RlGGae08QaNWJ
Ilustracja przedstawia ludzki płód znajdujący się w przezroczystej błonie.

Rozród - podsumowanie

10‑tygodniowy płód otoczony owodnią - jedną z błon płodowych.
Źródło: Flickr, licencja: CC BY 2.0.

Podsumujmy zdobytą wiedzę

Przypomnij sobie informacje o najważniejszych etapach w rozwoju człowieka.

Ro0RJF9mPaohD
Źródło: Pixabay, domena publiczna.
Ćwiczenie 1
R4MLD7JY6fLvJ
Spośród podanych niżej elementów budowy układu rozrodczego wybierz i zaznacz te, które należą do wewnętrznych męskich narządów płciowych. Możliwe odpowiedzi: 1. nasieniowody, 2. najądrza, 3. moszna, 4. pochwa, 5. prącie, 6. jajniki
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1emxere79AYj
Ćwiczenie 2
Łączenie par. Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.. Wszystkie choroby przenoszone drogą płciową są wywoływane przez pierwotniaki.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wirus HPV powodujący raka szyjki macicy jest łatwy do zwalczenia za pomocą antybiotyków.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Niektóre choroby przenoszone drogą płciową początkowo przebiegają bezobjawowo.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: Alicja Kasińska, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 3
R1OhfhiWD7bnB
Połącz w pary zdjęcia przedstawiające poszczególne okresy życia człowieka, od narodzin do starości, z ich nazwami.
Źródło: Katarzyna Lech, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
RBP8YGjr8PHTV
Ułóż w poprawnej kolejności kolejne etapy życia człowieka. Elementy do uszeregowania: 1. okres przedszkolny, 2. okres szkolny, 3. okres dojrzewania, 4. okres niemowlęcy, 5. okres starości, 6. okres noworodkowy, 7. okres dorosłości, 8. okres poniemowlęcy
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 4
RKdrt6viT0bNT
Jeden z etapów życia człowieka zachodzący w macicy matki do momentu narodzin to: Możliwe odpowiedzi: 1. okres płodowy, 2. okres zarodkowy, 3. okres szkolny, 4. okres niemowlęcy, 5. okres noworodkowy
Źródło: Katarzyna Lech, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
R1PPGHc7NUPt61
Łączenie par. Zaznacz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe.. Zapłodniona komórka jajowa wędruje z jajowodu do macicy.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Gdy zarodek ma już praktycznie wykształcone wszystkie podstawowe narządy, zaczyna być nazywany płodem.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Okres zarodkowy trwa do połowy ciąży.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Substancje odżywcze są dostarczane płodowi przez organizm matki za pośrednictwem łożyska.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Dzieciństwo jest najdłużej trwającym okresem życia człowieka.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: Katarzyna Lech, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
R1BBH6eQADW9l
zadanie interaktywne
Źródło: Katarzyna Lech, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
RRzYykGyd7DWS1
zadanie interaktywne
Źródło: Katarzyna Lech, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8
RwFFebgncZh3x
Uzupełnij Zachowania sprzyjające wystąpieniu chorób układu rozrodczego: Możliwe odpowiedzi: 1. właściwa higiena osobista, 2. unikanie picia alkoholu i palenia papierosów, 3. uwarunkowania genetyczne, 4. przygodne kontakty seksualne bez zabezpieczenia (prezerwatywy), 5. uprawianie sportu, 6. stosowanie leków hormonalnych i hormonalnych środków antykoncepcyjnych, 7. nieprawidłowa dieta, 8. stosowanie prezerwatyw, 9. korzystanie z toalet publicznych, 10. noszenie przewiewnej bielizny z naturalnych materiałów, 11. picie alkoholu i palenie papierosów, 12. prawidłowa, zbilansowana dieta, 13. występowanie innych chorób np. cukrzycy Zachowania pomagające w zapobieganiu chorób układu rozrodczego: Możliwe odpowiedzi: 1. właściwa higiena osobista, 2. unikanie picia alkoholu i palenia papierosów, 3. uwarunkowania genetyczne, 4. przygodne kontakty seksualne bez zabezpieczenia (prezerwatywy), 5. uprawianie sportu, 6. stosowanie leków hormonalnych i hormonalnych środków antykoncepcyjnych, 7. nieprawidłowa dieta, 8. stosowanie prezerwatyw, 9. korzystanie z toalet publicznych, 10. noszenie przewiewnej bielizny z naturalnych materiałów, 11. picie alkoholu i palenie papierosów, 12. prawidłowa, zbilansowana dieta, 13. występowanie innych chorób np. cukrzycy
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 9

Wytłumacz, w jaki sposób odżywia się dziecko rozwijające się w macicy matki.

