Kolorowa fotografia przedstawia fragment słupa reklamowego, na którym mieszają się pozostałości po przyklejonych plakatach. Widać różne fragmenty plakatów, różne litery, kolory.
Kolorowa fotografia przedstawia fragment słupa reklamowego, na którym mieszają się pozostałości po przyklejonych plakatach. Widać różne fragmenty plakatów, różne litery, kolory.
Artyści w służbie społeczeństwa, sztuki i reklamy. Plakat i afisz
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Warto wiedzieć!
Plakat to forma grafiki użytkowej. Może być interpretowany jako samodzielne dzieło sztuki albo pełnić funkcję użytkową. Poza walorami artystycznymi może przekazywać różne informacje lub służyć reklamie. Autor plakatu w prosty, graficzny sposób, za pomocą umownych znaków, często przy użyciu metafory, informuje np. o sztuce teatralnej, filmie czy sygnalizuje problem społeczny.
Ważne daty
1899 r. – powstaje pierwszy polski plakat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego Wnętrze
lata 50. - 60. XX w. – rozkwit nurtu Polskiej Szkoły Plakatu
1966 r. – odbywa się I Międzynarodowe BiennalebiennaleBiennale Plakatu
1968 – otwarcie pierwszego na świecie Muzeum Plakatu (Wilanów, Warszawa)
biennale
impreza artystyczna odbywająca się co dwa lata lub trwająca dwa lata
Galeria plakatów znanych twórców
RO1HLkFeHropR
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący koncert jazzowy [czyt. dżezowy] w Hotel Mohren Willisau , autorstwa Niklausa Troxlera . Na niebieskim tle, w lewym dolnym rogu znajduje się żółta trąbka, z której wystrzeliwuje jak z butelki szampana, brązowy korek oraz napis „ JAZZ FEST ”. W prawym dolnym rogu, umieszczony został tekst informacyjny wykonany białą, cienką czcionką. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący koncert kwartetu Don Pullen .
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący koncert jazzowy [czyt. dżezowy] w Hotel Mohren Willisau , autorstwa Niklausa Troxlera . Na niebieskim tle, w lewym dolnym rogu znajduje się żółta trąbka, z której wystrzeliwuje jak z butelki szampana, brązowy korek oraz napis „ JAZZ FEST ”. W prawym dolnym rogu, umieszczony został tekst informacyjny wykonany białą, cienką czcionką. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący koncert kwartetu Don Pullen .
Plakat promujący koncert jazzowy [czytaj: dżezowy]
Źródło: Niklaus Troxler , Cooper Hewitt Smithsonian Design Museum 1972 r., wydanie Nowy Jork, Stany Zjednoczone, poster-auctioneer.com, licencja: CC BY 3.0.
R1YPHgTWSHdye
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący Jazz [czyt. dżez] nad Odrą, autorstwa Jana Sawki. W centrum kompozycji, na brązowo-szarym tle ukazana została otwarta, brązowa walizka. W jej wnętrzu znajduje się głowa mężczyzny o różowej twarzy, fioletowej brodzie i zielonych okularach. Postać wydatnymi ustami dmie w dużą, pozawijaną, żółtą trąbę. Na wewnętrznej stronie otwartej klapy umieszczone są na pięcioliniach kolorowe napisy: „JAZZ NAD ODRĄ”, „JAZZ ON ODRA RIVER”, „WROCŁAW – ASP”, „KWIECIEŃ 1981”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący festiwal Jazz nad Odrą.
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący Jazz [czyt. dżez] nad Odrą, autorstwa Jana Sawki. W centrum kompozycji, na brązowo-szarym tle ukazana została otwarta, brązowa walizka. W jej wnętrzu znajduje się głowa mężczyzny o różowej twarzy, fioletowej brodzie i zielonych okularach. Postać wydatnymi ustami dmie w dużą, pozawijaną, żółtą trąbę. Na wewnętrznej stronie otwartej klapy umieszczone są na pięcioliniach kolorowe napisy: „JAZZ NAD ODRĄ”, „JAZZ ON ODRA RIVER”, „WROCŁAW – ASP”, „KWIECIEŃ 1981”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący festiwal Jazz nad Odrą.
Jan Sawka, plakat promujący Jazz nad Odrą, 1981
Źródło: dostępny w internecie: galeriaplakatu.com.pl, licencja: CC BY 3.0.
R167PS4oJc8Xd
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący spektakl Moulin Rouge [czyt. mulę ruż] , autorstwa Henriego de Toulouse-Lautreca [czyt. ąriego de tuluz lotreka]. Na jasnobeżowym tle, w centrum kompozycji ukazana została postać dramatycznie wygiętej w tańcu kobiety o blond włosach. Tancerka ubrana jest w czarną, długa suknię zakończoną u dołu czerwoną falbaną. Jej głowę wieńczy duży, czerwony kapelusz z dwoma strusimi piórami. Tułów oplata żółto-błękitny wąż. Postać narysowana jest szybką, uproszczoną kreską. Po lewej stronie plakatu widnieje napis „ JANE Avril ” [czyt. dżejn awril], natomiast po prawej „H. Stern, Paris ” oraz data „1899”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący spektakl Moulin Rouge.
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący spektakl Moulin Rouge [czyt. mulę ruż] , autorstwa Henriego de Toulouse-Lautreca [czyt. ąriego de tuluz lotreka]. Na jasnobeżowym tle, w centrum kompozycji ukazana została postać dramatycznie wygiętej w tańcu kobiety o blond włosach. Tancerka ubrana jest w czarną, długa suknię zakończoną u dołu czerwoną falbaną. Jej głowę wieńczy duży, czerwony kapelusz z dwoma strusimi piórami. Tułów oplata żółto-błękitny wąż. Postać narysowana jest szybką, uproszczoną kreską. Po lewej stronie plakatu widnieje napis „ JANE Avril ” [czyt. dżejn awril], natomiast po prawej „H. Stern, Paris ” oraz data „1899”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący spektakl Moulin Rouge.
Plakat promujący Moulin Rouge [czytaj: mulę róż]
Źródło: Henri do Toulouse-Lautrec , plakat promujący Moulin Rouge , wikimedia.org, licencja: CC BY 3.0.
RH1RZeAUZ3XP3
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący Polskie Linie Lotnicze LOT, autorstwa Janusza Grabiańskiego. Na jednolitym, pomarańczowym tle ukazana została biała sylwetka samolotu o niebieskich i biało-czerwonych motywach, z którego wysiada tłum małych kolorowych postaci. Wszystkie elementy kompozycji namalowane są swobodną plama barwną, jedynie tło oraz umieszczone w centrum logo Linii Lotniczych LOT, naniesione zostały przy pomocy płaskiego koloru. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący Polskie Linie Lotnicze LOT.
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący Polskie Linie Lotnicze LOT, autorstwa Janusza Grabiańskiego. Na jednolitym, pomarańczowym tle ukazana została biała sylwetka samolotu o niebieskich i biało-czerwonych motywach, z którego wysiada tłum małych kolorowych postaci. Wszystkie elementy kompozycji namalowane są swobodną plama barwną, jedynie tło oraz umieszczone w centrum logo Linii Lotniczych LOT, naniesione zostały przy pomocy płaskiego koloru. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący Polskie Linie Lotnicze LOT.
Janusz Grabiański plakat PLL LOT
Źródło: Janusz Grabiański, plakat PLL LOT, pinimg.com, licencja: CC BY 3.0.
R1SaT6MhACQo3
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący Ekspresową Kolej Północną, autorstwa Cassandre ( Adolphe Jean-Marie Mouron ). Po lewej stronie dynamicznej kompozycji ukazana została zbudowana z kubistycznych, uproszczonych form, zielono-czarna lokomotywa. Ujęty z perspektywy żabiej pojazd skierowany jest w głąb niebiesko-białej płaszczyzny plakatu. Na górze grafiki znajduje się biało-czerwony, duży napis „ NORD EXPRES ”. W dole umieszczony został rysunek rozwidlonych dróg z nazwami miast. Całość otacza biała rama z zielonymi napisami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący międzynarodowe przejazdy kolejowe na trasie z Londynu przez Brukselę, Paryż, Liege [czyt. ljeż], Berlin, Warszawę do Rygi.
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący Ekspresową Kolej Północną, autorstwa Cassandre ( Adolphe Jean-Marie Mouron ). Po lewej stronie dynamicznej kompozycji ukazana została zbudowana z kubistycznych, uproszczonych form, zielono-czarna lokomotywa. Ujęty z perspektywy żabiej pojazd skierowany jest w głąb niebiesko-białej płaszczyzny plakatu. Na górze grafiki znajduje się biało-czerwony, duży napis „ NORD EXPRES ”. W dole umieszczony został rysunek rozwidlonych dróg z nazwami miast. Całość otacza biała rama z zielonymi napisami. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat promujący międzynarodowe przejazdy kolejowe na trasie z Londynu przez Brukselę, Paryż, Liege [czyt. ljeż], Berlin, Warszawę do Rygi.
Plakat promujący kolej
Źródło: Museum of Moder Art ., Nowy Jork, Stany Zjednoczone, 1927 r., moma.org, Cassandre ( Adolphe Jean-Marie Mouron ), plakat promujący kolej, licencja: CC BY 3.0.
RqqTuSkzqQwKk
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący francuskie rejsy transatlantyckie, rejs z Havru przez Southampton do Nowego Jorku, autorstwa Cassandre ( Adolphe Jean-Marie Mouron ). W centrum kompozycji znajduje się duży, skierowany w kierunku odbiorcy kadłub okrętu. Na dziobie zatknięta jest francuska flaga. Czarno-biała bryła statku z czerwonymi akcentami, umieszczona została na niebieskim tle rozjaśniającego się ku dołowi nieba. Dół grafiki stanowi zielono-biała, prostokątna przestrzeń pokryta białymi, czarnymi oraz brązowymi napisami informującymi o . Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat z 1935 roku, promujący rejsy transatlantyckie na trasie z Havru [czyt. hawru] we Francji przez Southampton [ czyt. sałthempton] w Wielkiej Brytanii do Nowego Jorku.
Ilustracja interaktywna przedstawia plakat promujący francuskie rejsy transatlantyckie, rejs z Havru przez Southampton do Nowego Jorku, autorstwa Cassandre ( Adolphe Jean-Marie Mouron ). W centrum kompozycji znajduje się duży, skierowany w kierunku odbiorcy kadłub okrętu. Na dziobie zatknięta jest francuska flaga. Czarno-biała bryła statku z czerwonymi akcentami, umieszczona została na niebieskim tle rozjaśniającego się ku dołowi nieba. Dół grafiki stanowi zielono-biała, prostokątna przestrzeń pokryta białymi, czarnymi oraz brązowymi napisami informującymi o . Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Plakat z 1935 roku, promujący rejsy transatlantyckie na trasie z Havru [czyt. hawru] we Francji przez Southampton [ czyt. sałthempton] w Wielkiej Brytanii do Nowego Jorku.
