Opis obrazu
Warto wiedzieć!
Malarstwo znane ludzkości od wieków we wszystkich cywilizacjach służyło różnym celom i wykształciło niezwykłe bogactwo tematów. Oglądając dziś obrazy sprzed wielu wieków, jesteśmy pełni zachwytu i uznania dla talentów malarskich ich twórców. W dziełach malarskich często doszukujemy się też ukrytych sensów i wartości estetycznych. Należy pamiętać o tym, że najważniejsza w opisie obrazu jest jego interpretacja i wrażenie, jakie wywiera na odbiorcy. Sam opis poszczególnych elementów ma za zadane przybliżyć nam dzieło i jego przesłanie.
Gatunki malarskie
Zapoznaj się z animacją pt. Jak skonstruować opis obrazu?, a następnie wykonaj ćwiczenia i polecenia.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1cgQTwCqAzgW
Animacja prezentuje, w jaki sposób opisać obraz. Zostały przedstawione różne rodzaje malarstwa, np. akt, portret, weduta, marina, batalistyka. Następnie został zaprezentowany schemat opisu obrazu z zachowaniem trójdzielnej kompozycji: wstęp, rozwinięcie i zakończenie.
Na podstawie animacji napisz, co może być tematem dzieł malarskich.
Wymień znane ci gatunki malarskie.
Odpowiedz na pytania dotyczące ilustracji zamieszczonych w powyższej galerii.
Jakie techniki plastyczne zauważyłeś/-aś?
Jaka jest tematyka dzieł prezentowanych w poszczególnych galeriach?
Jakie cechy wspólne mają obrazy w każdej z galerii?
Jak sądzisz, dlaczego poszczególne reprodukcje znalazły się w danej galerii?
Wymień znane ci techniki plastyczne.
Tematem obrazów mogą być różne fragmenty rzeczywistości. Wyróżnia się m.in. następujące gatunki malarskie:
pejzaż – przedstawia otwartą przestrzeń, krajobraz;
scena rodzajowa – ukazuje scenę z życia codziennego;
portret – prezentuje określoną osobę z zachowaniem podobieństwa;
martwa natura – przedstawia kompozycję stworzoną z drobnych przedmiotów, kwiatów, owoców, jarzyn, dekoracyjnych tkanin itp.;
marina - przedstawia krajobraz morski z łodziami, okrętami, widok portu, wybrzeża;
weduta - przedstawia ogólny widok miasta lub jego fragment; inaczej pejzaż miejski;
batalistyka - przedstawia sceny bitewne, pochody wojenne, oblężenia i życie obozowe.
Barwniki, którymi posługują się malarze, powstają z konkretnych pigmentówpigmentów. Dawniej pozyskiwano je z naturalnych źródeł, którymi mogły być np. starta na pył skała, zwęglona kość słoniowa, sok z roślin. Barwniki naturalne możemy uzyskać samodzielnie, wykorzystując składniki, które mamy w kuchni – kakao (kolor czarny), jagody (kolor niebieski), herbata (kolor brązowy), szpinak (kolor zielony), kurkuma (kolor żółty) czy pomarańcze (kolor pomarańczowy). Dziś barwniki są głównie wytwarzane sztucznie.
Świat barw jest niezwykle bogaty. Zdarza się, że mamy kłopot z nazwaniem ich wszystkich. Główne kolory, które znajdziesz na malarskiej palecie, można ułożyć w tzw. koło barw (choć sam schemat może przyjmować różne kształty). Istotą koła barw jest możliwość dostrzeżenia, jak powstają kolory, a także w jaki sposób należy je wymieszać, aby otrzymać inną barwę (np. z połączenia czerwieni i żółci powstaje pomarańcz, z koloru niebieskiego i żółtego powstaje kolor zielony, a z czerwieni i niebieskiego powstanie fiolet).

