R1zBjRDHKkAtJ
Obraz zawiera poukładanie klocki z nadrukowanymi liczbami. Grafika dekoracyjna.

Programowanie obliczeń w języku Python

Źródło: Susan Holt Simpson, dostępny w internecie: unsplash.com [dostęp 2.04.2024], domena publiczna.

Pozycyjny system liczbowy

pozycyjnym systemie liczbowympozycyjny system liczbowypozycyjnym systemie liczbowym ta sama cyfra może mieć różne znaczenie, w zależności od pozycji, na której ona stoi.

W codziennym życiu używamy systemu dziesiętnego, który do zapisu dowolnej liczby używa cyfr od 0 do 9. Każda cyfra zajmuje określoną pozycję w liczbie, a jej wartość jest mnożona przez odpowiednią potęgę liczby 10 zależną od jej pozycji. Pozycje są wyznaczane od prawej strony (najmniej znaczącej cyfry liczby) – zaczynamy od potęgi zerowej.

W przypadku liczby 532 zapisanej w systemie dziesiętnym:

  • cyfra 2 znajduje się na miejscu jedności;

  • cyfra 3 znajduje się na miejscu dziesiątek;

  • cyfra 5 znajduje się na miejscu setek.

Aby obliczyć wartość liczby, sumujemy iloczyny cyfr i odpowiednich potęg liczby 10. W przypadku liczby 532:

5102+3101+2100=500+30+2=532

Wyobraźmy sobie, że zamiast cyfr stosujemy różne symbole, np.:

Cyfra

Oznaczenie

0

czerwone koło

1

zielony kwadrat

2

pomarańczowa gwiazda

3

żołty trójkąt

4

niebieska gwiazdka

5

różowy sześciokąt

6

zielone słoneczko

7

błękitne serce

8

fioletowa chmura

9

fioletowy krzyżyk

Przykład 1

Oto przykładowe znaki od 0 do 9.

R16vveEVOzHpU
Przykładowe symbole
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Liczba 854 zapisana zgodnie z przyjętą konwencją:

RRmcqDW4aMQt6
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Liczby 34, 80 oraz 114 zapisane zgodnie z przyjętą konwencją:

R1Od9m66IUc5J
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zapoznaj się z ilustracjami, które przedstawiają dodawanie i odejmowanie pisemne liczb reprezentowanych przez symbole.

Operacja dodawania

R1BofledoDKbj
Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Linia 1. 123. Linia 2. plus 456. Linia 3. minus minus minus. Linia 4. 579.

Operacja odejmowania

RLEeZd3SPd1X6
Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Linia 1. 479. Linia 2. minus 244. Linia 3. minus minus minus. Linia 4. 235.
RLNbxaV5QMtEI1
Ćwiczenie 1
RAdXIUBIZlJ6o
Ćwiczenie 2
pozycyjny system liczbowy
pozycyjny system liczbowy

system liczbowy, w którym wartość cyfry zależy od pozycji, na której jest zapisana