Kolorowa ilustracja przedstawia „wodne perły”, czyli krople wody osiadłe na fantastycznych kwiatach, wyglądem przypominającym białe kocie wąsy. Tło ilustracji jest rozmazane w barwach błękitu, różu i zieleni.
Kolorowa ilustracja przedstawia „wodne perły”, czyli krople wody osiadłe na fantastycznych kwiatach, wyglądem przypominającym białe kocie wąsy. Tło ilustracji jest rozmazane w barwach błękitu, różu i zieleni.
Definicja słownikowa podaje, że śpiew jest ciągiem dźwięków zmiennych w wysokości, natężeniu i barwie, wytwarzanych przez głos ludzki, tworzących muzyczną całość określonej melodii. To czynność polegająca na artystycznym operowaniu głosem podczas wykonywania utworu muzycznego. Pięknego śpiewu można się nauczyć, jego szkoleniem zajmuje się wokalistyka. Przedmiot ten znajduje się w programie nauczania szkół muzycznych i wyższych uczelni artystycznych.
Ćwiczenie 1
Jaki może być śpiew? Zapisz tutaj lub w zeszycie jak najwięcej określających go przymiotników (np. wysoki śpiew).
R1TR1qN1zgfn0
Miejsce na notatki
Zastanów się, jakich przymiotników używamy, aby opisać śpiew, który nas zachwycił lub zniechęcił.
Przymiotniki określające śpiew to np.: niski, głośny, piękny.
Ćwiczenie 2
Jakimi słowami można zastąpić słowo śpiew? Tutaj lub w zeszycie zapisz swoje propozycje (np. trel).
RA7Bjiqo43PWv
Miejsce na notatki
Zastanów się, jak najlepiej określić różne rodzaje śpiewu i różne style wykonania, siłę i ton głosu; jak można określić śpiew, który może ci przypaść do gustu, a jak ten, który niekoniecznie ci się podoba?
Zamiast słowa śpiew można użyć następujących słów: świergot, szczebiot, wokal.
Ćwiczenie 3
RoNOjjcN1VR0D
Do podanych zwrotów z czasownikiem "śpiewać" dodaj ich definicje tak, aby tworzyły poprawne pary.
Do podanych zwrotów z czasownikiem "śpiewać" dodaj ich definicje tak, aby tworzyły poprawne pary.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
RiOmdNOWpYXPg
Ćwiczenie 4
Utwórz poprawne zdania, wstawiając w puste miejsca odpowiednie czasowniki.
Utwórz poprawne zdania, wstawiając w puste miejsca odpowiednie czasowniki.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
RMAoqXXVEMbYN
Ćwiczenie 5
Do każdego związku frazeologicznego dodaj wyjaśnienie, przesuwając "kafelek" do ramki.
Do każdego związku frazeologicznego dodaj wyjaśnienie, przesuwając "kafelek" do ramki.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
R1co7y50ulKAw
Na zdjęciu wyraźne ujęcie orła, który zniża lot nad lasem. Ptak ma białą głowę i biały ogon, resztę ciała pokrywają czarne pióra. Ma żółty zagięty dziób, żółte nogi z trzema palcami zakończonymi zagiętymi czarnymi szponami. Przyjął pionową pozycję, rozkłada szeroko skrzydła, jakby chciał wylądować. Poniżej gęsty iglasty las, z wyraźnym pasmem suchych drzew. W tle między gałęziami prześwituje jasne niebo.
Orzeł w locie
Źródło: domena publiczna.
Polecenie 1
R1OWKJo09us3N
Wyszukaj w dostępnych ci źródłach informacje o dźwiękach wydawanych przez orły. Napisz o tym krótką notatkę.
R1HxCvbv8ixAV
Na zdjęciu jaskółcze gniazdo przyczepione do drewnianej ściany tuż pod sufitem z desek. Ma kształt stożka, zbudowane jest z grudek błota, na dole wzmocnione jest źdźbłami suchej trawy. Jest otwarte od góry, na kształt kieszeni, siedzi tam pięć małych ptaków, patrzą w obiektyw. Drugi ptaszek od lewej chowa się w gnieździe, widać tylko jego główkę i szyję, za czwartym ptaszkiem siedzi ostatni. Mają krótkie małe dzioby, ciemne okrągłe oczy, jasne brzuszki i jasne wąskie paski po obu stronach dziobów. Pod szyją i na czole mają czarno‑brązowe piórka, ich grzbiety i skrzydła są czarne.
Jaskółki w gnieździe
Źródło: domena publiczna.
Polecenie 2
RoVT1lbJ7Ol0C
Wyszukaj w dostępnych ci źródłach informacje o dźwiękach wydawanych przez jaskółki. Napisz o tym krótką notatkę.
Ważne!
Według „Legendy o pieśni” Janusza Korczaka świat wypełnił się dźwiękami dzięki anielskim perłom, które spadły na ziemię. W wielu kulturach świata perła symbolizuje doskonałość, nieśmiertelność, a także sztukę pięknej wymowy. Z kolei muszla, wewnątrz której formują się perły, jest symbolem muzyki. Z połączenia muzyki oraz słów powstają pieśni.
R37NMLmwUXqKL
Na ilustracji strona z zapisanymi na pięciolinii nutami. Jest przykryta czarnym szablonem, w którym wycięto kształty siedmiu ptaków siedzących na drucie wysokiego napięcia. Są to prawdopodobnie jaskółki, gdyż mają długie pióra przy skrzydłach. Trzeci ptak od lewej patrzy w dół, pozostałe siedzą wyprostowane.
Czy ptasi śpiew można zapisać nutowo?
Źródło: a.nn, domena publiczna.
O autorze
Janusz Korczak19421878
RG2cc19DSGD3k1
Czarno‑białe zdjęcie portretowe, a na nim mężczyzna w średnim wieku. Nosi małe owalne okulary w cienkich oprawkach, ma wąsy i krótko przystrzyżoną brodę, jest łysy z wyjątkiem miejsc nad uszami. Ubrany jest w marynarkę, jasną koszulę i krawat.
