Kręgowce zmiennocieplne - ryby, płazy i gady
Słownik
grupa zwierząt należących do różnych taksonów; wspólną cechą ich budowy jest brak wewnętrznego osiowego szkieletu (kręgosłupa); zalicza się do nich m.in. parzydełkowce, płazińce, obleńce, pierścienice, mięczaki, stawonogi
organizm mający ściśle określone wymagania siedliskowe, wykorzystywany jako wskaźnik stanu środowiska naturalnego
fałd skórny rozpięty między palcami, obecny u zwierząt silnie związanych ze środowiskiem wodnym, takich jak żaby, traszki, niektóre żółwie, ptaki wodne i nieliczne ssaki
struktury, które otaczają zarodek owodniowców i zapewniają mu odpowiednie warunki do rozwoju poza środowiskiem wodnym
samorzutny proces, którego rezultatem jest mieszanie się materii; dyfuzja towarzyszy procesom fizycznym i chemicznym; jednym z jej rodzajów jest samorzutne, bezładne mieszanie się gazów
proces zachodzący w przyrodzie w ciągu wielu pokoleń, polegający na zmianach budowy organizmów i powstawaniu nowych
drobne przedmioty używane jako dodatki do ubrania
komórki jajowe ryb
najbardziej rozpowszechniona forma rozrodu płciowego zwierząt, polegająca na rozwoju zarodkowym w jaju wydalonym z organizmu matki przed zapłodnieniem (u wielu bezkręgowców, ryb) lub tuż po zapłodnieniu (u gadów, ptaków)
forma rozrodu polegająca na rozwoju zarodka w ciele matki w błonach jajowych; w jej wyniku osobnik może przyjść na świat po wykluciu z jaja lub po urodzeniu wraz z błonami jajowymi; występuje u niektórych płazów i gadów
solona ikra niektórych ryb, jadana jako przekąska
larwa płazów bezogonowych (m.in. żaby, ropuchy, rzekotki, kumaka)
najbardziej zewnętrzna błona płodowa osłaniająca zarodek i pozostałe błony płodowe; jej zadaniem jest pośredniczenie w wymianie substancji, np. gazów oddechowych
zwierzęta dwubocznie symetryczne, mające szkielet wewnętrzny chrzęstny lub kostny; jego część osiowa to kręgosłup biegnący po grzbietowej stronie ciała
skupisko ryb lub zwierząt wodnych w morzach
wytwory skóry ryb; cienkie płytki kostne, osadzone w kieszonkach, zachodzące na siebie dachówkowato; stanowią ochronę ciała; wraz z pokrywającym je śluzem zmniejszają opór wody
inaczej: przeobrażenie; proces zmian postaci, budowy i fizjologii organizmu młodocianego prowadzący do wytworzenia z larwy (niekiedy poprzez kilka etapów) osobnika dorosłego; występuje m.in. u stawonogów, ryb, płazów
młode ryby, które po zużyciu substancji pokarmowych zawartych w jaju rozpoczęły samodzielne zdobywanie pokarmu
narząd zmysłu ryb i larw płazów położony wzdłuż boków ciała, pozwalający na odbieranie ruchów oraz zmian ciśnienia wody
zewnętrzna warstwa skóry kręgowców
składniki tłuszczów wytwarzanych przez rośliny i ryby morskie; są wśród nich niezbędne składniki diety człowieka o działaniu przeciwnowotworowym, obniżające ryzyko chorób serca i układu krążenia
błona płodowa tworząca przestrzeń, w której magazynowane są zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii
najbardziej wewnętrzna błona płodowa; bezpośrednio otacza zarodek; wypełniona jest płynem owodniowym; chroni zarodek przed wysychaniem i odwodnieniem oraz amortyzuje wstrząsy
zwierzęta, które w rozwoju płodowym wytwarzają błony płodowe zapewniające im optymalne warunki rozwoju aż do momentu przyjścia na świat; należą do nich gady, ptaki i ssaki
wypełniony gazem narząd wewnętrzny ryb, pozwalający na regulację głębokości zanurzenia w toni wodnej
jedna z błon płodowych, zawierająca u gadów i ptaków żółtko, u ssaków płyn surowiczy