Plakat promujący francuskie rejsy transatlantyckie, autorstwa Cassandre
Źródło: Cassandre , Normandie , dostępny w internecie: marionstales.tumblr.com, licencja: CC BY 3.0.
R15DwHYFc1MRf
Ćwiczenie 1
Wybierz jeden z poznanych wcześniej plakatów i powiedz, co zwróciło Twoją uwagę w jego opisie.
Wybierz jeden z poznanych wcześniej plakatów i powiedz, co zwróciło Twoją uwagę w jego opisie.
R5NewszpSNPEt
Ćwiczenie 1
Połącz w pary opisy treści plakatów z wydarzeniami, imprezami, które reklamują.
Połącz w pary opisy treści plakatów z wydarzeniami, imprezami, które reklamują.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Krótka historia plakatu
Ilustrowane plakaty zaczęły powstawać w drugiej połowie XIX wieku wraz z wynalazkiem chromolitografiichromolitografiachromolitografii, która umożliwiła wprowadzenie koloru do tekstowych afiszy i ogłoszeń oraz związanie ilustracji z tekstem. Plakaty pojawiły się w dużych miastach w dobie rewolucji przemysłowejrewolucja przemysłowarewolucji przemysłowej. Zaistniała wtedy potrzeba, by informować społeczeństwo o wydarzeniach kulturalnych (spektaklach teatralnych, koncertach, wystawach i akcjach charytatywnych) i reklamować modne usługi czy towary.
chromolitografia
technika barwnego druku
Plakat w Polsce
Szczególny rozwój plakatu w Polsce przypada na lata 50.-70. XX wieku. Plakaty polskich grafików zdobywały nagrody w wielu międzynarodowych konkursach. Ich twórców zaliczamy do przedstawicieli tzw. Polskiej Szkoły Plakatu. Prace tych artystów wyróżniały się oszczędną formą, wyrazistością, nowatorstwem i ciekawym liternictwem. Obejrzyj kilka przykładów twórców Polskiej Szkoły Plakatu, zwracając uwagę na wymienione cechy.
RAEeM4wCR9HRb
Ilustracja przedstawia plakat „ Zoom contre la pollution de l'oeil ”[czytaj zum kontr la polusją de lej], autorstwa Romana Cieślewicza. Czarno‑biała grafika ukazuje portret mężczyzny. Jego twarz zredukowana została do białej plamy, otoczonej czarnymi włosami i brodą, pośrodku której mieści się jedno oko w pojedynczym okularze. Mężczyzna nosi prążkowanym garnitur, pod szyją zawiązany ma duży krawat w czarno‑białe wzorki. Na środku białej twarzy bez nosa umieszczony został mały napis „ Zoom contre la pollution de l'oeil ” [czytaj zum kontr la polusją de lej].
Roman Cieślewicz, „ Zoom contre la pollution de l'oeil [czytaj zum kontr la polusją de lej, 1971
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: 2plus3d.pl, licencja: CC BY 3.0.
RF48BW7w7cuId
Ilustracja przedstawia plakat „Cyrk”, autorstwa Jana Młodożeńca. Kolorowa grafika ukazuje uproszczoną postać clowna [czyt. klałna] w czarnym meloniku z dużą, żółtą procą pod pachą na czerwonym tle. Jest on odwrócony prawym bokiem, ale twarz ma skierowaną prosto na widza, jest on widoczny od pasa w górę. Postać namalowano grubą, czarną linią. Twarz ma pomarańczowo‑białą, natomiast tułów zielono‑niebiesko‑fioletowy. U góry kompozycji mieści się duży, żółty napis „C RK”. Plakat otoczony jest niebiesko‑fioletowo‑czarną ramą.
Jan Młodożeniec, „Cyrk”, 1966, Museum of Modern Art , Nowy Jork, Stany Zjednoczone
Źródło: Piotr Florianowicz, Museum of Modern Art , dostępny w internecie: moma.org, licencja: CC BY 3.0.
R1A6yYgQs381V
Ilustracja przedstawia plakat „ Wozzeck ”[czytaj: wocek], autorstwa Jana Lenicy. Na grafice utrzymanej w gamie czerwieni przy pomocy grubych czarnych linii została narysowana głowa i ramiona postaci. Pośrodku prostokątnej twarzy o falistych brzegach znajdują się otworzone usta z rzędami białych zębów. U góry głowy mieści się małe kółeczko. Postać nie ma ani oczu ani nosa. Tło kompozycji stanowią poziome, pofalowane, czarne linię na czerwonym tle. W lewym górnym rogu znajduje się napis „TEATR WIELKI”.
Jan Lenica, " Wozzeck ”[czytaj: wocek], plakat promujący operę Albana Berga ;1964
Źródło: Piotr Florianowicz, dostępny w internecie: klatkapoklatce.pl, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
Na podstawie materiałów obejrzanych w internetowej Galerii Polskiego Plakatu określ podstawowe cechy i funkcje plakatu.
RCsoVY7Ew60pl
(Uzupełnij).
Zwróć uwagę na kompozycję plakatu, jego język, zastosowane czcionki, grafikę.
Cechy plakatu: lapidarność, syntetyczność, oszczędność formy, nowatorskie liternictwo, skrótowość, wykorzystanie elementu zaskoczenia, ironii, żartu, uproszczony język haseł. Funkcje plakatu: reklamowa, propagandowa, zaciekawienie wydarzeniem.
Ćwiczenie 2
Na podstawie opisów w galerii wypisz cechy i funkcje plakatu.
Rob8NWAuM8zcl
(Uzupełnij).
Zwróć uwagę na kompozycję plakatu, kolorystykę, napisy.
Cechy plakatu: skrótowość, oszczędność formy, nowatorskie liternictwo, wykorzystanie elementu zaskoczenia, ironii, żartu, język haseł, który skłania do uproszczeń. Funkcje plakatu: reklamowa, propagandowa, zaciekawienie wydarzeniem.
Ćwiczenie 3
Odniesienia do plakatu można odnaleźć w języku codziennym. Funkcjonują w nim np. takie określenia jak: myślenie plakatowe, twarze z plakatu, farby plakatówki. Wyjaśnij, co oznaczają te wyrażenia.
RbVaGga0RElFm
(Uzupełnij).
Przypomnij sobie, czym charakteryzują się farby plakatowe, plakaty z twarzami oraz skojarzenia, które powstają podczas powstawania plakatu.
Wyrażenie myślenie plakatowe oznacza posługiwanie się językiem plastyki, np. realizmu, geometrii, ekspresji, nietypowymi skojarzeniami zgodnie z własnymi przekonaniami podczas powstawania plakatu. Twarze z plakatu to graficzne przedstawienie zarysu twarzy. Natomiast farby plakatówki są gęstymi farbami wodnymi w tubkach lub słoiczkach - pokrywają papier, pozostawiając intensywne barwy.
styl w sztuce europejskiej i zdobnictwie z końca XIX wieku, charakteryzuje się zamiłowaniem do dekoracyjności, cechują go, między innymi, faliste linie i asymetria
REziK3UcSwOtY
Na czarno‑białej fotografii został przedstawiony Alfons Mucha do pasa. Ma włosy zaczesane do tyłu i zarost na twarzy. Jest ubrany w koszulę z zawiązanym krawatem, kamizelkę i garnitur. Mężczyzna patrzy w prawą stronę. Jego twarz wyraża skupienie.
Portret Alfonsa Muchy
Źródło: George Lawrence Raymond Co. (Chicago) [czyt.: dżordż rejmond lołrens], 1906, fotografia, domena publiczna.
Alfons Mucha19391860
Alfons Mucha
- czeski malarz, ilustrator, projektant plakatów, reklam, kalendarzy, okładek czasopism, rzeźb i biżuterii. Twórca nowatorskiego i podziwianego „stylu Muchy” – ucieleśniającego założenia i postulaty francuskiej secesjisecesjasecesji. W latach 1893–1903 pracował w Paryżu, gdzie odniósł spektakularny sukces, później przeniósł się do Nowego Jorku, ostatnie lata życia spędził na Morawach. W 1902 roku wydał Documents décoratifsDocuments décoratifsDocuments décoratifs – podręcznik wzornictwa dla artystów i rzemieślników. Do najsłynniejszych dzieł Muchy należą panneauxj0000000FEB2v23_000tp001panneaux dekoracyjne: Pory roku (1896), Zodiak (1896), Sztuki piękne (1898), Pory dnia (1899), Kamienie szlachetne (1900) oraz monumentalny cykl obrazów olejnych Epopeja słowiańska (1912–1926). Artysta stosował technikę litografii barwnej, która pozwalała reprodukować i masowo powielać jego dzieła, a ze względu na cenę – czyniła je powszechnie dostępnymi.
R1JNs40stdLFg
Obraz jest podzielony na cztery części. Pierwsza część dzieła to Wiosna. Ukazana jest jako młoda kobieta pochylona do przodu, o bardzo długich, świetlistych włosach. Jest rześka i świeża, dokładnie tak, jak pora roku, którą uosabia. Ubrana jest w białą suknię, której fałdy przeplatają się z jej jasnymi kosmykami. Włosy rozwiewa wiatr. Jej stopy są bose, a ręce splecione przy szyi. Kobieta ma zmrużone oczy. W tle znajdują się drzewa. Druga część to Lato. To dojrzała kobieta o rudych, długich włosach. Ubrana jest w białą sukienkę. Ma zmrużone oczy. Ciało jest wygięte do tyłu. Zgiętą rękę wplata we włosy. Lewa noga jest zgięta w kolanie, a prawa wyprostowana. Nad głową znajduje się słonecznik. Część trzecia obrazu to Jesień. Przedstawiona kobieta o krągłych kształtach, czarnych włosach jest zalotna. Ma na sobie przezroczystą sukienkę. Prawą nogę wyprostowała, a lewą zgięła w kolanie. W rękach trzyma owoce. Tło stanowią czerwone i żółte liście. We włosach ma purpurowe liście, które subtelnie przeplatają się z jej czarnymi lokami. Czwarta część przedstawia Zimę. To kobieta o jasnej karnacji, otulona w duży, biały płaszcz z kapturem. Postać jest skulona niemal, drży z zimna. U jej stóp latają ptaki, gile i jemiołuszki. W tle rozłożysty krzew pokryty śniegiem.
Cztery pory roku
Źródło: Alfons Mucha, 1895, licencja: CC BY 3.0.
