Morał w baśniach
Warto wiedzieć!
Najstarszy (pochodzący z IX–X wieku) znany zbiór około 300 baśni to Księga tysiąca i jednej nocy. Są to historie opowiedziane przez Szeherezadę, żonę okrutnego króla Szachrijara. Po nocy poślubnej pozbawiał on życia każdą ze swoich poprzednich żon. Szeherezada, aby uniknąć śmierci, przez 1001 nocy opowiadała mu wymyślone przez siebie baśnie. Przerywała je w najciekawszym momencie tuż nad ranem. Szachrijar, chcąc poznać zakończenie opowieści, co dzień odkładał wykonanie wyroku. W końcu zrezygnował z okrutnego zamiaru.
Do najbardziej znanych baśni pochodzących z Księgi tysiąca i jednej nocy należą: Ali Baba i czterdziestu rozbójników, Przygody Sindbada Żeglarza, Cudowna lampa Aladyna.
Bolesław Leśmian
Pisarz polski, który potrafił w niezwykły sposób bawić się słowem. Wykorzystując motywy arabskich baśni z Księgi tysiąca i jednej nocy, napisał Przygody Sindbada Żeglarza, a także Klechdy sezamowe.
Przygody Sindbada ŻeglarzaByła to, zda się, jedna z najgłębszych, bezdennych niemal kotlin, szczelnie otoczona stromymi górami, które, kojarząc się
w zwarte koliskokolisko, ukazywały jeden tylko stosownie okrągły szmat nieba, jak to bywa u wylotu studni. Nikt chyba bez pomocy Roka nie potrafiłby ani wejść, ani wyjść z tej kotliny.Spojrzałem na jej dno i oczy moje wypełniły się nagle tysiącem skierskier, gdyż oto dno dziwacznej kotliny było nabite przemieszanymi ze szczerkiemszczerkiem diamentami. Nigdy jeszcze nie widziałem tylu naraz diamentów. […] Oczarował mnie widok zaklętego dna Kotliny Diamentowej. […]
Postanowiłem i ja ową zdobycz pozyskać. […].
[…] Zacząłem w poskokachposkokach biegać tu i tam po kotlinie, upajając się złotym skrzeniemskrzeniem i mżeniemmżeniem diamentów. Przyglądałem się im z dziecięcą radością, aż wreszcie, przeskakując z miejsca na miejsce, zacząłem zbierać największe i najbłyskotliwsze. ObjuczyłemObjuczyłem nimi wszystkie kieszenie i skrytki mego ubrania, wypełniłem po brzegi torbę podróżną oraz sakiewkę. Zdawało mi się, że straciłem na owo zbieranie diamentów zaledwo godzinę czasu. AliściAliści słońce już zachodzić poczęło. Nadszedł wieczór. Pomyślałem, iż czas już wydostać się z kotliny. Daremnie jednak obmyślałem środki wydostania się z owej pułapki szatańskiej! Nie było żadnych środków! Teraz dopiero zacząłem żałować błędu, który popełniłem, zwabiony połyskiem i bliskością diamentów. Co pocznę teraz w tej kotlinie, objuczony diamentami? Przyjdzie mi tu chyba skonać z głodu.
Źródło: Bolesław Leśmian, Przygody Sindbada Żeglarza. Przygoda druga, Kraków 2019.
Na podstawie fragmentu Przygód Sindbada Żeglarza Bolesława LeśmianaBolesława Leśmiana odpowiedz na pytania.
Gdzie znalazł się Sindbad Żeglarz?
Co tam ujrzał i jakie wywarło to na nim wrażenie?
Co zrobił?
Co go przeraziło?
R1SwbzzcZ0sd8
Wypisz przykłady bohaterów książek lub filmów, którzy z chciwości popadli w kłopoty.
Przyporządkuj podane synonimy do właściwych grup.
nabab, ubogi, człowiek biedny, człowiek klepiący biedę, człowiek zamożny, krezus, człowiek bogaty, nędzarz, człowiek majętny
| Bogacz | |
|---|---|
| Biedak |
Uzupełnij związki frazeologiczne słowami należącymi do rodziny wyrazu „biedny".
............ jak mysz kościelna.
............ z nędzą.
Pół .............
............ aż piszczy.
................ zawsze wiatr wieje w oczy.
Uzupełnij związki frazeologiczne słowami należącymi do rodziny wyrazu „bogaty".
................ diabeł dziecko kołysze.
Pogoda dla ...............
Bajecznie .............
Oszczędnością i pracą ludzie się ...............
Czym chata ............, tym rada.
Dopasuj początek przysłowia do jego zakończenia.
bogaty majątek., co nie ma nic do stracenia., zawsze im źle i nudno., to u Boga mamy., cnoty ubywa.
| Biedny ma do strzeżenia głowę, | |
| Bogaty jest ten, | |
| Bogactw przybywa, | |
| Bogatym dogodzić trudno, | |
| Co ubogiemu damy, |
Do podanych określeń dodaj nazwy wartości, które są szczególnym bogactwem.
wiara, pokój, mądrość, odwaga, uczciwość, dobroć, zdrowie, przyjaźń, bliźniego, osobista, ideałom
| serdeczna | |
| Salomonowa | |
| żelazne | |
| miłość | |
| anielska | |
| cywilna | |
| żarliwa | |
| wolność | |
| trwały | |
| chodząca | |
| wierność |
Wymień, jakie skarby można gromadzić w swoim życiu? Zwróć uwagę, że mogą to być skarby materialne np. pieniądze, złoto, dzieła sztuki lub skarby duchowe np. koleżeństwo, rodzina, rozum.
Narysuj poniżej lub w zeszycie sznur pereł. W każdej perle zapisz nazwę wartości duchowych, które pomagają człowiekowi osiągnąć szczęście.
Wypisz nazwy wartości duchowych, które, według ciebie, pomagają człowiekowi osiągnąć szczęście.
Przyjrzyj się fotografii i na jej podstawie napisz krótkie opowiadanie pt. Skarb malucha.
Przeczytaj opis poniższej fotografii. Napisz na jego podstawie krótkie opowiadanie pt. Skarb malucha.
Wyjaśnij znaczenie podanych poniżej słów.
filantropia
charytatywny
wolontariusz
altruizm
Sprawdź, czy umiesz!
Porównajcie swoje listy słów kluczowych. Stwórzcie wspólną, klasową listę najważniejszych wartości. Powieście ją w klasopracowni. Podyskutujcie o wartościach ważnych w waszej klasie.