Opis obrazu
Opis obrazu charakteryzuje się trójdzielną kompozycją: wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Każda z tych części powinna uwzględniać odpowiedzi na poniższe pytania:
Wstęp:
Kto jest autorem obrazu?
Kiedy powstało dzieło?
W jakiej technice je wykonano?
Gdzie znajduje się obraz?
Czy znane są jakieś historie z nim związane?
Rozwinięcie:
Jaka jest tematyka obrazu?
Co znajduje się na pierwszym planie?
Co znajduje się na drugim planie?
Co przedstawia tło?
Jakie barwy zastosował artysta?
Jaki jest nastrój obrazu?
Jakie uczucia wzbudza dzieło?
Zakończenie:
Jak oceniasz dzieło?
Uporządkuj kolejno poniższe informacje tak, aby powstał plan opisu obrazu.
Wyjaśnij, od jakiego słowa pochodzi wyraz „wieczerza”. Zwróć uwagę na jego podstawę słowotwórczą. Podaj do niego synonim.
Odpowiedź:
Wyraz „wieczerza” pochodzi od słowa „wieczór”, czyli pory, w której odbywa się wieczorny posiłek. Synonimem słowa „wieczerza” jest „kolacja”.
Przyporządkuj poniższe pojęcia do właściwych punktów na obrazie Camille'a PissarraCamille'a Pissarra „Zbiór siana w Eragny‑sur‑epteEragny‑sur‑epte”.
Wymień pojęcia, jakie stosuje się przy opisywaniu obrazu.
Przyjrzyj się obrazowi Jeana‑François MilletaJeana‑François Milleta pt. „Kobiety zbierające kłosy”. Rozpoznaj plany pierwszy i dalszy oraz opisz, co się na nich znajduje.

Wyjaśnij pojęcia pierwszego i drugiego planu na obrazie.
Opisz obraz „Kobiety zbierające kłosy” Jeana‑François MilletaJeana‑François Milleta. Wykorzystaj poniższe pytania.
Kto jest autorem i jaki jest tytuł obrazu?
Jaką techniką został namalowany?
Kiedy został namalowany?
Co jest tematem dzieła?
Jaki to typ obrazu: portret, martwa natura, scena rodzajowa czy pejzaż?
Kto znajduje się na pierwszym planie? Co robią postacie, w jakim momencie zostały uwiecznione?
Jak wyglądają pierwszoplanowe postacie? Jak są ubrane? W jakiej są pozycji?
Kogo widać w tle? Co robią postacie przedstawione na drugim planie?
Jaka jest pogoda? Jaka jest pora dnia i roku?
Jaka jest kolorystyka? Jakie barwy dominują? Z której strony pada światło?
Zapoznaj się z opisem obrazu „Kobiety zbierające kłosy” Jeana‑François MilletaJeana‑François Milleta. Wypisz elementy i postacie, jakie znajdują się na obrazie.
Opisz obraz „Bociany” Józefa Chełmońskiego. Wykorzystaj pytania z poprzedniego ćwiczenia, aby go opisać.

Wymień znane ci tytuły dzieł malarskich lub literackich przedstawiających żniwa.
Przyjrzyj się dziełu Adriaena van OstadeAdriaena van Ostade [czytaj: ediriena wan osteda] „Malarz w swojej pracowni”. Dopasuj elementy wyposażenia pracowni i opisy do odpowiednich miejsc na obrazie.
Z podanego opisu obrazu Adriaena van OstadeAdriaena van Ostade „Malarz w swojej pracowni” wypisz nazwy przedmiotów charakterystycznych dla pracowni malarskiej.
Obraz przedstawia malarza w jego pracowni. Pracownia to duże i wysokie pomieszczenie o drewnianym suficie, oświetlone witrażowym oknem, znajdującym się po lewej stronie. Okno przepuszcza dużo światła, ponieważ jest duże i zajmuje prawie całą ścianę. Na pierwszym planie widać siedzącego tyłem malarza, malującego obraz przy sztalugach. Artysta ma na sobie szary fartuch, a na głowie czerwony beret. Przy sztalugach po prawej stronie stoi mały stolik z przyborami malarskimi – widać dużą butelkę z płynem, małe szmatki oraz różnej wielkości pędzle. Pracownia jest pozastawiana różnymi przedmiotami – widać mały model człowieka, gipsowy odlew głowy, wiszące na ścianach ramy i palety malarskie, porozrzucane na podłodze szkice, zwieszające się z sufitu poroże jelenia. Na części sufitu zawieszony jest kawałek szarego płótna. Znajdujące się w głębi po prawej stronie kręte schodki prowadzą do dalszej części pracowni, w której znajduje się rozcierający farby pomocnik malarza. Na obrazie dominują ciepłe brązy.
Opisz postać przedstawioną na obrazie „Malarz w swojej pracowni”. W opisie postaci uwzględnij: wygląd postaci, jej ubiór, postawę ciała, gesty, a także sytuację, w jakiej została ukazana.
Jakimi cechami powinien się charakteryzować malarz? Sporządź jego krótki opis.
Opisz izdebkę malarza z obrazu Adriaena van OstadeAdriaena van Ostade „Malarz w swojej pracowni”. Możesz wykorzystać podane słownictwo.
Wygląd pracowni: słoneczna, widna, ciasna, obszerna, przytulna, wygodna, czysta, zaniedbana, ponura, zagracona.
Przedmioty w pracowni malarza: sztaluga, farby, odlew gipsowy, model, paleta, szkice, płótno, obraz, rama, pędzle, terpentyna w słojach.
Stosunki przestrzenne: z lewej strony, w centrum, z tyłu, z boku, przed, za, u góry, w głębi.
Wystrój wnętrza pracowni: fotel, stołek, zasłona, podłoga, schody, sufit, belki, okno.
Czasowniki do opisu wnętrza: widać, można dostrzec, znajduje się, leży, wisi, stoi, pada, mieści się, rozrzucono, tworzy atmosferę, panuje nastrój, rozsypano.
Cechy, ocena wnętrza: twórczy nieład, bałagan, nieporządek, rozgardiasz, brud, bieda, ubóstwo.
Opisz, jak wyobrażasz sobie izdebkę malarza z obrazu Adriaena van Ostade (1610 - 1685) „Malarz w swojej pracowni”. Możesz wykorzystać podane słownictwo.
Wygląd pracowni: słoneczna, widna, ciasna, obszerna, przytulna, wygodna, czysta, zaniedbana, ponura, zagracona.
Przedmioty w pracowni malarza: sztaluga, farby, odlew gipsowy, model, paleta, szkice, płótno, obraz, rama, pędzle, terpentyna w słojach.
Stosunki przestrzenne: z lewej strony, w centrum, z tyłu, z boku, przed, za, u góry, w głębi.
Wnętrze pracowni (wystrój): fotel, stołek, zasłona, podłoga, schody, sufit, belki, okno, biurko, stół.
Czasowniki do opisu wnętrza: widać, można dostrzec, znajduje się, leży, wisi, stoi, pada, mieści się, rozrzucono, tworzy atmosferę, panuje nastrój, rozsypano.
Cechy, ocena wnętrza: twórczy nieład, bałagan, nieporządek, rozgardiasz.
Jakie uczucia może budzić pracownia malarska ukazana na obrazie Adriaena van OstadeAdriaena van Ostade „Malarz w swojej pracowni”? Dopasuj podane sformułowania do luk w zdaniach.
Wypisz, jakie elementy składają się na portret.