RjRbpL7MBrgVj
Ilustracja przedstawia plaktat sztuki teatralnej. Główną jego postacią jest kobieta ubrana w szatę zdobioną motywami kwiatowymi, z wieńcem kwiatów na głowie i palmą w prawej dłoni. Ma złote włosy do ramion i piękną twarz. Na suknię ma nałożoną długą kamizelę, również zdobioną w esy floresy, opadającą na podłogę. Tło za głową i ramionami stanowi złota mozaika bizantyjska, nad którą znajduje się łuk z białym napisem: Sarah Bernhardt . Nad łukiem, na złotym tle tytuł sztuki zapisany drukowanymi, granatowymi literami: Gismonda . Kobieta patrzy na trzymaną w lewej ręce gałązkę palmową, a prawą kładzie na sercu. Na dole plakatu napis: Théâtre de la Renaissance . Z lewej strony przy napisie widnieje sygnatura malarza: Mucha. Na dole plakatu po prawej stronie jest zamieszczona informacja o nazwie drukarni i jej siedzibie: Imprimeries Lemercier, Paris .
Plakat do melodramatu w czterech aktach "Gismonda" Victoriena Sardou , którego premiera odbyła się 31 października 1894 roku w Théâtre de la Renaissance w Paryżu.
Plakat przedstawia młodą kobietę z dwoma warkoczami, noszącą strój ludowy. Kobieta siedzi na gałęzi drzewa, ma skupioną twarz i wyraźnie czegoś nasłuchuje. Prawą rękę przyłożyła do ucha, wskazujący palec lewej ręki trzyma przy ustach. Kobieta jest ubrana w płócienną koszulę, której rękawy są zakończone falbanką oraz czarną spódnicę ozdobioną jasnym ornamentem kwiatowym. Na głowie ma czerwoną chustkę z motywami kwiatowymi. Na gałązce, po lewej stronie siedzi czarny ptak, który śpiewa. Przed kobietą rosną kępy czerwonych kwiatów. W górnej części plakatu w czerwonej ramce znajduje się czarny napis w języku czeskim: Stowarzyszenie Śpiewacze Morawskich Nauczycieli.
Plakat przedstawia kobietę z długimi, rudymi rozwianymi włosami, opierającą się o kierownicę roweru, którego widać tylko fragment. Jest ubrana w pomarańczową sukienkę z białymi falbankami na ramionach. Postać patrzy w stronę widza. Dookoła niej fruwają wstążki, włosy i tasiemki. Kolorystyka jest pomarańczowo - czerwona, wyróżnia się tylko jasna karnacja kobiety. W górnej części plakatu w białej ramce znajduje się czerwony napis: Cykles Perfecta .
Co sądzisz o dziełach Muchy? Uważasz je za piękne i czarujące, a może wydają się ci niemodne, staroświeckie i kiczowate? Zredaguj głos w dyskusji na ten temat.
RnoJmAaSvMNPt
(Uzupełnij).
j0000000FEB2v23_000tp001
panneau [czyt. pano] – dekoracyjna płaszczyzna o prostokątnym kształcie
j0000000FEB2v23_000tp002
Sarah Bernhardt (1844‑1923; czyt.: sara bernar) – francuska aktorka
j0000000FEB2v23_000tp003
Art Nouveau (czyt. ar nuwo) – inna nazwa secesji
imprimeries
imprimeries [czyt.: emprimeri]
Documents décoratifs
Documents décoratifs [czyt. dokume dekoratif]
Imprimeries Lemercier, Paris
Imprimeries Lemercier, Paris [czyt.: emprimeri lumersi, pari]
j0000000FEB2v23_000tp006
Józef Chełmoński (1849–1914) – polski malarz, reprezentant realizmu
j0000000FEB2v23_000tp007
Józef Mehoffer (1869–1946) – polski malarz i witrażysta
j0000000FEB2v23_000tp008
Stanisław Wyspiański (1869–1907) – polski malarz, grafik i architekt
j0000000FEB2v23_000tp009
Eugène Grasset (1841–1917; czyt.: eużen grase) – zajmował się wszystkimi dziedzinami sztuki stosowanej, projektował witraże, plakaty, liternictwo, tkaniny, meble i biżuterię
Czarno‑biała fotografia przedstawia portret młodego mężczyzny z binoklami na nosie. Jest on ubrany elegancko w garnitur z kamizelką, białą koszulę z fularem w białe kropki. Ma gładko zaczesane włosy na bok z grzywką, opadającą na czoło, czarną brodę i krzaczaste brwi. Głowę z odsłoniętym uchem odwraca w prawą stronę. Dolna część portretu jest oddzielona jaśniejszą ramką, w której w lewym rogu zapisano inicjał imienia i nazwisko fotografa, w prawej miejsce zrobienia zdjęcia.
Portret Henriego Toulouse‑Lautreca
Źródło: Paul Sescau [czyt.: pol sesku], 1880, fotografia, domena publiczna.
Henri Toulouse‑Lautrec19011864
Henri Toulouse‑Lautrec
(czyt.: ąri tuluz‑lotrek) – francuski malarz, rysownik oraz artysta grafik (ilustrator i litograf), znany z ekscentrycznego i swobodnego trybu życia w paryskiej dzielnicy MontmartreMontmartreMontmartre – kolebce cyganerii artystycznej i siedzibie słynnych XIX‑wiecznych kabaretów (Moulin Rouge, Folies‑Bergère, Moulin de la GaletteMoulin Rouge, Folies‑Bergère, Moulin de la GaletteMoulin Rouge, Folies‑Bergère, Moulin de la Galette). Zasłynął dekadenckimi obrazami przedstawiającymi frywolne sceny z nocnego życia Paryża (m.in. rozrywki w teatrach variétésj0000000FEB2v23_000tp00Avariétés) i portretami modelek o wątpliwej reputacji. Artysta tworzył również scenografie i afisze. Dziś uważa się go za prekursora sztuki reklamowej.
Toulouse‑Lautrec. BiografiaJulia Frey
Julia FreyToulouse‑Lautrec. Biografia
Wkrótce plakaty Henry’ego stały się tak słynne, że niektórzy kolekcjonerzy nocami krążyli po mieście i zrywali je z murów, jeszcze wilgotne, tuż po ich rozlepieniu. On sam w coraz większym stopniu przedkładał je ponad inne formy artystyczne [...]. Wiele wskazuje na to, że te preferencje miały podłoże psychologiczne. Już od dzieciństwa Henry bardzo lubił s’affichers’affichers’afficher, popisywać się; odziedziczył tę skłonność po ojcu. Czasownik s’afficher – afiszować się, celowo ściągać na siebie publicznie uwagę – pochodzi bezpośrednio od rzeczownika afficheafficheaffiche – afisz. Tworząc plakaty, mógł LautrecHenri Toulouse‑LautrecLautrec nadal afiszować się, tym razem w sensie dosłownym, popisywać się ekstrawagancją, wystawiając na widok publiczny swoją budzącą zgorszenie twórczość, a zarazem udaremniać wysiłki rodziny, która próbowała skłonić go, by jako kaleka trzymał się na uboczu. [...] Ubierał się niekonwencjonalnie, w sposób przyciągający uwagę, nosił na przykład spodnie w beżowo‑czarną kratkę, w których wiele razy został sfotografowany. [...] Ta specyficzna autoreklama była po części mechanizmem obronnym, takim samym jak wykpiwanie swego kalectwa. Świadczyła jednak również o jego nowoczesności, rozumieniu rosnącej potęgi reklamy, nawet reklamy negatywnej.
j0000000FEB2v23_00000_BIB_003 Źródło: Julia Frey , Bibliografia. Henri Toulouse‑Lautrec , tłum. Joanna Andrzejewska, Warszawa 2004, s. 359–360.
Zapoznaj się z obrazami zamieszczonymi w poniższej galerii. Na pierwszym plakacie widnieje pierwszy zaprojektowany przez artystę afisz reklamowy dla paryskiego kabaretu Moulin RougeMoulin RougeMoulin Rouge. ToulouseHenri Toulouse‑LautrecToulouse-LautrecHenri Toulouse‑LautrecLautrec narysował na nim tancerkę La GoulueLa GoulueLa Goulue, wykonującą słynnego kankana. Drugi plakat dla lokalu Les AmbassadeursLes AmbassadeursLes Ambassadeurs, promuje występy Aristide’a BruantaAristide BruantAristide’a Bruanta – śpiewaka kabaretowego, sławnego z grubiańskiego języka i szczególnie wulgarnych występów, a także ze strojów rodem z cyganerii (kapelusz z szerokim rondem, czarna peleryna i czerwony szal). Afisze LautrecaHenri Toulouse‑LautrecLautreca cechuje lapidarnośćlapidarnylapidarność, celność rysunku i daleko posunięta synteza kształtów. Czarny kontur trafnie opisuje sylwetki i buduje ekspresję postaci.
RHFEomERikGU1
Na ilustracji został przedstawiony plakat kabaretu Moulin Rouge . Została ukazana kobieta z upiętymi złocistymi włosami. Jest ubrana w białą sukienkę i długie brązowe buty na obcasach. Tańczy kankana. Przed nią znajduje się brązowa postać męska w cylindrze i cygarem w ustach. Patrzy w stronę tańczącej kobiety. Za jej plecami są czarne postacie stojące w kole. W górnej części plakatu z lewej strony widnieje czerwony napis: Moulin Rouge trzy razy powtórzony. Pod spodem jest czarny napis: La Goulue . Z prawej strony zostało zapisane czarnymi literami: Concert Bal . Niżej mniejszą czcionką zapisano: Tous Les Soirs .
Moulin Rouge La Goulue [czytaj: mulę ruż]
Źródło: Henri Toulouse‑Lautrec , 1891, litografia barwna, domena publiczna.
Rs4qKtM87D9FD
Na ilustracji został przedstawiony plakat promujący występy francuskiego piosenkarza. Ukazuje mężczyznę z brązowymi włosami i czarnym kapeluszu na głowie. Jest ubrany w czarną pelerynę. Szyję otula czerwony szal. Na widocznej ręce ma brązową rękawiczkę. W dłoni trzyma kij. Spogląda w lewą stronę. Jest przedstawiony do pasa. Za jego plecami jest widoczna czarna postać stojąca w mroku. Po prawej stronie widnieje biały napis: Aristide Bruant. Pod spodem żółtymi literami zapisano: dans son cabaret. Nad głową postaci widnieje napis: Ambassadeurs na żółtym prostokącie.
Ambassadeurs: Aristide Bruant dans son cabaret
Źródło: Henri Toulouse-Lautrec, 1892, litografia barwna, domena publiczna.
Polecenie 2
Oceń afisze Toulouse‑LautrecaHenri Toulouse‑LautrecToulouse‑Lautreca. Wypisz elementy, które ci się w nich podobają.
Wyjaśnij, do jakiego gatunku sztuki można zaliczyć afisze Toulouse - LautrecaHenri Toulouse‑LautrecToulouse - Lautreca.
R1DfQspnloBJ0
(Uzupełnij).
Afisz to ogłoszenie informujące o jakiejś imprezie, zwykle kulturalnej, np. o koncercie czy o przedstawieniu teatralnym.
Afisze zalicza się do sztuki użytkowej, ponieważ poza walorami artystycznymi przekazują różne informacje lub służą reklamie.
Ćwiczenie 6
Podaj inne niż w przytoczonym tekście słowa bliskoznaczne wyrazu afiszować.
