RozF5eMnxTTNu
Kolorowe zdjęcie przedstawia drogę porośniętą częściowo pożółkłymi trawami, która przecina pola. Nie widać, dokąd prowadzi. W oddali widać drzewa. Niebo jest zasnute szarymi chmurami. Trawy oświetlają promienie słońca. Jest późne popołudnie lub wieczór.

Kraina dróg

Droga
Źródło: a.nn., domena publiczna.

Warto wiedzieć!

Ćwiczenie 1

Przypomnij sobie jak najwięcej piosenek, w których występuje słowo „droga”.
Zapisz ich tytuły.

R1HqUNnr3taWH
Ćwiczenie 2
RJPsaIO3iTTos1
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do do różnych nazw dróg z kolumny lewej nazw ich objaśnień z kolumny prawej.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
R1If5YfZhSRtb
Zadanie interaktywne, 18 wyrazów należy przyporządkować do odpowiednich kategorii: wyrazy pokrewne do słowa "droga" oraz wyrazy niezwiązane ze słowem "droga".
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R19qu3nypnxkv
Wyrazy pokrewne
Źródło: a. nn., domena publiczna.
Ćwiczenie 4
RBNrD0IiedMUa1
Zadanie interaktywne polega na dopasowaniu do początku przysłowia jego zakończenia.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RBbJsn6eVhUF3
Ćwiczenie 5
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu wolnych miejsc przysłowiami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 6
R1PDdEJoQQfRC
Zadanie interaktywne polega na dobraniu do związków frazeologicznych z kolumny lewej ich objaśnień z kolumny prawej.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R18emfrHiHNGw
Stałe związki frazeologiczne
Źródło: a. nn., domena publiczna.
Ćwiczenie 7

Przyjrzyj się drodze na obrazie Stanisława Masłowskiego. Opisz ją w kilku zdaniach. Użyj przymiotników, np. błotnista, nierówna, wiejska, długa.

R1Do9MKEOVyKl
Łubin – droga polna
Źródło: Stanisław Masłowski, Łubin – droga polna, 1909, akwarela, domena publiczna.
RjSSsgNUmi05I
Ćwiczenie 7

Wyobraź sobie dwie drogi: jedną w centrum miasta, drugą - wśród pól. Zgromadź po pięć przymiotników opisujących każdą z nich.

Rsz4Cg4EsXIAq
Miejsce na notatkę ucznia.
Ćwiczenie 8

Przeczytaj zamieszczony poniżej wiersz Jana Twardowskiego pt. Zaufałem drodze. Zwróć uwagę na to, kogo podmiot liryczny spotkał na swojej drodze. Zapisz odpowiedź.

RK5vc8wEPTKLb
Zaufałem drodzeJan Twardowski
Jan Twardowski Zaufałem drodze

Zaufałem drodze
wąskiej
takiej na łeb na szyję
z dziurami po kolana
takiej nie w porę jak w listopadzie spóźnione buraki
i wyszedłem na łąkę stała święta Agnieszka
– nareszcie – powiedziała
– martwiłam się już
że poszedłeś inaczej
prościej
po asfalcie
autostradą do nieba – z nagrodą od ministra
i że cię diabli wzięli

j0000008OUB6v21_00000_BIB_001 Źródło: Jan Twardowski, Zaufałem drodze, [w:] tegoż, Zaufałem drodze. Wiersze zebrane 1932-2006, Warszawa 2007.
Święta Agnieszka304291
R1bnIOYSd5HJY
Święta Agnieszka
Źródło: Cesare Dandini , olej na płótnie, dostępny w internecie: https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saint_Agnes_by_Cesare_Dandini.jpg [dostęp 24.11.2021], domena publiczna.

Święta Agnieszka

- św. Agnieszka, zwana także św. Agnieszką Rzymską, patronka dzieci, panien i ogrodników. Jako młoda dziewczyna oddała swe życie za wiarę. Była jedną z najsłynniejszych męczennic rzymskich.

Ćwiczenie 9

Odczytaj sens przenośni użytych w wierszu pt. Zaufałem drodze. Wyjaśnij, jak je rozumiesz.

RpZgL8rLmZxbI
Miejsce na odpowiedzi ucznia.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Wyjaśnij, dlaczego podmiot liryczny z wiersza pt. Zaufałem drodze wybrał drogę wąską.

R16HnRX01XgU3
symbol
Polecenie 1
R3MgjS1G5ARBj
Miejsce na rysunek ucznia.
Ćwiczenie 11

Zaproponuj trzy określenia, którymi można opisać drogę wybraną przez podmiot liryczny w wierszu Zaufałem drodze.

Ru2bMDIiNK4l0
Miejsce na notatkę ucznia.
Rcj0HFVbaUfFD
Drogowskaz
Źródło: Jochen Krämer.

Rodzice na pewno pamiętają piosenkę zespołu Vox, której refren brzmi:
„Szczęśliwej drogi już czas,
mapę życia w sercu masz,
jesteś jak młody ptak”.
Każdy człowiek w pewnym momencie staje na skrzyżowaniu dróg i musi dokonać wyboru.

