Fotografia przedstawia dłonie mężczyzny trzymające tablet. Z tabletu wyłaniają się kolorowe, prostokątne i kwadratowe, kolorowe kwadraty, na których znajdują się białe ikonki: poczty elektronicznej, folderów, dymki, koło zębate, oznaczające ustawienia w komputerze, chmurka, postać człowieka, siatka kartograficzna Ziemi.
Fotografia przedstawia dłonie mężczyzny trzymające tablet. Z tabletu wyłaniają się kolorowe, prostokątne i kwadratowe, kolorowe kwadraty, na których znajdują się białe ikonki: poczty elektronicznej, folderów, dymki, koło zębate, oznaczające ustawienia w komputerze, chmurka, postać człowieka, siatka kartograficzna Ziemi.
Chytre szyfry – w kręgu skrótów, skrótowców i emotikonów
Ikonki
Źródło: Fotolia, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
Warto wiedzieć!
Słownik. Skróty i skrótowceAnna Czarnecka, Jerzy Podracki
Anna Czarnecka, Jerzy PodrackiSłownik. Skróty i skrótowce
Skracanie wyrazów i ich połączeń jest chyba tak stare jak pismo, ponieważ ludzie zawsze uwzględniali zasadę oszczędności środków językowych. Określony znak graficzny sygnalizował pewien odcinek tekstu, który odczytywano w jego pełnym brzmieniu. Korzystano z tego sposobu już w czasach rzymskich i w średniowieczu. W dawnych rękopisach łacińskich i polskich, a następnie w drukowanych księgach używano takich znaków jak: etc. = et cetera (i tak dalej), nb - nota bene (prawdę mówiąc), PS = postscriptumpostscriptumpostscriptum (dopisek do listu), N.N. = nomen nescionomen nescionomen nescio (imienia nie znam), śp. = świętej pamięci, R.P. = Roku Pańskiego, JKM = Jego Królewska Mość, PNM = Pan Nasz Miłościwy, MWM = Moi Wielce Miłościwi, JWP = Jaśnie Wielmożny Pan.
Zwyczaj skracania wyrazów i nazw zaczął się upowszechniać w Europie oraz w Polsce na początku XX wieku, zwłaszcza w latach pierwszej wojny światowej (wpływ prasy i komunikatów wojennych). Dalszą ekspansję skrótów i skrótowców rejestruje się na całym świecie po roku 1945. Wśród różnych przyczyn tego stanu rzeczy można wymienić m.in. tempo życia i wyścig z czasem, przemiany gospodarcze, społeczne i polityczne, rozbudowę aparatu administracyjnego państwa, partii politycznych i różnych organizacji, powstawanie nowych zakładów pracy i placówek handlowych, wzrost liczby terminów naukowych i środowiskowych.
slow Źródło: Anna Czarnecka, Jerzy Podracki, Skróty i skrótowce, Wydawnictwo "Oświata" Warszawa 1995, s. 9.
postscriptum
[czytaj: postskriptum]
nomen nescio
[czytaj: nomen neskio]
Szczegółowe przepisy dotyczące pisowni, odmiany oraz składni skrótów i skrótowców zawarte są w Słowniku skrótów i skrótowców, a także we wstępach do dużych słowników ortograficznych.
Skrótowce
We współczesnym języku polskim coraz powszechniejsze są skrótowce, czyli wyrazy pochodne utworzone w wyniku skrócenia jednego wyrazu lub grupy słów np. RP = Rzeczpospolita Polska, WSiP = Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Termin skrótowiec oznacza zapisany symbol np. ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych) jak i odczytany wyraz (oenzet). Skrótowce zastępują pełne, nazwy instytucji, organizacji, państw, urzędów, instytucji lub przedsiębiorstw.
Ważne!
Ze względy na budowę i sposób odczytania dzielimy skrótowce na kilka rodzajów.
1. Skrótowce literowe, inaczej literowce. Występują one najczęściej i powstają przez kolejne wymawianie nazw liter.
2. Skrótowce głoskowe, inaczej głoskowce. Powstają przez kolejne wmawianie głosek, litery są wymawiane tak, jak inne wyrazy.
Przykład: MEN wymawia się: men (Ministerstwo Edukacji Narodowej).
3. Skrótowce grupowe lub sylabowe, inaczej grupowce/sylabowce. Powstają przez kolejne wymawianie pierwszych grup głosek lub sylab, wchodzących w skład kilkuwyrazowej nazwy.
4. Skrótowce mieszane, powstają przez połączenie różnych sposobów odczytywania i tworzenia symboli nazw.
Przykład: Desa wymawia się: desa (Dzieła Sztuki i Antyki).
Ro29foVt1amIt
Grafika przedstawia podział skrótowców na rodzaje. Treść:
Rodzaje skrótowców
Literowce (wymawiamy, nazywając kolejne litery skrótu, np. ONZ (oenzet); PKS (pekaes)
Głoskowce (wymawiamy głoski oznaczone przez litery skrótu np. ZAiKS ( zaiks), PAP (pap)
Grupowce (Sylabowce) (wymawiamy pierwsze grupy liter, np. Polfa (polfa), CPLiA (cepelia)
Rodzaje skrótowców
Źródło: Materiał powstał ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007−2013 oraz Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014−2020), licencja: CC BY 3.0.