R1IWBdQEo79i4
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 10

Wymień chronologicznie okresy, jakie wyróżnia się w życiu dziecka zaczynając od najwcześniejszego.

R1SV68cB0YynI
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 11

Podaj nazwę okresu rozwojowego, w jakim obecnie jesteś ty, a w jakim są członkowie twojej rodziny.

RiU0Tuwivl0vZ
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 12
RPnr1R95wnd0f
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 13

Uzasadnij, że antybiotyki nie mogą być stosowane w leczeniu wszystkich chorób przenoszonych drogą płciową.

Rw0mc1sr7uI8A
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 14

Przeanalizuj tabelę i wykonaj zadania.

Dobowe zapotrzebowanie kobiet na energię i wybrane składniki pokarmowe

Dziennie zapotrzebowanie

Kobiety niebędące w ciąży

Kobiety w ciąży (6‑9 miesiąc)

energia [MJ]

9,2

11,2

witamina C [mg]

60

70

witamina D [µg]

5

5

witamina B [µg]

320

520

wapń [mg]

800

800

żelazo [mg]

18

26

Indeks górny Na podstawie: M. Jarosz, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewska (red.), Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, NIZP‑PZH, 2020. Indeks górny koniec

  1. Wyjaśnij, z czego wynikają różnice dotyczące zapotrzebowania energetycznego u obu grup kobiet.

  2. Wymień składniki pokarmowe, na które zapotrzebowanie w okresie ciąży jest większe niż poza tym okresem. Wyjaśnij przyczynę różnic.

  3. Wiedząc, że dobowe zapotrzebowanie mężczyzn na żelazo to 10 mg, wyjaśnij dlaczego zapotrzebowanie kobiet na żelazo jest wyższe niż u mężczyzn.

  4. Wiedząc, że BIndeks dolny 12 występuje przede wszystkim w mięsie, rybach, jajkach, mleku i jego przetworach, uzasadnij konieczność suplementacji tej witaminy przez wegan.

R6SBiK7ZEyQjD
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 15

Przeanalizuj wykres, który ilustruje zmianę zawartości hormonu płciowego w moczu chłopców i wykonaj zadania.

RzXGSsyQOlYBK
Poziom hormonów płciowych u chłopców w wieku 6‑20 lat
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY-SA 3.0.
  1. Podaj nazwę hormonu, którego zmiany przedstawiono na wykresie.

  2. Podaj zakres poziomu hormonu znajdującego się w moczu chłopca przed okresem dojrzewania i po jego zakończeniu.

  3. Wymień zmiany, które zachodzą w organizmie chłopca pod wpływem tego hormonu.

RHKwtnpAOUi1k
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 16

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) wywołuje choroby nowotworowe: raka szyjki macicy, nowotwory sromu, pochwy, odbytu, gardła i krtani. Szczepionka dziewięciowalentna chroni przed typami onkogennymi wirusa HPV: 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58 oraz nieonkogennymi: 6 i 11 wywołującymi kłykciny kończyste (brodawki płciowe).

R1LmQ3ExbKUbr
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 17

W pewnym ośrodku badawczym obserwowano tempo rozwoju mózgu, mięśni i narządów rozrodczych człowieka od dnia narodzin do ich pełnego ukształtowania się. Wyniki tych badań przedstawia wykres.

R1WILRz10Hsqr
Stopień rozwoju narządów został wyrażony w procentach w stosunku do stanu osoby dorosłej przy przyjęciu stopnia rozwoju noworodka jako 0 %
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY-SA 3.0.
  1. Zaproponuj tytuł dla tego wykresu.

  2. Porównaj tempo rozwoju narządów rozrodczych z rozwojem innych narządów do 14. roku życia.

  3. Odczytaj z wykresu, w jakim wieku mózg i narządy rozrodcze człowieka są już całkowicie ukształtowane. Sformułuj wniosek wynikający z tego faktu.

RM5m3HrpdsBmw
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.