Informacja o faktach a opinia

Rozdział 1
Informacja czy ocena?

Nagranie zawiera cztery wypowiedzi dotyczące tego samego wydarzenia.

W piątek 15 stycznia na Zamku Królewskim w Warszawie otwarto wystawę pod tytułem Klejnoty królewskie. W uroczystości uczestniczył prezydent Warszawy oraz przedstawiciele polskiego parlamentu. Otwarcie nastąpiło o godzinie 18.00.

Wczoraj na Zamku Królewskim została otwarta długo oczekiwana przez pasjonatów historii sztuki wystawa. Prezentuje się na niej niezwykłe klejnoty królewskie pochodzące z różnych okresów historii Polski. Wielu entuzjastów wydarzenia zgromadziło się wczoraj o 18.00 w zatłoczonym korytarzu stołecznego Zamku.

Słyszałeś o nowej wystawie w Królewskim? Znowu jakaś sfora historyków będzie starała się nam udowodnić, że sztuka jest pasjonująca i ciekawa. Zastanawiam się, czy sterta błyskotek i kielichów może nam zaimponować? Denerwuje mnie, że wciskają nam taki kit i to za ciężkie pieniądze!

Od dawna pasjonuje mnie historia naszych klejnotów koronnych. Pierścienie królewskie, berła i te wszystkie cuda powodują, że zaczynam marzyć o czasach, które odeszły do wieczności, rozmyślam o dłoniach, które ich dotykały, o rozmowach, które toczyli wielcy tego świata. Jaka była pogoda, kiedy książę podnosił do ust srebrny, inkrustowany kielich, czy królowa była zamyślona, gdy wkładała na palec pierścień z ogromnym rubinem. Z pewnością jeszcze zajrzę na wystawę do Zamku Królewskiego.

Rozdział 2
Czym powinien kierować się dziennikarz?

W nagraniu zostały zaprezentowane zasady etyki dziennikarskiej na podstawie Karty etycznej mediów.

Dziennikarze świadomi tego, że w ich zawodzie muszą kierować się konkretnymi zasadami etycznymi podpisali 29 marca 1995 roku dokument nazywany Kartą etyczną mediów. We wstępie do niego możemy przeczytać:
Dziennikarze, wydawcy, producenci i nadawcy, szanując niezbywalne prawo człowieka do prawdy, kierując się zasadą dobra wspólnego, świadomi roli mediów w życiu człowieka i społeczeństwa obywatelskiego, przyjmują tę kartę oraz deklarują, że w swojej pracy kierować się będą następującymi zasadami: […]. 
Warto zwrócić uwagę na to, że kartę podpisują nie tylko dziennikarze, ale także wydawcy, producenci i nadawcy, ponieważ oni stanowią również integralną część dziennikarskiego świata i mają wpływ na jakość przekazu, który wysyłają ludziom.
Oto zasady, którymi powinni kierować się w swojej pracy sygnatariusze Karty etycznej mediów:
ZASADA PRAWDY – powinni dołożyć wszelkich starań, aby przekazywane przez nich informacje były zgodne z prawdą, sumienne i nie zawierały zniekształceń. W razie rozpowszechnienia błędnej informacji są zobowiązani ją jak najszybciej sprostować.
ZASADA OBIEKTYWIZMU – zobowiązują się przedstawiać rzeczywistość obiektywnie, niezależnie od własnych poglądów. Powinni także relacjonować różne punkty widzenia.
ZASADA ODDZIELENIA INFORMACJI OD KOMENTARZA – ich wypowiedzi powinny być tak ukształtowane, aby odbiorca mógł odróżnić fakty od opinii i poglądów.
ZASADA UCZCIWOŚCI – zobowiązują się do działania w zgodzie z własnym sumieniem i dobrem odbiorcy. Nie mogą ulegać wpływom oraz próbom przekupstwa. Mają prawo odmówić działania niezgodnego z ich przekonaniami.
ZASADA SZACUNKU I TOLERANCJI – muszą szanować ludzką godność, prawa, dobra osobiste oraz prywatność i dobre imię.
ZASADA PIERWSZEŃSTWA DOBRA ODBIORCY – uznają, że prawa czytelników, widzów i słuchaczy są ważniejsze niż ich działania.
ZASADA WOLNOŚCI I ODPOWIEDZIALNOŚCI – przyjmują, ze wolność mediów nakłada na nich obowiązek odpowiedzialności za przekazywane treści oraz wynikające z nich konsekwencje.
Zauważmy, że nadrzędne w świetle zapisów tej karty wydają się prawa czytelników, widzów i słuchaczy. Z karty wynika również, że dziennikarz musi być obiektywny, odpowiedzialny, uczciwy, powinien także szanować prawa swoich odbiorców.
Ważne jest również, aby zwrócić uwagę na to, że dziennikarz może wyrażać opinie i poglądy oraz poddawać fakty ocenie, ale tylko wtedy, gdy jasnym jest, że nie wypowiada faktów o rzeczywistości. Zatem odbiorca powinien wiedzieć, co jest faktem, a co opinią dziennikarza.
Kartę w imieniu swoich kolegów podpisali między innymi – Prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej, Prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, Prezes Telewizji Polskiej, Prezes Polskiego Radia oraz Prezes Stowarzyszenia Niezależnych Producentów Filmowych i Telewizyjnych.