Ważne!
ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych
PKS - Polska Komunikacja Samochodowa
ZAiKS - Związek Autorów iKompozytorów Scenicznych
PAP - Polska Agencja Prasowa
Polfa - Polska Farmacja
PZMot -Polski Związek Motorowy
CPLiA - Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego
Skróty
Definicja:
SKRÓT: litera, zastępująca całe słowo, na przykład r. = rok; parę liter, zastępujących całe słowo na przykład ob. = obywatel; połączenie pierwszych liter wyrazów, zastępujące całe wyrażenie na przykład: m.in. = między innymi.
Skróty pozwalają oszczędniej i krócej zapisywać wyrazy i ich połączenia. Mimo iż zapisujemy skrót wyrazu, wymawiamy całe słowo lub wyrażenie. Przykład:
Zapis: Pan prof. Ziębicki.
Wymowa: Pan profesor Ziębicki.
Gdzie postawić kropkę w skrócie? To pytanie spędza sen z powiek wielu uczniom. W języku polskim istnieje wiele reguł dotyczących pisowni i stawiania kropki po skrótach. Warto się zapoznać z tymi, które stosuje się najczęściej. Oto wybrane reguły.
R1XaP6dYtoCac
Kolorowe zdjęcie przedstawia okładkę "Słownika skrótów i skrótowców". W czerwonym prostokącie umieszczono mniejszy, żółty kwadrat. Na czerwonym tle napis czarnymi literami: Słownik. Poniżej na żółtym tle imiona i nazwiska autorów słownika: Anna Czarnecka, Jerzy Podracki. Poniżej pogrubionym drukiem duży napis czarnymi literami: SKRÓTY I SKRÓTOWCE.
Okładka Słownika skrótów i skrótowców
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Pisownia skrótów
Kropkę stawia się:
• po skrócie, który jest początkową literą skróconego wyrazu lub początkowymi literami wyrazu np. a. = albo, g. = godzina, p. = pan, pani, r. = rok, rodzaj, s. = strona, siostra, syn, hab. = habilitowany, prof. = profesor, godz. = godzina;
• po skrócie nazwy dwu- lub wielowyrazowej, jeżeli wyrazy następne rozpoczynają się od spółgłoski, np. bm. = bieżącego miesiąca, ds. = do spraw, cdn. = ciąg dalszy nastąpi;
• jeśli w nazwie dwu- lub wielowyrazowej drugi wyraz lub któryś z następnych rozpoczyna się od samogłoski, to skrót tej nazwy ma kropkę po skrócie każdego wyrazu, np. b.u. = bez uwag, m.in. = między innymi, n.e. = nasza era.
Ważne!
Dla oznaczenia liczby mnogiej stosuje się podwojenie skrótu. Jeśli skróty są jednoliterowe, powtarza się tę literę np. strony = ss., gdy są dłuższe, zapisuje się dwa skróty obok siebie z użyciem kropek np. profesorowie Marecki i Życiński = prof. prof. Marecki i Życiński.
Skróty mgr, dr, prof., inż. itp. stawiamy tylko przed nazwiskami i nie używamy ich jako samodzielnych wyrazów.
Rz3mlJjVGLFVR
Kolorowa fotografia przestawia duże zbliżenie biedronki na zielonym, rozmazanym tle. Widać wyraźnie czarną, małą głowę z czułkami oraz złożone, czerwone skrzydełka, na nich znajduje się pięć czarnych kropek. Biedronka idzie po liściu. Ma sześć cienkich nóg.
Kropki, nie tylko u biedronki.
Źródło: Materiał powstał ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007−2013 oraz Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014−2020), licencja: CC BY 3.0.
R1RLLpBwzDn24
Ćwiczenie 1
Zaznacz prawidłowe zapisy skrótów odnoszących się do liczby mnogiej. Możliwe odpowiedzi: 1. prof. prof. Marek Iksiński i Ryszard Igrekowski, 2. s. franciszkanki, 3. pp. Nowakowie, 4. dyr.dyr. Ewa Nowak i Paweł Kowalski
Ważne!
Stawia się kropkę po skrótach obcych jednostek monetarnych.
Przykłady: dol. = dolar, kor. = korona.
Nie stawia się kropki po skrótach polskich jednostek monetarnych.
Przykład: gr = grosz, zł = złoty
Nie stawia się kropki po skrótach jednostek miar i wag.
Przykłady: ha = hektar, dag = dekagram.
Nie stawia się kropki po skrótach stosowanych w matematyce, chemii i fizyce.
Przykłady: cos = cosinus [czyt. kosinus], F = farad, R = rentgen, Ra = rad
Ćwiczenie 2
R167l3fWmEBw8
Zadanie interaktywne polega na wstawieniu w wyznaczonych miejscach skrótów jednostek miar i wag.
