R1RZt3ztYJLrG1

Rozwijaj zdania. Grupa podmiotu i orzeczenia

Ilustracja przedstawiająca łagodne pagórki w odcieniach ceglastego różu. Pośród nich poruszają się uśmiechnięte ludziki w kształcie puzzli. Dwa z nich wiszą na sznurku przewieszonym przez całą szerokość grafiki, inne stoją lub leżą. Na kilku umieszczono napisy związane z gramatyką: „wołacz”, „dopełniacz”, „liczba mnoga”, „liczba pojedyncza”, „rodzaj męski”, „rodzaj żeński”.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Już wiesz

R1a8ra6dxg2CG1
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1
RPwzJ0Eslq7ab1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2

Pogrupuj wyrażenia z poprzedniego ćwiczenia na takie, które należą do świata fantazji i na takie, które należą do świata realnego. Zapisz swoją odpowiedź.

R13qVw4OKTdah
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3

Rozwiń poniższe zdanie, uwzględniając pytania. Następnie zapisz ułożone przez siebie nowe zdanie rozwinięte.

Zdanie: Krasnoludek maszerował.

  • W jakim nastroju był krasnoludek?

  • Dokąd maszerował?

  • Którędy wędrował?

  • Dokąd wędrował?

RfDHCyr97B50n
Ćwiczenie 4
RLK9hODOi1kS3
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RLcxjwYv7j5wi1
Ćwiczenie 5
Podziel zdania na dwie grupy: zdania pojedyncze nierozwinięte i zdania pojedyncze rozwinięte. Zdania pojedyncze nierozwinięte Możliwe odpowiedzi: 1. Wróżka wyczarowała karocę., 2. Złotowłosa zasnęła w łóżeczku małego niedźwiadka., 3. Rycerz wyruszył na poszukiwania pięknej księżniczki., 4. Śnieżka przestraszyła się., 5. Jaskółka odfrunęła., 6. Kaj pojechał za Królową Śniegu., 7. Gerda znalazła Kaja., 8. Calineczka zasnęła na liściu lilii wodnej., 9. Kopciuszek zgubił pantofelek., 10. O północy karoca zniknęła. Zdania pojedyncze rozwinięte Możliwe odpowiedzi: 1. Wróżka wyczarowała karocę., 2. Złotowłosa zasnęła w łóżeczku małego niedźwiadka., 3. Rycerz wyruszył na poszukiwania pięknej księżniczki., 4. Śnieżka przestraszyła się., 5. Jaskółka odfrunęła., 6. Kaj pojechał za Królową Śniegu., 7. Gerda znalazła Kaja., 8. Calineczka zasnęła na liściu lilii wodnej., 9. Kopciuszek zgubił pantofelek., 10. O północy karoca zniknęła.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RX5Qm1Uh5rJPn
Związki w zdaniach
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1YTm8deDQHVl
Zdanie I
Źródło: pixabay, domena publiczna.
RjJg3cHtR06lI
Zdanie II
Źródło: pixabay, domena publiczna.
RWZHnXIuwHI8V
Zdanie III
Źródło: pixabay, domena publiczna.
Ćwiczenie 6
Rhkv2cEPhQxfx
Czarnowłosa dziewczynka otworzyła walizkę wypełnioną złotymi monetami. Szalony naukowiec wynalazł maszynę do przenoszenia ludzi w czasie.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6

Z podanych poniżej zdań wypisz podmioty i orzeczenia.

Czarnowłosa dziewczynka otworzyła walizkę wypełnioną złotymi monetami.

Szalony naukowiec wynalazł maszynę do przenoszenia ludzi w czasie.

RJeCab8lakF57
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 7

Rozwiń podane zdania, dopisując dowolne określenia odpowiadające na pytania.

(Jaki?) naukowiec czekał (od kiedy?) (na co?).

(Gdzie?) pokazano (jak?) (jaki?) wynalazek (czyj?).

R11qIOKDGdom2
R1Xp0TfrIhSkc
Ćwiczenie 8
Uzupełnij zdania. Andrzej 1. wiatrak, 2. książkę, 3. jechał, 4. mielił, 5. czyta, 6. samochód 1. wiatrak, 2. książkę, 3. jechał, 4. mielił, 5. czyta, 6. samochód wydrukowaną sto lat temu.
Czerwony 1. wiatrak, 2. książkę, 3. jechał, 4. mielił, 5. czyta, 6. samochód 1. wiatrak, 2. książkę, 3. jechał, 4. mielił, 5. czyta, 6. samochód z nadmierną prędkością.
W wietrzną pogodę 1. wiatrak, 2. książkę, 3. jechał, 4. mielił, 5. czyta, 6. samochód 1. wiatrak, 2. książkę, 3. jechał, 4. mielił, 5. czyta, 6. samochód dużą ilość zboża.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1M8CVyH5fyxz
Ćwiczenie 9
Pewien młody Chińczyk w trakcie eksperymentów z wodą i lustrem odkrył peryskop. Lampki łojowe świeciły słabiej niż żarówki elektryczne. Tu uzupełnij Niekiedy strony internetowe zawieszają się. Tu uzupełnij Człowiek długo czekał na taki wynalazek jak automobil. Tu uzupełnij Rytmiczny ruch fotela na biegunach działa uspokajająco na ludzki organizm.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 10

