Mit o Syzyfie

Pamiętaj o chronologii wydarzeń. Zapisz plan w formie równoważników zdań.

1. Szczęśliwe życie Syzyfa.

2. Drobne występki Syzyfa na ucztach bogów.

3. Zdradzenie przez Syzyfa tajemnicy bogów.

4. Śmierć króla Koryntu.

5. Skargi Syzyfa w Tartarze.

6. Pomoc bogów i powrót na ziemię z Tanatosem.

7. Uwięzienie Tanatosa.

8. Interwencja Hadesa.

9. Kara.

Wróć do fragmentu mitu, który opisuje co jadali bogowie na Olimpie.  Wyszukaj definicji w Słowniku kultury antycznej lub w Słowniku mitów i kultury.

nektar - napój bogów olimpijskich , zapewniający  im młodość i nieśmiertelność;

ambrozja - pokarm bogów olimpijskich , który zapewniał im nieśmiertelność i radość, a wraz z nektarem - wieczną młodość.

Przeanalizuj dokładnie drugi i czwarty akapit, zwróć uwagę na stosunek bogów do Syzyfa.

Bogowie bardzo lubili Syzyfa i często zapraszali go na Olimp, aby towarzyszył im w czasie uczt. Chętnie częstowali go boską ambrozją, która chroniła Syzyfa przed starością i dodawała mu sił. Bogowie wybaczali Syzyfowi różne jego słabostki, takie jak plotkowanie czy podkradanie ambrozji. Syzyf z kolei uwielbiał biesiadować z bogami i pławić się w radosnej atmosferze Olimpu.

Staraj się wykorzystać informacje o Syzyfie zawarte w tekście. Weź pod uwagę zachowanie króla wobec ludzi i bogów.

Przedstawienie postaci: Syzyf był królem Koryntu, miał żonę Merope.

Wygląd: Syzyf wyglądał zawsze na młodego i rześkiego dzięki dającemu nieśmiertelność pokarmowi bogów.

Cechy charakteru: Syzyf to potężny władca, gdyż pod jego rządami Korynt prężnie się rozwijał. Bogowie chętnie zapraszali go na Olimp, ponieważ był miły i towarzyski. Jednak bardzo lubił się przechwalać tą znajomością. Sprytnie wykradał nektar i ambrozję, częstował nimi znajomych. Niestety, zachowywał się niedyskretnie, chwalił się znajomością z bogami i opowiadał o ich zamierzeniach. Wykorzystywał życzliwość i pobłażliwość bogów. Kiedy stracił łaskę bogów, jego szczęśliwe życie się skończyło. Nie poddał się karze, sprytnie oszukał Hadesa. Wymyślił zuchwały plan, który krok po kroku realizował, wykazując się chytrością i przebiegłością. Bezwzględnie potraktował bożka Tanatosa, licząc, że ujdzie mu ten postępek na sucho.

Ocena postaci: Uważam, że największymi wadami Syzyfa były zarozumiałość i niewdzięczność. Słusznie został ukarany, gdyż zdradził tajemnice bogów i ich oszukał.

Określenia wartościujące to wyrazy wyrażające stosunek do kogoś lub czegoś. Za pomocą odpowiednich słów możemy przekazać pozytywną lub negatywną ocenę, np. mówiąc „sprytny Syzyf”, wyrażamy podziw i aprobatę dla zachowania Syzyfa, a  używając wyrażenia „nikczemny Syzyf”, wskazujemy na nasz krytyczny stosunek do niego.

Gdy chcemy obiektywnieobiektywnyobiektywnie, czyli bez oceniania, ukazać jakąś postać lub wydarzenie, stosujemy wyrazy neutralne, np. Syzyf, król Koryntu.

Gdy Charon zapytał go o przyczynę rozpaczy, Syzyf przedstawił swoją historię. Opowiedział, jak to małżonka nie chciała sprawić mu pogrzebu. A także o tym, jak potraktowano jego ciało, które zostawiono gdzieś pod płotem. Wspomniał także, że nie ma nawet obola na opłacenie przewozu przez Styks.

Pamiętaj o zastosowaniu cudzysłowu. Przyjrzyj się postaci i wybierz fragment, który opisuje wkładany w pracę wysiłek.

„W podziemiach Hadesu zgięty wpół toczy przed sobą wielki odłam skały. Musi go wtoczyć na wysoką górę. Pręży się grzbiet nieszczęśnika, nabrzmiałe węzły żył występują na jego ramionach, krew uderza do głowy i brak mu już tchu w zdyszanych płucach”.

Pamiętaj, aby wziąć pod uwagę różne emocje, wiedząc, że praca Syzyfa nie ma końca.

Zbliżając się do szczytu, Syzyf czuje zadowolenie, gdyż prawie udało mu się wtoczyć głaz na szczyt. Kiedy kamień wymyka mu się z rąk, jest zniechęcony i załamany, że będzie musiał wszystko zaczynać od nowa. Być może złości się na siebie, że rozgniewał bogów, którzy skazali go na taką karę. Nie ma nadziei, że jego praca się skończy, ale musi zacząć od nowa wtaczać kamień.

Sens dosłowny - sens, jaki wynika z treści tekstu. Sens symboliczny - sens ukryty, oparty na skojarzeniach, którego trzeba się domyślić.

Kamień w micie o Syzyfie w sensie dosłownym był elementem kary, jaką bohater poniósł za nieposłuszeństwo wobec bogów. Bohater musiał wtaczać go na szczyt. Za każdym razem, gdy już prawie mu się to udawało, kamień staczał się i Syzyf musiał rozpoczynać swoją pracę od nowa.
Symbolicznie natomiast kamień oznaczał w micie zadanie, którego nie dało się ukończyć, a walka Syzyfa była walką bezcelową i nieprzynoszącą efektów.

