Wakacyjne opowieści - J. Brzechwa Globus
Ruchoma grafika przedstawia pustynię, na której rozłożone są namioty. Między nimi leży wielbłąd. W tle woda, na której pływa mała łódeczka z piracką banderą na żaglu.Wszyscy, którzy są w Obozie Podróżników, w czerwcu, lipcu i sierpniu odpoczywali lub podróżowali. Teraz opowiadają o swoich przygodach. Dołącz do nich!
Opowiedz o swoich wakacjach. Napisz, gdzie spędziłeś/-aś poszczególne miesiące wakacji, z kim, co robiłeś/-aś.
Opowiedz, jak spędzasz czas w lecie.
Z obrazków, które zostały zamieszczone poniżej, w tajemniczy sposób zniknęła część napisów w dymkach. Przeczytaj odpowiedzi i spróbuj ułożyć pytania, które będą do nich pasować. Zapisz je.
Ułóż trzy pytania, które zadałbyś/-ałabyś koleżance podczas rozmowy o wakacjach.
Czy łatwo się domyślić, o czym rozmawiają osoby na obrazkach? Czy bez pytań można zrozumieć odpowiedzi? Uzasadnij swoją odpowiedź.
Ułóż odpowiedzi do pytań z ćwiczenia 2. Odpowiadaj pełnym zdaniem.
Ułóż kilka pytań, które pozwolą ci uzyskać informacje o tym, jak spędzili wakacje twoi rówieśnicy.
Czy pamiętasz opowieści wakacyjne swoich kolegów i koleżanek? Opowiedz o ich przygodach innej osobie.
Wielka wyprawa
Czy dzięki wakacyjnym opowieściom lepiej znasz różne rejony Polski? A jak jest z twoją ortografią? Sprawdź się!
Przeciągnij i upuść elementy w odpowiednie miejsca.
Podaj przykłady miejsc w Polsce, w które można pojechać na wakacje.
Czy znasz regułę ortograficzną, która rządzi pisownią nazw : Morze Bałtyckie, Pojezierze Mazurskie, Góry Świętokrzyskie? Podaj ją.
Obejrzyj zamieszczoną poniżej animację. Jak sądzisz, czego mogli dowiedzieć się Marsjanie na temat pisowni nazw różnych krajów i ich mieszkańców? Sformułuj wniosek i zapisz go.
Wyjaśnij, czego mogli dowiedzieć się Marsjanie na temat pisowni nazw krajów i ich mieszkańców. Sformułuj wniosek i zapisz go w zeszycie.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1Go1YCbytAIK
Animacja komputerowa dotycząca pisowni nazw mieszkańców planet, kontynentów, krajów i miast.
Marsjanie już wiedzą, jak zapisywać nazwy różnych miejsc na świecie i ich mieszkańców. A ty? Sprawdź się. Uzupełnij tabelę według wzoru w pierwszym wierszu.
| kontynent | kraj | region | miasto | mieszkanka | przymiotnik |
|---|---|---|---|---|---|
| – | Polska | – | – | Polka | polski |
| Azja | – | – | – | ||
| – | – | – | Francuzka | ||
| – | – | – | Gdańsk | ||
| – | – | Pomorze | – |
Przeczytaj zamieszczony poniżej wiersz Jana Brzechwy i wykonaj ćwiczenia.
GlobusW szkole
Na stole
Stał globus –
Wielkości arbuza,
Aż tu naraz jakiś łobuz
Nabił mu guza.
Z tego wynikła
Historia całkiem niezwykła:
Siedlce wpadły do Krakowa,
Kraków zmienił się w jezioro,
Nowy Targ za San się schował,
A San urósł w górę sporą.
Tatry, nagle wywrócone,
Okazały się w dolinie,
Wieprz popłynął w inną stronę
I zawadził aż o Gdynię.
Tam gdzie wpierw płynęła Wisła,
Wyskoczyła wielka góra,
Rzeka Bzura całkiem prysła,
A powstała góra Bzura.
Stary Giewont zląkł się wielce
I przykucnął pod parkanem,
Każdy myślał, że to Kielce,
A to było Zakopane.
Łódź pobiegła pod Opole
W jakichś bardzo ważnych sprawach –
Tylko nikt nie wiedział w szkole,
Gdzie podziała się Warszawa.
Nie było jej na Śląsku ani w Poznańskiem,
Ani na Pomorzu, ani pod Gdańskiem,
Ani na Ziemiach Zachodnich,
Ani na północ od nich,
Ani blisko, ani daleko,
Ani nad żadną rzeką,
Ani nad żadnym z mórz.
Po prostu przepadła – i już!
Trzeba prędzej oddać globus do naprawy,
Bo nie może Polska istnieć bez Warszawy!Źródło: Jan Brzechwa, Globus, [w:] tegoż, Globus, Warszawa 1965, s. 27.
Wypisz z wiersza „Globus” występujące w nim nazwy własne.
Od podanych w wierszu nazw miast utwórz nazwy mieszkańców. Pamiętaj o zasadach pisowni.
Przyporządkuj do odpowiednich grup nazwy własne pojawiające się w wierszu „Globus”.
Śląsk, Wisła, Giewont, Opole, Warszawa, Pomorze, San, Nowy Targ, Siedlce, Wieprz, Ziemie Zachodnie, Bzura, Gdynia, Kielce, Poznańskie, Kraków, Gdańsk, Zakopane, Tatry, Łódź
| Miasta | |
|---|---|
| Rzeki | |
| Góry | |
| Regiony |
Przyjrzyj się mapie Polski, np. w atlasie lub w internecie. Odszukaj wszystkie wymienione w wierszu nazwy miast, rzek, gór, regionów. Jak wyobrażasz sobie zmiany na mapie spowodowane pojawieniem się guza, o których opowiada podmiot liryczny? Wypisz wszystkie zmiany i umieść je na mapie konturowej Polski.
Sprawdź w dostępnych źródłach, w jakich województwach znajdują się wymienione w wierszu nazwy miast, rzek, gór i regionów. Jak wyobrażasz sobie zmiany na mapie Polski spowodowane powstaniem guza? Wypisz te zmiany.
Co by się stało, gdyby ktoś nieuważny pomieszał na mapie lub w nawigacji GPS nazwy miejscowości, rzek, gór, regionów? Porozmawiaj o tym z kolegami. Zapisz kilka możliwych do przewidzenia skutków takiego bałaganiarstwa.
Zastanów się, czy umiejętność korzystania z mapy jest potrzebna. Uzasadnij swoje zdanie.
Sprawdź, czy umiesz!
Podaj dziesięć synonimów do słowa „podróż”.
Dlaczego niektóre słowa są pisane raz małą literą, a raz wielką? Przeczytaj zdania i odpowiedz na pytanie.
Chory na odrę Piotrek patrzył przez okno na Odrę.
Mała Polka wygrała konkurs polki.
Harcerze z obozu nad Wartą całą noc trzymali wartę.
Wyjaśnij, dlaczego poetka uczyniła powoje bohaterkami swojego wiersza.
Wybierz prawdziwe stwierdzenie:
a) Znaczenie niektórych wyrazów zmienia się w zależności od tego czy napiszemy je małą czy wielką literą.
b) Znaczenie wyrazów nie zależy od tego, czy piszemy je małą czy wielką literą.
c) Znaczenie niektórych wyrazów zależy od tego, czy napiszemy je wyraźnie czy nie.