„Papież z dalekiego kraju” - Jan Paweł II
Wybór Polaka na papieża został przyjęty entuzjastycznie przez społeczeństwo polskie, lecz władze PRLPRL były zakłopotane. Ostatecznie uznały, że lepszy Karol WojtyłaKarol Wojtyła jako papież w Rzymie niż jako potencjalny kandydat na stanowisko prymasa w Polsce, i wystosowały oficjalne gratulacje, a nawet przedstawiły to wydarzenie jako sukces socjalistycznej Polski.
opowiadać o Janie Pawle II;
wyjaśniać jakie znaczenie dla Polaków miał wybór ich rodaka na papieża.
Przełomowa pierwsza pielgrzymka
Władze komunistyczne musiały jakoś poradzić sobie z nową sytuacją, co było tym trudniejsze, że nowy papież właściwie od początku deklarował chęć odwiedzenia swojej ojczyzny. Przedstawiciele PRL zgłaszali mnóstwo argumentów, które pozwoliłyby opóźnić papieską wizytę.
Najbardziej zależało im na tym, by Jan Paweł II nie przyjeżdżał w maju 1979 r., gdy w Krakowie miały się odbyć uroczyste obchody 900. rocznicy śmierci św. Stanisława, patrona Polski. Władze proponowały rok 1982, ale ostatecznie stanęło na początku czerwca 1979 r.
Wizyta Ojca Świętego w ojczyźnie w czerwcu 1979 r. miała znaczenie historyczne. Papieskiej podróży od Warszawy, przez Gniezno, Częstochowę, Oświęcim, Kalwarię Zebrzydowską, Wadowice, Nowy Targ, do Krakowa towarzyszyła społeczna euforiaeuforia. Upalna pogoda nie zniechęciła milionów Polaków do osobistego spotkania z papieżem.
Był to jeden z pierwszych momentów, w którym poczuli oni jedność przeciwko władzy. Na wielotysięcznych mszach papieskich społeczeństwo polskie dostrzegło swą siłę. Najsłynniejsze słowa Jana Pawła II: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze tej ziemi” były sygnałem, że walka o wolność i demokrację ma sens.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RyoGAezfr4ONP
Film - Jan Paweł II
Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież. Wołam z całej głębi tego Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!
Źródło: Św. Jan Paweł II. Cytat za: Jan Paweł II na ziemi polskiej, t. 2, Libreria Editrice Vaticana, s. 34.
Pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny w latach 1979 i 1983
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P1Cu2ktho
Nagranie dźwiękowe lekcji pod tytułem Pielgrzymki Jana Pawła II do ojczyzny w latach 1979 i 1983.
I wołam — Ja, Syn Polskiej Ziemi, a zarazem Ja, Jan Paweł II, papież, wołam z głębi tego tysiąclecia, wołam wraz z Wami wszystkimi:
— Niech zstąpi Duch Twój,
Niech zstąpi Duch Twój!
I odnowi oblicze Ziemi,
Tej Ziemi,
Amen., Fragment homilii wygłoszonej przez Ojca Świętego podczas mszy świętej na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie 17 czerwca 1983 r. Naród nade wszystko musi żyć o własnych siłach. I rozwijać się o własnych siłach. Sam musi odnosić to zwycięstwo, które opatrzność Boża zadaje mu na tym etapie dziejów. Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że nie chodzi o zwycięstwo militarne, jak przed trzystu laty, ale o zwycięstwo natury moralnej. To ono właśnie stanowi istotę wielokrotnie proklamowanej odnowy. Chodzi tu o dojrzały ład życia narodowego i państwowego, w którym będą respektowane podstawowe prawa człowieka. Tylko zwycięstwo moralne może wyprowadzić społeczeństwo z rozbicia i przywrócić mu jedność. Taki ład może być zarazem zwycięstwem rządzonych i rządzących. Trzeba do niego dochodzić drogą wzajemnego dialogu i porozumienia. Jedyną drogą, która pozwala narodowi żyć pełnią praw obywatelskich i posiadać struktury społeczne odpowiadające jego słusznym wymogom. Wyzwoli to poparcie, którego państwo potrzebuje, aby mogło spełnić swoje zadania, i przez które naród wyrazi rzeczywiście swoją suwerenność!
Fragment homilii wygłoszonej przez Ojca Świętego podczas mszy świętej na placu Zwycięstwa w Warszawie 2 czerwca 1979 r.