R15p0AfDt4jAn
(Uzupełnij).
Odszukaj w słowniku synonimów hasło afiszować.
Afiszować – synonimy: obnosić się z czymś przesadnie, ostentacyjnie, zwracać powszechną uwagę na swoje cechy, koneksje, lansować, promować, brylować, pozować, demonstrować, chełpić.
Ćwiczenie 7
Wśród wyrazów zgromadzonych w poprzednim ćwiczeniu wypisz te, które odnoszą się bezpośrednio do reklamy i określają zadania plakatu.
R1489tdl7R65H
(Uzupełnij).
Zastanów się, jakie cele reklamy i plakatu są podobne i jakimi słowami mogą być wyrażone.
Słowa odnoszące się do reklamy i określające zadania plakatu: lansować, promować, popularyzować, propagować, wprowadzać w modę.
j0000000FEB2v23_000tp00A
variétés (czyt.: wariete) – teatr o rozrywkowym repertuarze; wykorzystuje piosenkę, taniec i akrobatykę
Henri Toulouse‑Lautrec
Henri Toulouse‑Lautrec [czyt.: ąri tuluz‑lotrek]
s’afficher
s’afficher [czyt.: sefisze]
affiche
affiche [czyt.: afisz]
Jane Avril
Jane Avril [czyt.: dżejn awril]
Moulin Rouge
Moulin Rouge [czyt.: mulał ruż] czerwony młyn
La Goulue
La Goule [czyt.: la gul] żarłok
Les Ambassadeurs
Les Ambassadeurs [czyt.: lezą ąmbasade] ambasadorowie
Aristide Bruant
Aristide’a Bruant [czyt.: aristid bruą]
Montmartre
Montmartre [czyt.: mąmartr] dzielnica Paryża
Moulin Rouge, Folies‑Bergère, Moulin de la Galette
Moulin Rouge, Folies‑Bergère, Moulin de la Galette [czyt.: mulał ruż, foli‑berże, mulał de la galet]
JPOL_E3_E4_Preteksty
Ćwiczenie 8
Określ, jakie uczucia i emocje mogą budzić plakaty w odbiorcy.
RclHOmhHyanWR
(Uzupełnij).
Przeżycia estetyczne to doznania, jakie wywołuje obcowanie ze sztuką.
Plakaty mogą wywołać:
uczucia etyczne (np. pragnienie niesienia pomocy, współczucie, solidarność);
uczucia estetyczne (np. przyjemne, nieprzyjemne, zachwyt, wstręt);
uczucia intelektualne (np. zaskoczenie, zdziwienie), emocje pozytywne (np. uśmiech, akceptacja, entuzjazm, sympatia, zachwyt, wzruszenie);
emocje negatywne (np. napięcie, zawstydzenie, zakłopotanie, zażenowanie, zdenerwowanie, złość).
Ćwiczenie 9
Zaprojektuj plakat propagujący humanitarne traktowanie zwierząt. Nie zapomnij o chwytliwym haśle, odwołującym się np. do symboliki lub gry słownej.
R1KyBa3ZxRqde
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 9
Opisz plakat propagujący humanitarne traktowanie zwierząt. Nie zapomnij o chwytliwym haśle, odwołującym się np. do symboliki lub gry słownej.
Rc86y2M8OpJeb
(Uzupełnij).
Ciekawostka
Ciekawe zbiory plakatów posiada Muzeum Plakatu w Wilanowie w Warszawie, otwarte w 1968 roku jako pierwsze tego typu na świecie. Znajdują się w nim kolekcje plakatu polskiego (w tym bogata kolekcja Polskiej Szkoły Plakatu), europejskiego, amerykańskiego, chińskiego, japońskiego od końca XIX wieku do współczesności. Zapoznaj się z przykładami prac z Muzeum Plakatu w Wilanowie. Część zbiorów prezentowana jest także w Wirtualnym Muzeum.
Muzeum Plakatu jest także organizatorem Międzynarodowych BiennalebiennaleBiennale Plakatu w Warszawie. Jest to przegląd, na którym prezentowane są plakaty artystów grafików z całego świata. Z przykładami prac konkursowych możesz zapoznać się na stronie http://biennale.postermuseum.pl
Galeria polskich plakatów
ReTqjYnihJIRi
Czarno‑biała grafika ukazująca dwie głowy połączone ze sobą brodami. Czarna głowa bez włosów z zaznaczonym białym okiem i zębami wgryza się w identyczną białą głowę umieszczoną do góry nogami.
Homo homini lupus est ; (Człowiek człowiekowi wilkiem)”
Źródło: Lex Drewinski, dostępny w internecie: pigasus-gallery.de, licencja: CC BY 3.0.
RREz3UeNc3a4J
Plakat przedstawia głowę człowieka ujętą z profilu w odcieniach beżu. Głowa wyraźnie odcina się od jaśniejszego tła, jej kontury zostały przyciemnione, wyraźnie widać nos, usta i ucho. Na całej twarzy i łysej głowie narysowano powyginane postacie nagich kobiet bez głów. Na obrzeżach głowy znajdują się czarne punkty, od których odchodzą linie zakończone literami. W dolnej części plakatu linie prowadzą do napisu: PLAKATY. Pod nim napis mniejszymi literami:GALERIA ZAMEK RESZEL CZERWIEC WRZESIEŃ 2003 PLAKATY Z KOLEKCJI PIOTRA DĄBROWSKIEGO. Nad głową znajduje się napis drukowanymi literami: STAROWIEYSKI.
Źródło: Franciszek Starowieyski, Starowieyski - Galeria Refektarz Kartuzy, 2003, dostępny w internecie: www.pigasus-shop.de, licencja: CC BY 3.0.
Rzn4EyOxjd4R3
Plakat „Wielcy ludzie jazzu – Ray Charles ” [czyt. dżezurej czarls] , autorstwa Waldemara Świerzego ukazuje twarz Raya Charles'a w czarnych okularach na czerwonym tle. Twarz artysty jest dynamicznie namalowana szerokimi pociągnięciami pędzla, skomponowana jest z plam: różu, czerwieni, żółci granatów, czerni i bieli. Wśród nich wyróżniają się białe zęby piosenkarza. Całość malowidła otoczona jest czarną, wąską ramką. Nad grafiką umieszczony jest czarny tekst na białym tle „Wielcy ludzie Ray Charles / Jazz Greats ” [czyt. dżez grejts], natomiast u dołu plakatu znajduje się napis „ Ray Charles ”.
Waldemar Świerzy, „Wielcy ludzie Ray Charles ” [czyt. rej czarls], 1990
Źródło: dostępny w internecie: galeriaplakatu.com.pl, licencja: CC BY 3.0.
R1Vy84NzrgQxX
Ćwiczenie 10
Artyści, tworząc plakat, aby osiągnąć zamierzony efekt sięgają po środki właściwe dla innych dziedzin sztuk plastycznych: linię, barwę, kontrast. Poniżej przedstawiono prace przedstawicieli Polskiej Szkoły Plakatu. Przeanalizuj je i do każdego plakatu dopasuj jedno najbardziej pasujące określenie.
Artyści, tworząc plakat, aby osiągnąć zamierzony efekt sięgają po środki właściwe dla innych dziedzin sztuk plastycznych: linię, barwę, kontrast. Poniżej przedstawiono prace przedstawicieli Polskiej Szkoły Plakatu. Przeanalizuj je i do każdego plakatu dopasuj jedno najbardziej pasujące określenie.
R1KxQZkqxA4eP
Ćwiczenie 10
Aby osiągnąć zamierzony efekt, artyści sięgają po środki właściwe dla innych dziedzin sztuk plastycznych: linię, barwę, kontrast. Do każdego plakatu dopasuj jedno, najbardziej pasujące określenie.
Aby osiągnąć zamierzony efekt, artyści sięgają po środki właściwe dla innych dziedzin sztuk plastycznych: linię, barwę, kontrast. Do każdego plakatu dopasuj jedno, najbardziej pasujące określenie.
Tematyka plakatów
Plakaty, w zależności od tematyki, można podzielić na: społeczneplakat społecznyspołeczne, polityczne, reklamowe, plakaty do wydarzeńplakat do wydarzeńplakaty do wydarzeń. Zapoznaj się z definicjami plakatu społecznegoplakat społecznyspołecznego i plakatu do wydarzeń oraz z poniższą galerią.
RM4WOg27yL34M
Ilustracja przedstawia plakat „PROMOCJA”, autorstwa Nikodema Pręgowskiego. W centrum otwartej kompozycji, na żółtym, prostokątnym tle znajduje się niebiesko‑czarna dynamicznie namalowana, bezgłowa postać, która biegnąc pcha wózek sklepowy z leżącą we wnętrzu jego kosza czarną kulą. Ukazane na plakacie elementy przedstawione zostały w dużym uproszczeniu. Postać sprowadzona jest do prostego symbolu graficznego, przypominającego ludzika ze znaku drogowego. Wózek natomiast narysowany jest luźną linią o zróżnicowanym konturze. Górną krawędź plakatu zamyka wąski pasek skośnych, grubych linii w czarnym kolorze. U dołu, w prawym rogu umieszczony został czarny prostokąt z żółtym napisem „PROMOCJA”.
Nikodem Pręgowski, Promocja
Źródło: Nikodem Pręgowski, licencja: CC BY 3.0.
RNiIUUG7m3MOo
Ilustracja przedstawia plakat do przedstawienia teatralnego „Ślubuję ci miłość i wierność”, autorstwa Nikodema Pręgowskiego. Na białym tle umieszczone zostały dwa czarno‑szare koła zębate. Do koła znajdującego się wyżej dodano u góry strzałkę, przez co przypomina graficzny symbol męskości. Natomiast u dołu koła znajdującego się na dole kompozycji dodany został krzyżyk, co nadaje mu kształt graficznego symbolu żeńskiego. Na styku dwóch obracających się zębatek artysta umieścił czerwoną, iskrzącą plamę. Zabieg ten nadaje wrażenie ścierania się o siebie obu zazębionych elementów. W górnej części plakatu umieszczone zostały czerwono‑czarne napisy informacyjne. W prawym dolnym rogu umieszczono dwie ikonki kobiety i mężczyzny w ramce kwadratowej oraz ikonkę środka ciężkości. Na samej górze znajduje się tekst: János Háy „Ślubuję ci miłość i wierność”.
Nikodem Pręgowski, János Háy ;, Ślubuję ci miłość i wierność, Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu, UMK
Źródło: licencja: CC BY 3.0.
RIh2zApgvVvFN
Ilustracja przedstawia plakat „ Zoo of the future ” [czyt. zu of de fjuczer](Zoo przyszłości), autorstwa Joanny Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztofa Skrzypczyka. Na ciepłym, zielonym tle umieszczony został narysowany szerokimi pociągnięciami pędzla, drogowskaz z czterema tabliczkami w formie strzałek skierowanych w różnych kierunkach. Na każdej z nich znajdują się kolorowe, zwierzęce logotypy znanych marek takich jak Twitter [czyt. tłiter], Peugeot [czyt. peżot], Red Bull [czyt. red bul], Puma itp. W górnej części kompozycji mieści się żółto‑biały napis „ Zoo of the future ”.