Pamiętaj o zapisaniu cytatu w cudzysłowie.

„Tak wciąż musi biedny Syzyf zaczynać od początku swą pracę daremną i znoić się w próżnym wysiłku”.

Zapoznaj się z ciekawostką na temat Tanatosa, a w razie potrzeby skorzystaj z encyklopedii lub słownika mitów. Pamiętaj o stosowaniu cudzysłowów przy cytowaniu fragmentów tekstu.

Tanatosa nazywano „bogiem śmierci”, ponieważ zwiastował ludziom śmierć. Określano go także jako  „czarnego bożka”, gdyż wyobrażano go sobie jako młodzieńca z czarnymi skrzydłami. Nazywano go „synem Nocy”, ponieważ był dzieckiem greckiej bogini nocy - Nyks.

Pamiętaj, że dialog zapisujemy od myślników. Zastosuj wypowiedzi w 1. osobie liczby pojedynczej.

Przykładowy dialog:

- Hadesie! Przez pamięć na naszą dawną przyjaźń, wypuść mnie proszę choć na chwilę z Tartaru.

- Po co chcesz wracać, Syzyfie?

- Przecież wiesz, Hadesie, że moje ciało nie zostało godnie pochowane, nie mam czym zapłacić Charonowi za przewiezienie przez Styks.

- Nie wiem, Syzyfie, nie wiem... To duże ryzyko. A jeśli nie wrócisz?

- Na pewno wrócę. Możesz wysłać ze mną jakiegoś opiekuna, na przykład Tanatosa. Syn Nocy będzie mnie pilnował.

- Dobrze, mogę zgodzić się na takie wyjście. Nie mogę się zgodzić na to, żebyś przez wieczność tułał się na brzegach Styksu. Pójdziecie razem i załatwicie sprawę. Upomnij swoją niemądrą żonę.

Napisz, kim były wskazane w tabeli postacie, a następnie opisz, na czym polegało ich złe, nieodpowiednie zachowanie. Wyjaśnij, jak bogowie je ukarali.

Tantal był zapraszany na Olimp i dopuszczany do tajemnic bogów, które potem rozgłaszał. Bogowie przymykali na to oko, więc rozzuchwalony Tantal postanowił sprawdzić, czy są naprawdę wszechwiedzący. Kazał zabić swojego syna Pelopsa i przyrządzić potrawę, którą podał bogom na uczcie. Bogowie jej nie tknęli. Karą za ten czyn była niemożliwość zaspokojenia pragnień bohatera.

Danaidy na rozkaz ojca zabiły swoich mężów w noc poślubną. Ich kara to niekończące się napełnianie wodą beczki bez dna.

Niobe przechwalała się swoim licznym potomstwem, odmawiając złożenia ofiary bogini Leto, ponieważ ta miała tylko dwoje dzieci. Za karę dzieci Niobe zostały zabite przez dzieci Leto – Apollina i Artemidę, a Niobe zamieniono w skałę.

W razie potrzeby skorzystaj ze słownika frazeologicznego.

męki Tantala - cierpienie polegające na tym, że nie można zaspokoić swoich pragnień i skorzystać z czegoś, co wydaje się osiągalne

praca Danaid - niekończąca się i bezsensowna praca

W swojej wypowiedzi używaj czasowników w 1. osobie liczby pojedynczej, np. „uwięziłem”, „wymyśliłem”, „zdradziłem”. Możesz też stosować wyrażenia i zwroty, np. „uważam, żałuję”, „nie okazałem”, „niestety”.

Byłem ulubieńcem bogów, brałem udział w ucztach na Olimpie, dlatego bogowie dopuszczali mnie do swoich tajemnic. Jestem pewien, że ufali mi i lubili przebywać w moim towarzystwie. Wybaczali mi drobne przewinienia, ale tylko do czasu, kiedy zdradziłem naprawdę ważną tajemnicę, którą mi powierzyli. Skazali mnie za to na śmierć. Niestety zaślepiła mnie pycha i to, że bogowie długo byli wobec mnie pobłażliwi. Trudno było mi pogodzić się z faktem, że kończy się moje życie. Żałuję, że uwięziłem bożka Tanatosa, który miał mnie z powrotem sprowadzić do Tartaru. Tak się nie postępuje z ludźmi,  a przecież Tanatos był bogiem. Nie okazałem mu szacunku. Mogłem wykazać skruchę i wytłumaczyć swoje zachowanie. Nie zrobiłem tego. Dziś cierpię wieczne męki, bogowie mieli rację karząc mnie za bezwzględność, zuchwałość i niewdzięczność .

Plan to ujęcie w punktach treści wypowiedzi. Może przedstawiać najważniejsze informacje (plan ramowy) albo zawierać informacje szczegółowe (plan szczegółowy). Plan twórczy poprzedza pisanie własnego tekstu. Punkty planu mają formę równoważników zdań.

I. Wstęp
1. Składanie przez mieszkańców Koryntu ofiar bogom z prośbą o skrócenie Syzyfowi kary.
2. Zwrócenie wolności Syzyfowi przez Zeusa.

II. Rozwinięcie
1. Radość Syzyfa.
2. Powrót Syzyfa do pałacu należącego do jego prawnuka.
3. Złożenie podziękowania mieszkańcom Koryntu.

III. Zakończenie
1. Pogodzenie się Syzyfa z bogami i wspólne świętowanie na Olimpie.