R1FoOngXqBKyY
Zdjęcie przedstawia masyw górski, w którego centrum widnieje samotny, strzelisty, ośnieżony szczyt. Jego wierzchołek otaczają chmury.

Ojciec objaśnia...

Matterhorn, szczyt w Alpach
Źródło: a. nn., domena publiczna.

Warto wiedzieć!

1
Ćwiczenie 1

Rozpoznaj miejsca ze zdjęć. Wskaż, na jakich kontynentach leżą.

Na podstawie opisów zdjęć rozpoznaj poniższe miejsca. Wskaż, na jakich kontynentach leżą.

uzupełnij treść
1
Polecenie 1

Skąd, oprócz szkoły, czerpiesz wiedzę? Kto ci objaśnia świat? Zastanów się i odpowiedz, od kogo i skąd czerpiemy wiadomości od najmłodszych lat.

uzupełnij treść

O autorze

Czesław Miłosz20041911
R1eY1RfwL295h
Czesław Miłosz na znaczku pocztowym
Źródło: A. Ratkevičiené, domena publiczna.

Czesław Miłosz

- polski poeta, pisarz. W 1980 r. otrzymał literacką Nagrodę Nobla za całokształt twórczości. W napisanym w 1943 r. zbiorze wierszy pt. „Świat. Poema naiwne” została ukazana piękna kraina dzieciństwa. Mimo że utwory powstały podczas pobytu poety w okupowanej przez Niemców Warszawie, nie nawiązują one do wojennej rzeczywistości. Z tego cyklu pochodzą wiersze: „Droga”, „Ganek”, „Ojciec objaśnia”, „Przypowieść o maku”, „Słońce”.

Przeczytaj zamieszczony poniżej wiersz Czesława Miłosza i wykonaj ćwiczenia.

Ojciec objaśniaCzesław Miłosz
Czesław Miłosz Ojciec objaśnia

„Tam, gdzie ten promień równiny dotyka
I cień ucieka, jakby biegł naprawdę,
Warszawa stoi, ze wszech stron odkryta,
Miasto niestare, ale bardzo sławne.

Dalej, gdzie z chmurki wiszą deszczu struny,
Pod pagórkami z akacjowym gajem,
To PrahaPrahaPraha. Nad nią zamek widać cudny,
Wsparty na górze starym obyczajem.

To, co krainę białą pianą dzieli,
To Alpy. Czarność – to są lasy jodły.
Za nimi, w słońca żółtego kąpieli
ItaliaItaliaItalia leży niby talerz modrymodrymodry.

Z pięknych miast, których wznosi się tam wiele,
Rzym rozpoznacie, chrześcijaństwa stolicę,
Po tych okrągłych dachach na kościele,
Czyli świętego Piotra bazylice.

A tam, na północ, za morską zatoką,
Gdzie mgły niebieskiej chwieje się równina,
Paryż chce wieży towarzyszyć krokom
I stado mostów ponad rzeką wspina.I inne miasta Paryżowi wtórząwtórzyćwtórzą
Szkłem ozdobione, okute żelazem.
Ale na dzisiaj byłoby za dużo.
Resztę opowiem kiedyś innym razem”.

j0000008Q6B6v21_00000_BIB_001 Źródło: Czesław Miłosz, Ojciec objaśnia, [w:] tegoż, Poezje, Warszawa 1982, s. 81–82.
1
Ćwiczenie 2

Odszukaj i zapisz miejsca wymienione w utworze Czesława Miłosza.

uzupełnij treść
wtórzyć
Praha
Italia
modry
1
Ćwiczenie 3

Ustal, kto opowiada o  Europie w wierszu Czesława Miłosza. Uzasadnij swoją odpowiedź.

uzupełnij treść
R8zip6ijIIRW8
Ćwiczenie 4
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 5

Wyjaśnij, dlaczego cały tekst wiersza pt. „Ojciec objaśnia” został ujęty w cudzysłów. O czym to świadczy?

uzupełnij treść
Ćwiczenie 6

Ustal, o jakich miejscach i w jaki sposób opowiada podmiot liryczny. Uzupełnij pola, posłuż się cytatami z wiersza.

RqommzcyeMQn2
Miejsce na odpowiedź ucznia
R8nuQuUd3jnan
Ćwiczenie 6
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek tabeli.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 7

Na postawie wiersza rozstrzygnij, czy tytułowy ojciec dysponuje rozległą wiedzą o świecie. Uzasadnij swoją odpowiedź.

uzupełnij treść
RQJLiPGxw1ZBq
Ćwiczenie 8
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do sformułowań z kolumny lewej ich objaśnień z kolumny prawej.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 9

Wyjaśnij, jaka podróż została opisana w wierszu. Wybierz właściwy związek frazeologiczny z ćwiczenia powyżej i uzasadnij swoją odpowiedź.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 10

Znajdź i zaznacz na mapie Europy miejsca opisywane w wierszu.

RJO9WdJQy6C4s
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Ćwiczenie 10

Odszukaj nazwy krajów, w których znajdują się wymienione w wierszu miasta. Wyjaśnij, co je łączy.

R1InuTGYV1kEV
Miejsce na notatki
R9IihCtpVp5xU
Obraz poetycki
Źródło: a. nn., domena publiczna.
R1MbM91n7aldG
RnZrU5fftjKzC
Ćwiczenie 11
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do sformułowań z kolumny lewej ich objaśnień z kolumny prawej.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 11
Zadanie interaktywne polega na dopasowaniu cytatów w odpowiednie miejsca.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 11

W dowolnym źródle wiedzy poszukaj informacji na temat  wybranego przez ciebie miejsca w Europie, o którym jest mowa w wierszu Czesława Miłosza. Zredaguj krótką notatkę na jego temat.

R191jrj4Qf9Yx
Miejsce na odpowiedź
RTL2Bn3BUwbXf
Ćwiczenie 12
Zadanie interaktywne polega na odgadnięciu haseł krzyżówki.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 13

Określ funkcje, jakie w utworze pełnią wymienione w krzyżówce środki stylistyczne.

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 14

Korzystając z poniższych wyrazów, scharakteryzuj sposób wypowiadania się podmiotu lirycznego. Wskaż odpowiednie przykłady.

naukowo, potocznie, ściśle, barwnie, malarsko, urzędowo, prosto, obrazowo, ciekawie

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 15

Nazwij uczucia towarzyszące ojcu podczas opisywania Europy.

uzupełnij treść
RgGTOkbDLBmhG
Ćwiczenie 16
Zadanie interaktywne polega na zaznaczeniu prawidłowej odpowiedzi.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1TOvFsVQjTh6
Ćwiczenie 17
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Sprawdź, czy umiesz!

1
Polecenie 2

Zbierz informacje o miejscowości, w której mieszkasz. Następnie na podstawie zebranych informacji, wzorując się na tekście Czesława Miłosza, napisz jedną zwrotkę wiersza na jej temat.

uzupełnij treść