Joanna Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztof Skrzypczyk, Zoo przyszłości, UMK
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1FfXRePyLZQn
Ilustracja przedstawia plakat „Nie małpuj”, autorstwa Joanny Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztofa Skrzypczyka. Na białym tle szerokimi pociągnięciami pędzla, namalowane zostały dwie, konturowe sylwetki małp. Uproszczone postacie zwierząt stoją na czworaka z zawiniętymi do góry, długimi ogonami. Profile ich pysków są niemal ludzkie. Obie sylwetki są identyczne, różnią się jedynie kolorem. Pierwsza małpa o żółtym konturze, umieszczona została do góry nogami u góry kompozycji, natomiast druga, niebieska znajduje się na dole. Pomiędzy nimi artyści umieścili czarno‑czerwony napis „NIE MAŁPUJ”. W prawym górnym rogu mieści się czarny napis: „CHROŃ PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ”.
Joanna Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztof Skrzypczyk, Ochrona własności intelektualnej, UMK
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1Ng11q4WExSo
Ilustracja przedstawia plakat promujący XVII Międzynarodowy Festiwal Teatrów Plenerowych i Ulicznych FETA, autorstwa Nikodema Pręgowskiego. W centrum kompozycji, na jasno‑beżowym tle znajduje się ciemno‑szara sylwetka buta z czerwoną podeszwą, umieszczona na czerwonej sprężynie. Nad grafiką, u góry kompozycji umieszczony został blok tekstowy informujący o wydarzeniu oraz duży napis „FETA”. W prawym dolnym rogu mieści się małe logo Gdańska z dwoma lwami oraz napisy: „GDAŃSK – miasto wolności”, WWW.FETA.PL”.
Nikodem Pręgowski, XVII Międzynarodowy Festiwal Teatrów Plenerowych i Ulicznych FETA, UMK
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RTTEOCsl4ByBq
Ilustracja przedstawia plakat „Utrzymywanie równowagi pomiędzy pracą zawodową a czasem wolnym przeznaczanym na życie rodzinne”, autorstwa Joanny Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztofa Skrzypczyka. Na białym tle znajdują się dwie, czarno‑białe, przypominające drzeworyt grafiki, ukazujące mężczyznę siedzącego na ciągniętym przez konia wozie. Postać przedstawiona na górnym obrazku na głowie ma beret, na wozie wiezie zieloną stertę siana. Obok mężczyzny umieszczony został napis „prrrrrr...aca”. Dolna grafika ukazuje tego samego człowieka na wozie, tym razem jednak ma kapelusz na głowie. Za mężczyzną zamiast siana siedzi, namalowana została czerwoną farbą kobieta w sukience w kwiatki i koralach na szyi. Obok scenki znajduje się napis „czy czas wolny?”.
Joanna Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztof Skrzypczyk, Utrzymywanie równowagi pomiędzy pracą zawodową a czasem wolnym przeznaczanym na życie rodzinne, UMK
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rfb02vHdc1TP8
Ćwiczenie 11
Plakaty, w zależności od tematyki można podzielić na: społeczne, polityczne, reklamowe, plakaty do wydarzeń. Zapoznaj się z pojęciami: „plakat społeczny” i „plakat do wydarzeń”. Wymień dwa plakaty społeczne z poznanych w trakcie lekcji.
Plakaty, w zależności od tematyki można podzielić na: społeczne, polityczne, reklamowe, plakaty do wydarzeń. Zapoznaj się z pojęciami: „plakat społeczny” i „plakat do wydarzeń”. Wymień dwa plakaty społeczne z poznanych w trakcie lekcji.
R1Ljp61hhx5tQ
Ćwiczenie 11
Do każdego tytułu plakatu dopasuj (poprzez przeciągnięcie za pomocą myszy) jeden rodzaj plakatu.
Do każdego tytułu plakatu dopasuj (poprzez przeciągnięcie za pomocą myszy) jeden rodzaj plakatu.
R1NNLbdIwemmg
Ilustracja przedstawia plakat „Tygrys w pasy / w kołnierzu”, autorstwa Huberta Hilschera [czytaj: hilszera]. W centrum kompozycji, na czerwonym tle znajduje się siedząca postać tygrysa w czarno‑różowo‑zielono‑niebieskie pasy. Zwierzę ma owinięty wokół szyi biało‑szary, puszysty kołnierz. Spogląda na odbiorcę oczami o czarnych tęczówkach i czerwonych źrenicach. Z jego paszczy wystaje czerwony język. W górnym lewym rogu znajduje się narysowany cienką białą kreską napis „CYRK”.
Ilustracja do zadania. Hubert Hilscher „Tygrys w pasy / w kołnierzu”
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: poster.pl, licencja: CC BY 3.0.
RuI5asmgVz7iV
Ilustracja przedstawia plakat do filmu „ Harry Potter – INSYGNIA ŚMIERCI”. W centrum zdjęcia, na tle mrocznego lasu ukazane zostały biegnące postacie dwóch chłopców i dziewczyny ubranych w kurtki i jeansy. Całość kompozycji utrzymana jest w chłodnej, niebiesko‑czarnej tonacji. Na dole znajduje się duży napis „ Harry Potter ” natomiast pod nim mniejszą czcionką „INSYGNIA ŚMIERCI”. Poniżej umieszczony został blok tekstowy z informacjami na temat filmu.
Ilustracja do zadania. Harry Potter i Insygnia Śmierci
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: fwcdn.pl, licencja: CC BY 3.0.
RhVmGHOYlzcMO
Ilustracja przedstawia plakat „POLSKI PLAKAT JAZZOWY”. Na tle pięciolinii ukazana została figurka muzykanta grającego na skrzypcach. Postać ubrana jest w czerwony hełm i bluzkę oraz niebieskie spodnie z czerwonym lampasem. Nad instrumentem unosi się luźno namalowana cienkimi kreskami, plątanina kolorowych mazajów. W dolnym prawym rogu znajdują się napisy „ POLISH JAZZ POSTER ” [czyt. polisz dżez poster] oraz „POLSKI PLAKAT JAZZOWY”.
Ilustracja do zadania. Tomasz Bogusławski, Międzynarodowy Dzień Jazzu
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: poster.pl, licencja: CC BY 3.0.
R1Ojgnn2E5vhf
Ilustracja przedstawia plakat do przedstawienia teatralnego „Calineczka” w teatrze Groteska w Krakowie. W centrum kompozycji, na zielonkawym tle znajduje się wystający z tafli wody, czerwony mak o cienkiej łodyżce i drobnych liściach. Pośród płatków kwiatu stoi Calineczka w białej sukience. Jej ciemnobrązowe włosy powiewają na wietrze. Na jednym z listków maku przysiadł motyl o niebieskich skrzydłach. Na głowie ma brązowy cylinder, natomiast pod szyją zawiązany pomarańczowy szalik. U dołu kompozycji, po lewej stronie siedzi zielona naburmuszona żaba. Ilustracja utrzymana jest w ciepłej kolorystyce z dominacją zieleni. W centrum, obok łodyżki maku znajduje się czerwony napis: CALINECZKA – Niezwykłe przygody w. H. Ch. Andersena.
Ilustracja do zadania. CALINECZKA. Niezwykłe przygody
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: lofix.files.wordpress.com, licencja: CC BY 3.0.
RDaVdU7hIUSeN
Ćwiczenie 12
W trakcie lekcji zapoznałeś się z plakatami do wydarzeń kulturalnych. Wymień po jednym plakacie teatralnym, muzycznym i filmowym.
W trakcie lekcji zapoznałeś się z plakatami do wydarzeń kulturalnych. Wymień po jednym plakacie teatralnym, muzycznym i filmowym.
R1Ljp61hhx5tQ
Ćwiczenie 12
Do każdego tytułu plakatu dopasuj (poprzez przeciągnięcie za pomocą myszy) jeden rodzaj plakatu.
Do każdego tytułu plakatu dopasuj (poprzez przeciągnięcie za pomocą myszy) jeden rodzaj plakatu.
R17er022C1erY
Ilustracja przedstawia plakat „Eko”, autorstwa Nikodema Pręgowskiego. Na tle uproszczonego krajobrazu z błękitnym, pokrytym jasnymi chmurkami niebem oraz tęczą, ukazany został biały wiatrak elektrowni wiatrowej. W górnej części kompozycji artysta przedstawił lecącego, ciemnego ptaka, któremu jedno ze skrzydeł wiatraka odcina głowę. Z szyi wydobywa się rozpryśnięta czerwona plama krwi. Nad głową unosi się chmurka tekstowa z napisem „EKO”.
Nikodem Pręgowski
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RCuswkbyj5HBP
Ilustracja przedstawia plakat „ Global Warming ” [czyt. global łorming] (Globalne ocieplenie), autorstwa Joanny Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztofa Skrzypczyka. W centrum zamkniętej kompozycji, na niebieskim tle ukazana została uproszczona sylwetka jelenia, obwiedziona grubym białym konturem. W jej wnętrzu artystka namalowała gąszcz tropikalnych drzew na czerwono‑ceglastym tle. Pod postacią zwierzęcia znajduje się czarny napis: „ Global Warming ”.
Joanna Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztof Skrzypczyk "Globalne ocieplenie"
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RMRidmqfedZZs
Ćwiczenie 13
Uruchom wyobraźnię i opowiedz, co można przedstawić na plakacie dotyczącym problematyki niszczenia przez człowieka środowiska naturalnego.
Techniki wykorzystywane na plakatach
Fotomontaż
W plakacie często stosuje się technikę fotomontażufotomontażfotomontażu. Zapoznaj się z kilkoma przykładami plakatów polskiego plakacisty Michała Batorego.
fotomontaż
obraz fotograficzny otrzymany przez sfotografowanie kompozycji utworzonej z fragmentów kilku fotografii, rysunków; metoda tworzenia takich obrazów
RNkS0S5E7AtzO
Ilustracja przedstawia plakat promujący festiwal muzyczny „ Festival De‑marne 1999”, autorstwa Michała Batorego. W centrum zamkniętej kompozycji, na czerwonym tle ukazana została biała papierowa torebka ugnieciona w kształt trąbki, z której szerokiego wylotu wystają frytki. W centrum grafiki znajduje się czarno‑biały blok tekstowy informujący o szczegółach wydarzenia. Po prawej stronie, w żółtym prostokącie umieszczony został czarny napis: „ FESTIVAL DE‑MARNE 5‑17 OCTOBRE 99”.
Michał Batory FESTIVAL DE‑MARNE 5‑17 OCTOBRE 99
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: dostępny w internecie: michalbatory.com, licencja: CC BY 3.0.