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Janusz Korczak
Naprawdę nazywał się Henryk Goldszmit, a znany był również jako Stary Doktor. Urodził się w 1878 lub 1879 roku. W 1942 roku zginął w komorze gazowej, dobrowolnie towarzysząc w drodze na śmierć swoim wychowankom, z którymi został wywieziony z getta. Pedagog, pisarz, lekarz pediatra, przez 30 lat był kierownikiem Domu Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie. W swoich pismach domagał się poważnego traktowania dzieci, wychowania w umiłowaniu dobra, piękna i wolności. Jego najbardziej znane utwory dla dzieci to: Król Maciuś Pierwszy, Król Maciuś na wyspie bezludnej, Kajtuś Czarodziej.
Legenda o pieśniJanusz Korczak
Janusz KorczakLegenda o pieśni
Kiedy caluchny świat był już stworzony, skończony, gotowy – każdy przyznać musiał, że jest bardzo piękny. Pośród falujących mórz rozrzucony był ląd koloru czekolady, na lądzie usypane były góry i nasadzone lasy. Szczyty gór przysypane były puchem śnieżnym, podnóża wysłane miękką trawą, utkaną kwiatami białymi, niebieskimi, żółtymi i czerwonymi.
W lasach było wiele rozmaitych zwierząt, małych i dużych, wcale do siebie niepodobnych. Na drzewach ptaki wiły swe mieszkania, a same pływały w powietrzu na żaglach z różnobarwnych piór. Królem ptaków był orzeł.
Nie wiedzieli ludzie, że orzeł tak wysoko fruwa, aż powyżej księżyca, słońca i wszystkich gwiazd. Orzeł nie mógł powiedzieć, bo nie miał wcale głosu, jak nie mieli głosu ani ludzie, ani zwierzęta, ani lasy, ani morza. Wszystko było tak samo piękne jak dziś, tylko ciche, nieme, więc smutne.
Razu pewnego wzbił się orzeł tak wysoko, że aż dofrunął do nieba. Patrzy, a tu aniołowie zebrali się i na coś czekają. A tu jeden anioł przyniósł złotą skrzynkę, otworzył ją brylantowym kluczem i wyjął sznur pereł; rozwiązał jedwabny sznurek i zaczął wszystkim aniołom perły rozdawać, każdemu po jednej. Wielki był przy tym porządek, żaden z aniołów nie pchał się, nie kłócił, nie skarżył i nie krzyczał:
– Mnie – mnie – mnie!
A orzeł patrzy zdziwiony, bo nie wie, co z tego będzie. Kiedy perły były rozdane, aniołowie usiedli na ławkach, każdy umieścił w anielskim gardziołku otrzymaną perłę i zaczęły się śpiewy. Ach, jakie to było cudowne! Orzeł płakał i śmiał się z radości, a kiedy wrócił na ziemię, było mu strasznie smutno, nic go nie bawiło: ani wysokie skały, ani kołysanie się morza, ani mieniące się gwiazdy, ani śnieg lśniący – myślał tylko o złotej skrzynce, gdzie były schowane perły pieśni.
„Ukradnę je” – pomyślał wreszcie. Zauważyły ptaki, że ich król jest smutny, że stracił apetyt i sen, chowa się po dzikich szczytach i często na długo gdzieś znika – i tym smutniejsze były, że nie mogły ani pomówić o tym, ani zaśpiewać, bo były nieme. Aż zakradł się orzeł do nieba, a kiedy aniołowie spać się pokładli, dziobem i pazurami otworzył skrzynkę, aż dziób mu się skrzywił i wygięły, i pokrwawiły pazury – porwał sznur pieśni i dalejże na ziemię. Ale czy o gwiazdę zahaczył, czy przepalił sznurek, dość że pękł sznurek jedwabny i perły jak deszcz się posypały.
Jedna perła wpadła w morze i morze śpiewać zaczęło, druga padła w las – i las zanucił pieśń, i zaszemrał strumień, i zagadały góry.
Ptaki myślały, że to muszki padają, i najwięcej pochwyciły małych perełek i teraz najwięcej śpiewają.
Na progu chaty siedział chłopiec i dmuchał w drewienko, w którym dziurki powywiercał – nagle w jedną dziurkę wpadła perełka pieśni i fujarka nucić zaczęła. Ucieszył się chłopak i po raz pierwszy zawołał:
– Ach, jak pięknie!
Największą perłę pochwycił orzeł i ukrył w szczelinie. Ale złe sumienie nie dawało mu spokoju. Księżyc, gwiazdy i słońce wołały nań ciągle:
– Złodziej! Ukradł! Złodziej!
Orzeł dał ostatnią perłę słowikowi, słowik dał ją jaskółce, a jaskółka człowiekowi.
Trzy dni tylko były anielskie perły na ziemi, bo roztopiły się i w mgle wieczornej uniosły się znów do nieba.
Od tej pory orzeł nie wzbija się już tak wysoko, ma krzywy dziób i zakręcone pazury, słowikowi wolno śpiewać tylko po zachodzie słońca, jaskółce ludzie pozwalają mieszkać w swojej chacie, a człowiek włada pieśnią, która naśladuje wszystkie głosy i towarzyszy mu w smutku i w weselu, przy pracy i w boju. Należy kochać i szanować pieśń, bo pochodzenie jej anielskie; dało nam ją poświęcenie królewskie i przywiązanie wiernej, małej ptaszyny.
kor_1 Źródło: Legenda o pieśni, [w:] Janusz Korczak, Woda żywa, Warszawa 1971.
Ćwiczenie 6
R1GjexqOtUYq91
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
R1LhuZX0EFUPE
Miejsce na notatki
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę na opisy poszczególnych elementów świata przedstawionego w utworze, np. gór albo lasów. Czy akcja rozgrywa się we wszystkich miejscach? Czy występują określenia dotyczące czasu akcji? Przeczytaj uważnie pierwsze zdanie i zastanów się, czy nie czytałeś już tekstów zaczynających się w podobny sposób. Wypisz najważniejsze wydarzenia, które miały wpływ na rozwój opisanej historii. Kto występuje w utworze? Kto jest głównym bohaterem?