Zadanie interaktywne polega na wstawieniu w wyznaczonych miejscach skrótów jednostek miar i wag.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R16CFvDn3DxIW
Ćwiczenie 3
Od podanych wyrazów utwórz skróty.
Od podanych wyrazów utwórz skróty.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
RVsCBEeoG71KZ
Wpisz obok wyrazów ich skróty. Pamiętaj, żeby wstawić znaki interpunkcyjne tam, gdzie są konieczne. między innymi Tu uzupełnij tak zwany Tu uzupełnij to znaczy Tu uzupełnij złoty Tu uzupełnij numer Tu uzupełnij doktor Tu uzupełnij profesor Tu uzupełnij gram Tu uzupełnij i tak dalej Tu uzupełnij
Wpisz obok wyrazów ich skróty. Pamiętaj, żeby wstawić znaki interpunkcyjne tam, gdzie są konieczne. między innymi Tu uzupełnij tak zwany Tu uzupełnij to znaczy Tu uzupełnij złoty Tu uzupełnij numer Tu uzupełnij doktor Tu uzupełnij profesor Tu uzupełnij gram Tu uzupełnij i tak dalej Tu uzupełnij
Zapis skrótowców
Literowce i głoskowce piszemy w całości wielkimi literami: ONZ, MEN.
Jeśli skrótowiec zawiera przyimek lub spójnik, piszemy je małą literą np. WoS (Wiedza ospołeczeństwie) WSiP (Wydawnictwa Szkolne iPedagogiczne).
Jeśli w środku skrótowca znajdują się litery oznaczające głoski wewnątrzwyrazowe, piszemy je małą literą np. MKOl (Międzynarodowy Komitet Olimpijski).
W skrótowcach pomija się czasami elementy występujące w pełnych nazwach np. przyimki Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami - TOZ. Zawsze pomija się przecinki i łączniki np. Akademia Górniczo-Hutnicza - AGH.
Jeśli w skrótowcu pojawia się dwuznak: cz, sz, rz, pozostawia się tylko pierwszą literę np. Rzeczpospolita Polska - RP, Polski Czerwony Krzyż - PCK.
Dwuznak ch zapisuje się jako Ch np. Chińska Republika Ludowa - ChRl.
RqkbXyZYY4Fk9
Schemat przedstawia informacje na temat poprawnego zapisu rodzajów skrótowców. Treść:
Ortografia skrótowców
Literówce i głoskowce - tylko przyimki małą literą np. ZBoWiD;
Przy odmianie końcówkę skrótowca piszemy po myślniku, np. PAN‑ie;
Mieszane i grupowce - jak rzeczowniki własne, tylko pierwsza litera wielka, np. Cepelia;
Powstałe od rzeczowników pospolitych - małą literą, np. pekaes.
Ortografia skrótowców
Źródło: Materiał powstał ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007−2013 oraz Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014−2020), licencja: CC BY 3.0.
Czy skrótowce się odmieniają?
Odmieniają się skrótowce, które mają formy podobne do rzeczowników i mieszczą się we wzorcu odmiany np. zakończone na spółgłoskę oraz nieakcentowaną samogłoskę. Końcówkę fleksyjnąkońcówka fleksyjnaKońcówkę fleksyjną zapisuje się małą literą i odziela od tematu łącznikiem.
Przykłady: Pracuję w MEN‑ie. Nie widzę budynku ZUS‑u.
końcówka fleksyjna
końcówka odmiany przez przypadki
Jeśli skrótowiec ma charakter rzeczownika i kończy się małą literą, wówczas nie stosuje się łącznika, odmieniając skrótowiec jak zwykły rzeczownik.
Przykład: Moja mama pracuje w Polfie.
Nie odmienia się skrótowców zakończonych w wymowie na akcentowane: -a, -e, - i, -u.
Przykład: AK (wymowa: aka) Armia Krajowa, NBP (wymowa enbepe) Narodowy Bank Polski, PZU (wymowa: pezetu) Powszechny Zakład Ubezpieczeń.
R1ADxD64uznJR
Schemat przedstawia wzór odmiany rzeczownika wóz i skrótowca ZUS. Treść:
Odmiana skrótowców. Odmieniają się głoskowce, sylabowce i skrótowce mieszane zakończone na -a:, np. Cepelia, a także skrótowce zakończone na spółgłoskę, niezależnie od zapisu literowego.
M. wóz, ZUS
D. wozu, ZUS‑u
C. wozowi, ZUS‑owi
B. wóz, ZUS
N. wozem, ZUS‑em
Msc. wozie, ZUS‑ie
W. wozie! ZUS‑ie!
Wzór odmiany skrótowców
Źródło: Materiał powstał ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Kapitał Ludzki 2007−2013 oraz Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój 2014−2020), licencja: CC BY 3.0.
Skrótowce w zdaniu
Skrótowce występują w zdaniach, łączą się z orzeczeniem i przydawką. Jaką formę czasownika zastosować w zdaniu ze skrótowcem?
