RYoczzVQG3iK9
Grafika przedstawia oczy różnych zwierząt. Mają one różne kolory, kształty.

Biologia organizmów zwierzęcych - podsumowanie

Oczy zwierząt
Źródło: The0Quester, licencja: CC BY 4.0.

Podsumujmy zdobytą wiedzę

Świat zwierząt stanowi część środowiska naturalnego. Królestwo zwierząt obejmuje zarówno bezkręgowce jak również organizmy kręgowe. Część z nich już poznałeś na dotychczasowych zajęciach lub obserwowałeś podczas spacerów.  Niebawem wyruszysz na wycieczkę do ogrodu zoologicznego (rzeczywistą lub wirtualną), aby obserwować wybrane zwierzęta żyjące w Polsce i innych krajach. Będziesz miał także okazję uczestniczyć w grze terenowej.

Przegląd królestwa zwierząt

Polecenie 1

Przypomnij sobie najważniejsze informacje o zwierzętach klikając na wybraną grupę organizmów.

Rx1cqRUNeGOIa
Grafika interaktywna przedstawia grupy zwierząt. Po lewej stronie widać przykładowe zwierzęta, a po prawej nazwy następujących grup: parzydełkowce, płazińce, nicienie, pierścienice, stawonogi, mięczaki, kręgowce. Po kliknięciu na nazwę wyświetla się opis danej grupy. Parzydełkowce. Obrazek przedstawia niebieską meduzę. Ma ona kształt przypominający parasol ze zwisającymi z dolnej części ramionami. Opis: Parzydełkowce to zwierzęta o promienistej symetrii ciała. Żyją głównie w wodach słonych, nieliczne gatunki zaś w wodach słodkich. W ich ciele znajduje się tak zwana jama gastralna. Cechą charakterystyczną tych organizmów jest obecność komórek parzydełkowych na czułkach i ramionach. Parzydełkowce występują w dwóch postaciach: osiadłego polipa i unoszącej się w toni wodnej meduzy. Ciało polipów kształtem przypomina wydłużony worek przytwierdzony do podłoża stopą. W szczytowej części ich ciała znajduje się otwór gębowy otoczony wieńcem ramion. Meduzy przypominają parasol bez rączki lub dzwon. Na spodniej części ich ciała znajduje się otwór gębowy otoczony wieńcem ramion. Płazińce. Obrazek przedstawia płaską różową przywrę. Widać wewnątrz rozgałęziony układ pokarmowy. W przedniej części ciała widać przyssawkę. Opis: Płazińce to zwierzęta dwubocznie symetryczne. Ich ciało jest silnie spłaszczone grzbietobrzusznie, przez co przypominają one liść lub tasiemkę. Organizmy te mają słabo wyodrębniony odcinek głowowy. Niektóre z nich (wirki) są wolno żyjącymi drapieżnikami, zamieszkującymi wody słodkie, a pozostałe (przywry, tasiemce) są pasożytami wewnętrznymi, bytującymi w układzie pokarmowym żywiciela. Nicienie. Obrazek przedstawia białego nicienia o wydłużonym kształcie. Końce ciała zwężają się. Opis: Nicienie to zwierzęta dwubocznie symetryczne. Mają wydłużone, cylindryczne, robakowate ciało. Wolno żyjące gatunki nicieni zamieszkują różnorodne środowiska, zarówno wodne, jak i lądowe. Do nicieni należą także pasożyty wewnętrzne, żyjące najczęściej w układzie pokarmowym innych zwierząt, takie jak: glista ludzka, owsik i włosień kręty. Pierścienice. Obrazek przedstawia różową dżdżownicę. Jej ciało jest segmentowane. W połowie ciała widać zgrubienie, czyli siodełko. Opis: Pierścienice to zwierzęta dwubocznie symetryczne. Mają robakokształtne ciało złożone z pierścieni. Zamieszkują głównie wody słone i słodkie, a niektóre gatunki, np. dżdżownice, żyją na lądzie: w glebie i ściółce. U wielu gatunków występują szczecinki --- cienkie, twarde wyrostki, które umożliwiają odpychanie się od podłoża i ruch całego ciała. Do pierścienic należą pijawki, które są pasożytami zewnętrznymi. Stawonogi. Obrazek przedstawia osę. Posiada ona głowę, tułów i odwłok. Odwłok jest w czarno żółte paski. Z tułowia odchodzą trzy pary odnóży. Opis: Stawonogi stanowią najliczniejszą grupę zwierząt. Są to zwierzęta dwubocznie symetryczne. Mają szkielet zewnętrzny zbudowany z chityny i segmentowane ciało. Z segmentów wyrastają parzyste członowane odnóża ze stawami. Do stawonogów zalicza się skorupiaki, pajęczaki i wady. Zwierzęta te mogą być drapieżnikami (np. pajęczaki), roślinożercami (np. mszyce, motyle, pszczoły) i