Szczęśliwej drogi, już czasMarek Skolarski
Marek Skolarski Szczęśliwej drogi, już czas

Los cię w drogę pchnął i ukradkiem drwiąc się śmiał,
Bo nadzieję dając ci, fałszywy klejnot dał.
A ty, idąc w świat, patrzysz w klejnot ten co dnia,
Chociaż rozpacz już od lat wyziera z jego dna (co dnia).

Na rozstaju dróg, gdzie przydrożny Chrystus stał,
Zapytałeś: dokąd iść? FrasobliwąfrasobliwyFrasobliwą minę miał.
Przystanąłeś więc z płaczem brzóz sprzymierzyć się
I uronić pierwszy raz w czerwone wino łzę (w wino łzę).

Ref.: Szczęśliwej drogi już czas,
Mapę życia w sercu masz,
Jesteś jak młody ptak.
Głuchy jest los,
nadaremnie wzywasz go,
Bo twój głos...

Idziesz wiecznie sam i już nic nie zmieni się,
Poza tym, że raz jest za, raz przed tobą twój cień.
Los cię w drogę pchnął i ukradkiem drwiąc się śmiał,
Bo nadzieję dając ci, fałszywy klejnot dał (tak chciał).

Ref.: Szczęśliwej drogi już czas
Mapę życia w sercu masz,
Jesteś jak młody ptak.
Głuchy jest los,
nadaremnie wzywasz go,
Idziesz sam, wiecznie sam.

Szczęśliwej drogi już czas
Mapę życia w sercu masz,
Jesteś jak młody ptak.
Głuchy jest los,
nadaremnie wzywasz go,
Bo twój głos...

CART1 Źródło: Marek Skolarski, Szczęśliwej drogi, już czas, [na podstawie:] https://www.tekstowo.pl/piosenka,ryszard_rynkowski,szczesliwej_drogi__juz_czas.html [dostęp 10.04.2022], domena publiczna.
frasobliwy
Ćwiczenie 11
RDa5EFlMKzLGo
Zadanie polega na wpisaniu w pola słów kluczy z piosenki "Szczęśliwej drogi już czas" i umieszczeniu ich w dowolnym punkcie na tablicy.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 11

Z tekstu piosenki „Szczęśliwej drogi już czas” wynotuj  słowa - klucze.

Rr59Iwe9BkvMH
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 12

Wyjaśnij, co to jest drogowskaz. Czemu służy i w jakich miejscach jest stawiany?

Rg2UwFr1cI84d
Ważne!

Akrostych - słowo pochodzi z języka greckiego - akróstichon i oznacza początek wiersza.

1. Utwór wierszowany, w którym początkowe litery wersu lub zwrotki tworzą wyraz lub zdanie.
2. Wyraz, który został utworzony z pierwszych liter innych wyrazów.

Przeczytaj zamieszczony poniżej fragment utworu Jana Kochanowskiego opisujący kobietę, który jest akrostychem - pierwsze litery każdego z wersów tworzą imię żeńskie - Katarzyna.

Pieśń IX, Fragmenta albo pozostałe pismaJan Kochanowski
Jan Kochanowski Pieśń IX, Fragmenta albo pozostałe pisma

Kto mi wiary dać nie chce, daj ją oku swemu
A przypatrz sie stworzeniu pilnie tak pięknemu:
Taka jeszcze nie była za dawnego wieku,
Aniołowi podobna barziej niż człowieku.
Raj tam, gdzie ona siedzi, a którędy mija,
Za jej stopami róża wstawa i lelija;
Jej k woli piękne drzewa dają cień sowity
Nie chcąc, aby ją letni żegł ogień obfity.
A ona, myśl wspaniałą znosząc z układnością […]

CART2 Źródło: Jan Kochanowski, Fragmenta albo pozostałe pisma, Pieśń IX, [w:] Antologia polskiej poezji renesansowej, red. Jadwiga Sokołowska, Warszawa 1984, s. 118–119.
Ćwiczenie 13
RUY7ixfO3rpXQ
D  (Uzupełnij) R  (Uzupełnij) O  (Uzupełnij) G  (Uzupełnij) A  (Uzupełnij).
Ćwiczenie 13

Poniżej lub w zeszycie zapisz słowo DROGA i stwórz do niego akrostych - od każdej jego litery utwórz nowe słowo powiązane z sensem pierwszego wyrazu.

RpDRZmEaGl13S
Miejsce na notatkę
Polecenie 2
R1EuMQf56R2wf
Narysuj drogowskaz. Nazwij drogi, które na ciebie czekają. Wyróżnij te, które są dla ciebie najważniejsze.
Polecenie 2

Wymień drogi, jakie czekają na ciebie w przyszłości. Podkreśl te, które są dla ciebie najważniejsze.

