Gdzie tego szukać? O notowaniu
Warto wiedzieć!
Notowanie i czytanie ze zrozumieniem, to niezbędne umiejętności w czasie uczenia się. Zastanów się, czy twoje notatki sporządzane na lekcji przydadzą ci się do powtórki lub sprawdzianu. Pamiętaj, że dobrze skonstruowane, pomogą w powtarzaniu materiału, przygotują do egzaminu, uporządkują wiedzę, utrwalą wiadomości, a przede wszystkim oszczędzą twój czas.
Istotą dobrych notatek jest wyszukanie najważniejszych informacji i połączenie ich z już zapamiętanymi. Ważne jest dobranie odpowiedniej metody notowania. Notatka nie musi być zapisana „drobnym maczkiem”. Wybierz metodę notowania odpowiednią dla siebie, wygodną i porządkującą twoją wiedzę.
Zastanów się, z jakich form notatek najczęściej korzystasz. Zapisz swoją odpowiedź.
Mapa myśli jest metodą tworzenia notatek, w której zamiast zdań wykorzystuje się słowa‑klucze, grafiki, schematy. Ten sposób notowania zwiększa efektywność uczenia się, uczy logicznego myślenia, rozwija umiejętność łączenia faktów oraz przyspiesza naukę.
Przy tworzeniu map myśli należy kierować się kilkoma zasadami:
Mapy myśli mogą być stosowanie do tworzenia notatek z lekcji, listy zakupów, nauki przed sprawdzianem, przygotowania prezentacji. Chętnie stosują je uczniowie, nauczyciele, dziennikarze, pisarze. Jest niezwykle przydatna podczas porządkowania wiadomości i przemyśleń, ułatwia zapamiętywanie.
Sporządź notatkę w formie mapy myśli na temat poznanych utworów Adama Mickiewicza. Możesz uzupełnić poniższy przykład lub narysować ją na kartce.
Instrukcja tworzenia mapy myśli:
1. Przygotuj kartkę (np. z bloku), ułóż ją poziomo.
2. Na środku zapisz temat notatki. To będzie najbardziej widoczny element mapy, dlatego użyj większej czcionki, pogrubionych liter, jaskrawego koloru itp.
3. Wokół tematu notatki umieść związane z nim hasła (słowa kluczowe). Połącz je z tematem gałęziami. Od nich poprowadź mniejsze gałązki do kolejnych haseł.
4. Zadbaj o hierarchię: im bardziej oddalasz się od tematu, tym mniejszej czcionki używaj, stosuj cieńsze linie. Mapa myśli rozwija się od ogółu (od środka) do szczegółu (na zewnątrz).
5. Pamiętaj o estetyce: mapa myśli musi być czytelna i przejrzysta. Używaj kolorów dla oznaczenia każdej z gałęzi.
6. Możesz dodać symboliczne rysunki, grafiki, które kojarzą się z danym zagadnieniem.
Sporządź notatkę w formie wyliczenia na temat poznanych utworów Adama Mickiewicza. Uwzględnij informacje dotyczące czasu i miejsca wydarzeń, bohaterów oraz tematyki utworu.
Ilustracja interaktywna
Ilustracja przedstawia schemat notatki graficznej. W centralnej części znajduje się temat: „Hasło i słowa‑klucze”. W czterech rogach ilustracji powtarza się nagłówek: „Słowo‑klucz”, a poniżej ramka z napisem „bloki tekstowe”. Ramki są wykonane w różnych stylach, nagłówki zapisane różnym charakterem pisma. Na grafice znajdują się również ozdobne ikony: żarówka, kot, kwiat, strzałki, serca, wykrzyknik, znak zapytania.
Z prawej strony ilustracji lista zatytułowana „notatka wizualna”. Poniżej lista zagadnień, która rozwija dodatkowe informacje po naciśnięciu na nie.
notatka wizualna
Czym jest notatka wizualna?
Notatka wizualna łączy słowa z obrazkami, pozwalając łatwo i przyjemnie przyswajać wiedzę. Za pomocą prostych słów i graficznych elementów zbiera się informacje na dany temat.
Na jednej kartce papieru powinien się znaleźć zbiór informacji, które warto zrozumieć i zapamiętać.słowa‑klucze
Słowa‑klucze to najważniejsze pojęcia związane z hasłem. Umieszczamy je na całej kartce, wokół hasła.bloki tekstowe
Bloki tekstowe zawierają cytaty lub większe partie tekstu. Można zapisać je w punktach i umieścić w ramkach lub chmurkach.
