Ilustracja przedstawia grających na instrumentach ludzi. Pokój ma szare ściany. Kobiety ubrane są w długie suknie i nakrycia głowy. Mężczyźni we fraki i koszule z żabotami. Włosy mają uczesane zgodnie z trendem epoki, zakręcone w loki jasne włosy. Na środku pokoju stoją nuty. Drzwi są otwarte.
Ilustracja przedstawia grających na instrumentach ludzi. Pokój ma szare ściany. Kobiety ubrane są w długie suknie i nakrycia głowy. Mężczyźni we fraki i koszule z żabotami. Włosy mają uczesane zgodnie z trendem epoki, zakręcone w loki jasne włosy. Na środku pokoju stoją nuty. Drzwi są otwarte.
Wielowymiarowe dialogi. Komunikacja instrumentów w kwartecie smyczkowym
Źródło: Barbara Mielcarek-Krzyżanowska, cc0.
Przejdźmy do tematu
Zespoły kameralne
Zespoły kameralne to najmniejsze spośród wszystkich grup muzycznych. Najczęściej występuje w nich do dziewięciu instrumentalistów. W zależności od liczby wykonawców zespoły kameralne mają określone nazwy: duet, trio, kwartet, kwintet, sekstet, septet, oktet, nonet. Muzykę, którą wykonują ogólnie nazywa się muzyką kameralną. Najbardziej popularnym zespołem kameralnym jest kwartet.
R1aRPfbCIRHuL
Ćwiczenie 1
Dopasuj nazwę zespołu kameralnego do ilości wykonawców
Dopasuj nazwę zespołu kameralnego do ilości wykonawców
Kwartet smyczkowy
Rkv7r6YdWFSYq1
Ilustracja przedstawia dzieło nieznanego artysty pt. „Kwartet smyczkowy w okresie klasycyzmu”. Dzieło przedstawia czterech mężczyzn, którzy grają na instrumentach, przed nimi stoją stojaki z zeszytami nut. Ubrane mają peruki oraz stroje zgodne z epoką. W oddali można zauważyć kobietę, która przysłuchuje się próbie wykonywania utworu.
Autor nieznany, „Kwartet smyczkowy w okresie klasycyzmu”, walmartimages.com, CC BY 3.0
Wśród kwartetów najbardziej popularnym jest kwartet smyczkowy. Jest to jedna z najważniejszych formacji kameralnych, charakteryzująca się bogatym brzmieniem i możliwością interpretacji różnorodnego repertuaru.
W jego skład wchodzą:
Skrzypce I
Skrzypce II
Altówka
Wiolonczela
Kwartet smyczkowy posiada dwa znaczenia.
Jest to utwór kameralny dla czterech wykonawców.
Jest to zespół czterech wykonawców.
R8OM3uyTRUEts1
Na zdjęciu skrzypce i smyczek. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu, w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Smyczek wykonany jest z drewna, po obu końcach przymocowano włosie końskie. Po naciśnięciu punktu aktywnego, wyświetla się informacja dodatkowa: Skrzypce są jednym z najstarszych instrumentów smyczkowych. Mają cztery struny oraz pudło rezonansowe o charakterystycznym kształcie. W pudle wycięte są dwa otwory w kształcie litery f. Wierzchnią i spodnią stronę korpusu łączy mały drewniany kołeczek, zwany duszą instrumentu.
Na zdjęciu skrzypce i smyczek. Kształt pudła rezonansowego skrzypiec trochę przypomina ósemkę. Są zaokrąglone u góry i u dołu, w środku pudła jest przewężenie. Na wysokości tego pudła dwa otwory rezonansowe od swojego kształtu nazywane efami. Skrzypce mają gryf wykonany z bardzo ciemnego drewna, główkę zakończoną ślimakiem, na której znajdują się 4 kołki. Skrzypce mają 4 struny. Na dole pudła rezonansowego zamocowany jest podbródek, w tym miejscu skrzypek przytrzymuje skrzypce brodą. Smyczek wykonany jest z drewna, po obu końcach przymocowano włosie końskie. Po naciśnięciu punktu aktywnego, wyświetla się informacja dodatkowa: Skrzypce są jednym z najstarszych instrumentów smyczkowych. Mają cztery struny oraz pudło rezonansowe o charakterystycznym kształcie. W pudle wycięte są dwa otwory w kształcie litery f. Wierzchnią i spodnią stronę korpusu łączy mały drewniany kołeczek, zwany duszą instrumentu.
