RUXpMLuFULoQm
Na ilustracji widać fragment osoby (chłopaka) stojącej na ulicy i grającej na saksofonie.

Przypowieść O talentach

Chłopak z saksofonem
Źródło: dostępny w internecie: pixabay.com, licencja: CC BY 3.0.

Warto wiedzieć!

Z pewnością spotkałeś w swoim życiu osoby, o których ktoś wyraził się, że mają prawdziwy talent. Czy pamiętasz, co czułeś w takiej sytuacji? Podziw dla ich zdolności, a może lekkie ukłucie w sercu, nutkę żalu, że nie masz nic szczególnego w sobie, co wzbudziłoby uznanie otoczenia? Mówi się, że każdy ma jakiś talent, tylko trzeba go odkryć i zacząć rozwijać...

Polecenie 1

Wyjaśnij, jak rozumiesz słowo „talent”.

R1Z19Mz092OCB
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Wyobraź sobie sytuację: ktoś, kogo dobrze znasz, mówi ci, że masz talent. Co robisz z tą informacją? Zapisz swoją odpowiedź i uzasadnij ją.

R5WclHhyBfoqt
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Co lubisz robić? Co potrafisz robić dobrze? Czy możesz to nazwać talentem? Przygotuj krótką „reklamę” swoich umiejętności.

RbAwkVVIaAjNz
(Uzupełnij).

O tym, że posiadanie talentów na pewno przydaje się w życiu opowiada jedna z biblijnych historii zaliczanych do przypowieści.

Przypowieść jako gatunek dydaktyczny

Przypowieść to krótki utwór, który zawiera sens dosłowny (dotyczy tego, o czym jest tekst) oraz ukryty (czyli  do czego przenosi nas sens dosłowny), np. ojciec (dosłowne znaczenie) w przypowieści może oznaczać Boga (symboliczne - przenośne znaczenie), a syn marnotrawny (dosłowne znaczenie) - grzesznika (symboliczne - przenośne znaczenie). Jak można zauważyć w przypowieści  postaci  przedstawione są w sposób kontrastowy, czyli taki, który polega na zestawieniu ze sobą różnic np. grzeszny syn i wybaczający ojciec. Każda przypowieść ma charakter uniwersalny, co oznacza, że jej przesłanie można odnieść  do wszystkich pokoleń, wszystkich wieków, wszystkich ludzi oraz zawsze wynika z niej jakiś morał (pouczenie). Najbardziej znane są przypowieści biblijne, które wygłaszał Jezus do gromadzących się wokół niego tłumów ludzi. Jedna z nich nosi tytuł: „O talentach”.

RDFz89rszAyey
Przypowieść o talentach albo Minas
Źródło: Willem de Poorter, Przypowieść o talentach albo Minas, olej na desce, Galeria Narodowa w Pradze, domena publiczna.
Ćwiczenie 1

Przeczytaj opis ilustracji pt. Przypowieść o talentach. Co jest jej tematem? Opowiedz prawdopodobną historię, której mogłaby ona dotyczyć.

RnAdqPCUhIRxK
(Uzupełnij).
talent

Przeczytaj przypowieść O talentach i wykonaj ćwiczenia.

Przypowieść o talentach. Ewangelia wg św. Mateusza, rozdz. 25, w. 14‑30
Przypowieść o talentach. Ewangelia wg św. Mateusza, rozdz. 25, w. 14‑30

14 Podobnie też [jest] jak z pewnym człowiekiem, który mając się udać w podróż, przywołał swoje sługi i przekazał im swój majątek. 15 Jednemu dał  pięć talentów, drugiemu dwa, trzeciemu jedentalentJednemu dał  pięć talentów, drugiemu dwa, trzeciemu jeden, każdemu według jego zdolności, i odjechał. 16 Zaraz ten, który otrzymał pięć talentów, poszedł, puścił je w obrót i zyskał drugie pięć. 17 Tak samo i ten, który dwa otrzymał; on również zyskał drugie dwa. 18 Ten zaś, który otrzymał jeden, poszedł i rozkopawszy ziemię, ukrył pieniądze swego pana. 19 Po dłuższym czasie powrócił pan owych sług i zaczął rozliczać się z nimi. 20 Wówczas przyszedł ten, który otrzymał pięć talentów. Przyniósł drugie pięć i rzekł: „Panie, przekazałeś mi pięć talentów, oto drugie pięć talentów zyskałem”. 21 Rzekł mu pan: „Dobrze, sługo dobry i wierny! Byłeś wierny w rzeczach niewielu, nad wieloma cię postawię: wejdź do radości twego pana!” 22 Przyszedł również i ten, który otrzymał dwa talenty, mówiąc: „Panie, przekazałeś mi dwa talenty, oto drugie dwa talenty zyskałem”. 23 Rzekł mu pan: „Dobrze, sługo dobry i wierny! Byłeś wierny w rzeczach niewielu, nad wieloma cię postawię: wejdź do radości twego pana!” 24 Przyszedł i ten, który otrzymał jeden talent, i rzekł: „Panie, wiedziałem, żeś jest człowiek twardy: chcesz żąć tam, gdzie nie posiałeś, i zbierać tam, gdzieś nie rozsypał. 25 Bojąc się więc, poszedłem i ukryłem twój talent w ziemi. Oto masz swoją własność!” 26 Odrzekł mu pan jego: „Sługo zły i gnuśny! Wiedziałeś, że chcę żąć tam, gdzie nie posiałem, i zbierać tam, gdziem nie rozsypał. 27 Powinieneś więc był oddać moje pieniądze bankierom, a ja po powrocie byłbym z zyskiem odebrał swoją własność. 28 Dlatego odbierzcie mu ten talent, a dajcie temu, który ma dziesięć talentów. 29 Każdemu bowiem, kto ma, będzie dodane, tak że nadmiar mieć będzie. Temu zaś, kto nie ma, zabiorą nawet to, co ma. 30 A sługę nieużytecznego wyrzućcie na zewnątrz - w ciemności! Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów”.