Czas wydarzeń nie jest dokładnie określony, ale pierwsze zdanie sugeruje, że dzieją się one zaraz po stworzeniu świata. Główne wydarzenie trwa jeden dzień.
Wydarzenia dzieją się w niebie i na Ziemi.
Wydarzenia w legendzie są fantastyczne, orzeł dolatuje do miejsc, w których mieszkają aniołowie i kradnie im perły. Kiedy sznur zrywa się po drodze, na Ziemi pojawia się dźwięk.
Główną postacią jest orzeł, występują również aniołowie, zwierzęta, człowiek.
R1C585li0xHjy
Ćwiczenie 8
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Orzeł bielik
Źródło: domena publiczna, Julie Edgleyn, licencja: CC BY-SA 4.0.
R132WXxxf82Y7
Ćwiczenie 8
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 9
Scharakteryzuj zachowanie orła i oceń jego postawę.
R12t3qEFQpLFt
Miejsce na notatki
Zastanów się, jak orzeł czuł się na świecie pozbawionym dźwięków po odkryciu tajemnicy aniołów? Czy jego decyzja była przemyślana, czy podjął ją pod wpływem impulsu? Co zrobił orzeł? Czy skrzywdził kogoś? Czy księżyc, słońce i gwiazdy słusznie nazwały go złodziejem?
Orzeł odczuwał smutek, że tylko aniołowie mogą wydawać głos, zwłaszcza śpiewać, a na ziemi panuje cisza. Szybko zdecydował się na kradzież, raczej z myślą o sobie. Jednak przez przypadek perły trafiły do innych postaci, zwierząt i miejsc. Orzeł ukrył ostatnią perłę. Dręczyły go jednak wyrzuty sumienia oraz fakt, że został nazwany złodziejem. W końcu zrezygnował z własnej korzyści i podarował perłę ptakom. Z obiektywnego punktu widzenia była to kradzież, tak uważały: słońce, księżyc i gwiazdy. Jednak można dyskutować, czy po oddaniu ostatniej perły światu nie uczynił go lepszym, pełniejszym.
Ćwiczenie 10
Zapoznaj się ze schematem kompozycji utworu literackiego. Uzupełnij go podanymi poniżej wydarzeniami.
R14VDpy16PYFx
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Miejsce na odpowiedź ucznia.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Eskpozycja: poznajemy miejsce i bohaterów wydarzeń.
Zawiązanie akcji: pojawia się jakiś problem.
Rozwój akcji: wydarzenia dzieją się jedno po drugim.
Punkt kulminacyjny: w opowieści nagle wydarza się coś niespodziewanego.
Rozwiązanie akcji: wydarzenia kończą się pomyślnie lub niepomyślnie dla bohaterów.
Kompozycja utworu według podanego schematu: ekspozycja (opis świata); zawiązanie akcji (orzeł leci do nieba); rozwój akcji (orzeł w niebie pierwszy raz słyszy dźwięki i widzi perły, które są ich źródłem, postanawia je ukraść); punkt kulminacyjny (przez przypadek perły rozsypują się po świecie); rozwiązanie akcji (podarowanie ostatniej perły ptakom, prezent od jaskółek dla ludzi).
Ćwiczenie 10
Omów kompozycję utworu według następujących punktów: – ekspozycja, – zawiązanie akcji, – rozwój akcji (konflikty, perypetie), – punkt kulminacyjny, – rozwiązanie akcji.
R13nktNU7pQyJ
Miejsce na notatki
Eskpozycja: poznajemy miejsce i bohaterów wydarzeń.
Zawiązanie akcji: pojawia się jakiś problem.
Rozwój akcji: wydarzenia dzieją się jedno po drugim.
Punkt kulminacyjny: w opowieści nagle wydarza się coś niespodziewanego.
Rozwiązanie akcji: wydarzenia kończą się pomyślnie lub niepomyślnie dla bohaterów.
Kompozycja utworu według podanego schematu: ekspozycja (opis świata); zawiązanie akcji (orzeł leci do nieba); rozwój akcji (orzeł w niebie pierwszy raz słyszy dźwięki i widzi perły, które są ich źródłem, postanawia je ukraść); punkt kulminacyjny (przez przypadek perły rozsypują się po świecie); rozwiązanie akcji (podarowanie ostatniej perły ptakom, prezent od jaskółek dla ludzi).
1
Polecenie 3
Zapoznaj się z prezentacją „Legenda o pieśni”.