R1DH4f6xMLyh41
Na zdjęciu altówka i smyczek. Budową jest bardzo podobna do skrzypiec. tylko odrobinę większa. Po naciśnięciu punktu aktywnego, wyświetla się informacja dodatkowa: Altówka jest nieco większa od skrzypiec, gra się na niej podobnie. Barwa tego instrumentu jest cieplejsza i bardziej matowa.
Na zdjęciu altówka i smyczek. Budową jest bardzo podobna do skrzypiec. tylko odrobinę większa. Po naciśnięciu punktu aktywnego, wyświetla się informacja dodatkowa: Altówka jest nieco większa od skrzypiec, gra się na niej podobnie. Barwa tego instrumentu jest cieplejsza i bardziej matowa.
R1MhRXI1crMLa1
Na zdjęciu wiolonczela i smyczek. Wiolonczela -kształt i budowę ma podobną do skrzypiec, tylko jest dużo większa. Nie ma podbródka, tylko wysuwaną nóżkę, którą opiera się o podłogę. Po naciśnięciu punktu aktywnego, wyświetla się informacja dodatkowa: Wiolonczela zbudowana jest podobnie do skrzypiec, lecz znacznie od nich większa. Gra się na niej w pozycji siedzącej, opierając instrument o podłogę przy pomocy metalowej nóżki.
Na zdjęciu wiolonczela i smyczek. Wiolonczela -kształt i budowę ma podobną do skrzypiec, tylko jest dużo większa. Nie ma podbródka, tylko wysuwaną nóżkę, którą opiera się o podłogę. Po naciśnięciu punktu aktywnego, wyświetla się informacja dodatkowa: Wiolonczela zbudowana jest podobnie do skrzypiec, lecz znacznie od nich większa. Gra się na niej w pozycji siedzącej, opierając instrument o podłogę przy pomocy metalowej nóżki.
RCAWcGaFODQv8
Ćwiczenie 2
Wskaż instrumenty, które występują w kwartecie smyczkowym
Wskaż instrumenty, które występują w kwartecie smyczkowym
RBxogUWjp1SS3
Ćwiczenie 2
Wskaż instrumenty, które występują w kwartecie smyczkowym.
RnjTjZEIzOHhK
Ćwiczenie 3
Wskaż wszystkie instrumenty, które wchodzą w skład kwartetu smyczkowego: Możliwe odpowiedzi: 1. Skrzypce, 2. Skrzypce I, 3. Skrzypce II, 4. Altówka, 5. Wiolonczela, 6. Kontrabas, 7. Fortepian.
Zaznacz wszystkie instrumenty, które wchodzą w skład kwartetu smyczkowego:
Skrzypce
Skrzypce I
Skrzypce II
Altówka
Wiolonczela
Kontrabas
Fortepian
RwbDvnzTzbVQU
Ćwiczenie 4
Połącz w pary instrumentalistów z instrumentami, na których grają
Połącz w pary instrumentalistów z instrumentami, na których grają
R1cCwDj7dooih
Ćwiczenie 5
Wskaż zdania prawdziwe
Joseph Haydn [czytaj: josef hajdn] i jego kwartety smyczkowe
Joseph Haydn [czytaj: josef hajdn] jest uważany za jednego z najważniejszych kompozytorów kwartetów smyczkowych w historii. Otworzył nowe możliwości dla tego zespołu i wprowadził wiele innowacji, które miały wpływ na rozwój muzyki kameralnej. Haydn [czytaj: hajdn] jest uważany za twórcę kwartetu smyczkowego jako samodzielnej formy muzycznej. Skomponował ponad 60 kwartetów, które są uważane za kamienie milowe w historii tej formacji. Jego kwartety smyczkowe są znane ze swojej oryginalności, innowacyjności harmonicznej i konstrukcji formalnej. Haydn [czytaj: hajdn] wprowadził wiele nowych elementów do kompozycji kwartetów smyczkowych. Jego kwartety często zawierają żartobliwe, pełne energii fragmenty oraz głębokie i refleksyjne momenty. Kompozycje Haydna [cztaj: hajdna] miały ogromny wpływ na innych kompozytorów, takich jak Mozart [czytaj: mocart] i Beethoven [czytaj: betowen]. Jego kwartety smyczkowe stanowiły wzór do naśladowania i inspiracji dla kolejnych pokoleń muzyków. Dzięki swojej wyjątkowej twórczości Haydn [czytaj: hajdn] odegrał kluczową rolę w rozwoju formacji kwartetu smyczkowego i ugruntował jej miejsce w historii muzyki.