Pudełka
Pudełka, to inaczej ramki, w których umieszcza się tekst. Ich zadaniem jest zwrócenie uwagi na to, co jest zapisane. Można w nich umieszczać cytaty, złote myśli, słowa kluczowe.
Chmurki
Różne kształty chmurek mają na celu wyróżnienie informacji.
Układ i wielkość elementów
W notatce stosuje się zasadę „od ogółu do szczegółu”. Na początku należy się zastanowić, co ma przykuć wzrok w pierwszej kolejności? Czytelność, przejrzystość notatki, nieprzeładowanie rysunkami jest bardzo ważne!
Litery
W notatce stosuje się różne kształty i wielkość liter, w zależności od tego, co chcemy podkreślić. Pismo musi być czytelne, z umiarem umieszcza się elementy ozdobne przy literach np. zawijasy. Duże, pogrubione litery w zapisie zwrócą uwagę na istotne, bazowe informacje. Małe litery można zastosować do treści mniej istotnych.
Kolorystyka
Dzięki kolorom można podkreślić ważne treści, wybić je na pierwszy plan, czy zaakcentować.
Punktory
Punktory porządkują wymieniane elementy, wprowadzają ład. Stosuje się je przy wyliczeniach jakichś elementów.Ilustracje
Ilustracje to nieodłączny element notatek wizualnych.
Strzałki
Wskazują, na pewne ważne elementy notatki, mogą wskazywać na cel lub kierunek, kilka strzałek może symbolizować siłę lub jej natężenie. Kolejność wykonywania zadań również można wyrazić strzałkami.
Linie
Linie w notatce podkreślają, oddzielają i łączą treści. Mogą być: przerywane, falowane, fastrygowane, podwójne, grube, cienkie. Łączą pola z tekstem, tworzą ramki zamykające treść, wydzielają bloki tekstu, łączą grupy tekstu.
Banery
Banery, czyli wstęgi, szarfy, na nich zapisuje się tytuł notatki lub wskazówki, na które warto zwrócić uwagę.
Emotikony/ buźki
Buźki służą do wyrażania emocji.
Rysunki
Rysunki powinny być schematyczne i jednoznaczne. Ułatwiają zrozumienie treści notatki. Zwykle mają na celu uzupełnienie przekazu notatki. Uwaga! nie mogą być tylko ozdobnikiem, gdyż odwracają uwagę od treści notatki.
Ludziki
Proste rysunki ludzików mogą wyrażać emocje, działania lub cechy.
Elementy, o których mowa w definicji, zostają podświetlone na ilustracji.
Przeczytaj tekst dotyczący zasad pisowni wyrazów z „ó”, a następnie zapoznaj się z notatką wizualną sporządzoną na podstawie tego tekstu.
Ó piszemy w następujących sytuacjach:
Gdy wymienia się na e, o lub a, np. pióro – pierze, siódemka – siedem, wóz – wozy, kózka – koza, wrócić – wracać, skrót – skracać.
Na początku wyrazów, np. ów, ósmy, ówdzie, ówczesny.
W zakończeniach -ów, -ówka, -ówna, np. bloków, stołówka, z wyjątkiem wyrazów: wsuwka, skuwka, zasuwka.
W wyrazach, które trzeba po prostu zapamiętać: chór, córka, czółno, dopóty, dopóki, głównie, góra, jaskółka, Józef, kłótnia, król, krótki, który, mózg, ogólnie, ogórek, płótno, podróż, póki, późno, próżnia, rózga, róża, różnica, stróż, szczegół, tchórz, wiewiórka, wkrótce, wówczas, wróżka, skóra, źródło, żółw, żółty.
Ó nigdy nie występuje na końcu wyrazu.
Przeczytaj tekst dotyczący zasad pisowni z „ch”, a następnie na jego podstawie wykonaj notatkę wizualną.
Ch piszemy:
Gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na sz, s lub ś (si), np. mucha – muszka, piachu – piasku, Stacha – Stasia
Na końcu wyrazu, np. dach, gmach, piach, nogach. Wyjątek: druh.
Po spółgłosce s, np. scharakteryzować, schować, schody.
W wyrazach, których pisownię należy zapamiętać: chałwa, chatka, chemia, chirurg, chodzić, choinka, chomik, choroba, chór, chudy, chaber, chwalić, chyba, chrypka, chrust, chustka, chorągiew, chrzan, puchar, kucharz, chmura, chłopiec, rachunek, tchórz, przychodnia, szlachta, zachwyt i w wielu innych.
Przeczytaj tekst dotyczący zasad pisowni z „ch”, a następnie na jego podstawie wykonaj notatkę w sposób, który najbardziej lubisz.
