Sięgaj, gdzie wzrok nie sięga…

Po II wojnie światowej, Polska znalazła się pod wpływem systemu komunistycznego, co skutkowało wieloma wyzwaniami społecznymi i politycznymi. W tym kontekście pieśni miały ogromne znaczenie jako wyraz oporu, manifestacja wolności, a także sposób przekazu rzeczywistości społecznej. Kulminacją walki z walki z komunizmem były lata 70 te i 80 te XX wieku w tym w okresie stanu wojennego.

Antysystemowe pieśni w PRL

„Ballada o Janku Wiśniewskim” – Krzysztof Dofgiałła

To jedna z najbardziej znanych pieśni opowiadających o represjach wobec uczestników strajków i manifestacji. Tekst ukazuje brutalność władzy komunistycznej wobec protestujących robotników – zabicie jednego z uczestników. Załoga Stoczni Gdańskiej została ostrzelana w drodze do pracy! Utwór zyskał rozgłos dzięki wykonaniu przez Krystynę Jandę w filmie „Człowiek z żelaza” Andrzeja Wajdy.

„Mury” - Jacek Kaczmarski

Pieśń ta była wyjątkowo istotna w okresie stanu wojennego w latach 1981‑1983. „Mury” wyrażają sprzeciw wobec ograniczeń wolności i wprowadzenia stanu wyjątkowego. Utwór zawierał proroczy tekst „A mury runą, runą, runą - I pogrzebią stary świat”.

Dezerter - Spytaj milicjanta

Dezerter to zespół punkrockowy. Muzyka punkowa była w Polsce bardzo popularna w latach 80 tych XX wieku. Tekst refrenu był niezwykle przewrotny „Spytaj milicjanta  - On Ci prawdę powie!”

Maanam – To tylko tango

Zespół odmówił zagrania na zlocie Komunistycznej Młodzieży z Polski i ZSRR. Został za to ukarany zakazem emitowania w radiu tego utworu pochodzącego z albumu pod wymownym tytułem „Nocny Patrol”. Marek Niedźwiecki prowadząc listę przebojów prezentował tylko charakterystyczny początkowy rytm grany na werblu.

Tilt - Mówię ci, że...

Tekst piosenki pokazywał smutną prawdę tamtych czasów „są tacy, którzy chcą, żebyśmy nienawidzili się” albo „mówię ci, że jedyne wyjście to obudzić się”.

Perfect - Chcemy być sobą

Podczas koncertów w PRL‑u, publiczność zamieniała tekst refrenu „Chciałbym być sobą” na „Chcemy bić ZOMO”. Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej były wykorzystane do pacyfikacji strajków i zgromadzeń ludności po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku.

Pieśni te, a także wiele innych, były ważnym narzędziem oporu przeciwko komunizmowi. Koncerty oraz manifestacje, gdzie wykonywano tego rodzaju utwory, stawały się formą wyrażania sprzeciwu wobec restrykcyjnego systemu. Wspomniane pieśni stawały się hymnami pokolenia walczącego o wolność i godność, jednocząc ludzi w trudnych czasach. Dzięki nim, muzyka stała się potężnym narzędziem oporu, przyczyniając się do kształtowania społecznego ruchu przeciwko reżimowi komunistycznemu w Polsce.