Są dwa sposoby tworzenia zdań ze skrótowcami.
1. Można łączyć je w związki właściwe formom rodzaju i liczby skrótowca.
WSiP (ten, lp.) wydał wiele edukacyjnych książek.
2. Można zachować związki składniowe charakterystyczne dla nieskróconej nazwy.
WSiP (Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne - te, lm.) wydały wiele edukacyjnych książek.
RBTBBZzGufTqh
Ćwiczenie 5
Uzupełnij zdania właściwą formą czasownika, aby zostały zachowane związki składniowe charakterystyczne dla nieskróconej nazwy.
Uzupełnij zdania właściwą formą czasownika, aby zostały zachowane związki składniowe charakterystyczne dla nieskróconej nazwy.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Ważne!
Uwaga! w skrótach tworzonych od wyrazów tysiąc i osiedle, poprawna forma skrótu to: tys. i os.
Przykład:
Osiedle Kuropatwy - Os. Kuropatwy, pięć tysięcy - pięć tys.
R1qH8BVjGHxGQ
Ćwiczenie 6
Zapisz pełnymi wyrazami skrócone słowa.
Zapisz pełnymi wyrazami skrócone słowa.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Język komunikatorów
RJeuSVe80fmeK
Grafika przedstawia kształt białej koperty na czarnym tle.
Symbol wiadomości
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 2.0.
Świat XXI wieku opiera się na szybkim przekazie informacji. Ludzie czują potrzebę, żeby być w centrum wydarzeń lub przynajmniej je obserwować. W związku z tym niezwykle dynamicznie rozwija się technika, której jednym z zadań jest służyć natychmiastowej komunikacji. Wszystko pędzi. Spotykamy się z natłokiem różnorodnych wiadomości, na które trzeba odpowiedzieć jak najszybciej. Bywa, że zależy nam na szybkim przepływie informacji, na samym przekazie, a nie na jego jakości. W internetowym języku młodzieży pojawia się coraz więcej skrótów, najczęściej zapożyczeń z języka angielskiego, np. bd = będę, nwm = nie wiem, kc = kocham cię, OMG = O mój Boże, BTW = tak przy okazji z ang. by the way [czyt. baj de wej], beka = coś zabawnego. Dla seniorów język nowoczesnych komunikatorów może być niezrozumiały, wręcz zaszyfrowany. Natomiast ludzie młodzi posługują się nim na co dzień w e‑mailach [czyt. i‑mejlach], SMS‑ach, na różnych platformach internetowych lub wśród grupy znajomych grających w tę samą grę.
Czy mamy do czynienia z szyframi, czy z e‑językiem, który dla jednych jest prosty, a dla innych całkowicie niezrozumiały? Czy jest on zgodny z ortografią i regułami poprawnościowymi języka polskiego? Co się zyskuje, stosując takie skróty?
Ważne!
skrót - skrócony zapis wyrazu, który jednak najczęściej czytamy jako cały wyraz. Tworzymy je za pomocą jednej litery, np. rok - r., kilu liter, np. major -mjr, lub pierwszej i ostatniej litery skracanego wyrazu, np. doktor - dr
skrótowiec inaczej akronim - skrócona wielowyrazowa fraza, utworzona z pierwszych liter lub sylab tych wyrazów a także cyfr, czasem obcojęzycznych, np. ZUS, LOL, IMO, 4U
odcięcie - wyraz, który powstał w wyniku usunięcia końcowych sylab lub liter z wyrazów bądź wyrażeń, np. nara, spoko
emotikon - znak graficzny wykorzystujący kilka znaków, najczęściej interpunkcyjnych, oznaczający emocje, np :P, :(
Język e‑maili
Polecenie 1
R1STIrsqEuqyB
Przejrzyj swoje SMS‑y lub e-maile i zwróć uwagę na sposób zapisu przekazywanych informacji. Zapisz swoje spostrzeżenia.
Ćwiczenie 7
Przeczytaj poniższe teksty z korespondencji e‑mailowej. Na ich podstawie określ nadawcę i adresata korespondencji.
1) Szanowna Pani, w odpowiedzi na przesłane przez Panią pytania informuję, że wszystkie dokumenty potrzebne do zatrudnienia Pani wpłynęły do nas terminowo i są obecnie analizowane pod względem merytorycznym. O pozytywnym lub negatywnym rozpatrzeniu Pani podania o pracę poinformujemy drogą mailową. Z poważaniem Jakub Borek
2) Siema Patryk, wbijasz do mnie na sylwka? Jeśli się zdecydujesz, to zrzuta po 15 zł. Weź ze sobą picie, dużą pakę chipsów [czyt. czipsów] i oczywiście coś wystrzałowego – korsarzykikorsarzykikorsarzykixDxDxD . Pozdro, widzimy się na TSTSTS ’ie ;)) Przemson
R1RnOa3sRvfLG
Miejsce na notatkę
Zwróć uwagę na podpisy pod wiadomościami oraz zwroty powitalne. Nadawca - ten, kto pisze i przesyła wiadomość. Adresat lub odbiorca - ten, do kogo wiadomość jest skierowana.
