Na ciepłych morzach... - Melchior Wańkowicz Tędy i owędy
Warto wiedzieć!
W dzisiejszych czasach podróże, nawet do egzotycznych krajów, nie nastręczają tyle trudności i nie wymagają takich nakładów finansowych jak dawniej (wcześniej powody polityczne, społeczne, finansowe czy kulturowe czyniły podróż trudną lub po prostu niemożliwą).
Rozwój technologiczny pozwala nam pokonywać wielkie dystanse w stosunkowo niedługim czasie. Ludzie niekiedy żyją w podróży...
Opowiedz o swojej najciekawszej podróży. Poniżej zanotuj najważniejsze informacje, swoje przemyślenia na ten temat.
Od podanych rzeczowników utwórz po dwa wyrazy pokrewne będące różnymi częściami mowy.
podróżnik -
wędrowiec -
odkrywca -
Reportaż ukształtował się w drugiej połowie XIX wieku; to gatunek, który wywodzi się z dziennika podróży, listu, pamiętnika i stanowi relację ze zdarzeń, opartą
na bezpośrednich obserwacjach autora; ze względu na rodzaj tematyki wyróżnia się reportaż społeczno‑obyczajowy, podróżniczy, wojenny, sądowy, sportowy.
Przeczytaj zamieszczony poniżej fragment reportażu z pobytu w Hiszpanii Melchiora WańkowiczaMelchiora Wańkowicza pochodzący ze zbioru „Tędy i owędy”„Tędy i owędy”, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Na ciepłych morzachPrzyjemnie jest taplać się w morzu. Zwłaszcza w południowym morzu, ale przy brzegach. Nie lubię arogancji morza. [...] Z lasów jestem, z łąk, nie dla mnie ani góry, ani morze — wroga bestia, hucząca na człowieka miliardami ton żywiołu.
Co innego — plażka grzeczniutka, morzeczko (czy mórzko?) przymilne, liżące pięty plażowiczów. A przy tym brzeg morski to nasilona strefa wieków. Na takich brzegach najkolorowiej kwieci się życie i najdłużej przechowuje się ciepło z dawnych lat. Rozumiem, dlaczego ludy pchały się ku ciepłym morzom. A ja w ich ślady.
Tak kiedyś dopchaliśmy się z żoną w pogoni za słońcem aż do AlicanteAlicante, w którym czekaliśmy na statek na BalearyBaleary.
Alicante jest to zakątek całkiem zafrykanizowany z lasami palmowymi, z akweduktamiakweduktami, z płaskimi dachami, z berberyjskąberberyjską ludnością. Upał był nad upały, algi morskiealgi morskie śmierdziały jodem, moskity cięły, żona walczyła z nimi trociczkamitrociczkami. Konaliśmy od tych trociczek, dusiliśmy się pod moskitierąmoskitierą, statek nie nadchodził, groziło mi, że się całkiem rozpiję z miejscowym teniente (porucznikiem) — dowódcą kilkunastu drapichrustowatychdrapichrustowatych żołnierzy w starej cytadelicytadeli, górującej czterysta metrów nad Alicante. Wdrapywałem się tam, uciekając żonie, z wolna zżeranej przez moskity i dogorywającej w trociczkach.
Teniente Fernando — w mundurze, pantoflach na gołą nogę, w cywilnej panamiepanamie i ze stale utrzymanym dwutygodniowym zarostem — wyłaził natychmiast z czeluści fortu z narychtowaną fiaskąfiaską wina Alicante i popijaliśmy, patrząc w dół na śmierdzący port [...].
Pewnego dnia teniente Fernando spotkał mnie podekscytowany: począł odwalać toreadoratoreadora, machając panamą, która miała mu być muletą (chusta na byka) i zadając w próżnię ciosy butelką, która wyobrażała estoque (szpadę) — była bo podniecająca wieść: do Alicante zjeżdża corridacorrida [...].
Źródło: Melchior Wańkowicz, Na ciepłych morzach, [w:] tegoż, Tędy i owędy, Warszawa 1982, s. 218–219.
Określ typ narracji w przytoczonym powyżej fragmencie tekstu. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Wypisz z tekstu pięć przykładów wyrazów wartościujących. Zdecyduj, czy jest to słownictwo wartościujące negatywnie czy pozytywnie. Wyjaśnij, jaką pełni funkcję.
Wypisz z przytoczonego powyżej fragmentu reportażu wyrazy obce, zdrobnienia, potocyzmy oraz wyraz pochodzący z gwary. Określ ich funkcje w tekście.
Określ, jaką funkcję w wypowiedzi narratora pełnią neologizmy.
Wymień tematy, które mogą stanowić źródło inspiracji dla reportera.
Napisz, na podstawie przytoczonego fragmentu utworu „Na ciepłych morzach”, krótki tekst reklamujący zbiór reportaży „Tędy i owędy” Melchiora Wańkowicza. Zaproponuj element graficzny, który zachęcałby do zapoznania się z jego treścią.
Napisz, na podstawie przytoczonego fragmentu, krótki tekst reklamujący książkę Melchiora Wańkowicza.
Sprawdź, czy umiesz!
Wyobraź sobie, że podczas dalekiej podróży zmagasz się z ciągłym brakiem pieniędzy. Czy znajdujesz jakieś pozytywne strony takich sytuacji? Uzasadnij swoją odpowiedź.
Przygotuj pracę pisemną na jeden z poniższych tematów:
1. Zaplanuj swoją wymarzoną podróż.
2. Napisz kartkę z dziennika podróży.
3. Przygotuj wywiad z osobą z twojego otoczenia, która dużo podróżuje.
Słownik
człowiek, który dużo podróżuje i zwiedza
człowiek znający wiele języków, potrafiący kontaktować się lub pisać w wielu językach świata