Wyobraź sobie świat bez Internetu. Brak memów, gier online, filmów na żądanie, a nawet… tego podręcznika w wersji cyfrowej! Choć dziś sieć jest nieodłączną częścią naszego życia, jej początki były skromne i pełne eksperymentów. W tym rozdziale wyruszymy w fascynującą podróż przez dekady — od pierwszych prób połączenia komputerów, przez narodziny WWW, aż po erę mediów społecznościowych i sztucznej inteligencji.

Słowo „Internet” jest skrótem słów pochodzących z języka angielskiego „inter‑network” i dosłownie znaczy „między‑sieć”. Najprostszą definicją Internetu jest więc ogólnoświatowa sieć wymiany danych komputerowych, która charakteryzuje się nieograniczonym i otwartym dostępem.

Internet narodził się 29 października 1969 roku w Stanach Zjednoczonych, kiedy to nastąpiła pierwsza, próbna transmisja danych. Odbyła się ona w ramach sieci ARPANET pomiędzy Uniwersytetem Kalifornijskim w Los Angeles, a ośrodkiem naukowym Stanford Research Institure. Pomiędzy komputerami przesłano wówczas dwie litery (ciekawostką jest fakt, że po dokonaniu transmisji cały system się zawiesił). Początkowo sieć miała służyć celom wojskowym, jednak jak to bardzo często bywa z projektami militarnymi, z czasem trafiają one do zastosowań cywilnych.

Wielkim przełomem w historii Internetu był rok 1971. Wówczas amerykański inżynier stworzył pierwszy program, dzięki któremu możliwe stało się przesyłanie wiadomości pomiędzy komputerami. Tak narodziła się poczta elektroniczna e‑mail. Kolejne „kamienie milowe” Internetu miały miejsce w drugiej połowie lat 70. XX w. Powstał wtedy pierwszy komputer osobisty, popularnie zwany PC (z ang. personal computer), który upowszechnił dostęp do sieci i ogólnych technologii informatycznych. Niezwykle popularne dzisiaj emotikony, obrazujące emocje, po raz pierwszy użyte zostały w 1979 roku. Największy jednak przełom nastąpił w 1983 roku, kiedy dotychczasowa sieć ARPANET, przechodzi na wykorzystywany do dzisiaj protokół TCP/IP. Powstała sieć mogąca połączyć komputery na całym świecie w dzisiejszej, znanej nam formie Internetu. Po tej zmianie następuje lawinowy wzrost komputerów podłączonych do sieci, np. w połowie lat 80. XX w. było ich 2 tys., a w roku 1988 już 60 tys.

Polska dostęp do ogólnoświatowej sieci komputerów otrzymuje 17 sierpnia 1991 r. Jako pierwsze podłączone zostają komputery Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Następne lata to niezwykle dynamiczny rozwój Internetu. Powstają pierwsze graficzne przeglądarki stron internetowych oraz ich wyszukiwarki. Jedna z najbardziej popularnych Google, której nazwa pochodzi od słowa „Googol”, które oznacza liczbę 10Indeks górny 100¹⁰⁰(w zapisie dziesiętnym jedynka i sto zer) w 1999 roku miała 3 miliony użytkowników każdego dnia. Kolejne lata to już bardzo gwałtowny i dynamiczny rozwój Internetu.

Kamienie milowe w historii Internetu

🧠 Lata 60. – Narodziny idei

• 1962 – Paul Baran opracowuje koncepcję sieci rozproszonej, odpornej na awarie.

• 1969 – Powstaje ARPANET, pierwsza sieć komputerowa, przodek Internetu. Pierwsze połączenie między komputerami miało miejsce 29 października.

🔌 Lata 70.–80. – Fundamenty techniczne

• 1971 – Wysłano pierwszego e‑maila.

• 1982 – Wprowadzenie protokołu TCP/IP, który do dziś stanowi podstawę działania Internetu.

• 1983 – Powstaje system DNS (Domain Name System), umożliwiający używanie nazw zamiast adresów IP.

🌍 Lata 90. – Internet dla wszystkich

• 1989 – Tim Berners‑Lee proponuje koncepcję World Wide Web (WWW).

• 1991 – Internet staje się dostępny komercyjnie – można go używać poza środowiskiem akademickim.

• 1995 – Powstaje eBay, jedna z pierwszych platform aukcyjnych online.

📱 Lata 2000–2010 – Era społecznościowa

• 2001 – Powstaje Wikipedia, rewolucjonizując dostęp do wiedzy.

• 2004 – Startuje Facebook, zapoczątkowując erę mediów społecznościowych.

• 2005 – Powstaje YouTube, zmieniając sposób, w jaki konsumujemy treści wideo.

• 2006 – założenie serwisu społecznościowego Twitter

🔐 Lata 2010–2020 – Internet mobilny i bezpieczeństwo

• Rozwój smartfonów i aplikacji mobilnych sprawia, że Internet staje się dostępny wszędzie.

• Wzrost znaczenia cyberbezpieczeństwa – coraz częstsze ataki DDoS i ochrona danych użytkowników.