RZCkqDG6m8X0d
Ilustracja przedstawia plakat promujący festiwal muzyczny „XXVI Festival Castell de Peralada ”, autorstwa Michała Batorego. W centrum zamkniętej kompozycji, na błękitno‑szarym tle ukazana została wykonana ze słonecznika trąbka. Jego żółty, duży kwiat stanowi wylot instrumentu, natomiast łodyga zawinięta jest w kształt korpusu. Po obu stronach umieszczonej po skosie trąbki znajdują się zielone i żółte napisy: „XXVI Festival Castell de Peralada ” oraz „ Juliol – Agost 2012”.
Plakat Michała Batorego „XXVI Festival Castell de Peralada ” prestiżowego festiwalu w hiszpańskiej Katalonii, który łączy muzykę, teatr i multidyscyplinarne spektakle
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: dostępny w internecie: michalbatory.com, licencja: CC BY 3.0.
R1U9A4cO6cMdC
Ilustracja przedstawia plakat promujący przedstawienie w teatrze, autorstwa Michała Batorego. W centrum zamkniętej kompozycji, na błękitno‑szarym tle ukazane zostało surrealistyczne przedstawienie nożyczek, które w miejscu ostrzy posiadają ustawione w baletowej pozie nogi baletnicy w pointach. U góry grafiki umieszczone zostały ustawione po łuku, czarne napisy informujące o szczegółach wydarzenia, m.in. duży napis „VESTIS”. W górnym lewym rogu znajduje się pomarańczowy prostokąt z białym napisem „ CHAI‑LLOT ”.
Michał Batory plakat do sztuki "Vestis" wystawianej w Théâtre National de Chaillot [czytaj: teatr nasional de szajo] w Paryżu.
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: dostępny w internecie: michalbatory.com, licencja: CC BY 3.0.
RwWeem520MP7J
Ilustracja przedstawia plakat promujący festiwal muzyczny „XXVI Festival Castell de Peralada ”, autorstwa Michała Batorego. W centrum zamkniętej kompozycji, na pomarańczowym tle ukazany został kamerton, którego widełki zakończone są dwoma niebieskimi patyczkami higienicznymi o białych, bawełnianych końcówkach. Przyrząd przekreślony jest krzyżującymi się w centrum kompozycji, białymi napisami.
Plakat Michała Batorego „XXVI Festival Castell de Peralada ” prestiżowego festiwalu w hiszpańskiej Katalonii, który łączy muzykę, teatr i multidyscyplinarne spektakle
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: dostępny w internecie: michalbatory.com, licencja: CC BY 3.0.
Plakat literniczy
Plakat literniczy zwany także typograficznym to taki, którego najważniejszym elementem graficznym jest litera, napis lub większe bloki tekstowe.
Poniżej możesz zapoznać się z przykładami plakatów literniczych znanych artystów.
RzsieJutS4pxs
Ilustracja przedstawia plakat promujący wystawę plakatów, autorstwa Piotra Młodożeńca. W centrum zamkniętej kompozycji, na białym tle namalowana została szeroką plamą, schematycznie ujęta, niebieska postać kroczącego mężczyzny. Sylwetkę pokrywają rozmieszczona na całej płaszczyźnie grafiki czarne, odręcznie wykonane napisy: „PIOTR MŁODOŻENIEC PLAKATY”. Na część liter nałożony został raster wydzielając z bloku tekstowego wyraz „IOODO”. Niektóre z liter wpisują się w sylwetkę mężczyzny. „Ł” i „I” tworzą jego ręce, natomiast „A” wtapia się w nogę. Na dole kompozycji artysta umieścił blok tekstowy informujący o szczegółach wydarzenia.
Piotr Młodożeniec, Plakat promujący wystawę plakatów, 2011
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: poster.pl, licencja: CC BY 3.0.
R1MqqdDOKWXUt
Ilustracja przedstawia plakat promujący festiwal „ Jazz od nowa”, autorstwa Nikodema Pręgowskiego. Na białym tle umieszczone zostały w trzech rzędach duże napisy „ JAZZ ’’, „OD NOWA”, „ FESTIVAL TORUŃ 26.2‑1.3 2014”. Kompozycja pełna jest dynamicznych skosów. Czcionka w każdym z rzędów odchylona jest pod innym kątem. Tło pomiędzy literami pokryte jest gdzieniegdzie skośnymi, czarnymi liniami. Ukośne, białe linie przecinają czarne bloki tekstowe pod różnymi kątami. W górnym lewym rogu umieszczony został czarny, półprzezroczysty prostokąt z białym napisem „XIV”.
Nikodem Pręgowski, Plakat promujący festiwal jazzowy , w 2014 r. w Toruniu
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: poster.pl, licencja: CC BY 3.0.
R1hsJYhqtWj9G
Ilustracja przedstawia plakat „LIFE”, autorstwa Lexa Drewinskiego. W centrum kompozycji, na niebieskim tle znajduje się duży napis „ LIfE ” [czyt. lajf]. Litery „L”, „I” i „E” są czarne, natomiast „f” to biała literka z logo facebooka [czyt. fejsbuka].
Lex Drewinski, plakat „ LIFE ”
Źródło: online-skills, dostępny w internecie: stgu.pl, licencja: CC BY 3.0.
Afisz teatralny
Ręcznie pisane obwieszczenia teatralne znane były już w starożytności. W XVI i XVII wieku we Francji i Anglii drukowano je w formie ulotki reklamowej, rozdawanej widzom. Z czasem jednak poszczególne teatry zaczęły drukować duże afisze, które rozwieszano na ulicach. W Paryżu pojawili się zawodowi afiszerzy zajmujący się rozwieszaniem i dystrybucją afiszy.
Plakaty teatralne upowszechniły się pod koniec XIX wieku, istotną rolę zaczęły odgrywać walory plastyczne. W Polsce pojawiły się w latach sześćdziesiątych XVIII wieku w związku z działalnością teatrów publicznych. Oprócz nazwy teatru, informacji o tytule i autorze sztuki, zawierały najczęściej informacje o cenach biletów, datę wystawienia i godzinę rozpoczęcia spektaklu. Dopiero w XIX wieku zaczęto umieszczać na afiszu nazwiska wykonawców i reżysera.
Dziś teatry zamawiają afisze przed premierą lub wznowieniem sztuki. Przygotowuje się również afisze z informacjami o repertuarze w danym miesiącu.
R1CTM9P41ESuC
Afisz teatralny: Teatr Nowych Form Scenicznych zaprasza na przedstawienie teatralne pt. „Pinokio” na podstawie opowieści Carla Collodiego [czyt. karla kolodiego]. Reżyseria: Jan Kowalski. Scenariusz: Janusz Wiśniewski. Aktorzy: Jeremi Kowalski, Adam Nowak, Anna Nowacka, Katarzyna Bajkalska, Andrzej Malicki. Scenografia: Barbara Nowak. Dźwięk i oświetlenie: Studio Blask. Bilety można kupić na stronie internetowej lub w kasie teatru.
Afisz teatralny informujący o przedstawieniu „Pinokio”
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R7D8UwQRFrApt
Afisz teatralny przedstawiający na żółtym tle kaczątko wypełniające całą przestrzeń kadru. W prawym górnym rogu znajduje się napis: Miejski Teatr Miniatura. Kaczątko ma głowę lekko zwróconą w dół i w prawo, różowy dziób. Jest koloru zielonego, a nieco poniżej szyi zakryte zostało białą skorupką jajka, na której jest napis: Brzydkie (czcionka czarna) kaczątko (czcionka różowa). Poniżej znajdują się inne następujące napisy: na motywach baśni Hansa Christiana Andersena , scenariusz: Romuald Wicza‑Pokojski, Agnieszka Kochanowska, reżyseria i inscenizacja: Romuald Wicza‑Pokojski, projekty lalek cieniowych: Monika i Adam Świerżewscy (bobom.pl), opracowanie dźwięku: Henryk Zastróżny, współpraca kompozytorska: Rafał Kłoczko, muzyka na żywo (harfa): Ludmiła Sirowajska, obsada: Jolanta Darewicz, Jakub Ehrlich, Edyta Janusz‑Ehrlich, Wioleta Karpowicz, Hanna Miśkiewicz, Jakub Zalewski (gościnnie), Magdalena Żulińska, premiera: 13 października 2013, godz. 17.00.
Afisz informujący o spektaklu Brzydkie kaczątko, projekt: Anita Wasik, ilustracja: Monika i Adam Świerżewscy
Źródło: Materiały Miejskiego Teatru Miniatura w Gdańsku, licencja: CC BY 4.0.
R1Bluw1s8Q4Nl
Afisz teatralny. W prawym górnym rogu napis: Miejski Teatr Miniatura. U góry znajduje się duży biały napis: Akademia pana Kleksa, który jest podkreślony pomarańczową linią. Obok niego po prawej stronie napis małymi białymi literami: na podstawie książki Jana Brzechwy. Poniżej po lewej stronie postać aktora wcielającego się w rolę pana Kleksa. Ma on pomarańczowe spodnie, białą marynarkę w duże pomarańczowe kropki oraz muszkę pod szyją. Jego czarne długie włosy są rozwichrzone, a pomarańczowe broda i wąsy zostały tej postaci domalowane. Na prawo od pana Kleksa znajdują się następujące napisy: aktorzy: Jakub Ehrlich, Agnieszka Grzegorzewska, Wioleta Karpowicz, Piotr Kłudka, Krystian Wieczyński, Magdalena Żulińska; aktorzy dziecięcy: Andrzej Bansleben, Izabela Fadel, Maja Gołębska, Adam Kordowski, Hanna Kowalkowska, Matylda Krystaszek, Eryk Upski, Łucja Łysoń, Konstancja Martin, Rozalia Nowicka, Barbara Papis, Tymon Plata, Aleksandra Polak, Konrad Repiński, Antonina Skibicka, Emilia Stelmachowska, Gabriela Sztejner, Miłosz Teterycz, Michał Trawicki, Wiktoria Tumasz, Nadia Wicenbach, Szymon Wierejko, Julia Wojciechowska, Tola Wośko, Marianna Zawada. Na prawo od napisów znajduje się grupa ośmiu chłopców stojących w trzech szeregach. Niektórzy z nich ubrani są w czarne mundurki, a niektórzy w białe koszule. Jeden z nich stojący w pierwszym rzędzie po prawej stronie ma na mundurku wyszytą pomarańczową literę A umieszczoną w kółku. Chłopcy mają białe podkolanówki w poprzeczne paski. Domalowano im pisakiem czarne usta i nosy. W prawym dolnym rogu znajduje się czarny ptak, od którego odchodzi biały dymek z napisami: reżyseria: Agnieszka Płoszajska, adaptacja: Emil Płoszajski, aranżacja piosenek: Przemysław Bartoś, Marcin Gałązka, scenografia: Michał Dracz, choreografia: Michał Cyran, asystentka reżyserki: Magdalena Żulińska. Nad krukiem napis: premiera 3 i 4 października 2020, a nad nim duży pomarańczowy guzik.
