RGBv05caN9M7q
Kolorowy rysunek przedstawia trzy lecące zielone gęsi na białym tle. Na dole ilustracji są kępki zielonej trawy.

Konstanty Ildefons Gałczyński Teatrzyk Zielona Gęś

Zielone gęsi
Źródło: Pixabay, licencja: CC BY 3.0.
RQwamJC41y8zR1
Santa Maria - model statku
Źródło: Pixabay, SteenJepsen,, licencja: CC BY 3.0.

Historia na opak

Warto wiedzieć

Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba jest jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach ludzkości. Mieszkańcy Europy zrozumieli, że na świecie istnieją inne lądy, do których można dotrzeć drogą morską. Wydarzenie to zapoczątkowało okres podróży i kolejnych odkryć geograficznych.

Ciekawostka

Krzysztof Kolumb (1451‑1506) - był żeglarzem i odkrywcą. Pochodził z Genui (obecnie miasto we Włoszech). Pragnął dotrzeć drogą morską do Indii. Wierząc,
że Ziemia ma kulisty kształt, zaplanował podróż w kierunku zachodnim.
12 października 1492 roku dopłynął do wybrzeży Ameryki (zwanej również
Nowym Światem). Wysepkę, do której zawinął jego statek, nazwał San Salvador
(hiszp. Święty Zbawiciel).

Zapoznaj się ze scenką dramatyczną z „Teatrzyku Zielona Gęś” Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, a następnie wykonaj polecenia.

Zakrycie AmerykiKonstanty Ildefons Gałczyński
Konstanty Ildefons Gałczyński Zakrycie Ameryki

TEATRZYK „ZIELONA GĘŚ”
ma zaszczyt przedstawić
„ZAKRYCIE AMERYKI”

S c e n a przedstawia statek Krzysztofa Kolumba, dopływającego
do brzegów amerykańskich.

MAJTEK NA MASZCIE:
Ziemia! Ziemia!

KRZYSZTOF KOLUMB:
(śpi znużony)

MAJTEK NA MASZCIE:
Panie Krzysztofie, niech pan wstanie! Zaraz nastąpi odkrycie Ameryki!

KRZYSZTOF KOLUMB:
Co? Odkrycie Ameryki? Nie warto. Zakryjcie ją z powrotem.

MAJTEK NA MASZCIE:
(zakrywa Amerykę z powrotem)

K u r t y n a
nie zapada,
bo w tym przypadku istnieje tylko
w wyobraźni oszczercówj0000008G3B5v22_000tp001oszczerców.

03 Źródło: Konstanty Ildefons Gałczyński, Zakrycie Ameryki, [w:] Konstanty Ildefons Gałczyński, Teatrzyk Zielona Gęś, Warszawa 2009, s. 119, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Zastanów się, co by było, gdyby Krzysztof Kolumb nie odkrył Ameryki. Rozważ, czy miałoby to wpływ na losy świata.

RYXcMJwFAHahi
Ćwiczenie 1

Ułóż puzzle przedstawiające obraz „Pierwsze przybicie Kolumba do brzegów Nowego Świata w San Salvador”, który namalował Dióscoro Teófilo Puebla Tolín.

RdaIV14wQJPLB
Zadanie interaktywne polega na ułożeniu elementów tak, aby utworzyły prezentowany na początku lekcji obraz.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1

Zastanów się i odpowiedz, jakie uczucia mogły towarzyszyć Krzysztofowi Kolumbowi i jego towarzyszom, gdy stanęli na lądzie.

RQ6oxKnQIMB4c
Miejsce na notatkę ucznia.
Rg3C5rZIPG19F
Ćwiczenie 2
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R12csm76EFf3K
Ćwiczenie 2
Zadanie interaktywne, należy wybrać prawidłową odpowiedź spośród podanych możliwości.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ciekawostka

Teatrzyk Zielona Gęś to seria humorystycznych utworów, publikowanych przez Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w czasopiśmie „Przekrój” w latach 1946–1950. Czytelnicy uwielbiali absurdalny (czyli bezsensowny) humor tych krótkich tekstów, które szybko stały się rozpoznawalne i popularne. Łącznie ukazało się 160 odcinków prezentujących scenki teatrzyku.

Ćwiczenie 3

Uzasadnij, że przytoczony utwór K.I. Gałczyńskiego został napisany z przeznaczeniem do wystawienia na scenie.