Nadawcą e‑maila nr 1 jest przyszły pracodawca; adresat to osoba ubiegająca się o pracę. Nadawca e‑maila nr 2 to nastolatek Przemson; adresatem jest jego kolega Patryk.
korsarzyki
małe, wybuchające petardki
xD
emotikon oznaczający śmiech, szczęście
TS
[ang. team speak] – komunikator grupy grającej w grę komputerową
Ćwiczenie 8
Scharakteryzuj język, jakim posługują się autorzy pierwszego i drugiego e‑maila. Wypisz w punktach jego charakterystyczne cechy.
RZ3NUqgtw2bdM
Cechy języka pierwszego . Cechy języka pierwszego e-maila. (Uzupełnij). (Uzupełnij).
Sprawdź, jak nadawcy zwracają się do adresatów. Zwróć uwagę na słownictwo, stosowane skróty, obecność lub brak zwrotów grzecznościowych.
Charakterystyczne cechy języka pierwszego e‑maila to: oficjalny styl, zwroty grzecznościowe. Charakterystyczne cechy języka drugiego e‑maila to: brak zwrotów grzecznościowych, nieoficjalny, potoczny język, emotikony, skróty, przezwiska.
Ćwiczenie 9
Jakim językiem posługiwali się nadawcy e‑maili? Sformułuj wniosek na podstawie poprzedniego ćwiczenia.
R11t1U2AbozCd
Miejsce na odpowiedź.
Zastanów się nad tym, w jakim celu zostały napisane maile oraz jaką miały formę.
E‑mail nr 1 jest napisany językiem oficjalnym, urzędowym. Mail ten jest częścią firmowej korespondencji.
E‑mail nr 2 jest napisany językiem potocznym, slangiem młodzieżowym, to korespondencja prywatna dwóch młodych ludzi, którzy grają w te same gry.
Ćwiczenie 10
Przekształć drugi e‑mail tak, aby stał się zaproszeniem na zabawę sylwestrową, które można wysłać tradycyjną pocztą. Zredaguj go w stylu stylem oficjalnym.
R1UGKWIRFFJmF
Pamiętaj o pięciu elementach, które powinno zawierać zaproszenie.
Serdecznie zapraszam Patryka Kowalskiego na imprezę sylwestrową, która rozpocznie się 31 grudnia 2022 r. o godzinie 20.00 w domu przy ul. Cichej 5 w Warszawie. Gości sylwestrowych prosi się o przyniesienie przekąsek i fajerwerków. Przemek Nowak
Ćwiczenie 11
R14MHzBYG4ZPL
Zadanie interaktywne. Narysuj za pomocą liter i znaków interpunkcyjnych następujące hasła:
smutek, radość, płacz (łza), grymas, wielka radość, żart (z przymrużeniem oka), duży smutek, pocałunek.
Zadanie interaktywne. Narysuj za pomocą liter i znaków interpunkcyjnych następujące hasła:
smutek, radość, płacz (łza), grymas, wielka radość, żart (z przymrużeniem oka), duży smutek, pocałunek.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
j00000003BB2v27_000tp001
korsarzyki – tu: małe wybuchające petardki
j00000003BB2v27_000tp002
xD – emotikon oznaczający śmiech, szczęście
j00000003BB2v27_000tp003
TS [ang. team speak] – komunikator grupy grającej w grę komputerową
j00000003BB2v27_000tp004
skrótowce – słowa utworzone przez skrócenie wyrażenia składającego się z dwóch lub więcej słów; istnieje także niewielka grupa skrótowców powstałych ze skrócenia jednego słowainternetowy
potoczna odmiana języka używana przez jakąś grupę zawodową lub środowiskową
Przeczytaj przytoczony poniżej fragment rozmowy dwóch nastoletnich graczy League of Legendsleague of legendsLeague of Legends Patryka i Przemka
Przemek: No, siemka, jestem.
Patryk: Hej, ja jestem readyj00000003BB2v27_000tp006ready.
Przemek: Zaproś go, RP’kij00000003BB2v27_000tp007RP’ki wydał na logoj00000003BB2v27_000tp008logo.
Patryk: Ale mam lagij00000003BB2v27_000tp009lagi! Już pograłem.
Przemek: Dawaj, ja nie mam czasu. ZWj00000003BB2v27_000tp00AZW na chwilkę. (po chwili) Już gram. Mam ochotę zagrać Jaxemj00000003BB2v27_000tp00BJaxem. Kogo mam picknąćj00000003BB2v27_000tp00Cpicknąć na midaj00000003BB2v27_000tp00Dmida? Co ty na to? Mam lagi, nie pogramy, mam 600 pingaj00000003BB2v27_000tp00Epinga.
Patryk: Ja gram Yasuoj00000003BB2v27_000tp00FYasuo.
Przemek: Ale mam fajne stackowaniej00000003BB2v27_000tp00Gstackowanie na Qj00000003BB2v27_000tp00HQ! Jest OK. Co robisz?!