Człowieka bowiem nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa. I dlatego Chrystusa nie można wyłączać z dziejów człowieka w jakimkolwiek miejscu Ziemi. Nie można też bez Chrystusa zrozumieć dziejów Polski. Nie sposób zrozumieć tego miasta, Warszawy - stolicy Polski, która w roku 1944 zdecydowała się na nierówną walkę z najeźdźcą, na walkę, w której została opuszczona przez sprzymierzone potęgi, na walkę, w której legła...
I wołam — Ja, Syn Polskiej Ziemi, a zarazem Ja, Jan Paweł II, papież, wołam z głębi tego tysiąclecia, wołam wraz z Wami wszystkimi:
— Niech zstąpi Duch Twój,
Niech zstąpi Duch Twój!
I odnowi oblicze Ziemi,
Tej Ziemi,
Amen.
Fragment homilii wygłoszonej przez Ojca Świętego podczas mszy świętej na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie 17 czerwca 1983 r.
Naród nade wszystko musi żyć o własnych siłach. I rozwijać się o własnych siłach. Sam musi odnosić to zwycięstwo, które opatrzność Boża zadaje mu na tym etapie dziejów. Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że nie chodzi o zwycięstwo militarne, jak przed trzystu laty, ale o zwycięstwo natury moralnej. To ono właśnie stanowi istotę wielokrotnie proklamowanej odnowy. Chodzi tu o dojrzały ład życia narodowego i państwowego, w którym będą respektowane podstawowe prawa człowieka. Tylko zwycięstwo moralne może wyprowadzić społeczeństwo z rozbicia i przywrócić mu jedność. Taki ład może być zarazem zwycięstwem rządzonych i rządzących. Trzeba do niego dochodzić drogą wzajemnego dialogu i porozumienia. Jedyną drogą, która pozwala narodowi żyć pełnią praw obywatelskich i posiadać struktury społeczne odpowiadające jego słusznym wymogom. Wyzwoli to poparcie, którego państwo potrzebuje, aby mogło spełnić swoje zadania, i przez które naród wyrazi rzeczywiście swoją suwerenność!
Równie mocno w pamięci wiernych zapadł apel Jana Pawła II wygłoszony na Błoniach Krakowskich 10 czerwca 1979 r.:
I dlatego – zanim stąd odejdę, proszę was, abyście całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię „Polska”, raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością – taką, jaką zaszczepia w nas Chrystus na chrzcie świętym.
Cytat za: Gaude Mater Polonia. Pierwsza pielgrzymka, czerwiec 1979 r., Wydawnictwo M, Kraków 2010, s. 260.
W którym roku Karol Wojtyła został wybrany na papieża?
Zaznacz poprawną odpowiedź.
- 1978
- 1980
- 1967
- 1987
W którym roku miała miejsce pierwsza pielgrzymka Jana Pawła II do Polski?
Zaznacz poprawną odpowiedź.
- 1979
- 1983
- 1970
- 1986
Podczas pierwszej pielgrzymki do ojczyzny w czerwcu 1979 r. Jan Paweł II wypowiedział bardzo znane zdanie: I wołam – Ja Syn Polskiej Ziemi, a zarazem Ja, Jan Paweł II, papież, wołam z całej głębi tego tysiąclecia, wołam wraz z Wami wszystkimi: – Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze Ziemi, Tej Ziemi, Amen
*. Wyjaśnij, jak można interpretować słowa papieża Jana Pawła II wypowiedziane podczas homilii.
Indeks dolny * Fragment homilii wygłoszonej przez Ojca Świętego podczas mszy świętej na placu Zwycięstwa w Warszawie 2 VI 1979 r., w: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1997, s. 413. Indeks dolny koniec* Fragment homilii wygłoszonej przez Ojca Świętego podczas mszy świętej na placu Zwycięstwa w Warszawie 2 VI 1979 r., w: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1997, s. 413.
Zamach na Jana Pawła II
W środę 13 maja 1981 r., podczas audiencjiaudiencji generalnej dla pielgrzymów na placu św. Piotra w Rzymie, dokonano zamachu na papieża. Strzały padły z tłumu. Dwie kule dosięgły Ojca Świętego, który w odkrytym samochodzie objeżdżał plac.
Zamachowiec natychmiast został ujęty, okazał się nim 23‑letni Mehmet Ali Ağca. Podejrzewa się, że działał na zlecenie komunistycznych służb specjalnych, co dowodziłoby, jak bardzo przywódcy bloku socjalistycznego obawiali się wielkiego wpływu Jana Pawła II na nastroje społeczne oraz roli, jaką mógł on odegrać w walce z totalitaryzmemtotalitaryzmem.
