R1AUkRdH6DT14
Zdjęcie przedstawiające blat stołu, na którym leżą bukiet żonkili i biała kartka z napisem: „Kochany Tomku!".

Dziękuję Ci że nie jest wszystko tylko białe albo czarne - Jan Twardowski Podziękowanie

List
Źródło: Joanna Jakubowicz, licencja: CC BY-SA 3.0.
Już wiesz

Spośród otrzymanych w tym roku życzeń (SMS‑em, e‑mailem, pocztą tradycyjną itp.) wybierz te, które najbardziej ci się podobają. Uzasadnij swój wybór.

R4lWJRd3HOUrd
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 1
ReBCFkhWv6Dsm
Zadanie polega na wypełnieniu pól tekstowych wyrazami pokrewnymi do słowa "dziękować" i umieszczeniu ich w dowolnym miejscu na tablicy.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 1

Podaj jak najwięcej wyrazów pokrewnych do słowa „dziękować”.

R1Vgp6dIjR2YX
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 2

Przyjrzyj się zdjęciom zamieszczonym w poniższej galerii i odpowiedz na pytania.

RWXemo0Xji3pk
Miejsce na uzupełnienie
Ćwiczenie 2

Odpowiedz, jaki kolor mają wymienione poniżej elementy.

  • trawa;

  • jagoda;

  • słońce;

  • maki;

  • niebo.

R6t7OjNxt6oYg
Miejsce na notatkę

Przeczytaj zmieszczony poniżej wiersz Jana Twardowskiego i wykonaj związane z nim ćwiczenia.

PodziękowanieJan Twardowski
Jan Twardowski Podziękowanie

Dziękuję Ci że nie jest wszystko tylko białe albo czarne
za to że są krowy łaciate
bladożółta psia trawka
kijanki od spodu oliwkowozielone
dzięcioły pstre z czerwoną plamą pod ogonem
pstrągi szaroniebieskie
brunatnofioletowa wilcza jagoda
złoto co się godzi z każdym kolorem i nie przyjmuje cienia

policzki piegowate
dzioby nie tylko krótkie albo długie
przecież gile mają grube a dudki krzywe
za to
że niestałość spełnia swe zadanie
i ci co tak kochają że bronią błędów
tylko my chcemy być wciąż albo – albo
i jesteśmy na złość stale w kratkę

S_1 Źródło: Podziękowanie, [w:] Jan Twardowski, Zaufałem drodze. Wiersze zebrane 1932-2006, „Zaufałem drodze. Wiersze zebrane 1932-2006” Warszawa 2007, s. 373.
Ćwiczenie 3

Ustal, komu dziękuje podmiot liryczny w wierszu Jana Twardowskiego. Uzasadnij swoją odpowiedź.

RfacD6Et0iAKr
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 4

Wyjaśnij, za co dziękuje podmiot liryczny.

R1Eu0SspSXD26
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 5

Wymień epitety, którymi podmiot liryczny określił: krowy, kijanki, psią trawkę, dzięcioły, pstrągi, wilczą jagodę, policzki, dzioby. Wyjaśnij, jaką funkcję pełni w wierszu ten środek stylistyczny.

R3CNvIkvXdRMu
Ćwiczenie 6
R5g94LvSPGQFz
Rozpoznaj ptaki opisane w wierszu Jana Twardowskiego.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6

Wymień nazwy ptaków z wiersza Jana Twardowskiego.

RdWa6GCpxo6Ph
Ćwiczenie 7

Ustal, kto chce „być wciąż albo – albo”, a jaki jest w rzeczywistości. Wyjaśnij przenośnię, która występuje w ostatnim wersie.

R1bQcp9ZwII8R
Ćwiczenie 8

Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa: „za to / że niestałość spełnia swe zadanie / i ci co tak kochają że bronią błędów”.

R1ED8qVnNTTjj
Polecenie 1
RkCVHALGZodrs
Miejsce na rysunek
Ćwiczenie 9

Wyjaśnij, jaki obraz człowieka wyłania się z wiersza Jana Twardowskiego.

RYcjAtwO9252y
Polecenie 2

Zaproponuj wymyślone przez ciebie nazwy kolorów i wpisz je w pola znajdujące się poniżej. Dopisz do nich swoje skojarzenia, np. z konkretnymi przedmiotami, uczuciami, osobami itp.

RxvLS4EjjOuk9
RFCiebL1OY8Go
Ćwiczenie 9
Zadanie interaktywne polega na zaznaczeniu jednej prawidłowej odpowiedzi dotyczącej właściwego objaśnienia związku frazeologicznego "dzięki Bogu".
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RpkL6VLbq6Gca
Ćwiczenie 10
Wskaż synonim wyrazu „podziękowanie”.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
RRWfdaJAac2vL
Ćwiczenie 11
Wskaż antonim wyrazu „wdzięczność”.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Jak zredagować życzenia, dedykację, przeprosiny i podziękowania?