Polecenie 1
Wysłuchaj przykładów muzycznych. Dwa z nich to utwory Josepha Haydna. [czytaj: josefa hajdna]. Joseph Haydn [czytaj: josef hajdn] to najstarszy z trzech klasyków wiedeńskich, obok Mozarta [czytaj: mocarta] i Beethovena [czytaj: betowena]. Nazywany jest ojcem symfonii i kwartetu smyczkowego. Trzeci przykład wykonuje Grupa MoCarta - polski kwartet smyczkowy, który jednocześnie jest znany jako znakomity kabaret muzyczny. W oryginale jest to utwór Wolfganga Amadeusa Mozarta [czytaj: wolfganga amadejosza mocarta] pt. Eine kleine Nachtmusik [czytaj: ajne klajne nahtmuzik] (dosłownie Mała nocna muzyka), który muzycy z kabaretu oprócz fragmentów oryginalnych grają niektóre części w różnych stylach muzycznych. Spróbuj je rozpoznać.
RgT1DjBWOvi5d
Na obrazie Józef Haydn prowadzi próbę kwartetu smyczkowego. Kompozytor gra na skrzypcach, unosi smyczek, żeby coś przekazać pozostałym muzykom. Wszyscy mężczyźni na obrazie mają peruki, długie jasne surduty, muzycy siedzą na krzesłach. Kilka osób przygląda się ich grze. Po naciśnięciu punktu aktywnego pojawi się napis: Kwartet Cesarski C-dur, autorstwa Josepha Haydna. Wykonawca: Pro Arte Quartet oraz pojawi się możliwość odtworzenia muzyki. Nagrany utwór jest wykonywany przez kwartet smyczkowy, czyli dwoje skrzypiec, altówkę i wiolonczelę. Skrzypce grają pogodną i skoczną melodię, pozostałe instrumenty im wtórują. Później melodia staje się smutniejsza i nostalgiczna. Jedna fraza jest powtórzona kilka razy do wyciszenia, muzyka staje się cicha i łagodna. Pod koniec utworu powraca skoczny i pogodny temat z początku utworu.
Na obrazie Józef Haydn prowadzi próbę kwartetu smyczkowego. Kompozytor gra na skrzypcach, unosi smyczek, żeby coś przekazać pozostałym muzykom. Wszyscy mężczyźni na obrazie mają peruki, długie jasne surduty, muzycy siedzą na krzesłach. Kilka osób przygląda się ich grze. Po naciśnięciu punktu aktywnego pojawi się napis: Kwartet Cesarski C-dur, autorstwa Josepha Haydna. Wykonawca: Pro Arte Quartet oraz pojawi się możliwość odtworzenia muzyki. Nagrany utwór jest wykonywany przez kwartet smyczkowy, czyli dwoje skrzypiec, altówkę i wiolonczelę. Skrzypce grają pogodną i skoczną melodię, pozostałe instrumenty im wtórują. Później melodia staje się smutniejsza i nostalgiczna. Jedna fraza jest powtórzona kilka razy do wyciszenia, muzyka staje się cicha i łagodna. Pod koniec utworu powraca skoczny i pogodny temat z początku utworu.
Obraz: Józef Haydn prowadzi próbę kwartetu smyczkowego
Źródło: online-skills.