Pod koniec 1983 r. Jan Paweł II spotkał się ze swoim niedoszłym zabójcą w więzieniu. Podczas prywatnej rozmowy papież przebaczył Ağcy, a w 1999 r. poprosił o jego ułaskawienie, do czego doszło w czerwcu następnego roku. Władze włoskie nakazały ekstradycję zamachowca do Turcji, a po kolejnych 10 latach przebywania w więzieniu w swojej ojczyźnie Mehmet Ali Ağca został ostatecznie zwolniony w 2010 r.
Pielgrzymki z przesłaniem
Jan Paweł II jeszcze siedem razy odwiedzał Polskę, zarówno w czasach chylącego się ku upadkowi komunizmu (w 1983 i 1987 r.), jak i w okresie wolnej III Rzeczypospolitej (w 1991, 1995, 1997, 1999 i 2002 r.). Za każdym razem wykorzystywał swoje wizyty apostolskie, by nie tylko spotkać się z wiernymi, ale także podkreślać znaczenie godności ludzkiej i wartości chrześcijańskich.
Jan Paweł II odwiedza także m.in. Gniezno, Częstochowę (tu odbywa się Konferencja Plenarna Episkopatu Polski, po raz pierwszy w obecności głowy Kościoła katolickiego), Kraków, rodzinne Wadowice i Nową Hutę.
, 16.6.1983 - 23.6.1983 Druga pielgrzymka do Polski Tym razem jej hasłem było zdanie „Pokój Tobie, Polsko, Ojczyzno moja”. Choć zawieszony, w kraju wciąż obowiązywał stan wojenny, do czego Jan Paweł II nawiązywał podczas homilii oraz spotkań. Przypomniał m.in. słowa św. Pawła z Listu do Rzymian: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj”.
Papież spotkał się nie tylko z przedstawicielami władz i gen. Wojciechem Jaruzelskim, ale także z Lechem Wałęsą i jego rodziną. Wizytę zorganizowano w Dolinie Chochołowskiej, w mało prywatnych warunkach (całe wydarzenie było przygotowane i przeprowadzone pod nadzorem Służby Bezpieczeństwa), ale odniosło oczekiwany cel: pokazało wsparcie papieża dla Wałęsy i Solidarności.
Podczas tej pielgrzymki Jan Paweł II odwiedził Warszawę, Niepokalanów, Częstochowę, Poznań (nie pozwolono mu udać się pod pomnik upamiętniający ofiary Czerwca ’56), Katowice, Wrocław, Górę Świętej Anny i Kraków., 8.6.1987 - 14.6.1987 Trzecia pielgrzymka do Polski Okazją do wizyty był II Krajowy Kongres Eucharystyczny. Podczas tej pielgrzymki papież podkreślał wartość godności osobistej każdego człowieka, ale także konieczność walczenia o słuszną sprawę i bronienia jej – taki wydźwięk miało spotkanie z młodzieżą na Westerplatte. W stolicy Jan Paweł II udał się na grób ks. Jerzego Popiełuszki, kapelana warszawskiej Solidarności zamordowanego przez Służbę Bezpieczeństwa.
Podczas kilkudniowej pielgrzymki papież odwiedził Warszawę, Lublin, Tarnów, Kraków, Szczecin, Gdynię i Gdańsk, Częstochowę oraz Łódź., 1.6.1991 - 9.6.1991 Czwarta pielgrzymka do Polski Pielgrzymka podzielona była oficjalnie na dwie części, ponieważ w sierpniu (w dniach 13–20 sierpnia) Jan Paweł II przyleciał do Polski na trwający na Jasnej Górze VI Światowy Dzień Młodzieży. W wydarzeniu tym uczestniczyło ponad milion młodych ludzi z całego świata.
Sama pielgrzymka była o tyle wyjątkowa, że odbywała się już w wolnej Polsce, po przemianach roku 1989. Do tej właśnie odzyskanej wolności nawiązywał papież, wskazując, że powinna się ona opierać na wartościach chrześcijańskich oraz prawdzie.