Ważne daty

Zalety Internetu

Wspomniana powszechność stanowi o ogromnej sile Internetu. Przejawia się ona np. w ułatwieniu dostępu do informacji. W prosty, dostępny praktycznie każdemu sposób, możemy dotrzeć do potrzebnych nam informacji dotyczących w zasadzie każdej dziedziny nauki, sztuki itp. Możliwość prowadzenia relacji na żywo z najróżniejszych wydarzeń i dostęp do nich z praktycznie każdego miejsca, już dzisiaj stanowi o przewadze Internetu nad tradycyjnym radiem czy telewizją. Z tym związana jest możliwość wykorzystania poczty elektronicznej oraz portali społecznościowych.

E‑poczta, używana od 1971 roku zrewolucjonizowała Internet. Tak jak wiele „wynalazków” związanych z siecią, e‑poczta miała skromne początki. Pierwsza przesłana wiadomość zawierała tylko tekst i „połączyła” jedynie dwa komputery. Człowiek, który tego dokonał, inżynier Ray Tomlinson, po udanym odbiorze wiadomości miał powiedzieć do swojego kolegi „Tylko cicho… nikomu nic nie mów”. Dzisiaj nie można wyobrazić sobie funkcjonowania Internetu bez poczty elektronicznej. Możliwość błyskawicznego przesyłania nie tylko plików tekstowych, ale też zdjęć, plików video czy audio na dowolną odległość i w praktycznie każde miejsce na Ziemi czyni z e‑poczty jedno z podstawowych i najpotężniejszych narzędzi Internetu.

Ogromne, w praktyce wręcz nieograniczone możliwości komunikacyjne posiadają także popularne portale społecznościowe. O ich sile stanowi powszechność. Obecnie, w zasadzie każda działalność – społeczna, polityczna, biznesowa, kulturalna itp. – nie może istnieć bez swej obecności w mediach społecznościach. Portale takie jak Facebook, Instagram, X (dawniej Twitter), czy YouTube budujące sieci społecznościowe stają się nie tylko „kreatorem” trendów. Dzięki możliwości błyskawicznej komunikacji pomiędzy nieograniczoną liczbą użytkowników są nośnikiem różnych informacji, także politycznych.

💻 Internet i zakupy online – jak to działa?

Internet to nie tylko szybkie wiadomości i rozmowy z kolegami. Dzięki niemu można też pracować zdalnie, czyli z domu, oraz prowadzić własny sklep w sieci – to się nazywa e‑biznes.

Już w 1995 roku firma IBM wymyśliła nazwę „handel elektroniczny”. To znaczy kupowanie i sprzedawanie przez Internet. Ten sposób robienia zakupów cały czas się zmienia, więc trudno go dokładnie opisać jednym zdaniem.

Ciekawostka: w latach 60. pewien naukowiec, Paul Baran, napisał raport, w którym przewidział, że w przyszłości będą sklepy internetowe. Wyobraził sobie, że ludzie będą mogli dzielić się opiniami o produktach – tak jak dziś piszemy komentarze i dajemy gwiazdki!

🛒 Dlaczego zakupy online są wygodne?

• Można kupować bez wychodzenia z domu.

• Często kupujemy bezpośrednio od producenta.

• Możemy sprawdzić opinie innych osób i ocenić produkt.

• Mamy dostęp do ogromnej liczby rzeczy – wystarczy kilka kliknięć!

To wszystko sprawia, że zakupy przez Internet są bardzo popularne. A osoby, które prowadzą sklepy online, nie muszą wynajmować dużych pomieszczeń ani zatrudniać wielu pracowników – to duża oszczędność.

🦠 Pandemia i e‑zakupy

Podczas pandemii koronawirusa wiele osób nie mogło wychodzić z domu. Wtedy zakupy online stały się bardzo ważne. Ludzie szybko zauważyli, że to wygodne i bezpieczne. Firmy, które planowały rozwój sklepów internetowych na kilka lat, musiały działać błyskawicznie – i zrobiły to w kilka miesięcy!

Slajd 1 z 3

R1LtFGJJfL9N31

Ilustracja przedstawia człowieka korzystającego z płatności mobilnych online. Trzyma on w dłoni telefon komórkowy i się nim posługuje za pomocą palców.

R194f2s4YTqg81

Ilustracja przedstawia przyszłość Internetu. Ukazuje ona zastosowanie sieci w każdej dziedzinie ludzkiego życia. W życiu codziennym, przemyśle i transporcie. Na grafice wykorzystano ikony: samolotu, pralki, laptopa, budownictwa, zegarka, koło zębate, ekspres do kawy oraz samochód.

ReSt6w1SBHw2Q1

Ilustracja przedstawia zakupy przez Internet. Po prawej stronie wyłania się dłoń, która kieruje się w stronę klawiatury laptopa. Z ekranu wypływają ikony takie jak: nożyczki, mikrofon, kubek, skarbonka, scyzoryk, telefon, torba, kalkulator, mazak, okulary, ciężarek, latarka.

Slajd 1 z 2

R1E8Cq1RERrpK1

Ilustracja przedstawia dziecko w wieku przedszkolnym siedzące na stole przed otwartym laptopem. Lewą ręką klika w klawiaturę, w prawej ręce, przy uchu, trzyma telefon komórkowy.

R17TbUKBZjTbY1

Ilustracja przedstawia lekcję w szkole. Ukazuje ona nauczycielkę i dzieci korzystające z tabletu, który służy jako przedmiot dydaktyczny.