RejasqRwWo1x6
Rnoog9a2CnWbX
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: Legenda o pieśni, Janusz Korczak: Kiedy caluchny świat był już stworzony, skończony, gotowy – każdy przyznać musiał, że jest bardzo piękny. Pośród falujących mórz rozrzucony był ląd koloru czekolady, na lądzie usypane były góry i nasadzone lasy. Szczyty gór przysypane były puchem śnieżnym, podnóża wysłane miękką trawą, utkaną kwiatami białymi, niebieskimi, żółtymi i czerwonymi. Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa fotografia. Po prawej stronie widoczne jest lazurowe morze, którego fale rozbijają się o skalisty brzeg. Po lewej stronie i na horyzoncie rozciągają się góry porośnięte zieloną trawą. Niebo jest błękitne.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R12GbOxaRvzn3
R13hDJ3tEyu22
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: W lasach było wiele rozmaitych zwierząt, małych i dużych, wcale do siebie niepodobnych. Na drzewach ptaki wiły swe mieszkania, a same pływały w powietrzu na żaglach z różnobarwnych piór. Po lewej stronie slajdu zamieszczona jest ilustracja przedstawiająca zwierzęta na tle lasu. Po lewej stronie leży lis, obok niego łania, dalej po środku stoi jelonek skubiący trawę, przy nim znajdują się dwa zające i borsuk.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RoWtWDH62LTnW
Rt3xdlfyYe9q2
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: Królem ptaków był orzeł. Nie wiedzieli ludzie, że orzeł tak wysoko fruwa, aż powyżej księżyca, słońca i wszystkich gwiazd. Orzeł nie mógł powiedzieć, bo nie miał wcale głosu, jak nie mieli głosu ani ludzie, ani zwierzęta, ani lasy, ani morza. Wszystko było tak samo piękne jak dziś, tylko ciche, nieme, więc smutne. Po lewej stronie slajdu zamieszczona jest fotografia orła z rozpostartymi skrzydłami na tle błękitnego nieba.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1N5AooLCmgDc
Rx327qlvi2PtQ
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: Razu pewnego wzbił się orzeł tak wysoko, że aż dofrunął do nieba. Patrzy, a tu aniołowie zebrali się i na coś czekają. A tu jeden anioł przyniósł złotą skrzynkę, otworzył ją brylantowym kluczem i wyjął sznur pereł; rozwiązał jedwabny sznurek i zaczął wszystkim aniołom perły rozdawać, każdemu po jednej. Wielki był przy tym porządek, żaden z aniołów nie pchał się, nie kłócił, nie skarżył i nie krzyczał: – Mnie – mnie – mnie! A orzeł patrzy zdziwiony, bo nie wie, co z tego będzie. Po lewej stronie slajdu zamieszczona jest fotografia przedstawiająca w przybliżeniu trzy bladoróżowe perły na białym tle.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R19wwPdqFaEVk
RchuJbKWsZJUF
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: Kiedy perły były rozdane, aniołowie usiedli na ławkach, każdy umieścił w anielskim gardziołku otrzymaną perłę i zaczęły się śpiewy. Ach, jakie to było cudowne! Orzeł płakał i śmiał się z radości, a kiedy wrócił na ziemię, było mu strasznie smutno, nic go nie bawiło: ani wysokie skały, ani kołysanie się morza, ani mieniące się gwiazdy, ani śnieg lśniący – myślał tylko o złotej skrzynce, gdzie były schowane perły pieśni. Po lewej stronie slajdu zamieszczona jest ilustracja przedstawiające anielskie skrzydła na tle błękitnego nieba i chmur przez które przebija się słońce.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RS9NRkjMmSFKo
Rn0ta2JnlpbMR
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: „Ukradnę je” – pomyślał wreszcie. Zauważyły ptaki, że ich król jest smutny, że stracił apetyt i sen, chowa się po dzikich szczytach i często na długo gdzieś znika – i tym smutniejsze były, że nie mogły ani pomówić o tym, ani zaśpiewać, bo były nieme. Aż zakradł się orzeł do nieba, a kiedy aniołowie spać się pokładli, dziobem i pazurami otworzył skrzynkę, aż dziób mu się skrzywił i wygięły, i pokrwawiły pazury – porwał sznur pieśni i dalejże na ziemię. Ale czy o gwiazdę zahaczył, czy przepalił sznurek, dość że pękł sznurek jedwabny i perły jak deszcz się posypały. Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa ilustracja przedstawiające otwartą drewnianą skrzynkę w środku której znajduje się sznur białych pereł. Tło ilustracji jest rozmazane.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1HIZF2FvmQrr
R1GsufnNVAgUY
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: Jedna perła wpadła w morze i morze śpiewać zaczęło, Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa fotografia przedstawiająca lazurowe morze i piaszczystą plażę na tle błękitnego nieba.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RZDQpsH9XM5h0
R90FWDMTM6MPP
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: druga padła w las – i las zanucił pieśń, Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa fotografia przedstawiająca las. Na pierwszym planie widoczne są drzewa iglaste i liściaste. Na drugim planie drzewa są ledwo widoczne, ponieważ zasłania je mgła.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RLocQ7K8Eptni
RgIykGsC3FZ58
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: i zaszemrał strumień, Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa fotografia przedstawiająca strumyk płynący przez las. Na pierwszym planie znajduje się konar drzewa, z którego wyrastają zielone gałązki. Konar zwisa nad strumieniem znajdującym się pośrodku fotografii. Na drugim planie widoczne są pnie innych drzew. Po obu stronach strumyka leżą jesienne liście, a także są widoczne zielone kępki traw i krzewów porastające las.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RMNbXs8ywqguh
R1QANQwTuVWjH
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: i zagadały góry. Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa fotografia przedstawiająca górski krajobraz. Na pierwszym planie widoczne są kamienne szczyty gór porośnięte trawą. Na drugim planie znajduje się dolina rozpościerająca się między górskimi pasmami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RQITEgQKtMxFe
R2FUxbYz8lMhg
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: Ptaki myślały, że to muszki padają, i najwięcej pochwyciły małych perełek i teraz najwięcej śpiewają. Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa fotografia przedstawiająca dwa małe beżowo upierzone ptaszki o czarnych oczkach, siedzące na gałęzi drzewa. Jeden z nich ma otwarty dziób i wygląda, jakby śpiewał.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RDQLxHr6GE4ox
RauozhjLfNmEU
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: Na progu chaty siedział chłopiec i dmuchał w drewienko, w którym dziurki powywiercał – nagle w jedną dziurkę wpadła perełka pieśni i fujarka nucić zaczęła. Ucieszył się chłopak i po raz pierwszy zawołał: – Ach, jak pięknie! Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa fotografia przedstawiające zbliżenie na drewniany, podłużny instrument z dziurkami po bokach na którym gra dziecko. Nie widać jego twarzy, a jedynie dłonie i granatowo‑białą bluzę w paski, w którą jest ubrany.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RPJ76NgCg94mZ
RMfaHkfOThh39
Po prawej stronie slajdu zamieszczony jest tekst: Największą perłę pochwycił orzeł i ukrył w szczelinie. Ale złe sumienie nie dawało mu spokoju. Księżyc, gwiazdy i słońce wołały nań ciągle: – Złodziej! Ukradł! Złodziej! Orzeł dał ostatnią perłę słowikowi, słowik dał ją jaskółce, a jaskółka człowiekowi. Po lewej stronie slajdu umieszczona jest kolorowa fotografia przedstawiająca orła z rozpostartymi skrzydłami lecącego nad lasem.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Głośność lektora
Głośność muzyki
Polecenie 4
Opisz swoje odczucia po wysłuchaniu dźwięków zamieszczonych w prezentacji.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Polecenie 4
Wyobraź sobie, jak mogłaby brzmieć pieśń aniołów i opisz ją za pomocą trzech przymiotników.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Polecenie 5
Odtwórz za pomocą przedmiotów dostępnych w domu i nagraj następujące dźwięki:
szum morza
odgłosy lasu
perły spadające na ziemię
Polecenie 5
Opisz, jakie zapachy można poczuć, przebywając:
nad morzem
w lesie
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Polecenie 6
Opisz, jak może zmienić się odbiór tekstu po dodaniu do niego efektów dźwiękowych.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Polecenie 6
Czy dźwięki można sobie wyobrazić? Uzasadnij swoją odpowiedź.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Ciekawostka
Ciekawym zabiegiem, który można odnaleźć w wielu wierszach, jest onomatopeja. Naśladuje ona różne dźwięki i odgłosy otaczającego nas świata, dzięki czemu utwór jest bogatszy, a przez to również ciekawszy i mocniej oddziaływujący na wyobraźnię czytelnika.