R1YrLIXYT8MEn
Ilustracja interaktywna przedstawia górną połowę sylwetki mężczyzny. Obraz jest w skali szarości. Mężczyzna jest ubrany w ciemny surdut, pod szyją ma biały żabot. Twarz pociągłą, wydatny not, na głowie jasna peruka z lokami skręconymi poziomo ponad uszami. Mężczyzna trzyma ptasie pióro do pisania w prawej dłoni. Po punktem interaktywnym jest możliwość odsłuchania utworu Josefa Haydna, „Kwartet B-dur” op. 76 nr 4 cz. I. Utwór trwa 4 minuty i 32 sekundy, ma podniosły charakter i umiarkowane tempo.
Ilustracja interaktywna przedstawia górną połowę sylwetki mężczyzny. Obraz jest w skali szarości. Mężczyzna jest ubrany w ciemny surdut, pod szyją ma biały żabot. Twarz pociągłą, wydatny not, na głowie jasna peruka z lokami skręconymi poziomo ponad uszami. Mężczyzna trzyma ptasie pióro do pisania w prawej dłoni. Po punktem interaktywnym jest możliwość odsłuchania utworu Josefa Haydna, „Kwartet B-dur” op. 76 nr 4 cz. I. Utwór trwa 4 minuty i 32 sekundy, ma podniosły charakter i umiarkowane tempo.
Autor nieznany, Joseph Haydn, online‑skills, CC BY 3.0 (ilustracja) | Joseph Haydn, „Kwartet B‑dur” op. 76 nr 4 cz. I, online‑skills, CC BY 3.0 (utwór)
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R16HB3TSRXP74
Na zdjęciu muzycy i jednocześnie komicy z grupy MoCarta. Zespół ten zajmuje się wykonywaniem muzyki klasycznej (i nie tylko) w zaskakujących i zabawnych aranżacjach. Muzycy na zdjęciu ubrani są w czarne koncertowe fraki, na białych koszulach, mają białe muchy, wyglądają bardzo elegancko. W rękach mają instrumenty: dwoje skrzypiec, altówkę i wiolonczelę. Twarze skrzypków są bardzo radosne, altowiolista robi zadziorną minę i wskazuje coś palcem, wiolonczelista jest zasępiony. Po naciśnięciu punktu aktywnego pojawi się napis: Grupa MoCarta oraz będzie możliwe odtworzenie muzyki. Nagranie rozpoczyna się jak klasyczny utwór Mozarta „Eine kleine Nachtmusik”, które za chwilę zostaje zaaranżowane w stylu western, na chwilę powraca klasyczny utwór i za chwilę jeden z muzyków zaczyna jodłować (śpiewać w charakterystycznym dla mieszkańców Tyrolu stylu), rolę łącznika pełni fragment Eine kleine Nachtmusik, by za chwilę zabrzmiała jego przeróbka na muzykę żydowską. I znów fragment Eine kleine Nachtmusik, które dosłownie w ciągu paru taktów staje się muzyką flamenco… Cały utwór to rodzaj muzycznego żartu, typowego dla grupy MoCarta.
Na zdjęciu muzycy i jednocześnie komicy z grupy MoCarta. Zespół ten zajmuje się wykonywaniem muzyki klasycznej (i nie tylko) w zaskakujących i zabawnych aranżacjach. Muzycy na zdjęciu ubrani są w czarne koncertowe fraki, na białych koszulach, mają białe muchy, wyglądają bardzo elegancko. W rękach mają instrumenty: dwoje skrzypiec, altówkę i wiolonczelę. Twarze skrzypków są bardzo radosne, altowiolista robi zadziorną minę i wskazuje coś palcem, wiolonczelista jest zasępiony. Po naciśnięciu punktu aktywnego pojawi się napis: Grupa MoCarta oraz będzie możliwe odtworzenie muzyki. Nagranie rozpoczyna się jak klasyczny utwór Mozarta „Eine kleine Nachtmusik”, które za chwilę zostaje zaaranżowane w stylu western, na chwilę powraca klasyczny utwór i za chwilę jeden z muzyków zaczyna jodłować (śpiewać w charakterystycznym dla mieszkańców Tyrolu stylu), rolę łącznika pełni fragment Eine kleine Nachtmusik, by za chwilę zabrzmiała jego przeróbka na muzykę żydowską. I znów fragment Eine kleine Nachtmusik, które dosłownie w ciągu paru taktów staje się muzyką flamenco… Cały utwór to rodzaj muzycznego żartu, typowego dla grupy MoCarta.