Tym razem Jan Paweł II odwiedził m.in. Koszalin, Rzeszów, Przemyśl, Kielce, Białystok, Olsztyn, Płock i Warszawę., 22.5.1995 Piąta wizyta Jana Pawła II w kraju Najkrótsza, jednodniowa, pielgrzymka do ojczyzny zorganizowana w czasie wizyty papieża w Czechach. Jan Paweł II spotkał się w Skoczowie z wiernymi tamtejszego kościoła ewangelicko-augsburskiego, nawołując do ekumenizmu i współpracy luteran z katolikami, odwiedził również Bielsko-Białą., 31.5.1997 - 10.6.1997 Szósta pielgrzymka do Polski Jej głównym punktem był udział Jana Pawła II w zorganizowanym we Wrocławiu Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym. Z Wrocławia papież udał się do Legnicy, a następnie do Gniezna, gdzie odbywały się uroczystości 1000. rocznicy śmierci św. Wojciecha. Uczestniczyli w nich przedstawiciele Czech, Litwy, Niemiec, Ukrainy, Węgier, Słowacji i Polski. Jan Paweł II odwiedził również Poznań (gdzie nareszcie pomodlił się pod pomnikiem ofiar Czerwca ’56), Kalisz, Częstochowę, Wadowice i Zakopane., 5.6.1999 - 17.6.1999 Siódma pielgrzymka do Polski Ta podróż do rodzinnego kraju była wyjątkowa z dwóch względów. Przede wszystkim dlatego, że Jan Paweł II udał się do Sejmu i Senatu (była to pierwsza wizyta głowy Kościoła katolickiego w parlamencie narodowym). Papież podkreślał wówczas znaczenie obywateli i narodu w demokratycznym państwie, poparł także ideę integracji Polski z Unią Europejską. Oprócz tego pielgrzymkę tę cechował klimat ekumenizmu – na Mazurach i Podlasiu papież spotkał się z pielgrzymami z Białorusi, Rosji i Litwy, a także grekokatolikami i greckokatolickimi biskupami.
W ciągu dwóch tygodni Jan Paweł II odwiedził ponad 20 miejscowości, m.in Licheń, Bydgoszcz, Toruń, Drohiczyn, Sandomierz, Zamość, Kraków i Gliwice, a także Wybrzeże., 16.8.2002 - 19.8.2002 Ósma i ostatnia pielgrzymka do Polski Rozpoczęła się w Krakowie, a jej ważnym punktem było poświęcenie przez papieża sanktuarium Bożego Miłosierdzia w krakowskich Łagiewnikach. Jan Paweł II odwiedził również Kalwarię Zebrzydowską oraz klasztor Benedyktynów w Tyńcu.
Połącz daty z wydarzeniami.
1979, 1981, 1999, 1964
| Karol Wojtyła zostaje arcybiskupem metropolitą krakowskim | |
| Pierwsza podróż apostolska Jana Pawła II do Polski | |
| Zamach na Jana Pawła II | |
| Wystąpienie papieża przed Sejmem i Senatem III RP |
Podsumowanie
Dzień 16 października 1978 r. zapisał się w pamięci chyba wszystkich ówczesnych Polaków, stał się też cezurą w dziejach Kościoła katolickiego. Na papieża został wybrany, po raz pierwszy od ponad 450 lat, nie‑Włoch, metropolita krakowski Karol Wojtyła, który przyjął imię Jana Pawła II. Świat zwrócił uwagę na Polskę, w której od kilkudziesięciu lat władze komunistyczne walczyły z Kościołem i religią. Wybór na tron Piotrowy duchownego z państwa bloku wschodniego był wielkim ciosem dla Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich. Jan Paweł II dla komunistów był problemem, z którym nie umieli sobie skutecznie poradzić, natomiast społeczeństwo polskie natchnął nadzieją i nową siłą.
Podaj imię i nazwisko papieża Polaka.
Przeanalizuj poniższe zdjęcia papieża Jana Pawła II i przyporządkuj je do określonych przedziałów czasowych.
ilustracja 3, ilustracja 2, ilustracja 1
Słownik
(z łac. audientia – słuchanie) oficjalne posłuchanie udzielone komuś przez osobę na wysokim stanowisku
stan bardzo dobrego samopoczucia i zadowolenia
rodzaj kazania, którego treść oparta jest na wybranych fragmentach Pisma Świętego; jej celem jest objaśnianie wybranego fragmentu Pisma Świętego np. w odniesieniu do sytuacji społecznej czy politycznej
(ur. 1920, zm. 2005) polski duchowny, arcybiskup metropolita krakowski, kardynał; po wybraniu na papieża przybrał imię Jan Paweł II
okres sprawowania funkcji przez danego papieża
oficjalna nazwa państwa polskiego w latach 1952–1989
(z łac. totalitas – całość, totalis – całkowity, totus – całkowity) system polityczny oparty na nieograniczonych rządach jednej partii, która kontroluje wszystkie dziedziny życia obywateli danego państwa, podbudowany określoną ideologią