RJ67mVnRflYZp
Ćwiczenie 11
Ułóż wydarzenia w kolejności chronologicznej. Elementy do uszeregowania: 1. Śpiew ptaków., 2. Pozostanie pieśni wśród ludzi., 3. Śpiew lasu., 4. Ponowna wizyta orła w niebie i kradzież pereł., 5. Lot orła do nieba., 6. Śpiew gór., 7. Śpiew aniołów., 8. Opis piękna stworzonego świata., 9. Przekazanie perły jaskółce., 10. Śpiew strumyka, 11. Rozsypanie się pereł., 12. Powrót orła na ziemię., 13. Śpiew morza., 14. Gra chłopca na fujarce., 15. Ofiarowanie największej perły słowikowi., 16. Oddanie perły człowiekowi., 17. Ukrycie największej perły przez orła.
Ułóż wydarzenia w kolejności chronologicznej. Elementy do uszeregowania: 1. Śpiew ptaków., 2. Pozostanie pieśni wśród ludzi., 3. Śpiew lasu., 4. Ponowna wizyta orła w niebie i kradzież pereł., 5. Lot orła do nieba., 6. Śpiew gór., 7. Śpiew aniołów., 8. Opis piękna stworzonego świata., 9. Przekazanie perły jaskółce., 10. Śpiew strumyka, 11. Rozsypanie się pereł., 12. Powrót orła na ziemię., 13. Śpiew morza., 14. Gra chłopca na fujarce., 15. Ofiarowanie największej perły słowikowi., 16. Oddanie perły człowiekowi., 17. Ukrycie największej perły przez orła.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 12
Wyjaśnij, dlaczego „spośród wszystkich istot żywych jedynie człowiek włada pieśnią, która naśladuje wszystkie głosy”.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Znajdź w tekście „Legendy o pieśni” fragment dotyczący perły, którą człowiekowi ofiarowała jaskółka.
„Jedynie człowiek włada pieśnią, która naśladuje wszystkie głosy”, ponieważ przypadła mu w udziale największa perła.
RbRlLIJwrqIPl
Ćwiczenie 13
W poniższym fragmencie tekstu zaznacz onomatopeję. Jedna perła wpadła w morze i morze śpiewać zaczęło, druga padła w las – i las zanucił pieśń, i zaszemrał strumień, i zagadały góry.
W poniższym fragmencie tekstu zaznacz onomatopeję. Jedna perła wpadła w morze i morze śpiewać zaczęło, druga padła w las – i las zanucił pieśń, i zaszemrał strumień, i zagadały góry.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RHgjNfEUvRShC
Ćwiczenie 14
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 15
R5eJ1qsJfVKyr
Niektóre wyrazy mogą mieć więcej niż jedno znaczenie. Połącz w pary wyrazy, które pojawiły się w materiale tej lekcji, z ich objaśnieniami. najwyższy balkon dla widza w teatrze Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować druga strona monety, nie reszka Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować tekst dołączony do mapy, który objaśnia występujące na niej symbole Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować coś wyjątkowego, np. piękny budynek Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować zgłosić w urzędzie, że ktoś zamieszkał pod danym adresem Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować osoba sławna i podziwiana Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować osoba bardzo dobra, szlachetna, łagodna Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować duża ilość czegoś poruszającego się ciągle, nieprzerwanie w jakimś kierunku Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować
Niektóre wyrazy mogą mieć więcej niż jedno znaczenie. Połącz w pary wyrazy, które pojawiły się w materiale tej lekcji, z ich objaśnieniami. najwyższy balkon dla widza w teatrze Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować druga strona monety, nie reszka Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować tekst dołączony do mapy, który objaśnia występujące na niej symbole Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować coś wyjątkowego, np. piękny budynek Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować zgłosić w urzędzie, że ktoś zamieszkał pod danym adresem Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować osoba sławna i podziwiana Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować osoba bardzo dobra, szlachetna, łagodna Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować duża ilość czegoś poruszającego się ciągle, nieprzerwanie w jakimś kierunku Możliwe odpowiedzi: 1. orzeł, 2. strumień, 3. gwiazda, 4. jaskółka, 5. legenda, 6. perła (np. architektury), 7. anioł, 8. zameldować
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Rn1nmwMzIXgbV
Ćwiczenie 16
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek tabeli.
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek tabeli.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1SzpzmqBkwDh
Ćwiczenie 17
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do sformułowań z kolumny lewej ich objaśnień z kolumny prawej.
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do sformułowań z kolumny lewej ich objaśnień z kolumny prawej.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 18
RKT8TPCpMno9A
Uzupełnij tabelę według wzoru.
Uzupełnij tabelę według wzoru.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 19
Wyjaśnij, co autor „Legendy”, Janusz Korczak, mówi o wartości i znaczeniu pieśni w życiu ludzi.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Janusz Korczak zawarł przesłanie dla czytelników w zakończeniu tekstu.
Legenda o pieśni uczy nas, aby kochać i szanować pieśń, ponieważ jej pochodzenie jest anielskie. Powinniśmy być wdzięczni, że pieśń towarzyszy nam i dodaje sił w różnych momentach życia, jak np. przy pracy, w smutku i weselu.
