RgiTyzBMIJIX4
Fotografia barwna przedstawiająca wiele kolorowych, niewielkich kółeczek wypełniających całą przestrzeń kadru. Nie są rozmieszczone równomiernie, ale raczej przypadkowo, często na siebie nachodząc. W niektórych miejscach zostaje po nich tylko cień. Dalej, w tle kilka większych kółek, które tworzą wrażenie świetlne.

Uchwycone w poetyckim obrazie

Efekt nazywany bokehem
Źródło: THOR, licencja: CC BY 3.0.

Warto wiedzieć!

Często dowiadujesz się z książek, gazet, filmów czy programów telewizyjnych
o odległych, niezwykłych bądź pięknych miejscach. Nierzadko są one nazywane cudami świata lub natury. Warto jednak zadać sobie pytanie: co wspaniałego jest blisko, za rogiem, na wyciągnięcie ręki? Bywa, że nie można samemu tego wychwycić. Poeci mają ten dar dostrzegania piękna w zwyczajnych rzeczach. Dzięki wierszom możemy cieszyć się odnajdywaniem cudowności w codziennych, banalnych, powszednich zdarzeniach.

Przeczytaj wiersz Wisławy Szymborskiej JarmarkjarmarkJarmark cudów, a następnie wykonaj polecenia.

Jarmark cudówWisława Szymborska
Wisława Szymborska Jarmark cudów

Cud pospolity:
to, że dzieje się wiele cudów pospolitych.

Cud zwykły:
w ciszy nocnej szczekanie
niewidzialnych psów.

Cud jeden z wielu:
chmurka zwiewna i mała,
a potrafi zasłonić duży ciężki księżyc.

Kilka cudów w jednym:
Olchaj0000008IBB5v22_000tp001Olcha w wodzie odbita
i to, że odwrócona ze strony lewej na prawą,
i to, że rośnie tam koroną w dół
i wcale dna nie sięga,
choć woda jest płytka.

Cud na porządku dziennym:
wiatry dość słabe i umiarkowane,
w czasie burz porywiste.

Cud pierwszy lepszy:
krowy są krowami.

Drugi nie gorszy:
ten a nie inny sad
z tej a nie innej pestki.

Cud bez czarnego frakafrakfrakacylindracylindercylindra:
rozfruwające się białe gołębie.

Cud, no bo jak to nazwać:
słońce dziś wzeszło o trzeciej czternaście,
a zajdzie o dwudziestej zero jeden.

Cud, który nie tak dziwi, jak powinien:
palców u dłoni wprawdzie mniej niż sześć,
za to więcej niż cztery.

Cud, tylko się rozejrzeć:
wszechobecny świat.

Cud dodatkowy, jak dodatkowe jest wszystko:
co nie do pomyślenia
jest do pomyślenia.

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Wisława Szymborska, Jarmark cudów, [w:] tejże, Ludzie na moście, Warszawa 1986, s. 42.
Ćwiczenie 1

Wyjaśnij tytuł wiersza.

R1UftO6Urq8Ae
(Uzupełnij).
R16cInRO6FSwB
Ćwiczenie 2
cytat 1: Leszczyna jak menada z zielonymi berły,
Ubranymi, jak w grona, w orzechowe perły
. Nazwa środka stylistycznego: a. metafora; b. antropomorfizacja; c. prowincjonalizm/regionalizm; 4. wykrzyknienie. Funkcja: 1. wyeksponowanie lokalnego charakteru, podkreślenie polskości, swojskości; 2. podkreślenie piękna, poetyzacja i idealizacja; 3. podkreślenie bliskości świata natury i człowieka, wyrażenie przekonania, że natura to żywy twór; 4. uwypuklenie skali emocji, jakie wzbudza kontakt z naturą. cytat 2: Jarzębiny ze świeżym pasterskim rumieńcem. Nazwa środka stylistycznego: a. metafora; b. antropomorfizacja; c. prowincjonalizm/regionalizm; 4. wykrzyknienie. Funkcja: 1. wyeksponowanie lokalnego charakteru, podkreślenie polskości, swojskości; 2. podkreślenie piękna, poetyzacja i idealizacja; 3. podkreślenie bliskości świata natury i człowieka, wyrażenie przekonania, że natura to żywy twór; 4. uwypuklenie skali emocji, jakie wzbudza kontakt z naturą. cytat 3: A przecież wokoło nich ciągnęły się lasy
Litewskie! tak poważne i tak pełne krasy!
. Nazwa środka stylistycznego: a. metafora; b. antropomorfizacja; c. prowincjonalizm/regionalizm; 4. wykrzyknienie. Funkcja: 1. wyeksponowanie lokalnego charakteru, podkreślenie polskości, swojskości; 2. podkreślenie piękna, poetyzacja i idealizacja; 3. podkreślenie bliskości świata natury i człowieka, wyrażenie przekonania, że natura to żywy twór; 4. uwypuklenie skali emocji, jakie wzbudza kontakt z naturą.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
RDRw5lHNqzcWi
Karykatura Johna Delacour [czytaj: dżona delakur]. Mężczyzna nosi frak, na głowie ma cylinder.
Źródło: Leslie Ward, Karykatura Johna Delacour [czytaj: dżona delakur], domena publiczna.
Ćwiczenie 3

Wyszukaj w dostępnych źródłach jak wygląda iluzjonista i na czym polega jego występ.