Patryk: Gram, a co?
Przemek: Kim grasz? Mam scrollaj00000003BB2v27_000tp00Iscrolla zrąbanego! Nicej00000003BB2v27_000tp00JNice! Sprzedaj skinj00000003BB2v27_000tp00Kskin.
Patryk:Master YIj00000003BB2v27_000tp00LMaster YI wraca.
Przemek: Ich Master, ostro leci! Wbiłj00000003BB2v27_000tp00MWbił, żeby flashnąćj00000003BB2v27_000tp00Nflashnąć.
Patryk: Uwaga, biegnie!
league of legends
league of legends [czyt. lig of ledżends]
Ćwiczenie 12
Wyjaśnij, o czym rozmawiają gracze.
R1YR4BRCQM191
Miejsce na notatkę
Jeśli masz problemy ze zrozumieniem niektórych słów, przeczytaj ich objaśnienia, które zobaczysz po najechaniu na nie kursorem myszy.
Gracze rozmawiają o sytuacji w grze, w którą wspólnie grają.
Ćwiczenie 13
Wyjaśnij, dlaczego do zrozumienia rozmowy dwóch komputerowych graczy konieczne są objaśnienia.
R1QUUktgpeM59
Miejsce na notatkę
Przeczytaj tekst bez objaśnień.
Treść rozmowy bez objaśnień byłaby dla większości ludzi niezrozumiała, gdyż stosowane jest tam słownictwo środowiskowe, liczne skróty i zapożyczenia. Pomimo wyjaśnień, zrozumienie treści dialogu nie jest łatwe ze względu na skrótowość wypowiedzi i specyficzną budowę zdań.
Ćwiczenie 14
Z fragmentu artykułu w czasopiśmie Komputer Świat wypisz 2‑3 charakterystyczne cechy języka graczy internetowych.
Gracze, zwłaszcza w grach sieciowych, posługują się bardzo specyficznym, rozbudowanym słownictwem specjalistycznym, zwykle składającym się z różnorakich skrótów wyrazów, głównie angielskich - w czasie gry liczy się szybkość komunikacji, więc skracanie wszystkiego to norma. Niestety, takie działania sprawiają, że dla nowych graczy rozmowy tych bardziej doświadczonych są kompletnie niezrozumiałe.
wpis01 Źródło: Joanna Serafin, Słownik hardkorowego gracza cz. 1 - Zrozumieć slang graczy, dostępny w internecie: https://www.komputerswiat.pl/gamezilla/aktualnosci/slownik-hardkorowego-gracza-cz-1-zrozumiec-slang-graczy/dstk4bk [dostęp 14.02.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R1JiWJYOVhgvW
Miejsce na notatkę
Zwróć uwagę na informacje zawarte w artykule.
Używanie skrótów, słownictwa specjalistycznego liczne zapożyczenia z języka angielskiego. Nastawienie na szybkość komunikacji.
Ćwiczenie 15
Ustal, jakimi typami zdań posługują się gracze. Wyjaśnij, czemu one służą oraz jaką pełnią funkcję.
RVAn4jTKmWjVb
Miejsce na notatkę
Zwróć uwagę na długość zdań i ich cel.
Gracze posługują się krótkimi zdaniami, nierozwiniętymi, które przekazują informacje i polecenia. Zadawane pytania są krótkie, konkretne i zwięzłe.
Ćwiczenie 16
Nie wszystkie kolejne wypowiedzi z dialogu graczy są ze sobą spójne pod względem treści. Dialog wygląda tak, jakby jego wątki były pourywane. Wyjaśnij, dlaczego twoim zdaniem tak się dzieje.
R13x9cawkSzax
Miejsce na notatkę
Zastanów się, czemu służą wypowiadane zdania.
Niektóre wypowiedzi nie zachowują ciągłości treściowej, są chaotyczne, bo wypowiedzi te służą komunikacji podczas gry, wymianie spostrzeżeń, a ich celem jest także nawiązanie z kolegą kontaktu w celu wymiany wrażeń na temat bieżących postępów w trwającej grze.
Ćwiczenie 17
W rozmowie użyto stylu potocznego. Znajdź w treści jeden rodzimy wyraz, który został zastosowany w innym znaczeniu niż słownikowe. Zapisz definicję słownikową tego wyrazu oraz jego znaczenie w rozmowie .
RjtmBmt7TmrYW
Przeanalizuj wypowiedzi Przemka.
Przemek użył wyrazu: zrąbanego.
Definicja słownikowa:
1. rąbiąc, oddzielić coś od podstawy;
2. ostrzelać coś pociskami lub obrzucić bombami;
3. ostro, złośliwie skrytykować kogoś lub coś.
Definicja wynikająca z rozmowy:
Mam scrolla zrąbanego! , czyli - Mam zepsuty mechanizm w myszce!
Ćwiczenie 18
Wyjaśnij, w jakim celu gracze internetowi skracają wyrażenia.