Grupa MoCarta
Źródło: zpe.gov.pl.
Polecenie 1
R1IxMazVS5Knm
Joseph Haydn to najstarszy z trzech klasyków wiedeńskich, obok Mozarta i Beethovena. Nazywany jest ojcem symfonii i kwartetu smyczkowego. Wyszukaj informacje na temat kwartetów Haydna. Odpowiedź zapisz w ramce.
Odpowiedz na pytanie: Ilu muzyków gra w kwartecie smyczkowym, a ilu w orkiestrze?
Odpowiedz na pytanie: Ilu muzyków gra w kwartecie smyczkowym, a ilu w orkiestrze?
Połącz rozsypane części zdania w całość.
za najdoskonalszy skład spośród zespołów kameralnych., zespół składający się z czterech muzyków., liczący od kilkunastu do kilkudziesięciu osób., smyczkowe, dęte drewniane, dęte blaszane oraz perkusyjne., współpracy z dyrygentem.
Kwartet smyczkowy to
Kwartet smyczkowy uważany jest
Orkiestra to zespół instrumentalny
W skład orkiestry symfonicznej wchodzą następujące grupy instrumentów:
Wspólna gra orkiestry wymaga
R1ZskPB2B7Zip
Ćwiczenie 8
Wskaż zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Altówka nie należy do grupy instrumentów strunowych, smyczkowych. 2. Ślimak jest częścią m.in. skrzypiec. 3. Na instrumentach smyczkowych można grać tylko smyczkiem. 4. Wiolonczela jest instrumentem występującym w orkiestrze symfonicznej.
Zaznacz zdania prawdziwe.
Altówka nie należy do grupy instrumentów strunowych, smyczkowych.
Ślimak jest częścią m.in. skrzypiec.
Na instrumentach smyczkowych można grać tylko smyczkiem.
Wiolonczela jest instrumentem występującym w orkiestrze symfonicznej.
RpMuKwsACDQwt
Ćwiczenie 9
Wersja alternatywna ćwiczenia: Wskaż na fotografii altowiolistę Opis obrazu
Wersja alternatywna ćwiczenia: Wskaż na fotografii altowiolistę Opis obrazu
Kabaret Grupa MoCarta, Źródło: zpe.gov.pl
Ćwiczenie 9
R1IjzGi4MGjMc
Napisz w dwóch zdaniach czym zajmuje się altowiolista.
RoNtv5MHfPNYi
Ćwiczenie 10
Uzupełnij tekst o kwartecie smyczkowym
Uzupełnij tekst o kwartecie smyczkowym
Ten temat niejedno ma imię
Język polski - związki frazeologiczne
Związki frazeologiczne to występujące w danym języku zespoły wyrazów (wyrażenia, zwroty, frazy), które często pojawiają się w języku wspólnie. Znaczenie związku frazeologicznego nie wynika ze znaczeń składających się na niego wyrazów. Związki frazeologiczne mogą pochodzić z Biblii, mitologii (literatury), historii czy życia codziennego.
Zwrot grać pierwsze skrzypce ma dwa znaczenia, zależne od kontekstu użycia: w języku specjalistycznym oznacza ‘być prowadzącym skrzypkiem w orkiestrze’, w języku ogólnym zaś ‘mieć decydujący głos w jakiejś sprawie; przewodzić czemuś’.
Język polski - synonimy
Synonimy to wyrazy lub określenie równoważne znaczeniowo innym lub na tyle zbliżone, że można nimi zastąpić te drugie w odpowiednim kontekście.
Przykładowe synonimy dla wyrażenia grać pierwsze skrzypce, to m.in. być u steru, dyrygować, dzierżyć prym, kierować, piastować władzę, pociągać za sznurki, sprawować władzę, stać na czele zarządzać, dowodzić, przewodniczyć, przewodzić, być na pierwszym miejscu, dzierżyć ster, nadawać czemuś ton, stać na czele czegoś, mieć pod swoją komendą, grać główną rolę, rozdawać karty, nadawać ton.