pasożytami (np. kleszcze, komary, pchły i wszy). Owady przechodzą rozwój złożony, w którym występuje kilka stadiów larwalnych. U niektórych występuje także stadium poczwarki. Mięczaki. Obrazek przedstawia ślimaka. Ma on pomarańczowo-brązowe ciało oraz brązową zwiniętą muszlę. Na głowie widać czułki. Opis: Mięczaki to zwierzęta dwubocznie symetryczne. Mają miękkie ciało, przeważnie okryte wapienną muszlą. Do zwierząt tych należą m.in. ślimaki, małże i głowonogi. Ciało ślimaków oraz małży składa się z worka trzewiowego otoczonego płaszczem i umięśnionej nogi. W przypadku głowonogów występuje worek trzewiowy i płaszcz, a noga przekształcona jest w ramiona. Kręgowce. Obrazek przedstawia żółtego ptaka o czarnych skrzydłach. Opis: Kręgowce to zwierzęta dwubocznie symetryczne. Mają chrzęstny lub kostny szkielet wewnętrzny. Większość tych organizmów ma kręgosłup zbudowany z kręgów, pełniący funkcję podporową i nadający ciału sztywność. Do kręgowców należą ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Ryby są zwierzętami zmiennocieplnymi, występującymi w wodach słodkich i słonych. Mają zwykle bocznie spłaszczone ciało, o opływowym kształcie, składające się z trzech odcinków: głowy, tułowia i ogona. Wyposażone są w płetwy, służące do poruszania się i utrzymywania równowagi w wodzie. W skórze ryb występują liczne gruczoły wydzielające śluz. Ciało pokryte jest łuskami (wytworami skóry), które wraz ze śluzem zmniejszają opór podczas pływania. Ryby oddychają skrzelami. Są jajorodne i żyworodne. Występuje u nich zarówno zapłodnienie wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Większość gatunków przechodzi rozwój prosty. Płazy to zwierzęta zmiennocieplne, prowadzące wodno-lądowy tryb życia. Zasięg ich występowania jest związany z odpowiednią, wysoką temperaturą i dostępnością słodkiej wody. Ich skóra jest naga i cienka, pokryta śluzem. Oddychają płucami oraz przez skórę, a formy larwalne skrzelami. Są jajorodne, jajożyworodne lub żyworodne. Występuje u nich zapłodnienie zewnętrzne i wewnętrzne. Przechodzą rozwój złożony, z larwą --- kijanką. Gady to pierwsza grupa kręgowców, która przystosowała się w pełni do życia na lądzie, choć niektóre gatunki przystosowały się wtórnie do życia w wodzie. Są to zwierzęta zmiennocieplne. Ich ciało pokrywa sucha, gruba skóra z tarczkami, płytkami kostnymi lub łuskami. Gady oddychają gąbczastymi płucami. Są to zwierzęta jajorodne lub jajożyworodne o zapłodnieniu wewnętrznym. Składają na lądzie oskorupione jaja. Należą do owodniowców --- jako pierwsze kręgowce wykształciły błony płodowe: owodnię, omocznię, kosmówkę i pęcherzyk żółtkowy. Wykształcenie błon płodowych to jedno z najważniejszych osiągnięć ewolucyjnych gadów, które pozwoliło im na uniezależnienie rozmnażania od zbiorników wodnych. Skorupa jaja zapobiega jego wysychaniu, a błony płodowe zapewniają zarodkowi rozwój w środowisku wodnym. Ptaki są zwierzętami stałocieplnymi. Należą do owodniowców. Ich ciało pokryte jest cienką, suchą skórą z licznymi piórami. Zwierzęta te oddychają płucami. Są jajorodne. Cechuje je zapłodnienie wewnętrzne. Po złożeniu jaj na lądzie ptaki je wysiadują. Ssaki są zwierzętami stałocieplnymi, żyjącymi we wszystkich środowiskach. Należą do owodniowców. Ich charakterystyczną cechą jest obecność u samic gruczołów mlecznych, służących do wytwarzania mleka dla młodych. Skóra ssaków pokryta jest rogowaciejącym naskórkiem i włosami. Zwierzęta te oddychają pęcherzykowatymi płucami. Są żyworodne, a nieliczne gatunki --- jajorodne. Ssaki żyworodne wykształcają łożysko, przejściowy narząd powstający z kosmówki i błony śluzowej macicy. Dzięki niemu zarodek otrzymuje tlen i pokarm z krwi matki, a oddaje zbędne produkty przemiany materii.
Źródła zdj.: Clker‑Free‑Vector‑Images, Pixabay, Przemek Pietrak, Helge Busch‑Paulick, Mwx, Sławek Staszczuk, Christian Jansky, Wikimedia Commons, licencja: CC BY‑SA 3.0.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wycieczka do zoo