Określ, jakich informacji brakuje w skróconych zdaniach z poprzedniego ćwiczenia.

RfSJ8qsWP4uxF
(Uzupełnij).
Polecenie 1

Który z wynalazków przywołanych w powyższych ćwiczeniach uważasz za najważniejszy dla siebie i dla ludzkości?

Poszukaj w dostępnych źródłach trzech ciekawostek o innych ważnych wynalazkach. Ułóż o każdym z nich jedno zdanie rozwinięte. Zapisz je poniżej.

RhW3xIKcCDdhq
(Uzupełnij).
R1A7QzP8aqSiK
Grupa podmiotu i orzeczenia
Ćwiczenie 11
Rg0kSY6E5JSaV
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 11

Z poniższego tekstu wypisz orzeczenia i podmioty.

Niedaleko królewskiego zamku w ciemnej pieczarze leżał samotnie straszny smok. Słońce oświetlało jego ogromną sylwetkę. Potwór mocno spał. Chrapanie słyszeli wszyscy mieszkańcy. Cała okolica żyła od miesiąca w panicznym strachu. Dzieciom śniły się koszmary. Kobiety głośno płakały. Mężczyźni czuli narastający gniew. Miarka się przebrała. Uzbrojeni po zęby chłopi stanęli półkolem przed wejściem do smoczej pieczary. Zapanowała cisza. Czekali w olbrzymim napięciu. Minęła godzina. Zdziwieni ludzie zajrzeli do pieczary. Smok ulotnił się jak kamfora...

RksR07jXGNTaJ
(Uzupełnij).
RiK3u6umG7DtA
Ćwiczenie 12
zadanie interaktywne
Źródło: Ośrodek Rozwoju Edukacji, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 12

Z poniższego tekstu wypisz grupy orzeczenia i podmiotu.

Niedaleko królewskiego zamku w ciemnej pieczarze leżał samotnie straszny, smok. Blade słońce oświetlało jego ogromną sylwetkę. Żarłoczny potwór smacznie spał. Przerażające chrapanie słyszeli wszyscy, przerażeni mieszkańcy królestwa. Cała okolica żyła od miesiąca w panicznym strachu Wszystkim dzieciom śniły się straszne koszmary. Kobiety płakały. Mężczyźni czuli narastający gniew. Miarka się przebrała. Uzbrojeni po zęby chłopi stanęli półkolem przed wejściem do smoczej pieczary Zapanowała niepokojąca cisza. Wszyscy mieszkańcy czekali w wielkim napięciu. Minęła godzina. Zdziwieni ludzie zajrzeli do pieczary. Zagrażający królestwu smok ulotnił się jak kamfora...

RliUH7NjwQEzc

Sprawdź, czy umiesz!

RQj0v4TDuwrkG
Ćwiczenie 13
Zadanie interaktywne polega na zaznaczeniu odpowiednim kolorem części zdania.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 13

Z zamieszczonych poniżej zdań wypisz grupy podmiotu i orzeczenia.

1. Tajemniczy dom na wsi krył wiele niespodzianek.

2. Za starą szafą znajdowała się mroźna kraina.

3. Rodzeństwo nie uwierzyło Łucji.

4. Groźni wysłannicy Białej Czarownicy aresztowali fauna.

5. Nad ranem kamienny stół pękł na dwie części.

6. Edmund wymknął się z domu Bobra.

7. Dzięki oddechowi Aslana posągi ożyły.

8. Między siłami Zła i Dobra rozgorzała straszliwa walka.

Rel71mkJDSn0r
Miejsce na notatki
Ćwiczenie 14

Rozwiń zdania pojedyncze nierozwinięte.  Utwórz grupy podmiotu i orzeczenia.

Czarownica rzuciła.
Księżniczka pobiegła.
Smok człapał.
Krasnoludek spał.

R12yfQn5WF1uC
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 15
R5XDazI6V3DuC
Uzupełnij tekst, wstaw wyrazy określające podmiot i orzeczenie.