organizm żywiący się drobnymi organizmami unoszącymi się w toni wodnej, czyli planktonem
narząd zwierząt wodnych służący do utrzymywania pożądanej pozycji ciała oraz do poruszania się
narząd wymiany gazowej występujący u dorosłych płazów, gadów, ptaków i ssaków, umożliwiający oddychanie tlenem atmosferycznym
struktury, którymi są osłonięte skrzela ryb kostnoszkieletowych; ich rytmiczne otwieranie się i zamykanie umożliwia stały przepływ wody przez skrzela
narząd czepny zlokalizowany na odnóżach niektórych owadów albo na kończynach kręgowców, takich jak płazy czy gady, a także na pędach czepnych niektórych roślin
narząd lub komórka odbierająca informacje z otoczenia
zachowanie obronne kumaka polegające na odsłonięciu jaskrawo ubarwionego podbrzusza poprzez wygięcie ciała w łuk
worki głosowe służące samcom płazów bezogonowych do wzmocnienia siły głosu podczas okresu godowego
organizmy, u których występują osobniki płci męskiej i żeńskiej, lub (w przypadku roślin naczyniowych) osobniki wytwarzające tylko kwiaty żeńskie albo męskie
typ rozwoju, w którym młody osobnik jest podobny do postaci dorosłej, ale ma mniejszy rozmiar i jest niezdolny do rozrodu; w rozwoju prostym nie występuje stadium larwy
typ rozwoju, w którym występują formy pośrednie: larwy lub larwy i poczwarki
komórki jajowe płazów składane do wody w dużych skupiskach, otoczone galaretową otoczką
narząd wymiany gazowej organizmów wodnych, takich jak ryby, larwy płazów, a także mięczaki i skorupiaki, umożliwiający oddychanie tlenem rozpuszczonym w wodzie
jedna z trzech kosteczek słuchowych znajdujących się w uchu środkowym
cecha planu budowy organizmu pozwalająca na wyznaczenie jednej płaszczyzny symetrii; występuje głównie u zwierząt aktywnych, zarówno kręgowców, jak i bezkręgowców
dziedzina biologii zajmująca się wyróżnianiem, nazywaniem i klasyfikacją grup organizmów
wytwory naskórka pokrywające fragmenty ciała gadów, np. głowę jaszczurek i węży; pełnią funkcje ochronne
okres godowy ryb, podczas którego dojrzałe płciowo samce i samice łączą się w pary, aby się rozmnażać
ciekły tłuszcz otrzymywany z wątroby ryb, bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza wyjątkowo zdrowe kwasy omega‑3 i omega‑6, oraz witaminy A, D i E; stosowany profilaktycznie oraz w leczeniu niektórych chorób, np. krzywicy
organizmy wodne żyjące jedynie w wodach o określonej klasie czystości; na podstawie ich obecności można określić stopień zanieczyszczenia wody; zalicza się do nich niektóre gatunki ryb i płazów, gąbki, niektóre owady i ich larwy, pierścienice i mięczaki, a także niektóre grzyby, glony i rośliny wodne
zewnętrzna część powłoki ciała zwierząt zrzucana w procesie linienia, np. oskórek stawonogów lub zrogowaciałe warstwy naskórka gadów
proces, w czasie którego dochodzi do dyfuzji gazów i ich wymiany pomiędzy całym organizmem a jego otoczeniem (wymiana gazowa zewnętrzna) oraz pomiędzy płynami ustrojowymi a tkankami (wymiana gazowa wewnętrzna)
połączenie komórki jajowej z plemnikiem wewnątrz organizmu samicy
zapłodnienie poza organizmem samicy, występujące u ryb i płazów; wiąże się z wydaleniem plemników i jaj do wody, gdzie następuje zlanie się jaja i plemnika
zwierzęta, których temperatura ciała, tempo procesów życiowych i aktywność zależą od temperatury środowiska; zalicza się do nich bezkręgowce, ryby, płazy i gady
organizmy, których młode rozwijają się w ciele samicy; odżywiają się substancjami dostarczanymi przez układ krwionośny matki