ROvN9FMY5t0sh
Ogrody zoologiczne są instytucjami, w których można podziwiać przedstawicieli gatunków dzikich zwierząt z różnych, często odległych stron świata.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Hodowane w zoo zwierzęta muszą mieć zapewnione odpowiednie, dostosowane do ich wymagań wybiegi, dlatego w sposób sztuczny odtwarzane są warunki naturalnych środowisk właściwych dla danego gatunku. Wysoki standard opieki nad zwierzętami obejmuje również właściwe wyżywienie i leczenie weterynaryjne. Działania te umożliwiają przetrwanie gatunków zagrożonych wyginięciem i tym samym przyczyniają się do lepszego zachowania zróżnicowania biologicznego na Ziemi.

Ogrody zoologiczne rozwijają świadomość związaną z ochroną różnorodności biologicznej, m.in. poprzez umieszczanie przy wybiegach etykiet z opisami prezentowanych gatunków.

Polecenie 2

Kliknij uruchom, aby rozpocząć wirtualny spacer po ogrodzie zoologicznym we Wrocławiu.

R1HbnJbMxJTNH
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wirtualny spacer po ogrodzie zoologicznym we Wrocławiu. Pierwsze zdjęcie prezentuje bramę wejściową do zoo. Na drugim zdjęciu znajduje się piaszczysty wybieg dla wielbłądów jednogarbnych z licznymi rozrzuconymi skałami imitujący Saharę. Na trzecim zdjęciu znajduje się piaszczysty wybieg imitujący sawannę. Poruszają się po nim żyrafy, strusie czerwonoskóre oraz zebry. Kolejnym prezentowanym wybiegiem jest wybieg dla nosorożców o bardziej błotnistym podłoży. Na wybiegu znajdują się liczne pnie drzew i opony. Kolejny wybieg znajduje się za przeszkloną galerią. Jest to wybieg dla tygrysów. Podłoże jest porośnięte trawą oraz licznymi drzewami, a w centralnej części wybiegu jest oczko wodne. Następna jest słoniarnia. Na piaszczystym wybiegu znajdują się liczne pnie drzew i opony. Na końcu wybiegu znajduje się wysoki różowy budynek z drewnianą bramą. Małpiarnia jest oddzielona od zwiedzających zoo głębokim betonowym rowem. Sam wybieg dla małp jest skalisty, częściowo porośnięty roślinnością. Znajdują się na nim pawiany masajskie. Na kolejnym wybiegu porośniętym trawą znajdują się liczne kangury rude. Wybieg dla lemurów jest mocno porośnięty trawami. Na jego terenie znajduje się mały domek ze słomianym dachem, klatka oraz liczne drzewa połączone linami.  Kolejne zdjęcie prezentuje widok z platformy widokowej na zewnętrzny basen w Afrykarium.  