R192lZcSU2Jlk
Ćwiczenie 20
W poniższym fragmencie tekstu zaznacz wartości. Kolorem fioletowym rzeczowniki, a kolorem zielonym czasowniki. Należy kochać i szanować pieśń, bo pochodzenie jej anielskie; dało nam ją poświęcenie królewskie i przywiązanie wiernej, małej ptaszyny.
W poniższym fragmencie tekstu zaznacz wartości. Kolorem fioletowym rzeczowniki, a kolorem zielonym czasowniki. Należy kochać i szanować pieśń, bo pochodzenie jej anielskie; dało nam ją poświęcenie królewskie i przywiązanie wiernej, małej ptaszyny.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R12ciSJCSQRD3
Ćwiczenie 20
Zadanie interaktywne polega na przyporządkowaniu podanego słownictwa do odpowiednich kategorii.
Zadanie interaktywne polega na przyporządkowaniu podanego słownictwa do odpowiednich kategorii.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RI0Y2cDnNUGiA
Ćwiczenie 21
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek.
Zadanie interaktywne polega na prawidłowym uzupełnieniu komórek.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 22
Ułóż z rozsypanych wyrazów zdania, w których zostały zastosowane związki frazeologiczne pochodzące z poprzedniego ćwiczenia.
R1V8lAqf0Gkuj
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu wyrazów w prawidłowej kolejności.
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu wyrazów w prawidłowej kolejności.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1M1fMW9tIPYF
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu wyrazów w prawidłowej kolejności.
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu wyrazów w prawidłowej kolejności.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1ADj6TDuVtW5
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu wyrazów w prawidłowej kolejności.
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu wyrazów w prawidłowej kolejności.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RRAm1eNzIDxaM
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu wyrazów w prawidłowej kolejności.
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu wyrazów w prawidłowej kolejności.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 7
Narysuj Ziemię, która została opisana w utworze. Skorzystaj ze szkicownika zamieszczonego poniżej.
R1PeM9ugSLktc
Polecenie 7
Zredaguj krótki wiersz, w którym zawrzesz opis Ziemi. Skorzystaj z informacji zawartych w utworze Janusza Korczaka.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Pieśni i piosenki patriotyczne
Patriotyzm jest podstawą wspólnoty, wzmacniają go symbole reprezentujące ważne dla tej wspólnoty wartości, które z czasem stają się jej znakami rozpoznawczymi oraz pieśni i piosenki. Mają one w kulturze polskiej wielowiekową tradycję. Wybrzmiewają w uroczystej oprawie oficjalnych obchodów świąt państwowych i rocznic. Wiele z nich powstało nie jako oficjalne pieśni, ale jako piosenki. Spontanicznie rozpowszechniane, łączą sztukę słowa z wpadającą w ucho melodią. O ile jednak pieśń u swoich starożytnych początków była częścią kultury wysokiej, oficjalnej, o tyle piosenka stanowiła, aż do XX wieku, element kultury ludowej, a współcześnie – kultury popularnej. Wiele z nich powstało w czasach wojny i okupacji.
Piosenka „Szara Piechota” powstała na początku XX wieku (w 1915 lub 1918 roku), śpiewali ją żołnierze Legionów Polskich.
Polecenie 8
Przeczytaj lub wysłuchaj tekstu znanej piosenki żołnierskiej „Szara Piechota”.
Bolesław Lubicz -Zahorski, Leon ŁuskinoSzara Piechota
Nie noszą lampasówlampasylampasów, lecz szary ich strój, Nie noszą ni srebra, ni złota, Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój PiechotapiechotaPiechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcystrzelcystrzelcy, maszerują, Karabiny błyszczą, szary strój, A przed nimi drzewcedrzewcedrzewce salutują, Bo za naszą Polskę idą w bój!
Idą, a w słońcu kołysze się stal, Dziewczęta zerkają zza płota, A oczy ich dumnie utkwione są w dal, Piechota, ta szara piechota.
Maszerują strzelcy, maszerują…
Nie grają im surmy, nie huczy im róg, A śmierć im pod stopy się miota, Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój Piechota, ta szara piechota.
szara_1 Źródło: Bolesław Lubicz -Zahorski, Leon Łuskino, Szara Piechota, dostępny w internecie: https://www.spiewnikniepodleglosci.pl/teksty/tekst-utworu-szara-piechota/.
surma
instrument dęty używany w wojsku do celów sygnalizacyjnych
lampasy
paski sukna naszywane po bokach spodni
piechota
rodzaj wojsk lądowych, żołnierze walczący pieszo
strzelcy
w okresie międzywojennym żołnierz piechoty w stopniu szeregowca
drzewce
drewniane drążki będące trzonem sztandaru
Szara PiechotaBolesław Lubicz‑Zahorski, Leon Łuskino, wykonanie Ola Turkiewicz wraz z zespołem Koncertu Niepodległości
Bolesław Lubicz‑Zahorski, Leon Łuskino, wykonanie Ola Turkiewicz wraz z zespołem Koncertu NiepodległościSzara Piechota
R1Zc39d9dKiPa
Nagranie dźwiękowe utworu Bolesława Lubicza‑Zahorskiego, Szara Piechota.
Nagranie dźwiękowe utworu Bolesława Lubicza‑Zahorskiego, Szara Piechota.
Nagranie dźwiękowe utworu Bolesława Lubicza‑Zahorskiego, Szara Piechota.
szara_1 Źródło: Bolesław Lubicz -Zahorski, Leon Łuskino, Szara Piechota, dostępny w internecie: https://www.spiewnikniepodleglosci.pl/teksty/tekst-utworu-szara-piechota/.
Polecenie 9
Opisz, kim są żołnierze z piosenki „Szara Piechota”?
RiHQ9miQNx5mF
Polecenie 10
Zapoznaj się z tekstem piosenki powstańczej lub wysłuchaj nagrania, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Ważne!
Powstanie Warszawskie, które wybuchło 1 sierpnia 1944 roku, było jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w dziejach naszego kraju. Piosenki powstańcze oddają nastrój i atmosferę tamtych czasów.
