;
3)
rozpoznaje w tekście zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte oraz zdania złożone.
1)
rozróżnia język mówiony i język pisany;
2)
dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu wypowiedzi;
3)
rozróżnia synonimy, antonimy.
1)
identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi;
2)
rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikacji (takich jak gest, mimika, postawa ciała);
3)
zna i stosuje zasady akcentowania wyrazów;
4)
używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej;
5)
stosuje zasady etykiety językowej.
1)
nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. dokonuje oceny bohaterów, opisuje swoje emocje);
2)
określa temat i główną myśl tekstu;
3)
rozpoznaje w wypowiedzi prawdę lub fałsz.
1)
pisze poprawnie pod względem ortograficznym;
2)
poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, znaku wykrzyknika, cudzysłowu, dwukropka, średnika.
1)
określa problematykę utworu;
2)
rozpoznaje rodzaje literackie;
3)
przypisuje utwór literacki do właściwego rodzaju literackiego;
4)
rozpoznaje w tekście literackim epitet, porównanie, metaforę i określa ich funkcje;
5)
korzysta z informacji zawartych w encyklopediach i słownikach, również w sieci internetowej.
Uczeń rozumie specyfikę różnych tekstów kultury (teatr, film, muzyka, sztuki plastyczne).
1)
przedstawia propozycję interpretacji wybranego tekstu kultury;
2)
tworzy plan wypowiedzi własnej;
3)
streszcza linearnie wypowiedź narracyjną;
4)
operuje słownictwem z kręgów tematycznych: życie codzienne, szkoła, dom;
5)
poprawnie akcentuje wyrazy i stosuje poprawną intonację w zdaniu;
6)
świadomie wykorzystuje wykrzyknik jako część mowy, w tym w celu wyrażenia emocji;
7)
interpretuje na głos wybrane utwory literackie (w całości lub w części).
1)
tworzy wypowiedzi, stosując narrację pierwszo- i trzecioosobową;
2)
tworzy spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat;
3)
tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie, opis, charakterystyka postaci literackiej lub rzeczywistej;
4)
opisuje własne odczucia, które budzi utwór.
Uczeń spełnia wymagania określone dla klas IV–VI.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
Uczeń rozpoznaje tematy, motywy, toposy charakterystyczne dla literatury narodowej.
1)
poprawnie odmienia części mowy (liczebnik, zaimek);
2)
rozpoznaje przysłówek, przyimek i wskazuje różnice między nimi;
3)
rozpoznaje funkcje składniowe wyrazów użytych w zdaniu;
4)
rozpoznaje w tekście zdania złożone współrzędnie i podrzędnie, równoważniki zdań.
1)
rozumie znaczenie homonimów;
2)
zna typy skrótów i skrótowców;
3)
rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi.
1)
posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą języka narodowego;
2)
czyta teksty ze zrozumieniem, rozpoznaje intencję nadawcy;
3)
selektywnie korzysta (jako odbiorca i nadawca) z elektronicznych środków przekazywania informacji;
4)
identyfikuje wypowiedź jako tekst reklamowy, informacyjny;
5)
zna konsekwencje stosowania form charakterystycznych dla środków komunikacji elektronicznej (takich jak SMS, e-mail, czat);
6)
stosuje zasady etyki i etykiety językowej, wie, w jaki sposób zwracać się do rozmówcy w zależności od sytuacji i relacji z rozmówcą (dorosłym, obcym, bliskim, rówieśnikiem, lekarzem, profesorem, nauczycielem).
1)
nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia);
2)
formułuje wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście;
3)
odróżnia opinię od faktu;
4)
wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio.
1)
pisze poprawnie pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym;
2)
wykorzystuje wiedzę o składni w stosowaniu reguł interpunkcyjnych.
1)
rozpoznaje podstawowe gatunki literackie;
2)
korzysta z informacji zawartych w encyklopediach, słownikach i źródłach elektronicznych.
Uczeń interpretuje dzieła sztuki (takie jak obraz, grafika, rzeźba, fotografia).
1)
przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i przekonująco ją uzasadnia;
2)
tworzy plan wypowiedzi własnej;
3)
hierarchizuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie;
4)
operuje słownictwem z kręgów tematycznych: społeczeństwo, kultura, rozwój psychiczny i moralny człowieka.
1)
stosuje poprawnie różne rodzaje wypowiedzeń we własnych tekstach, dostosowuje szyk wyrazów i wypowiedzeń składowych do wagi, jaką nadaje przekazywanym informacjom;
2)
stosuje zasady organizacji tekstu zgodne z wymogami gatunków, tworzy spójną pod względem logicznym i składniowym wypowiedź na zadany temat;
3)
tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych: opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, opis przedmiotów lub dzieł sztuki, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu i ze zdarzenia z życia, rozprawka, podanie, CV, list motywacyjny, dedykacja; dostosowuje odmianę i styl wypowiedzi do gatunku, w którym się wypowiada.
Klasy IV–VIII szkoły podstawowej to czas kształtowania poczucia własnej świadomości narodowej, poznawania kultury, rozwijania umiejętności komunikacyjnych, doskonalenia myślenia konkretnego i abstrakcyjnego. To również okres formowania się charakteru młodego człowieka, w tym dostrzegania i rozumienia wartości uniwersalnych, m.in. prawdy, dobra, piękna.
Zadaniem nauczyciela języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej na II etapie edukacyjnym jest przede wszystkim:
1)
rozwijanie poczucia tożsamości narodowej, szacunku do własnej kultury i tradycji;
2)
rozwijanie motywacji do poznawania języka, kultury, tradycji;
3)
kształtowanie postawy otwartości wobec innych kultur i szacunku dla ich dorobku;
4)
rozwijanie umiejętności posługiwania się językiem niemieckim w różnych sytuacjach komunikacyjnych z zachowaniem norm kultury, etyki i etykiety językowej;
5)
kształcenie umiejętności posługiwania się różnymi gatunkami wypowiedzi ustnych i pisemnych, które są niezbędne w edukacji szkolnej oraz w różnych sytuacjach życiowych;
6)
rozwijanie umiejętności samodzielnego docierania do informacji, ich selekcjonowania, krytycznej oceny oraz wykorzystania we własnym rozwoju.
Praca nauczyciela języka niemieckiego jako języka mniejszości narodowej w klasach IV–VIII polega na tworzeniu sytuacji sprzyjających rozwojowi zainteresowań uczniów.
Nauczyciel w organizowaniu procesu dydaktycznego jest zobowiązany do stosowania rozwiązań metodycznych, które zapewnią integrację kształcenia literackiego, językowego i kulturowego uczniom będącym na różnych poziomach rozwoju intelektualnego. W swojej pracy powinien wykorzystywać metody aktywizujące, m.in. dyskusję, debatę, dramę, projekt edukacyjny, które wspomagają rozwój samodzielnego docierania do informacji i krytyczną ocenę własnej wiedzy i zdobywanych umiejętności.