RGkl6A5AVdzrI
Miejsce na notatkę
Robert Lee Frost Droga niewybrana

Dwie drogi w żółtym lesie szły w dwie różne strony:
Żałując, że się nie da jechać dwiema naraz
I być jednym podróżnym, stałem zapatrzony
W głąb pierwszej z dróg, aż po jej zakręt oddalony,
Gdzie wzrok niknął w gęstych krzakach i konarach;

Potem ruszyłem drugą z nich, nie mniej ciekawą,
Może wartą wyboru z tej jednej przyczyny,
Że, rzadziej używana, zarastała trawą;
A jednak mogłem skręcić tak w lewo, jak w prawo:
Tu i tam takie same były koleiny,

Pełne liści, na których w tej porannej porze
Nie znaczyły się jeszcze śladów czarne smugi.
Och, wiedziałem: choć pierwszą na później odłożę,
Drogi nas w inne drogi prowadzą – i może
Nie zjawię się w tym samym miejscu po raz drugi.

Po wielu latach, z twarzą przez zmarszczki zoraną,
Opowiem to, z westchnieniem i mglistym morałem:
Zdarzyło mi się niegdyś ujrzeć w lesie rano
Dwie drogi: pojechałem tą mniej uczęszczaną –
Reszta wzięła się z tego, że to ją wybrałem.

CART3 Źródło: Robert Lee Frost, Droga niewybrana, [w:] tegoż, 55 wierszy, tłum. Stanisław Barańczak, Kraków 1992.
Ćwiczenie 14
R1ZlCD3sYAVfC
Miejsce na notatkę
Polecenie 3

Zapisz treść wiersza w formie opowiadania. Zacznij od zdania: Stary człowiek wspomina czasy, kiedy podczas wędrówki stanął...

R1S1kmcM4U9r9
Ćwiczenie 15

Z wiersza „Droga niewybrana” wypisz czasowniki nazywające czynności podmiotu lirycznego.

Rm5z3vFfA9VOq
Ćwiczenie 16

Opisz sytuację, w jakiej znalazł się podmiot liryczny w wierszu.

R2wszMrOzxLsw
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 17

Nazwij uczucia podmiotu lirycznego przed wyborem drogi.

RzAlb7Z53ioDr
Miejsce na odpowiedź.
RnEVQJ9K3a1eX
Podmiot liryczny
Źródło: a. nn., domena publiczna.
Ćwiczenie 18

Opisz drogi przedstawione w wierszu „Droga niewybrana”. Jakie znajdujesz podobieństwa, a jakie różnice między nimi?

R1DY0JeknaOTt
Ćwiczenie 19

Wyjaśnij, dlaczego podmiot liryczny wybrał drugą z dróg.

Rf9JvNAfiCoos
Miejsce na notatkę
Polecenie 4

Uzupełnij mapę myśli do hasła droga.

RxRDEj2ixD4xa
Ćwiczenie intearaktywne - uzupełnij mapę myśli do słowa droga w znaczeniu dosłownym i metaforycznym.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Zapisz swoje skojarzenia ze słowem droga w znaczeniu dosłownym i przenośnym.

R9GqqLwONji56
Miejsce na odpowiedź.
Ćwiczenie 20

Wytłumacz, z jakiego powodu podmiot liryczny może już nigdy nie poznać pierwszej z dróg.

RaV9lmwkTc0C5
Miejsce na notatkę
Polecenie 5

Wskaż sentencje, które oddają sens wiersza. Uzasadnij swoje zdanie.

R11jtoJM9acf8
Wybierz sentencję (Wybierz: Sukces jest wynikiem właściwej decyzji. (Eurypides), Każdy jest kowalem własnego losu. (Juliusz Cezar), Niepodobna wstąpić dwukrotnie do tej samej rzeki. (Heraklit z Efezu), Najważniejszy w każdym działaniu jest początek. (Platon)) (Uzupełnij) (Uzupełnij).
Polecenie 5

Wybierz spośród poniżej podanych sentencji tę, która oddaje sens wiersza „Droga niewybrana”. Uzasadnij swój wybór.

„Sukces jest wynikiem właściwej decyzji.” (Eurypides)
„Każdy jest kowalem własnego losu.” (Juliusz Cezar)
„Niepodobna wstąpić dwukrotnie do tej samej rzeki.” (Herkalit z Efezu)
„Najważniejszy w każdym działaniu jest początek.” (Platon)

Re0ZYnqWfnVJR
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 21

Wyjaśnij, dlaczego autor zatytułował wiersz „Droga niewybrana”.

R13aMUUHaIvTJ
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 22

Wypisz zdanie, które jest, według ciebie, puentą utworu. Uzasadnij swój wybór.

RK7wdb7apP4GE
Miejsce na notatkę

Sprawdź, czy umiesz!

Ćwiczenie 23

Znajdź i wypisz podobieństwa między wierszem a piosenką „Szczęśliwej drogi już czas”.

RBTNUZJ3u6G1G
Miejsce na notatkę
Polecenie 6
R1EuVAZu1hgkm
Jakimi "drogowskazami" powinien się kierować człowiek w swoim życiu? Na podstawie tekstu piosenki "Szczęśliwej drogi" oraz wiersza Roberta Lee Frosta "Droga niewybrana" uzupełnij poniższe zdania tak, aby stały się sentencjami.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
j0000008S5B6v21_000tp001
j0000008S5B6v21_000tp002