Dziś idę walczyć - Mamo!Józef Szczepański ps. Ziutek
Józef Szczepański ps. ZiutekDziś idę walczyć - Mamo!
Dziś idę walczyć - Mamo, Może nie wrócę więcej, Może mi przyjdzie polec tak samo Jak tyle tysięcy, tysięcy.
Poległo polskich żołnierzy Za wolność naszą i sprawę Ja w Polskę, Mamo, tak strasznie wierzę I w świętość naszej sprawy.
Dziś idę walczyć - Mamo kochana, Nie płacz, nie trzeba, ciesz się jak ja, Serce mam w piersi rozkołatane Serce mi dziś tak cudnie gra.
dzi_1 Źródło: Dziś idę walczyć - Mamo! Józef Szczepański, [w:] Antologia utworów zestawiona przez Tadeusza Skoczka, Warszawa 2021, s. 91.
Rh6ERVZwYTaOa
Piosenkę powstańczą „Dziś idę walczyć - Mamo!...” wykonuje Piotr Czekała do słów Józefa Szczepańskiego.
Piosenkę powstańczą „Dziś idę walczyć - Mamo!...” wykonuje Piotr Czekała do słów Józefa Szczepańskiego.
„Dziś idę walczyć - Mamo!”
Źródło: aranżacja i wykonanie Marcin Matuszewski; tekst Józef Szczepański ps. „Ziutek”; muzyka Małgorzata Godlewska, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Źródło: aranżacja i wykonanie Marcin Matuszewski; tekst Józef Szczepański ps. „Ziutek”; muzyka Małgorzata Godlewska, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Piosenkę powstańczą „Dziś idę walczyć - Mamo!...” wykonuje Piotr Czekała do słów Józefa Szczepańskiego.
Polecenie 11
Czego twoim zdaniem dotyczy utwór „Dziś idę walczyć – Mamo!”? Czy jest to pieśń o wojnie, czy raczej o uczuciu do matki? Uzasadnij swoją odpowiedź.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Polecenie 12
Wyjaśnij, kim jest podmiot liryczny i adresat liryczny wiersza.
R64tY5cgjiBZx
(Uzupełnij).
Podmiot liryczny, to osoba mówiąca w wierszu. Adresat liryczny to postać, do której zwraca się podmiot liryczny.
Podmiotem lirycznym wiersza jest chłopiec, młodzieniec, który idzie walczyć w powstaniu. Adresatem lirycznym wiersza jest matka młodego człowieka.
RyJqpjpVbeXEp
Ćwiczenie 23
Wybierz związek frazeologiczny, który najlepiej oddaje charakter piosenki Dziś idę walczyć - Mamo!... Możliwe odpowiedzi: 1. rozdzierająca serce, 2. chwytająca za serce, 3. ściskająca serce, 4. łamiąca serce
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 13
Czy uważasz, że utwór Józefa Szczepańskiego ma symboliczne znaczenie również dla nas współczesnych? Uzasadnij swoją odpowiedź.
RgSZsiRk109vi
(Uzupełnij).
R1L3esOhYrrYm
Kolorowa fotografia przedstawia rzeźbę z brązu około 10 letniego chłopca ubranego w za duży płaszcz i buty oraz hełm, na którym widnieje orzeł oraz barwy narodowe Polski. Chłopiec trzyma w dłoniach karabin. Ma poważny wyraz twarzy. W tle ceglany mur.
Pomnik Małego Powstańca w Warszawie
Źródło: pixabay.com, domena publiczna.
Polska piosenka „Warszawskie dzieci” z 1944 roku do słów Stanisława Ryszarda DobrowolskiegoStanisław Ryszard DobrowolskiStanisława Ryszarda Dobrowolskiego i muzyki Andrzeja Panufnika przeszła do historii. Jest jedną z najbardziej znanych i lubianych piosenek. Została skomponowana 4 lipca 1944 roku i po raz pierwszy wyemitowana w rozgłośni radiowej 8 sierpnia 1994. Stała się jedną z najpopularniejszych piosenek Powstania Warszawskiego. Zapoznaj się z jej tekstem lub wysłuchaj nagrania, a następnie wykonaj ćwiczenia.
Stanisław Ryszard Dobrowolski
poeta, tłumacz, oficer Armii Krajowej podczas powstania warszawskiego
R1bOed07PmAjL
Źródło: Stanisław Ryszard Dobrowolski, Warszawskie dzieci, wyk. www.jangok.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Źródło: Stanisław Ryszard Dobrowolski, Warszawskie dzieci, wyk. www.jangok.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Warszawskie dziecisł. Stanisław Ryszard Dobrowolski
sł. Stanisław Ryszard DobrowolskiWarszawskie dzieci
Nie złamie wolnych żadna klęska, Nie strwoży śmiałych krwawy trud, Pójdziemy razem do zwycięstwa, Gdy ramię w ramię stanie lud.
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew! Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!
Powiśle, Wola i Mokotów, Ulica każda, każdy dom – Gdy padnie pierwszy strzał, bądź gotów, Jak w ręku Boga złoty grom.
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew! Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!
Od piły, dłuta, młota, kielni – Stolico, synów swoich sław, Że stoją wraz przy Tobie wierni Na straży Twych żelaznych praw.
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew! Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!
Poległym chwała, wolność żywym, Niech płynie w niebo dumny śpiew. Wierzymy, że nam Sprawiedliwy Odpłaci za przelaną krew.
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew! Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew! Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew! Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój, Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!
warsz_1 Źródło: Warszawskie dzieci, [w:] Stanisław Ryszard Dobrowolski, Pieśń ojczysta, Warszawa 2007, s. 147.
Ułóż w kolejności chronologicznej tytuły wątków poruszanych w pieśni. Wątek refrenu umieść na końcu. Elementy do uszeregowania: 1. Walka o Stolicę z najwyższym poświęceniem., 2. Wezwanie robotników do wierności i strzeżenia praw Stolicy., 3. Chwała poległym, a żywym wolność, wiara w Boską sprawiedliwość., 4. Wiara w bohaterstwo Polaków i wspólną walkę o wolność., 5. Wezwanie poszczególnych dzielnic Warszawy do gotowości, gdy przyjdzie rozkaz walki.