S_1 Źródło: Przypowieść o talentach. Ewangelia wg św. Mateusza, rozdz. 25, w. 14-30, [w:] Biblia Tysiąclecia, Poznań 2003.
Ważne!

Czy wers i werset to jest to samo?

Wers i werset nie oznaczają tego samego. Mówiąc wers mamy na myśli pojedynczą linijkę w wierszu, czyli w tekście poetyckim. Werset to także odcinek tekstu, ale złożony z kilku linijek. Werset jest używany wyłącznie w odniesieniu do tekstów religijnych, które można przeczytać w Biblii, takich np. jak przypowieści.

Przykład wersetu:

20 Wówczas przyszedł ten, który otrzymał pięć talentów. Przyniósł drugie pięć i rzekł: „Panie, przekazałeś mi pięć talentów, oto drugie pięć talentów zyskałem”.

Przykład wersu:

Żaden dzień się nie powtórzy, (pierwszy wers)
nie ma dwóch podobnych nocy, (drugi wers)

Ćwiczenie 1

Wyjaśnij, od czego zależało, ile talentów otrzymał każdy ze sług.

R1c3xpNYLGo7z
(Uzupełnij).
RNtY15IOtx6vo
Ćwiczenie 2
W przypowieści O talentach występują dwa typy sług. Pogrupuj poniższe określenia, dopasowując je do obu typów. Część określeń może nie pasować do żadnej grupy.
Źródło: zpe.gov.pl, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3

Przeanalizuj postępowanie sług, a następnie odpowiedz na pytania i zapisz odpowiedzi w odpowiednich rubrykach.

RxpM3Tzkgrzpb
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4

Wyjaśnij, co  oznacza w tekście słowo „talent”.

R1dOfu3DOzk2j
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 5

Wyjaśnij ukryty sens przypowieści. Odpowiedz na pytania.

  • Kim jest Pan?

  • Kim jest sługa?

  • Czym są talenty?

RQ4c91MetLuFL
(Uzupełnij).
RyOGuSJ5UdQPX
Ćwiczenie 6
Na podstawie przeczytanego tekstu biblijnego zaznacz cechy przypowieści jako gatunku literackiego.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 4

Czy masz jakiś talent? Jaki? Opisz go. Jak rozwijasz swój talent? A jeśli go nie rozwijasz, zastanów się i odpowiedz, dlaczego tego nie robisz.

Rx9DqYS7YM9no
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 7

Przytocz pouczenie zawarte w  przypowieści O talentach.

RfuVtjPMuThAv
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 8

Wyjaśnij, czego uczy przypowieść O talentach.

RyGBJra4KNC2h
(Uzupełnij).
Ważne!

talent twórczy – wybitne zdolności, jakie ktoś przejawia w dziedzinie artystycznej, np. muzycznej, plastycznej, literackiej

R1LmF2wiRfTsw
Ćwiczenie 9
Uzupełnij puste pola podanymi poniżej wyrazami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1dsaGsgcWBM4
Ćwiczenie 10
Przyporządkuj do odpowiednich kolumn tabeli podane poniżej rodzaje talentów lub ich objaśnienia.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R3EekWMbOT9Qu
Ćwiczenie 11
Uzupełnij zdania podanymi poniżej zwrotami i wyrażeniami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1WdkkRcmazCi
Ćwiczenie 12
Zaznacz spośród podanych poniżej wyrazów synonimy słowa „talent”.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RklHUaSuOeYTp
Ćwiczenie 13
Ćwiczenie interaktywne polegające na wskazywaniu antonimów do wyrazu talent.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1RQ9apgaXW1q
Cząstki om, on, em, en
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1P8YxTEmdz5M
Ćwiczenie 14
Ćwiczenie interaktywne polegające na uzupełnianiu w podanych wyrazach liter ą, ę lub połączenia: em, en, om, on.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1ar4YxiiAOG6
Ćwiczenie 15
Zadanie interaktywne polegające na wskazywaniu odpowiednich form wyrazów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5

Zredaguj notatkę na temat tego, w jaki sposób można wykorzystywać swoje talenty. Podaj konkretne wskazówki.

R1Fci31H7Mh9S
(Uzupełnij).
j0000008PAB6v21_000tp001
j0000008PAB6v21_000tp002
03

Sprawdź, czy umiesz!

RvDOl5fKATjLl
Ćwiczenie 16
W tekście przypowieść "O nielitościwym dłużniku" zaznacz wersety zawierające pouczenie.
Przypowieść O nielitościwym dłużniku, rozdz.18, w.23‑35 [w] Biblia Tysiąclecia, Poznań 2003.
Polecenie 6

Napisz ogłoszenie o naborze utalentowanych osób do szkolnego konkursu pod tytułem „Mam talent”.

R24ZnnZ1aqg6l
(Uzupełnij).
Polecenie 7

Zostałeś wybrany do zorganizowania konkursu klasowego pod nazwą „Mam talent”. Napisz w punktach program tego wydarzenia.

R17tdfcaFcs6A
(Uzupełnij).