Rozdział 3
Jak opisać rzeczywistość?

Nagranie zawiera fragmenty czterech krótkich tekstów publicystycznych. Tekst pierwszy pochodzi z Buszu po polsku Ryszarda Kapuścińskiego. Tekst drugi pochodzi z Święta fikcji Jacka Żakowskiego. Tekst trzeci pochodzi z wywiadu Konrada Kruczkowskiego zAnną Dymną, który jest fragmentem książki Halo Człowiek. Rozmowy o tym, co ważne. Tekst czwarty pochodzi ze strony www.naekranie.pl.

Tekst 1:
„[…] Tak rozmyślając, popadłem z punktu w idealizm i zacząłem marzyć. Marzyło mi się, aby kosztem nadania trzech płyt z muzyką do tańca jakaś rzeczowa osoba w radio powiedziała kilka słów o tych zębach. Że trzeba położyć pasty na szczoteczkę, że trzeba pocierać nią ruchem zwrotno‑posuwistym i że trzeba to potem nie połknąć, a wypluć. Że istnieje nadzieja na obniżkę ceny jednej tubki do trzech złotych. Marzyłem dalej, aby instruktor z powiatu, który obsługuje kolejne zebranie partyjne, już po omówieniu spraw decydujących dla dalszego rozkwitu naszej ojczyzny, zechciał mimo woli i zupełnie na marginesie zapytać: A jak tam z zębami, towarzysze? Myjecie wy te zęby czy nie […]?”

Tekst 2:
„[…] W polityce za takie zbiorowe zakłamanie płaci się czasem słono. Teraz właśnie czas płacenia nadszedł. Trzęsienie ziemi w polskiej polityce, które ku naszemu zdziwieniu teraz przeżywamy, w bardzo dużym stopniu wynika właśnie z tego, że Ojcowie Trzeciej Rzeczpospolitej budowali naszą nową Polskę zapatrzeni niemal bezkrytycznie w USA i w II RP. To jest obserwacja - nie zarzut, bo pewnie z wielu względów trudno było tego uniknąć. Ale dziś już wyraźnie widać, że trwanie w błędzie, który wzniośle podtrzymuje m.in. prezydent, stało się bardzo groźne. Musimy się pozbyć tych mrzonek […].”

Tekst 3:
— „Dlaczego? Przecież Pani wykonuje konkretną pracę.
— To, co tu robię, wymaga radości i oddania. Gdybym miała przeliczać ten wysiłek na pieniądze, nie miałabym siły. Po prostu. Poza tym jestem wciąż na etacie w teatrze, uczę studentów… Tam zarabiam, to mój zawód i do tych obowiązków zawodowych muszę dostosowywać zajęcia w fundacji. Gdybym brała pieniądze za pracę w fundacji, to nie byłoby w porządku. Zresztą to, co dostaję od moich podopiecznych, jest dużo cenniejsze od wszystkich pieniężnych wynagrodzeń.
— A ludzie i tak…
— A ludzie i tak mówią, co chcą. Oceniają, nawet nie wiedząc dokładnie, czym moja fundacja się zajmuje. Ich agresja jest smutna. Ale staram się ludzkie opinie przyjmować ze spokojem, choć czasami jest ciężko i płakać się chce. Ale widać tak musi być.”

Tekst 4:
„[…] Twórcy znaleźli złoty środek, umiejętnie balansując na granicy gatunków – film spodoba się zarówno tym, którzy poszukują wnim prostej rozrywki sytuacyjnej, jak i miłośnikom skomplikowanych międzyludzkich relacji, które śmiało można poddawać głębszej analizie. Przy tym niemal wszystkie sceny prowokują do szczerego śmiechu, prezentując świetny humor. Nie ma tu prymitywnych żartów z niskiej półki, za co duży plus […].”