Poznaliśmy już wizualne języki programowania, takie jak Scratch albo Blockly. Są one czytelne i proste w obsłudze. W tym e‑materiale poznamy tekstowy język programowania wysokiego poziomujęzyk wysokiego poziomuwysokiego poziomu – język Python.

W języku tym mamy możliwość zaprogramowania m.in. gier, stron internetowych, programów okienkowych (np. prostego kalkulatora).

Python korzysta z interpreterainterpreterinterpretera – taki sposób pozwala przenosić kod źródłowy i uruchamiać go pod różnymi systemami operacyjnymi.

Instalacja języka Python

By zainstalować w używanym przez ciebie systemie operacyjnym język Python, musisz wykonać kilka kroków:

• W systemie Linux Python jest zainstalowany w systemie; musimy tylko doinstalować środowisko IDLEIDLEIDLE; wykonujemy w terminalu polecenie (dotyczy to dystrybucji Debian/Ubuntu i pochodnych):

sudo apt install idle3

• W systemie macOS korzystamy z instalatora pobranego ze strony internetowej python.org.

• W systemie operacyjnym MS‑Windows korzystamy z instalatora pobranego ze strony internetowej python.org.

W każdym języku programowania zostały określone pewne reguły, aby zapisane programy można było przetłumaczyć na instrukcje zrozumiałe dla komputera. Obejmują one m.in.:

• zmienne, w których przechowujemy różnego rodzaju dane (informacje),

• operatory, które pozwalają wykonywać różne operacje (np. arytmetyczne) na tych danych,

• słowa kluczowe – wyodrębnione słowa, które najczęściej należą do języka naturalnego (najczęściej j. angielskiego), mające szczególne znaczenie i identyfikujące określony rozkaz, instrukcję albo deklarację w programie komputerowym; lista słów kluczowych jest najczęściej z góry ustalona.

SkładniaskładniaSkładnia języka programowania w języku Python jest zbliżona do języka naturalnego (w tym przypadku chodzi o język angielski).

Należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, m.in.:

• kolejne instrukcje należy zapisywać w nowych wierszach,

• zapisanie instrukcji programu rozpoczynamy od lewej strony bez żadnego odstępu, nawet 1 spacja na początku linijki może spowodować błąd,

• język Python rozróżnia wielkość liter, zmienna o nazwie dana to inna zmienna niż Dana

• nazwy zmiennych muszą zaczynać się od litery (a‑z, A‑Z) lub znaku podkreślenia (_) i mogą zawierać litery, cyfry (0‑9) oraz znak podkreślenia; nie mogą zaczynać się od cyfry,

• wcięcia w języku Python są istotne, ponieważ są używane do oznaczania bloków kodu, takich jak funkcje, pętle i instrukcje warunkowe.

print("Hello, world!")

Teraz poznamy jedną z podstawowych konstrukcji w różnych językach programowania, jaką jest instrukcja (operacja) przypisania. Instrukcja przypisania służy do nadania zmiennej wartości. Może to być wartość stałej (np. 0), wyrażenia lub wynik operacji bądź wynik działania funkcjifunkcja w języku programowaniafunkcji.

imie = "Maria"
nazwisko = "Pawlikowska-Jasnorzewska"
rok_urodzenia = 1891
logiczna_prawda = True

wiek = 1945 - 1891
imie_nazwisko = "Maria " + "Pawlikowska-Jasnorzewska"

imie = input("Podaj imię: ")

wiek = input("Podaj swój wiek: ")

Uwagi dotyczące składni

Musimy pamiętać o regułach składni języka, jeśli nie będziemy ich stosować, programy nie będą się uruchamiały – zobaczymy komunikat błędu: SyntaxError: invalid syntax. Oto niektóre wymagane reguły oraz dobre praktyki.

Wymagane elementy – musimy o nich zawsze pamiętać:

• nazwy zmiennych nie mogą rozpoczynać się od cyfr ani składać z wielu wyrazów,

• znak : (dwukropek) poprzedza blok instrukcji (kodu),

• wcięcia oznaczają bloki kodu, powinny mieć 4 spacje wg dokumentu PEP 8

• znak = (jeden znak równości) to operator przypisania,

• a dwa znaki == (dwa znaki równości) to operator porównania.

Ważne, czyli tzw. dobre praktyki:

• nazwy zmiennych zapisujemy literami z alfabetu łacińskiego (nie używamy liter: ą, ę i podobnych znaków diakrytycznych – to może wywołać problemy w systemach o innych wersjach językowych),

• jeśli chcemy, aby nazwy zmiennych składały się z kilku słów, wyrazy łączymy znakiem _ (podkreślenia), a nie spacji,

• operatory obejmujemy znakami spacji,

• małe i duże litery są rozróżniane,

• pomiędzy nazwą funkcji a otwierającym nawiasem nie wpisujemy spacji.

Podstawowe operatory arytmetyczne używane w języku Python

Notatnik

Prezentacja multimedialna

Indeks górny Źródło: Adam Jurkiewicz, licencja: CC BY 3.0. Indeks górny koniec^{Źródło: Adam Jurkiewicz, licencja: CC BY 3.0.}

Python 3.10.6 (main, Nov  2 2022, 18:53:38) [GCC 11.3.0] on linux
Type "help", "copyright", "credits" or "license()" for more information.

Słownik