Afisz informujący o spektaklu Akademia pana Kleksa, projekt: Karolina Tomaszewska
Źródło: Materiały Miejskiego Teatru Miniatura w Gdańsku, licencja: CC BY 4.0.
R1MgEpDdvuGsc
Ćwiczenie 14
Na afiszu brakuje ważnych informacji. Uzupełnij go poniższymi wyrazami.
Na afiszu brakuje ważnych informacji. Uzupełnij go poniższymi wyrazami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 14
Wypisz elementy, które powinny znajdować się na afiszu teatralnym.
Rw5UIgTC4Kh1K
(Uzupełnij).
Korzystając z powyższych opisów afiszy teatralnych, zwróć uwagę na wszystkie elementy, które powinny się na nim znaleźć.
Elementy afisza teatralnego:
nazwa teatru,
tytuł przedstawienia,
imię i nazwisko autora adaptowanego tekstu,
imię i nazwisko reżysera,
imiona i nazwiska aktorów,
imię i nazwisko scenografa,
imię i nazwisko kostiumologa,
imię i nazwisko kompozytora,
data i godzina spektaklu,
informacja o miejscu, gdzie można nabyć bilety.
Do broni! Plakat wojenny jako narzędzie propagandy
Gdy potrzebujesz informacji na temat tego, co dzieje się w twoim mieście, w kraju czy na świecie, szukasz ich w internecie i innych mediach. Co jednak zrobić w sytuacji, gdy media nie istnieją lub władzę nad nimi przejmuje okupant, a rzeczywistość wskutek zawieruchy wojennej przestaje być zrozumiała? Jak wtedy rozwiązać problem braku komunikacji pomiędzy władzą a obywatelami? W czasie wojen nękających Polskę w pierwszym półwieczu XX wieku służyły temu plakaty propagandowe. Za ich pomocą można było informować odbiorców o ważnych wydarzeniach społecznych, propagować określone idee i przekonywać do poglądów słusznych z punktu widzenia nadawcy.
Rzeczownik „propaganda” wywodzi się od łacińskiego czasownika prōpāgāre oznaczającego rozwijanie, krzewienie. Mianem propagandy określamy zróżnicowane działania w celu narzucenia odbiorcy pewnych poglądów i nakłonienia go do działań słusznych z punktu widzenia nadawcy. Jako szczególny typ propagandy wyróżniamy też agitację – nakłonienie do konkretnego działania w określonej sytuacji. Dla przykładu: celem propagandy może być narzucenie obywatelom pacyfizmu jako światopoglądu, a celem agitacji – wywołanie oporu przeciwko konkretnej wojnie.
Największa popularność wojennego plakatu propagandowego przypadła na okres następujący bezpośrednio po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Nowo kształtujące się władze państwowe wykorzystywały to medium w celu nawoływania obywateli do obrony granic, szczególnie zaś do walki w wojnie polsko‑bolszewickiej 1919‑1921.
R19YnLYATaqsB
Plakat propagandowy przedstawia dwugłowego konia. Koń ma dwie głowy Lenina i Trockiego. Ich twarze są powykrzywiane. Na koniu siedzi kościotrup. Jest ubrany w czarną pelerynę. Koń stoi dęba, na tylnych kopytach. W tylną nogę dźga go bagnetem karabinu polski żołnierz. Pod plakatem widnieje napis: Spójrz! Dwujęzyczny i dwugłowy/ Koń śmierci z Moskwy kroczy nowy,/ Lecz polskie ręce nie obwisły./ Ten koń – śmierć znalazł w nurtach Wisły! 1. Plakat demonizuje wroga, który jest stylizowany na Jeźdźca Apokalipsy. Dominujący czerwony kolor utożsamiano z komunizmem., 2. Potwór ma głowy Włodzimierza Lenina (po prawej) i Lwa Trockiego (po lewej) – głównych ideologów Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego., 3. Śmierć przedstawiona jako kościotrup w czarnej szacie nawiązuje do średniowiecznego obrazowania danse macabre [czytaj: dans makabr]., 4. Potwora bolszewickiego atakuje bagnetem polski żołnierz.
Plakat propagandowy przedstawia dwugłowego konia. Koń ma dwie głowy Lenina i Trockiego. Ich twarze są powykrzywiane. Na koniu siedzi kościotrup. Jest ubrany w czarną pelerynę. Koń stoi dęba, na tylnych kopytach. W tylną nogę dźga go bagnetem karabinu polski żołnierz. Pod plakatem widnieje napis: Spójrz! Dwujęzyczny i dwugłowy/ Koń śmierci z Moskwy kroczy nowy,/ Lecz polskie ręce nie obwisły./ Ten koń – śmierć znalazł w nurtach Wisły! 1. Plakat demonizuje wroga, który jest stylizowany na Jeźdźca Apokalipsy. Dominujący czerwony kolor utożsamiano z komunizmem., 2. Potwór ma głowy Włodzimierza Lenina (po prawej) i Lwa Trockiego (po lewej) – głównych ideologów Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego., 3. Śmierć przedstawiona jako kościotrup w czarnej szacie nawiązuje do średniowiecznego obrazowania danse macabre [czytaj: dans makabr]., 4. Potwora bolszewickiego atakuje bagnetem polski żołnierz.
Anonimowy plakat propagandowy z 1920 roku wzywający do walki w wojnie z bolszewikami
Źródło: domena publiczna.
R4fOo9m3q6Zd4
Plakat propagandowy przedstawia postać generała Józefa Hallera. Jest on ubrany w mundur. Na nogach ma wysokie buty oficerki. Generał stoi. Wspiera się lewą ręką na lasce. Prawą ręką wskazuje przed siebie. Na tle postaci generała widać polskich żołnierzy. Żołnierze maszerują jeden obok drugiego. Niosą na ramionach karabiny. Jeden z nich trzyma proporzec z orłem. Żołnierze wiwatują na cześć generała. 1. Gen. Józef Haller, dowódca utworzonych we Francji w 1917 roku ochotniczych oddziałów, tzw. Błękitnej Armii, walczącej najpierw w I wojnie światowej, potem m.in. w wojnie z bolszewikami., 2. Funkcję perswazyjną pełni gest wyciągnięcia przez generała dłoni w stronę odbiorcy oraz wezwanie „Wstąp do wojska, broń ojczyzny”., 3. Generałowi towarzyszą wierni żołnierze wiwatujący na jego cześć i gotowi do walki.
Plakat propagandowy przedstawia postać generała Józefa Hallera. Jest on ubrany w mundur. Na nogach ma wysokie buty oficerki. Generał stoi. Wspiera się lewą ręką na lasce. Prawą ręką wskazuje przed siebie. Na tle postaci generała widać polskich żołnierzy. Żołnierze maszerują jeden obok drugiego. Niosą na ramionach karabiny. Jeden z nich trzyma proporzec z orłem. Żołnierze wiwatują na cześć generała. 1. Gen. Józef Haller, dowódca utworzonych we Francji w 1917 roku ochotniczych oddziałów, tzw. Błękitnej Armii, walczącej najpierw w I wojnie światowej, potem m.in. w wojnie z bolszewikami., 2. Funkcję perswazyjną pełni gest wyciągnięcia przez generała dłoni w stronę odbiorcy oraz wezwanie „Wstąp do wojska, broń ojczyzny”., 3. Generałowi towarzyszą wierni żołnierze wiwatujący na jego cześć i gotowi do walki.
Plakat mobilizacyjny z 1920 roku. Autor: Stanisław Sawiczewski
Źródło: domena publiczna.
R1DybVoVUMi40
Plakat propagandowy przedstawia trzy męskie postacie. W centralnej części widzimy żołnierza. Wygląda taj, jakby atakował wroga. Ma karabin wycelowany przed siebie. Po prawej stronie żołnierza stoi mężczyzna w fartuchu zawieszonym na szyi. Mężczyzna ma groźny wyraz twarzy. W prawej, wyciągniętej do góry ręce trzyma granat. Po lewej stronie żołnierza stoi chłop w odświętnej sukmanie i kapeluszu ze słomy. To kosynier. Chłop trzyma w prawej ręce kosę z ostrzem postawionym na sztorc. Na plakacie widnieje napis: Hej! Kto Polak na bagnety!! 1. Do walki z bolszewikami ruszają wspólnie: chłop (z lewej, z kosą, w stroju kosyniera z czasów insurekcji kościuszkowskiej), żołnierz (w środku, z karabinem z bagnetem w dłoniach) i robotnik (po prawej, w fabrycznym fartuchu) – plakat nawołuje do zjednoczenia klas społecznych w obliczu wroga., 2. Hasło to cytat z Warszawianki 1831 – pieśni patriotycznej z okresu powstania listopadowego, popularnej w II Rzeczypospolitej (w 1919 roku była jedną z propozycji hymnu Polski). Cytat podkreśla, że walka jest obowiązkiem każdego Polaka, bez względu na status społeczny.
Plakat propagandowy przedstawia trzy męskie postacie. W centralnej części widzimy żołnierza. Wygląda taj, jakby atakował wroga. Ma karabin wycelowany przed siebie. Po prawej stronie żołnierza stoi mężczyzna w fartuchu zawieszonym na szyi. Mężczyzna ma groźny wyraz twarzy. W prawej, wyciągniętej do góry ręce trzyma granat. Po lewej stronie żołnierza stoi chłop w odświętnej sukmanie i kapeluszu ze słomy. To kosynier. Chłop trzyma w prawej ręce kosę z ostrzem postawionym na sztorc. Na plakacie widnieje napis: Hej! Kto Polak na bagnety!! 1. Do walki z bolszewikami ruszają wspólnie: chłop (z lewej, z kosą, w stroju kosyniera z czasów insurekcji kościuszkowskiej), żołnierz (w środku, z karabinem z bagnetem w dłoniach) i robotnik (po prawej, w fabrycznym fartuchu) – plakat nawołuje do zjednoczenia klas społecznych w obliczu wroga., 2. Hasło to cytat z Warszawianki 1831 – pieśni patriotycznej z okresu powstania listopadowego, popularnej w II Rzeczypospolitej (w 1919 roku była jedną z propozycji hymnu Polski). Cytat podkreśla, że walka jest obowiązkiem każdego Polaka, bez względu na status społeczny.
Plakat propagandowy z 1920 roku. Autor: Kamil Mackiewicz
Źródło: domena publiczna.