Ułóż w kolejności chronologicznej tytuły wątków poruszanych w pieśni. Wątek refrenu umieść na końcu. Elementy do uszeregowania: 1. Walka o Stolicę z najwyższym poświęceniem., 2. Wezwanie robotników do wierności i strzeżenia praw Stolicy., 3. Chwała poległym, a żywym wolność, wiara w Boską sprawiedliwość., 4. Wiara w bohaterstwo Polaków i wspólną walkę o wolność., 5. Wezwanie poszczególnych dzielnic Warszawy do gotowości, gdy przyjdzie rozkaz walki.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
RLLdXlcOufwvD
Ćwiczenie 26
Jakie wartości ważne dla mieszkańców Warszawy wyraża pieśń „Warszawskie dzieci”? Do cytatów dopasuj nazwy wartości. Gdy ramię w ramię stanie lud. Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew! Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo … pójdziemy w bój, Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo Że stoją wraz przy Tobie wierni Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo Gdy padnie rozkaz Twój, / poniesiem wrogom gniew! Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo
Jakie wartości ważne dla mieszkańców Warszawy wyraża pieśń „Warszawskie dzieci”? Do cytatów dopasuj nazwy wartości. Gdy ramię w ramię stanie lud. Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew! Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo … pójdziemy w bój, Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo Że stoją wraz przy Tobie wierni Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo Gdy padnie rozkaz Twój, / poniesiem wrogom gniew! Możliwe odpowiedzi: 1. solidarność, 2. odwaga, 3. poświęcenie, 4. wierność, 5. posłuszeństwo
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 14
Dlaczego zaimek Twój i rzeczownik Stolica pisane są wielką literą? Wyjaśnij, dlaczego autor zastosował taki zabieg stylistyczny.
RTSllizbckFrg
(Uzupełnij).
Polecenie 15
Wyjaśnij, jak rozumiesz zdanie pojawiające się w refrenie: „Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew!”.
R17hXJ8m4BLbR
(Uzupełnij).
RjLgYt1VW4nVy
Kolorowa fotografia przedstawia fragment pomnika, którego zwieńczeniem jest litera kształtem przypominająca „P”, u dołu zakończona kotwicą. Na literze widać krople.
Symbol Polski Walczącej - kotwica
Źródło: domena publiczna.
Ważne!
Muzeum Powstania Warszawskiego organizuje w ramach obchodów wybuchu powstania w 1944 roku koncert pod tytułem Warszawiacy śpiewają (nie) ZAKAZANE PIOSENKI. Co roku na Placu Piłsudskiego w Warszawie 1 sierpnia o godzinie 20.00 gromadzą się tłumy, aby wspólnie śpiewać piosenki powstańcze. Telewizja Polska transmituje ten koncert na żywo.
R1lTH71DmMrL9
Ćwiczenie 27
Wybierz określenia opisujące nastrój panujący w piosence Warszawskie dzieci. Możliwe odpowiedzi: 1. żartobliwy, 2. sielankowy, 3. radosny, 4. spokojny, 5. podniosły, 6. nostalgiczny, 7. smutny, 8. ponury, 9. wzruszający
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Sprawdź, czy umiesz!
Ćwiczenie 28
Wymień minimum dwie emocje, jakie możesz odczuwać w trakcie wysłuchania:
hymnu narodowego,
piosenki rozrywkowej lecącej w radiu,
pieśni religijnej,
piosenki o nieszczęśliwej miłości,
pieśni w wykonaniu chóru.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Zastanów się, jaką treść przekazują podane powyżej utwory, a także w jakim kontekście są wykonywane.
Przykładowe emocje i wrażenia odczuwane w trakcie wysłuchiwania:
hymnu narodowego – duma, wzruszenie,
piosenki rozrywkowej lecącej w radiu – entuzjazm, ekscytacja,
pieśni religijnej – zaduma, powaga,
piosenki o nieszczęśliwej miłości – smutek, empatia,
pieśni w wykonaniu chóru – podziw, zainteresowanie.
Polecenie 16
Jakie byłoby życie bez możliwości śmiania się? Wymyśl własną legendę o radości lub śmiechu.
R1Zs9cniGLJDY
Miejsce na notatki
Polecenie 17
Opisz, jak zmieniłby się świat, gdyby zabrakło w nim dźwięków.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 29
Wyjaśnij sens ostatniego akapitu tekstu Janusza Korczaka.
RzFyBsMH2TDwt
Miejsce na notatki
W jaki sposób ostatni akapit podsumowuje opowiedzianą historię?
Na początku świat był smutny, gdyż brakowało w nim dźwięków. Zdobycie anielskich pereł wymagało poświęcenia. Ptaki zostały w pewien sposób ukarane - orzeł ma zagięty dziób i szpony, nie może już wzlatywać do nieba. Z kolei słowiki mogą śpiewać tylko o świcie. Człowiek powinien być wdzięczny za dar śpiewu, który zawiera w sobie cząstkę anielską.
Polecenie 18
Zredaguj własną legendę o kolorach, w której wyjaśnisz, skąd wzięły się na Ziemi.
RkqCjPtj27YRs
(Uzupełnij).
Polecenie 19
Czy uważasz, że utwór Józefa Szczepańskiego ma symboliczne znaczenie również dla nas współczesnych? Uzasadnij swoją odpowiedź.
RgSZsiRk109vi
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 30
Napisz, jak rozumiesz tytuł piosenki Warszawskie dzieci.
RH1fGlKrTOuLq
(Uzupełnij).
Zastanów się, kim są warszawskie dzieci i kim jest ich matka.
Poeta, pisząc o warszawskich dzieciach, nie miał na myśli jedynie najmłodszych powstańców, ale wszystkich warszawiaków zamieszkujących różne dzielnice miasta i wykonujących rozmaite zawody. Warszawa przedstawiona została metaforycznie jako matka, a jej mieszkańcy jako jej dzieci.
Słownik
onomatopeja
onomatopeja
jeden ze środków stylistycznych; inaczej wyraz naśladowczy