R1B76Ff5Zl7Ba
Polecenie 1

Na czym polega cud bez fraka i cylindra? Wyjaśnij, jak rozumiesz cytat:

Cud bez czarnego frakafrakfrakacylindracylindercylindra:
rozfruwające się białe gołębie.

R1B0ljUZcos6X
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 4

Wyjaśnij, w jaki sposób rozumie cud podmiot liryczny z wiersza Wisławy Szymborskiej.

RE3EuVNZAaePQ
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 5

Wyjaśnij, czy, według ciebie, to, co podmiot liryczny nazywa cudami, naprawdę nimi jest. Uzasadnij swoją opinię.

R117AzrXkMvNo
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 6

Przytocz fragment wiersza, który mógłby stanowić jego myśl przewodnią. Uzasadnij swoją odpowiedź.

R18D1vIdB4j5O
(Uzupełnij).
RlDucVDf2leCu
Ćwiczenie 7
Ćwiczenie dotyczące wskazania środków stylistycznych, które zostały użyte w wierszu Wisławy Szymborskiej.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R4UCgx6PFazXY1
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8

Określ prawidłowość, jaką można dostrzec w treści wszystkich zwrotek wiersza. Wyjaśnij, jaką funkcję pełni w wierszu anafora.

R1h2vkOc4iw3S
(Uzupełnij).
R19wYVLIEL3CP
Ćwiczenie 9
Ćwiczenie polegające na przyporządkowaniu synonimów do odpowiedniego pola.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R13QOsxE9E1z4
Ćwiczenie 10
Ćwiczenie polegając na wypisaniu z wiersza przymiotników, a następnie do każdego z nich należy znaleźć wyraz przeciwstawny (antonim).
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 2

Przeczytaj wiersz w taki sposób, aby oddać zachwyt podmiotu lirycznego nad światem. Naucz się go na pamięć.

RZtbsXV8jZzrP
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Zaprojektuj album fotograficzny, który będzie zbiorem ilustracji do każdego obrazu z wiersza Wisławy Szymborskiej Jarmark cudów. W tym celu:

  • nadaj kolejnym kartkom albumu tytuły będące pierwszymi wersami zwrotek z wiersza,

  • naszkicuj projekty zdjęć, które umieścisz w swoim albumie (możesz skorzystać z poniższego szkicownika).

RpXVtY8em9jVd
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 3

Inspirując się wierszem Wisławy Szymborskiej, stwórz tytuł własnego wiersza, który będzie odnosił się do cudowności przyrody.

R1ZA3Vtq2tIY6
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Zapoznaj się ze zdjęciami zamieszczonymi w poniższej galerii. Potraktuj je jako inspirację przed zaplanowaną wyprawą do parku.

RKUSWPyCNnVVm
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Przeczytaj opisy poniższych zdjęć. Potraktuj je jako inspirację przed zaplanowaną wyprawą do parku.

R15NsKfX4yAus
(Uzupełnij).

Sprawdź, czy umiesz!

Polecenie 5

Idź na spacer (do lasu, parku, nad rzekę itp.), rozejrzyj się wokoło. Wykonaj zdjęcia do swojego albumu.

RQn0226J275KN
(Uzupełnij).
Polecenie 5

Idź na spacer np. do parku, lasu. Następnie opisz swoje wrażenie, na przykład: jakie są liście w dotyku, jaka w dotyku jest kora drzewa, jakie jest powietrze, jakie można usłyszeć odgłosy ptaków.

RjT6RvSCZH58w
(Uzupełnij).
Polecenie 6

Opisz co najmniej jeden z cudów natury dostrzeżonych przez ciebie podczas spaceru po lesie, parku, nad rzeką itp.

R1Ur3jpTA88kb
(Uzupełnij).
Polecenie 6

Opisz przynajmniej jedno ze swoich wrażeń z parku, lasu itp.

RcBhmlDPbZFjF
(Uzupełnij).
j0000008IBB5v22_000tp001

Słownik

cylinder
cylinder

sztywny męski kapelusz z wysoką główką w kształcie walca;  noszą go również iluzjoniści, pokazujący zręcznościowe sztuczki

frak
frak

część składowa uroczystego, wieczorowego stroju męskiego, rodzaj surduta o połach z przodu obciętych, z tyłu wydłużonych; frak noszą również iluzjoniści, pokazujący zręcznościowe sztuczki

jarmark
jarmark

sprzedaż i kupno towarów odbywające się w stałych terminach; też: miejsce, w którym odbywa się ta sprzedaż