Ch piszemy:
Gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na sz, s lub ś (si), np. mucha – muszka, piachu – piasku, Stacha – Stasia.
Na końcu wyrazu, np. dach, gmach, piach, nogach. Wyjątek: druh.
Po spółgłosce s, np. scharakteryzować, schować, schody.
W wyrazach, których pisownię należy zapamiętać: chałwa, chatka, chemia, chirurg, chodzić, choinka, chomik, choroba, chór, chudy, chaber, chwalić, chyba, chrypka, chrust, chustka, chorągiew, chrzan, puchar, kucharz, chmura, chłopiec, rachunek, tchórz, przychodnia, szlachta, zachwyt i w wielu innych.
Zapoznaj się ze wskazówkami dotyczącymi efektywnego czytania ze zrozumieniem, klikając na poszczególne cyfry.
Odpowiedz, jakimi według ciebie zasadami powinno kierować się podczas czytania ze zrozumieniem.
Zapoznaj się z ilustracjami przedstawiającymi hinduskiego boga BrahmęBrahmę lub ich opisami i wykonaj ćwiczenie 1.
Sformułuj i zapisz swoje spostrzeżenia na temat Brahmy. Jak myślisz, czego może nas nauczyć ta postać?
Na podstawie opisu alternatywnego do ilustracji odpowiedz na pytanie, czego może nauczyć nas bóg BrahmaBrahma?
Zapoznaj się z nagraniem lub tekstem opowiadania Niewidzialna kryjówka Michela PiquemalaMichela Piquemala, a następnie wykonaj poniższe zadania.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DgDem0ria
Nagranie audio zawiera tekst Michela Piquemala „Niewidzialna kryjówka".
Niewidzialna kryjówkaLegenda z tradycji hinduizmu
Dawno, dawno temu wszyscy ludzie byli bogami. Lecz ponieważ nadużywali swoich przywilejów, BrahmaBrahma – najważniejszy z bogów – postanowił pozbawić ich boskiej mocy.
Zwołał radę, która miała zdecydować o schowaniu tej mocy w niemożliwej do odkrycia kryjówce.
Pierwsi zabrali głos pomniejsi bogowie, poddając taką myśl:
– Zakopmy boską moc w samych głębinach ziemi!
Ale Brahma odpowiedział:
– Widzę, że nie znacie dobrze ludzkiej ciekawości. Człowiek będzie tak długo rył i drążył ziemię, aż pewnego dnia znajdzie schowaną moc.
– Jeśli tak, to zatopmy ją w głębi oceanów!
Brahma westchnął:
– Znam ja ludzi zbyt dobrze: wcześniej czy później zbadają dno oceanów i wydobędą boską moc na powierzchnię. Ludzie są wiecznie nienasyceni.
Pomniejsi bogowie już nie wiedzieli, co powiedzieć.
– Gdzie ją zatem schować? Bo jeśli ci wierzyć, nie ma takiego miejsca pod ziemią, w niebie czy w morskich głębinach,
do którego ludzie kiedyś nie dotrą...
Wtedy Brahma jeszcze raz zabrał głos i tak zdecydował:
– Oto, co zrobimy! Schowamy boską moc w największej głębi ludzkiego serca, ponieważ jest to jedyne miejsce, gdzie człowiek nie zajrzy, aby jej szukać.
Od tamtego czasu człowiek obiegł ziemię, drążył, badał i przekopał dno oceanu w poszukiwaniu tego 'czegoś',
co znajduje się w nim samym...Źródło: Michel Piquemal, Niewidzialna kryjówka, [w:] tegoż, Bajki filozoficzne, tłum. Helena Sobieraj, Warszawa 2004, s. 16.
Określ, jakie cechy i charakter ma utwór Niewidzialna kryjówka.
Wymień miejsca, które zaproponowali hinduscy bogowie na kryjówkę dla boskiej mocy. Zapisz je poniżej lub w zeszycie.
Rozważ, czy BrahmaBrahma miał rację, że do wymyślonej przez niego kryjówki nie zajrzy żaden człowiek. Zapisz argumenty za i przeciw.
Sformułuj pięć pytań do treści legendy Michela PiquemalaMichela Piquemala. Zapisz je tutaj lub w zeszycie.
Sprawdź, czy umiesz!
Wymień kilka cech dobrych notatek. Możesz to zrobić w polu poniżej lub w zeszycie.
Przedstaw wady i zalety wybranej formy notatki: notatki wizualnej, schematu, wykresu, mapy myśli itp. Zapisz poniżej swoje wnioski.