Na dobry początek
Woda jest jedną z bardziej rozpowszechnionych substancji w przyrodzie. Powierzchnia Ziemi jest prawie w pokryta wodą. Z tego aż to woda mórz i oceanów. Pozostała część wody jest uwięziona w lodowcach, trwałej pokrywie śnieżnej i zmarzlinie, tworzy rzeki i zbiorniki wodne, znajduje się w wodach podziemnych, glebie, powietrzu oraz jest składnikiem organizmów żywych.
Woda jest jedynym związkiem chemicznym, który występuje naturalnie na Ziemi w trzech stanach skupienia. W wodach powierzchniowych i podziemnych stanowi ciecz, w atmosferze jest gazem, a w niektórych typach opadów (np. śniegu, gradzie) oraz lodowcach i zmarzlinie istnieje w stanie stałym.
Łączna ilość wody na kuli ziemskiej i w jej atmosferze jest stała, choć sama woda jest w ciągłym ruchu. Jej obieg w przyrodzie jest wywoływany przez dwa główne czynniki — Słońce i grawitację naszej planety. Energia słoneczna powoduje parowanie wody, a siła przyciągania ziemskiego — opadanie jej kropel z atmosfery na powierzchnię Ziemi, gdzie przesiąka do gruntu lub spływa do rzek, którymi jest transportowana do większych zbiorników wodnych, w tym mórz i oceanów.
Woda jest nieodzowna do życia roślin, zwierząt i ludzi. W hierarchii wszystkich potrzeb życiowych organizmów znajduje się na pierwszym miejscu. Istnieją nawet mikroorganizmy, które mogą żyć bez tlenu, ale bez wody nie są w stanie. Jest najważniejszym składnikiem organizmów – stanowi około masy ciała człowieka. Jest niezbędna do naszego prawidłowego funkcjonowania: bierze udział w regulowaniu temperatury ciała, transporcie składników odżywczych, produktów przemiany materii oraz we wszystkich reakcjach biochemicznych zachodzących w organizmie.
Celem samodzielnego sprawdzenia, czy rośliny zawierają wodę, wykonano poniższe doświadczenie.
Problem badawczy:
Czy ogórek zawiera wodę?
Hipoteza:
Ogórek zawiera wodę.
Co było potrzebne:
surowy ogórek;
probówka;
łapa do probówek;
palnik gazowy.
Przebieg doświadczenia:
Rozdrobniono niewielki plasterek ogórka i umieszczono go w probówce. Probówkę trzymano za pomocą łapy. Następnie umieszczono probówkę w pobliżu źródła ognia i ogrzewano ją aż do pojawienia się pierwszych zmian.
Obserwacje:
Na ściankach probówki zaczęła skraplać się para wodna. Otrzymano krople bezbarwnej, bezwonnej cieczy.
Wnioski:
Ogórek zawiera wodę.
Podsumowanie:
Po pewnym czasie, od rozpoczęcia ogrzewania, na ścianach probówki zaczyna skraplać się para wodna. Na podstawie tej obserwacji możemy stwierdzić, że ogórek zawiera wodę.
O czym świadczy ulatnianie się pary wodnej podczas ogrzewania ogórka?
Obejrzyj film pod tytułem „Jakie konsekwencje dla życia na Ziemi ma woda?”. Zwróć uwagę, w jak wielu dziedzinach woda ma znaczenie istotne dla człowieka, zwierząt i roślin.
Film nosi tytuł „Jakie konsekwencje dla życia na Ziemi ma woda?”. Zwróć uwagę, w jak wielu dziedzinach ma ona istotne znaczenie dla człowieka, zwierząt i roślin. Wypowiedź lektora ilustrowana jest różnorodnymi fotografiami. Są to głównie fotografie wody w różnych stanach skupienia (np. wodospad, bryły lodu pływające w rzece, chmury na niebie); fotografie roślin (kaktusy, drzewa); ssaków (w tym wypadku bawiące się w wodzie dzieci), czy fotografie przedstawiające inne organizmy żywe, np. meduzy. Pojawiają się również ilustracje układu krwionośnego czy fotografie kropli wody na płatkach kwiatu. Podczas filmu prezentowane są obrazy wody na Ziemi i w Kosmosie jako wsparcie wypowiedzi lektora. Prezentowane są również obrazy przedstawiające planety Wenus i Mars; obraz Drogi Mlecznej, a także kosmiczny teleskop Keplera.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R18ElsFRuxvAW
Zapoznaj się z audiodeskrypcją filmu.
Jakie fakty przemawiają za tym, że na Marsie była kiedyś woda w stanie ciekłym?
- Obserwuje się tam koryta dawnych rzek.
- Na tej planecie wykryto lód.
- Obecnie woda znajduje się w stanie gazowym, wiec kiedyś musiała występować też w stanie ciekłym.