Opisz obraz Stanisława Wyspiańskiego Portret żony artysty z synkiem Stasiem.
Zapoznaj się z opisem obrazu Stanisława Wyspiańskiego „Portret żony artysty z synkiem Stasiem”. Wypisz uczucia i emocje postaci obrazu.
Obejrzyj poniższy obraz Stworzenie świata Williama Blake'aWilliama Blake'a i wykonaj związane z nim ćwiczenia.

Napisz krótko, co jest tematem obrazu Williama Blake'aWilliama Blake'a Stworzenie świata.
Przyjrzyj się obrazowi Williama Blake'aWilliama Blake'a Stworzenie świata i opisz postać Boga.
Jak wyobrażasz sobie postać Boga stwarzającego świat? Zgromadź przymiotniki opisujące jego wygląd i cechy charakteru.
Co według ciebie jest główną myślą dzieła Williama Blake'aWilliama Blake'a? Zapisz poniżej odpowiedź.
Sięgnij do słownika frazeologicznego, poszukaj hasła: 'krok'. Wyjaśnij znaczenie frazeologizmu 'stawiać pierwsze kroki'. Podaj przykłady użycia tego frazeologizmu w codziennym języku.

Zapoznaj się z opisem obrazu „Pierwsze kroki” Vincenta van GoghaVincenta van Gogha. Wypisz uczucia rodziców, obserwujących kroki swojego dziecka.
Sprawdź, czy umiesz!
Opisz sytuację przedstawioną na obrazie Vincenta van GoghaVincenta van Gogha „Pierwsze kroki”. Zredaguj opis tak, aby zawierał odpowiedzi na pytania: kto?, co?, kiedy?, gdzie?, po co?, jak?
Nazwij uczucia, które towarzyszą 'stawianiu pierwszych kroków' w różnych sytuacjach.
Przyjrzyj dziełu Leonarda da VinciLeonarda da Vinci „Mona Lisa” i przeczytaj, jakie informacje są ważne przy opisie obrazu. Następnie opisz ten obraz, wykorzystując podane słownictwo.

Wypisz z dostępnych ci źródeł informacji kilka tytułów obrazów Leonarda da VinciLeonarda da Vinci.
Dokończ wypowiedzenia tak, aby powstały definicje trzech tematów malarskich.
Pejzaż to…
Martwa natura to…
Portret to…
Słownik
nierozpuszczalna w wodzie i olejach substancja używana w przemyśle farbiarskim do barwienia farb
w sztukach plastycznych zespół motywów, obrazujących marność i nietrwałość rzeczy doczesnych, najpopularniejsze to czaszka, gasnąca lub zgaszona świeca, więdnące kwiaty, przejrzałe owoce