Woda ma zielony odcień, a sam basen otoczony jest licznymi dużymi skałami. Kolejne zdjęcie prezentuje widok na inny zewnętrzny basen w Afrykarium. Obok basenu widoczna jest konstrukcja skalna przypominająca domek. Wokół basenu poruszają się pingwiny. Następne zdjęcie prezentuje wnętrze Afrykarium. Znajduje się tam bardzo bujna roślinność porastająca wszystkie wolne miejsca. Poniżej ścieżki zwiedzania znajduje się basen z wodą, w której pływa manat. Kolejne zdjęcie prezentujące wnętrze Afrykarium przedstawia basen, w którym pływa krokodyl nilowy. Następne zdjęcie przedstawia duży wybieg dla żubrów. Drzewa na wybiegu obudowane są drewnianym płotem. Wybieg dla pelikanów składa się z dużego stawu oraz pływającej po nim sztucznej wyspy, na której siedzą pelikany. Staw otoczony jest drzewami oraz trawami. Ostatnie zdjęcie prezentuje kładkę pieszą znajdującą się nad wybiegiem dla niedźwiedzi. Wybieg ten jest gęsto porośnięty drzewami i krzewami. Na jego terenie znajduje się również mały zbiornik wodny.

Ćwiczenie 1
RK9ZW6Nagz1NU
Źródło: Inga Wójtowicz, licencja: CC BY-SA 3.0.
R16wtuGVTRZaw
Ćwiczenie 2
Po powrocie z wycieczki wymienione zwierzęta podziel na bezkręgowce i kręgowce.
Źródło: Ośrodek Rozwoju Edukacji, licencja: CC BY 3.0.

Bioróżnorodność na talerzu

Zrób zakupy na targu rybnym Arcachon potrzebne do przygotowania kolacji przez francuskiego szefa kuchni. Na podstawie opisów dań dopasuj do każdego z nich odpowiedni organizm.

1
R1XFnuM7Ctqk51
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1AmZluG1DRRV
Ćwiczenie 3
Zrób zakupy na targu rybnym Arcachon potrzebne do przygotowania kolacji przez francuskiego szefa kuchni. Na podstawie opisów dań dopasuj do każdego z nich odpowiedni organizm.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 3
R1ZKbf6YpU5Vk
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 4
R13ModWtZicqi
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 5
R9Xk2sTGyPb43
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 3

Z podanych grup słów kluczowych zbuduj mapę pojęć, poprzez układanie i łączenie ich między sobą. Zobacz jak wygląda struktura Twojej obecnej wiedzy i jakie są jej powiązania pomiędzy sobą.

Słowa kluczowe: tkanka nabłonkowa,  tkanka mięśniowa, tkanka łączna, tkanka nerwowa, parzydełkowce, płazińce, tasiemce, nicienie, włosień, glista, owsik, pierścienice, stawonogi, skorupiaki, owady, pajęczaki, mięczaki, ślimaki, małże, głowonogi, zmiennocieplność,  stałocieplność, ryby, płazy, gady, ptaki, ssaki

Aby edytować mapę myśli kliknij przycisk „edytuj” po prawej stronie.