RXpNeyKEe3G9k
Miejsce na notatkę
Odpowiedź możesz znaleźć we fragmencie artykułu Słownik hardkorowego gracza dołączonego do wcześniejszego zadania.
Gracze skracają niektóre wyrażenia, aby przyspieszyć komunikację. Szybszy sposób porozumiewania się nie rozprasza graczy.
Ćwiczenie 19
RH7yrhYKjb8gZ
Zadanie interaktywne. 4 pola do przypisania wyrazów. 1. pole: Wyrazy z języka potocznego, 2 pole: Wyrazy z języka angielskiego, 3. pole: Wyrazy z języka angielskiego z elementami polskiej gramatyki (słowotwórstwa), 4. pole: Skróty utworzone od pierwszych liter wyrazów.
Wyrazy do przypisania: siemka, zrąbanego, ready, skin, picknąć, stackowanie, RP, ZW.
Zadanie interaktywne. 4 pola do przypisania wyrazów. 1. pole: Wyrazy z języka potocznego, 2 pole: Wyrazy z języka angielskiego, 3. pole: Wyrazy z języka angielskiego z elementami polskiej gramatyki (słowotwórstwa), 4. pole: Skróty utworzone od pierwszych liter wyrazów.
Wyrazy do przypisania: siemka, zrąbanego, ready, skin, picknąć, stackowanie, RP, ZW.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
j00000003BB2v27_000tp006
ready (ang.) [czyt. redi]– gotowy
j00000003BB2v27_000tp007
RP’ki (ang. riotpoints) [czyt. rajotpoints] – monety, konto
j00000003BB2v27_000tp008
logo – znaczek
j00000003BB2v27_000tp009
lagi – bardzo wolny przesył danych internetowych, który uniemożliwia granie
j00000003BB2v27_000tp00A
ZW – skrót: zaraz wracam
j00000003BB2v27_000tp00B
Jax – nazwa własna postaci w grze
j00000003BB2v27_000tp00C
picknąć – czasownik utworzony od ang. pick – wziąć, wybrać; picknąć, piknąć – wziąć, zagrać, wybrać
j00000003BB2v27_000tp00D
mid – rzeczownik utworzony od ang. określenia middle line – środkowa linia; tu: środek
j00000003BB2v27_000tp00E
ping – jednostka określająca prędkość internetu; im wyższa liczba, tym wolniejszy internet
j00000003BB2v27_000tp00F
Yasuo – nazwa własna postaci w grze
j00000003BB2v27_000tp00G
stackowanie – rzeczownik utworzony od ang. rzeczownika stack – stos, scalenie, zebranie w całość; stackowanie, stakowanie – zebranie umiejętności w jedną całość
j00000003BB2v27_000tp00H
Q – tu: umiejętność
j00000003BB2v27_000tp00I
scroll (ang.) [czyt. skrol]– tu: nazwa kulki na myszce
j00000003BB2v27_000tp00J
nice (ang.) [czyt. najs]– miły, miło
j00000003BB2v27_000tp00K
skin (ang.) [czyt. skin] – skóra; tu: wygląd postaci
j00000003BB2v27_000tp00L
Master YI – nazwa własna postaci w grze
j00000003BB2v27_000tp00M
wbić – tu: wejść, wlecieć
j00000003BB2v27_000tp00N
flashnąć – czasownik utworzony od ang. flash – błysk, błysnąć; flashnąć, flasznąć – błysnąć i uciec
Zapoznaj się z zamieszczonym poniżej fragmentem czatu na SkypieskypieSkypie Norbiego i Przema i wykonaj ćwiczenia.
skypie
[czytaj: skajpie]
˂Norbi˃ Siema, masz już FIFĘ 2021j00000003BB2v27_000tp00OFIFĘ 2021?
˂Przemo˃ Nie :(, :C, w tym sklepie u nas nic nie ma, powinni go zamknąć. Mają tylko 2019, po co to komu???? :-/
˂Norbi˃ A 2020 masz?
˂Przemo˃ Yes! W8
˂Norbi˃ Pożyczysz mi 2020? Bo moja nie chodzi. Muszę coś sprawdzić.
˂Przemo˃ NP, ;)
˂Norbi˃ Byłeś w Lubinie, tam już pewnie jest 2021??
˂Przemo˃ Nie mamy teraz auta, zepsute :((((
˂Norbi˃ To do bani, beznadzieja. Ale ja jutro jadę z ojcem, to możesz pojechać z nami.
˂Przemo˃ THX, super, zadzwoń jutro, jak będziesz wyjeżdżał, tylko don't 4GET!
˂Norbi˃ OK. Cze!
Ćwiczenie 20
Wyjaśnij, w jaki sposób internauci wykorzystują język do wyrażania swoich emocji. Znajdź odpowiednie przykłady w tekście czatu.
R1d5KxgDpxSOZ
Miejsce na notatkę
Przeczytaj uważnie tekst w poszukiwaniu wyrazów i znaków nazywających emocje.
Gracze używają znaków interpunkcyjnych i liter oraz wyrazów nacechowanych emocjonalnie, aby wyrazić lub podkreślić emocje (np. :((((, super, beznadzieja).