RWlTfBqZ3yfm9
Ćwiczenie 4

Zastanów się i odpowiedz, dla kogo przeznaczone są fragmenty tekstu, które zapisano pismem pochyłym (kursywą). Odszukaj w dostępnych ci źródłach informacji i wyjaśnij, czym są didaskalia.

R1ELD3ljpbJcV
Ćwiczenie 5

Zastanów się i odpowiedz, dla kogo przeznaczone są poniższe fragmenty tekstu. Odszukaj w dostępnych ci źródłach informacji i wyjaśnij, czym są didaskalia.

S c e n a przedstawia statek Krzysztofa Kolumba, dopływającego do brzegów amerykańskich.

(zakrywa Amerykę z powrotem)

R1D9E8gmHTf5i
Miejsce na odpowiedź ucznia.

\ podpowiedz Przeczytaj uważnie fragmenty zapisane kursywą. Zastanów się, jaką przekazują treść. Sprawdź, czy w tekście znajduje się informacja o tym, kto powinien je wypowiedzieć

RLO2FlKGS8WHT
Ćwiczenie 5
Zadanie interaktywne polega na wybraniu prawidłowych odpowiedzi spośród podanych wariantów.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R1AD08mLjKg93
Ćwiczenie 6
Uzupełnij notatkę podanymi poniżej wyrazami. Nastrój utworu pt. „Zakrycie Ameryki” jest {wesoły i
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 2

Zredaguj zaproszenie na reżyserowane przez ciebie przedstawienie pt. „Zakrycie Ameryki”.

R3656h6za7jJC
Polecenie 3

Przypomnij sobie wydarzenie historyczne, które wywarło wpływ na dzieje świata (np. wynalezienie druku przez Jana Gutenberga). Wyobraź sobie, że jego przebieg był inny niż w rzeczywistości. Napisz krótkie opowiadanie pt. „Historia na opak”, w którym przedstawisz swoją wersję wydarzenia.

RipuIqB0aOdOp

Sprawdź, czy umiesz!

Polecenie 4

Wyobraź sobie, że jesteś reżyserem przygotowującym się do wystawienia utworu Gałczyńskiego pt. „Zakrycie Ameryki”. Zaplanuj poszczególne etapy działań i sporządź notatki na temat:

  • sposobu, w jaki można przedstawić: statek Kolumba, majtka na maszcie, „zakrycie Ameryki z powrotem”;

  • potrzebnych dekoracji sceny;

  • kostiumów postaci (możesz naszkicować propozycje strojów);

  • rekwizytów (możesz je wymienić, opisać lub naszkicować);

  • aktorów (płeć, wiek);

  • zapowiedzi przedstawienia (ton zapowiedzi: poważny, żartobliwy, podniosły…);

  • oświetlenia;

  • ruchu na scenie.

R1JIDgJx2Of5o
Polecenie 5

Zabierz głos w dyskusji na temat odkrycia Ameryki. W tym celu określ swoje stanowisko, a następnie zredaguj dwa argumenty na jego poparcie.

Stanowisko 1. Warto było odkryć Amerykę.

Stanowisko 2. Nie warto było odkrywać Ameryki.

RWe9UJD0yXWrh
Polecenie 6

Korzystając z poniższej aplikacji, stwórz własny projekt scenografii do przedstawienia teatralnego utworu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „Zakrycie Ameryki”.

RleNNVITVYZvg1
Aplikacja interaktywna
Aplikacja Tworzę scenografię teatralną
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 6

Opisz, jak powinna wyglądać scenografia do przedstawienia na podstawie utworu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego „Zakrycie Ameryki”.

R124nzlYZg7K2
Miejsce na odpowiedź
Polecenie 7

Wyjaśnij, jaką funkcję pełni scenografia w spektaklu teatralnym. Przypomnij sobie obejrzane przedstawienie, zwróć uwagę na dekoracje, przedmioty, rekwizyty.

R1GR7UULtFYQE

Słownik

chałwiarz
chałwiarz

rzemieślnik produkujący chałwę; tu - rodzaj obelgi

łachudra
łachudra

człowiek niewiele wart, inaczej łajdak, nikczemnik

won
won

wykrzyknik nakazujący komuś natychmiastowe oddalenie się skądś

oszczerstwo
oszczerstwo

kłamliwe wypowiedź, mająca na celu skompromitowanie, poniżenie lub ośmieszenie kogoś

źródło:

https://zpe.gov.pl/a/historia-na-opak/DLNDa0Loh

https://edytor.zpe.gov.pl/x/DjSTz1SWh?lang=pl