Do stworzonej przez Ciebie mapy myśli, do poszczególnych grup zwierząt, dodaj przynajmniej po 3 przykłady ich przystosowań do środowiska, w jakim żyją.

wideRSxkdXLA66ci4
Wersja alternatywna: Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: królestwo zwierząt
    • Elementy należące do kategorii królestwo zwierząt
    • Nazwa kategorii: tkanki zwierzęce
    • Nazwa kategorii: bezkręgowce
    • Nazwa kategorii: kręgowce
    • Koniec elementów należących do kategorii królestwo zwierząt

Przedstawione słowa kluczowe pogrupuj do odpowiedniej kategorii.

RjuziEb6ou9N3
Źródło: Ośrodek Rozwoju Edukacji, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 4

Stwórz, samodzi wybrany przez siebie model organizmu będącego bezkręgowcem (np. biedronka, ważka, mrówka, pszczoła, pająk, np. czarna wdowa, tygrzyk paskowany) lub kręgowcem (np. ryba piła, rzekotka drzewna, jaszczurka, tukan, mysz), aby utrwalić wiedzę z tego zakresu oraz ćwiczyć zdolności manualne.

Do wykonania modelu możesz użyć masy solnej, produktów dostępnych w kuchni, artykułów papierniczych. Do wykonanego okazu zaproponuj krótki opis uwzględniający charakterystykę organizmu. Wykonaj fotografię swojego modelu i pokaż ją nauczycielowi, koleżankom i kolegom. Podczas pracy zwróć uwagę na m. in. zgodność modelu z wyglądem rzeczywistym organizmu, zachowane proporcje wielkości elementów modelu oraz estetykę wykonania.

Ćwiczenie 6
Rs7K6cXRLrkgL
Mimo że wszystkie przedstawione poniżej organizmy żyją w środowisku wodnym, w różny sposób przeprowadzają wymianę gazową. Połącz nazwy narządów wymiany gazowej z odpowiednimi zdjęciami.
Źródło: Holger Gröschl, Jik jik, Moxfyre, licencja: CC BY-SA 3.0.
RfhPAU3VDfr9r
Mimo że wszystkie przedstawione poniżej organizmy żyją w środowisku wodnym, w różny sposób przeprowadzają wymianę gazową. Połącz nazwy narządów wymiany gazowej z odpowiednimi zwierzętami.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
REmQHi6wYe0zx
Ćwiczenie 7
Określ, jakich zwierząt dotyczy poniższy opis skóry. Skóra sucha, o grubej, silnie zrogowaciałej warstwie zewnętrznej jest pozbawiona gruczołów. Zrogowaciały naskórek wytwarzający twarde łuski lub tarczki co pewien czas się złuszcza w postaci wylinki.
Opis dotyczy: rybpłazówgadówptakówssaków.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RCKEkts1VRCpP
Ćwiczenie 8
Wskaż nazwę zwierzęcia, którego rozmnażanie nie musi zachodzić w obecności wody. Możliwe odpowiedzi: 1. bóbr, 2. pstrąg, 3. traszka, 4. żaba
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1JlfJToGEsII
Ćwiczenie 9
Wskaż gatunek, u którego w cyklu rozwojowym występuje stadium larwy. Możliwe odpowiedzi: 1. Jaszczurka żyworodna, 2. Kumak nizinny, 3. Żmija zygzakowata, 4. Płetwal błękitny
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R7VvfDIL9hzUG
Ćwiczenie 10
Wskaż przykład negatywnych działań człowieka mających wpływ na różnorodność kręgowców.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rbl4BKEp6Gpi5
Ćwiczenie 11
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 12

Ciało masywne i wydłużone, wyposażone w 2 pary kończyn, pozbawione ogona. Długie i silne tylne nogi mają palce połączone błoną pławną. Skóra naga, gładka i wilgotna. W okresie godowym (w maju i czerwcu) u samców rozwijają się parzyste rezonatory – duże, błoniaste, szare worki głosowe. Gdy jest ciepło, samce odbywają chóralne śpiewy, zarówno w dzień, jak i w nocy.