Życzenia

Okazją do złożenia życzeń są między innymi święta, jubileusz, imieniny i  ważne wydarzenia życiowe (np. ślub). Przyjmują one formę wypowiedzi ustnej lub pisemnej. Powinny być dostosowane do odbiorcy. Możemy je składać osobiście, telefonicznie, wysyłać pocztą tradycyjną, e‑mailową lub SMS‑em. W życzeniach należy zawrzeć określone formy grzecznościowe i zwyczajowe.

Dedykacja

Dedykacja to tekst skierowany do konkretnej osoby, który umieszczamy np. w książce lub na zdjęciu. Informuje on o podarowaniu komuś konkretnej rzeczy. Mile widziane są również stosowne cytaty i sentencje. Jest to również wypowiedź autora dzieła, który informuje w dedykacji o poświęceniu komuś swojego dzieła.

Przeprosiny

Przeprosiny to forma wyrażenia skruchy lub żalu względem osoby, wobec której zachowaliśmy się niewłaściwie. W tekście stosujemy następujące zwroty: „wybacz mi”; „przebacz mi”; „przepraszam za...”; „przepraszam za to, że...”; „pragnę przeprosić za.../za to, że...”.  Przeprosiny mogą mieć formę ustną lub pisemną, mogą być oficjalne i nieoficjalne.

Podziękowanie

Dziękując komuś, okazujemy swoją wdzięczność na przykład za otrzymaną pomoc, upominek, spełnienie prośby, udzielnie zgody czy rady. Podziękowania najczęściej przyjmują formę zwrotów grzecznościowych, takich jak: „dziękuję za...”; „dziękuję, że...”; „podziękowania za...”; „jestem wdzięczny/wdzięczna za...”; „składam podziękowania...”; „składam dziękczynienie za...”; „pragnę wyrazić wdzięczność za...”; „Bóg zapłać”. Podziękowanie może mieć formę ustną lub pisemną, posiadać charakter oficjalny i nieoficjalny.

Dla zainteresowanych

Więcej na temat omówionych tu form wypowiedzi możesz dowiedzieć się z książki Sztuka pisania. Przewodnik po tekstach użytkowych autorstwa Moniki Zaśko‑Zielińskiej, Anny Majewskiej‑Tworek i Tomasza Piekota (Warszawa 2008).

Ćwiczenie 12
R1SvZSJh1vSjl
Przyporządkuj poniższe wypowiedzi do odpowiednich kategorii.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 13
RembqOQUMReV3
Wybierz spośród podanych sformułowań te, za pomocą których można wyrazić przeprosiny.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R11CQpkdQy1ef
Ćwiczenie 14
Zaznacz wszystkie przykłady wypowiedzi, które wyrażają podziękowania.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RvshIgVsaShoY
Ćwiczenie 15
Rozwiąż krzyżówkę, wpisując prawidłowe odpowiedzi. Każda z nich odnosi się do skojarzeń ze słowem „życzenia”.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 16
RiE1uYrbU2yk0
Redagując wypowiedzi, należy pamiętać, by dostosować ich język do sytuacji komunikacyjnej i adresatów. Przyporządkuj poniższe przykłady do odpowiednich kategorii.
Źródło: Learnetic S.A, licencja: CC BY 4.0.
j0000008QDB6v21_000tp001
j0000008QDB6v21_000tp002
j0000008QDB6v21_000tp003
j0000008QDB6v21_000tp004
j0000008QDB6v21_000tp005

Sprawdź, czy umiesz!

Ćwiczenie 17

Zredaguj podziękowanie skierowane do wybranej osoby, np. mamy, brata, nauczyciela, przyjaciela.

R1InuTGYV1kEV
Miejsce na notatki
Ćwiczenie 18

Wyobraź sobie, że wybierasz się na urodziny kolegi lub koleżanki i chcesz w prezencie podarować książkę. Zredaguj dedykację, która mogłaby zostać w niej umieszczona.

RLQ6ixSJj4KcS
Ćwiczenie 19

Wybierz uroczystość i zredaguj życzenia z okazji jubileuszu:

  1. 18. urodzin twojego kuzyna;

  2. 20. rocznicy ślubu twoich rodziców;

  3. 65. urodzin twojej babci.

Ćwiczenie 20

Wyobraź sobie, że sprawiłeś/sprawiłaś przykrość dyrektorowi szkoły. Zredaguj oficjalne przeprosiny.

R10OeFaQYsFFD
Ćwiczenie 21

Wyobraź sobie, że twoja ulubiona nauczycielka odchodzi wkrótce na emeryturę. Zredaguj kilkuzdaniowe zaproszenie, w którym podziękujesz jej w imieniu całej klasy za pracę z wami.

RMZbvq04Va3mp
Polecenie 3

Napisz krótki list do kolegi/koleżanki lub osoby dorosłej, w którym zamieścisz jednocześnie podziękowanie, przeprosiny oraz życzenia. Dodatkowo uwzględnij w nim cytat np. z wybranego wiersza lub piosenki.

R1KFa9Vld0Emz