Ćwiczenie 21
Wskaż w tekście wyrażenia, które powstały z cyfr i liter. Omów mechanizm powstania tych wyrażeń i podaj ich znaczenie.
R2z8eJdeYDc59
Miejsce na notatkę
Przeanalizuj wypowiedzi Przema.
„W8” - „czekaj” (ang. wait), powstało z połączenia litery w czytanej w języku angielskim często jako ł z cyfrą 8, czytaną, jak ejt - słowo czytane jako łejt.
4GET - „zapomnij” (ang. forget), powstało z połączenia cyfry cztery, czytanej jako for i końcówki angielskiego get.
Ćwiczenie 22
Wypisz dwa znajdujące się w tekście odcięcia i wyjaśnij ich znaczenie.
Rxlgbtid69XW9
Miejsce na notatkę
Przeczytaj blok Ważne! znajdujący się na początku tej lekcji.
„Siema” - jak się masz?; „cze” - cześć.
Ćwiczenie 23
Znajdź w dostępnych źródłach znaczenia czterech spośród podanych angielskich skrótowców stosowanych w rozmowach internetowych.
ROTFL, LOL, THX, IMO, TIA, SMS, ASAP, VIP
R185swy1bgsvA
Miejsce na notatkę
Odpowiedzi możesz poszukać w źródłach internetowych.
Np. PLS - Please [czyt. pliz] - proszę; ROTFL - Rolling on the floor laughing [czyt. rołlin on de flor lafin] - tarzanie się ze śmiechu; SPX - Spox - spokojnie (spoko, w porządku); TIA - Thanksinadvance [czyt. sensk in edwens] - z góry dzięki.
Ćwiczenie 24
Rjru0x12F1c2z
Zadanie interaktywne. Dopasuj akronimy do ich znaczeń.
Sformułowania: IMO, THX, W8, NP, $U, LOL, GTG, F2F, 4GET.
Znaczenia: zapomnij, twarzą w twarz (Face to Face), muszę iść (Got to Go), dużo śmiechu, kupa śmiechu (Lots of Laughs), dla ciebie (For You), nie ma problemu (No Problem), zaczekaj (Wait), dzięki (Thanks), moim zdaniem (In My Opinion).
Zadanie interaktywne. Dopasuj akronimy do ich znaczeń.
Sformułowania: IMO, THX, W8, NP, $U, LOL, GTG, F2F, 4GET.
Znaczenia: zapomnij, twarzą w twarz (Face to Face), muszę iść (Got to Go), dużo śmiechu, kupa śmiechu (Lots of Laughs), dla ciebie (For You), nie ma problemu (No Problem), zaczekaj (Wait), dzięki (Thanks), moim zdaniem (In My Opinion).
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 25
RHj6a2UZry6xR
Zadanie interaktywne wielokrotnego wyboru.
Wybierz wyrażenia, które nie dotyczą slangu internetowego.
Wyrażenia do wyboru:
krótkie komunikaty, emotikony, emocje wyrażone przez wyrazy nacechowane emocjonalnie, krótkie zdania, równoważniki zdań, akronimy, bogactwo stylistyczne, ucięcia, posługiwanie się językiem angielskim, język potoczny, zbliżony do mówionego, długie, wielokrotnie złożone zdania, język zaszyfrowany
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
j00000003BB2v27_000tp00O
FIFA 2021 – gra komputerowa
Sprawdź, czy umiesz!
Ćwiczenie 26
Czy dostrzegasz jakąś zasadę ortograficzną w zapisie skrótów? Zapisz swoje spostrzeżenia.
R1YjqSoQW68JH
Zwróć uwagę na to, jakimi literami są zapisane skróty.
W zapisie skrótów obowiązuje zasada pisowni małymi literami. Po skrótach jednostek miary i wagi nie stawiamy kropek.
R1D1y7DLwm531
Ćwiczenie 27
Uzupełnij zdania właściwą formą czasownika, aby zostały zachowane związki składniowe charakterystyczne dla skrótowca.
Uzupełnij zdania właściwą formą czasownika, aby zostały zachowane związki składniowe charakterystyczne dla skrótowca.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
Wyobraź sobie, że ramach akcji „Szlachetna paczka” będziesz zajmować się w szkole zbieraniem nieużywanych gier komputerowych i różnych elektronicznych gadżetów. Napisz list oficjalny, e‑mail i SMS, w których poinformujesz o tej akcji i zachęcisz do uczestnictwa w niej swoich nauczycieli, koleżanki i kolegów.
R1JLvnOTiTsSw
Polecenie 3
RAvFEUAZbLKFV
Agrumenty za
(Uzupełnij)
Argumenty przeciw
(Uzupełnij).
Słownik
sympozjum
sympozjum
zebranie specjalistów z danej dziedziny poświęcone jakiemuś zagadnieniu lub wymianie myśli na określony temat
rezolucja
rezolucja
postanowienie, uchwała powzięta przez jakieś zgromadzenie