R163DzE3DVETk
Wskaż nazwę opisanego zwierzęcia. Następnie określ jego przynależność do grupy kręgowców. Opisane zwierzę to 1. żaba, 2. płazów, 3. ssaków, 4. traszka, 5. gadów, 6. ryb, 7. bóbr, 8. pstrąg, która należy do 1. żaba, 2. płazów, 3. ssaków, 4. traszka, 5. gadów, 6. ryb, 7. bóbr, 8. pstrąg.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 13

Organizm ten występuje w Morzu Bałtyckim. Zwykle można go spotkać na dnie zbiorników, gdzie zagrzebany jest w mule lub piasku. Oddycha skrzelami. Jego ciało zbudowane jest z nogi i worka trzewnego, nie ma wyodrębnionej głowy. Jego muszla składa się z dwóch części połączonych ze sobą zawiasem.

RU29tA9IceEaB
Na podstawie powyższego opisu zidentyfikuj nieznany organizm jako przedstawiciela jednej z grup bezkręgowców.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RuzEKvk67LZwI
Ćwiczenie 14
Zidentyfikuj opisany organizm jako przedstawiciela jednej z gromad kręgowców.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 15
RJSgdC3eiQ6bk
Źródło: Micha L. Rieser, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 3.0.
R1TlqvtLkVXnk
Podaj, do której grupy kręgowców należy przedstawiony na zdjęciu organizm. Odpowiedź uzasadnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 15

Gatunek X zamieszkuje lasy deszczowe Nowej Gwinei oraz północną Australię. Jest gatunkiem nadrzewnym, który większą część dnia spędza zwinięty na gałęzi. Nie ma kończyn, przemieszcza się, pełzając na brzuchu. Jego ciało pokrywają łuski i tarcze.

R16Lm7wMZEcVo
Podaj, do której grupy kręgowców należy opisany organizm. Odpowiedź uzasadnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 16
Zużycie tlenu przez różne zwierzęta

Nazwa zwierzęcia

Zużycie tlenu (ml/kg/h)

pantofelek w spoczynku

500

omułek w spoczynku

22

rak w spoczynku

47

motyl w spoczynku

600

motyl w locie

100 000

karp w spoczynku

100

szczupak w spoczynku

350

mysz w spoczynku

2 500

mysz w biegu

20 000

Indeks górny Źródło: Gordon M.S., Fizjologia zwierząt Indeks górny koniecIndeks górny , PWRiL, Warszawa 1977. Indeks górny koniec

RiTEjEJXSKMGv
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 17

Wykres przedstawia zależność między temperaturą ciała zwierząt a temperaturą środowiska.

RO3Zi198EpSDG
Wykres zależności temperatury ciała zwierząt od temperatury środowiska
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1bgkWmtEXPh6
Na podstawie wykresu porównaj zależność temperatury ciała od temperatury środowiska u zwierząt stałocieplnych i zmiennocieplnych. (Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 17

Tabela przedstawia zależność między temperaturą ciała zwierząt a temperaturą środowiska.

Temperatura otoczenia [°C]

Temperatura ciała zwierzęcia stałocieplnego [°C]

Temperatura ciała zwierzęcia zmiennocieplnego [°C]

5

37

5

10

37

10

15

37

15

20

37

20

30

37

20

40

37

40

RguSFfOn5PrX3
Na podstawie tabeli porównaj zależność temperatury ciała od temperatury środowiska u zwierząt stałocieplnych i zmiennocieplnych.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R15zbFyW8rz1D
Ćwiczenie 18
Zaznacz zdjęcia, które przedstawiają zwierzęta stałocieplne.
Źródło: saguari, SeppH, Jonathan Sautter, rear_window_00, pen_ash, MabelAmber, Veronika_Andrews, jprohaszka, Pixabay, domena publiczna.
RwAROeLBuZVs1
Ćwiczenie 18
Wskaż, które z wymienionych zwierząt są stałocieplne.
Źródło: Ośrodek Rozwoju Edukacji, licencja: CC BY 3.0.
11
Ćwiczenie 19
wideRJY5cJUrQPjFm
Podsumuj swoją wiedzę na temat kręgowców, wypełniając poniższą tabelę.
Źródło: Inga Wójtowicz, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 20

Galeria przedstawia różne gatunki zwierząt.

R1Y77MfWitqPD
(Uzupełnij).
Źródło: Gromar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 5

Zaprojektuj i nagraj reklamę, która zachęci odbiorców do poznawania i obserwowania przyrody. Pamiętaj, że nie ma jednego przepisu na skuteczną reklamę. Dobra reklama powinna się wyróżniać, przyciągnąć uwagę, wzbudzić zainteresowanie odbiorcy czy nakłonić do działania. Przygotowaną reklamę prześlij do weryfikacji ekspertowi.

R11GZIAyAP284

Sprawdź co umiesz

Sprawdź, co wiesz o różnych grupach zwierząt. Rozwiąż quiz.

Ćwiczenie 21

Rozwiąż interaktywny quiz i sprawdź swoją wiedzę. Aby przejść do następnego etapu, należy zaliczyć test na 80%.

1Jakie to zwierzę?122080Prawidłowa odpowiedź.Nieprawidłowa odpowiedź.1
Test

Jakie to zwierzę?

Liczba pytań:
12
Limit czasu:
20 min
Twój ostatni wynik:
-
Jakie to zwierzę?122080Prawidłowa odpowiedź.Nieprawidłowa odpowiedź.
Test

Jakie to zwierzę?

Liczba pytań:
12
Limit czasu:
20 min
Twój ostatni wynik:
-
Polecenie 6

Wylosuj zestaw pytań z quizu typu “Milionerzy”. Odpowiedz poprawnie na pytania .

Projekt badawczy

Doświadczenie 1

Podziemny świat dżdżownic

Przeprowadź proponowane doświadczenie i uzupełnij w tabeli jego dokumentację.

Problem badawczy: Czy dżdżownice wpływają na strukturę gleby?

R1RDGeMLKQyEA
Hipoteza 1 Dżdżownice mają wpływ na strukturę gleby., Hipoteza 2 Dżdżownice nie mają wpływu na strukturę gleby.
Co będzie potrzebne
  • 2 słoje o pojemności 5 l

  • ziemia kwiatowa

  • piasek

  • woda

  • zeschłe liście

  • obierki z jabłek

  • 2 dżdżownice

  • karton

Ważne!

Po zakończeniu doświadczenia uwolnij dżdżownice w miejscu, z którego zostały zabrane.

Próba kontrolna

Słój bez dżdżownic

Próba badawcza

Słój z dżdżownicami

Instrukcja
  1. Wypełnij 2 słoje o pojemności 5 l na przemian warstwami ziemi kwiatowej i piasku o grubości 3 cm każda.

  2. Zroś ziemię wodą, aż będzie wilgotna.

  3. Na wierzchu umieść zeschłe liście i obierki z jabłek.

  4. Do jednego słoja włóż 2 dżdżownice.

  5. Przykryj słoje kartonowym wiekiem z wyciętymi otworkami.

  6. Pamiętaj o utrzymaniu wilgotności podłoża.

  7. W karcie zapisz swoje refleksje. Odpowiedz na pytania:

  • Dlaczego dżdżownice umieszcza się tylko w jednym ze słojów?

  • Dlaczego podłoże musi być wilgotne?

  • Czy słoje muszą być przykryte kartonem, czy mogą być przykryte siatką? Dlaczego?

  • Jaką rolę pełnią otworki w kartonie?

  • Do czego potrzebne są zeschłe liście i obierki jabłek?

  • Dlaczego ziemię w słoju należy ułożyć warstwami?

R1WJzau7L8tEL

Plik zawiera powyższy projekt badawczy pod tytułem "Podziemny świat dżdżownic" w formie PDF.

Źródło: Alicja Kasińska, licencja: CC BY 3.0.
Plik PDF o rozmiarze 136.26 KB w języku polskim