RDTWkOPvupYfc
Plakat propagandowy przedstawia ruiny wsi. Na pierwszy plan wysuwa się zrujnowany ołtarz kościelny, nad którym widnieje postać Jezusa na krzyżu. Na ołtarzu leżą dwie przewrócone, palące się świece. Wokół ołtarza są same gruzy. Widać ciała zabitych ludzi. W tle widać kolejne zniszczone budynki mieszkalne. Niebo jest czerwone od ognia. Na plakacie widoczny jest napis: Do broni! Tak wygląda wieś polska zajęta przez bolszewików. 1. Jednym z celów oddziaływania plakatów, afiszy i druków ulotnych z okresu wojny polsko-bolszewickiej było pokazanie społeczeństwu ponurego obrazu panowania sowieckiego w przypadku zwycięstwa wroga. 2. Plakat obrazuje dramat ludności cywilnej. W sugestywny sposób uzmysławia Polakom siłę wroga i grożące mu z jego strony niebezpieczeństwo. Na plakacie wyróżnia się kolor czerwony utożsamiany z komunizmem
Plakat propagandowy przedstawia ruiny wsi. Na pierwszy plan wysuwa się zrujnowany ołtarz kościelny, nad którym widnieje postać Jezusa na krzyżu. Na ołtarzu leżą dwie przewrócone, palące się świece. Wokół ołtarza są same gruzy. Widać ciała zabitych ludzi. W tle widać kolejne zniszczone budynki mieszkalne. Niebo jest czerwone od ognia. Na plakacie widoczny jest napis: Do broni! Tak wygląda wieś polska zajęta przez bolszewików. 1. Jednym z celów oddziaływania plakatów, afiszy i druków ulotnych z okresu wojny polsko-bolszewickiej było pokazanie społeczeństwu ponurego obrazu panowania sowieckiego w przypadku zwycięstwa wroga. 2. Plakat obrazuje dramat ludności cywilnej. W sugestywny sposób uzmysławia Polakom siłę wroga i grożące mu z jego strony niebezpieczeństwo. Na plakacie wyróżnia się kolor czerwony utożsamiany z komunizmem
Plakat propagandowy z 1920 roku. Autor: Franciszek Nieczuja‑Urbański
Źródło: dostępny w internecie: Polona, domena publiczna.
R9XX9R46RqRXB
Plakat propagandowy przedstawia cztery postacie. To polski żołnierz, żołnierz bolszewicki, mężczyzna i dziecko. Polski żołnierz zamierza się karabinem uzbrojonym w bagnet w bolszewika. Celuje w jego pierś. Bolszewik stoi pochylony nad mężczyzną, do którego tuli się małe dziecko. Trzyma w prawej ręce szablę. Mężczyzna próbuje powstrzymać atak na siebie. Trzyma szablę za ostrze prawą ręką. Cała scena dzieje się w otwartej przestrzeni. W oddali widać zabudowania pałacowe. Na niebie, w chmurach unosi się postać Matki Boskiej Ostrobramskiej. Pod plakatem widnieje napis: Kto w Boga wierzy - w obronie Ostrobramskiej, pod sztandar orła i pogoni! 1. Wróg w czerwonej bluzie (tu czerwień jako kolor bolszewizmu) przedstawiony jako monstrum o grubych, prymitywnych rysach, niehonorowo atakujący kobietę z dzieckiem., 2. Rysy i sylwetka polskiego żołnierza są szlachetne, starannie namalowany mundur tworzy kontrast z niechlujnym strojem bolszewika; żołnierz jak średniowieczny rycerz broni słabszych., 3. Na polskiego żołnierza spogląda z nieba Matka Boska Ostrobramska – znak, że walkę Polaków wspiera sam Bóg. Wątek religijny zawarty jest też w haśle: obrona Wilna przed bezbożnymi bolszewikami to chrześcijański obowiązek.
Plakat propagandowy przedstawia cztery postacie. To polski żołnierz, żołnierz bolszewicki, mężczyzna i dziecko. Polski żołnierz zamierza się karabinem uzbrojonym w bagnet w bolszewika. Celuje w jego pierś. Bolszewik stoi pochylony nad mężczyzną, do którego tuli się małe dziecko. Trzyma w prawej ręce szablę. Mężczyzna próbuje powstrzymać atak na siebie. Trzyma szablę za ostrze prawą ręką. Cała scena dzieje się w otwartej przestrzeni. W oddali widać zabudowania pałacowe. Na niebie, w chmurach unosi się postać Matki Boskiej Ostrobramskiej. Pod plakatem widnieje napis: Kto w Boga wierzy - w obronie Ostrobramskiej, pod sztandar orła i pogoni! 1. Wróg w czerwonej bluzie (tu czerwień jako kolor bolszewizmu) przedstawiony jako monstrum o grubych, prymitywnych rysach, niehonorowo atakujący kobietę z dzieckiem., 2. Rysy i sylwetka polskiego żołnierza są szlachetne, starannie namalowany mundur tworzy kontrast z niechlujnym strojem bolszewika; żołnierz jak średniowieczny rycerz broni słabszych., 3. Na polskiego żołnierza spogląda z nieba Matka Boska Ostrobramska – znak, że walkę Polaków wspiera sam Bóg. Wątek religijny zawarty jest też w haśle: obrona Wilna przed bezbożnymi bolszewikami to chrześcijański obowiązek.
Plakat propagandowy wzywający do obrony Wilna przed bolszewikami, 1919 rok
Źródło: domena publiczna.
RODI10YzvG11m
Plakat propagandowy przedstawia żołnierza polskiego. Młody mężczyzna ubrany jest w mundur. Na głowie ma czapkę z orłem, bez korony. W lewej ręce trzyma karabin maszynowy, tak zwaną pepeszę. Prawą rękę ma wzniesioną ku górze. Mężczyzna krzyczy. Wykonuje nią gest nawoływania. Za jego plecami widoczne jest pole walki. Są na nim czołgi, samoloty. Na górze plakatu powiewa biało-czerwona flaga. Na czerwonej części jest biały orzeł, bez korony. Pod plakatem widnieje napis : Polacy do broni! 1. Biało-czerwona kolorystyka nawiązuje do polskiej flagi., 2. Żołnierz gestem i wyrazem twarzy nakłania odbiorcę do dołączenia do niego w walce; postawę żołnierza uzupełnia krótkie, ekspresyjne hasło., 3. Orzeł na plakacie przygotowanym przez działający pod kontrolą Związku Sowieckiego PKWN jest pozbawiony korony. W ten sposób propaganda radziecka zaznaczała, że Polacy u boku Armii Czerwonej nie walczą o odzyskanie państwa w jego przedwojennej postaci, lecz w nowej – w pełni zależnej od ZSRS.
Plakat propagandowy przedstawia żołnierza polskiego. Młody mężczyzna ubrany jest w mundur. Na głowie ma czapkę z orłem, bez korony. W lewej ręce trzyma karabin maszynowy, tak zwaną pepeszę. Prawą rękę ma wzniesioną ku górze. Mężczyzna krzyczy. Wykonuje nią gest nawoływania. Za jego plecami widoczne jest pole walki. Są na nim czołgi, samoloty. Na górze plakatu powiewa biało-czerwona flaga. Na czerwonej części jest biały orzeł, bez korony. Pod plakatem widnieje napis : Polacy do broni! 1. Biało-czerwona kolorystyka nawiązuje do polskiej flagi., 2. Żołnierz gestem i wyrazem twarzy nakłania odbiorcę do dołączenia do niego w walce; postawę żołnierza uzupełnia krótkie, ekspresyjne hasło., 3. Orzeł na plakacie przygotowanym przez działający pod kontrolą Związku Sowieckiego PKWN jest pozbawiony korony. W ten sposób propaganda radziecka zaznaczała, że Polacy u boku Armii Czerwonej nie walczą o odzyskanie państwa w jego przedwojennej postaci, lecz w nowej – w pełni zależnej od ZSRS.
Plakat mobilizacyjny Resortu Propagandy i Informacji Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), nawołujący do walki z hitlerowcami u boku Armii Czerwonej
Źródło: dostępny w internecie: Biblioteka Narodowa, domena publiczna.
R251GxAmDvcAr
Plakat propagandowy przedstawia postać polskiego żołnierza. Stoi on w rozkroku. W rękach trzyma karabin z zatkniętym bagnetem. Bagnetem dźga w nienaturalnie wielką dłoń. Na jej przegubie widnieje opaska ze swastyką. Żołnierz i dłoń unoszą się nad fabryką. Jest tu pełno dymiących kominów. Na plakacie widnieje duży napis czerwonym kolorem: Wara! 1. Hitlerowskie Niemcy przedstawione przy użyciu chwytu synekdochy przez wielką, rozczapierzoną nad miastem dłoń oznaczoną dla jasności przekazu swastyką., 2. Polski żołnierz broni miasta, wbijając w dłoń wroga bagnet., 3. Zaakcentowany kolorystycznie, kolokwialny wykrzyknik „Wara!” wyraża pogardę dla wroga i determinację.
Plakat propagandowy przedstawia postać polskiego żołnierza. Stoi on w rozkroku. W rękach trzyma karabin z zatkniętym bagnetem. Bagnetem dźga w nienaturalnie wielką dłoń. Na jej przegubie widnieje opaska ze swastyką. Żołnierz i dłoń unoszą się nad fabryką. Jest tu pełno dymiących kominów. Na plakacie widnieje duży napis czerwonym kolorem: Wara! 1. Hitlerowskie Niemcy przedstawione przy użyciu chwytu synekdochy przez wielką, rozczapierzoną nad miastem dłoń oznaczoną dla jasności przekazu swastyką., 2. Polski żołnierz broni miasta, wbijając w dłoń wroga bagnet., 3. Zaakcentowany kolorystycznie, kolokwialny wykrzyknik „Wara!” wyraża pogardę dla wroga i determinację.
Plakat propagandowy z jesieni 1939 roku. Autor: Bolesław Surałło
Źródło: dostępny w internecie: Polona, domena publiczna.
R19IJuiSmw8y7
Plakat propagandowy przedstawia krowę i grupę ludzi. Krowa namalowana jest po lewej stronie plakatu. Jest duża, czarno-biała. Na jej szyi wisi duży dzwonek. Z jej pyska wydobywa się ryk. Nieopodal krowy, w lewej części plakatu stoi w bramie grupa ludzi. Jest tu jedna kobieta, dziecko z psem i pięciu mężczyzn. Wszyscy stoją i przyglądają się krowie. Na plakacie widnieje napis: Gdy krowa ryczy nie stać w bramie. 1. „Krowami” warszawiacy nazywali pociski z niemieckiej wyrzutni Nebelwelfer bombardujące stolicę w czasie Powstania Warszawskiego., 2. Plakat w humorystyczny sposób poucza o sposobach ochrony przed pociskami (bramy były częstym obiektem ostrzałów, przebywanie w nich groziło śmiercią pod gruzami).
Plakat propagandowy przedstawia krowę i grupę ludzi. Krowa namalowana jest po lewej stronie plakatu. Jest duża, czarno-biała. Na jej szyi wisi duży dzwonek. Z jej pyska wydobywa się ryk. Nieopodal krowy, w lewej części plakatu stoi w bramie grupa ludzi. Jest tu jedna kobieta, dziecko z psem i pięciu mężczyzn. Wszyscy stoją i przyglądają się krowie. Na plakacie widnieje napis: Gdy krowa ryczy nie stać w bramie. 1. „Krowami” warszawiacy nazywali pociski z niemieckiej wyrzutni Nebelwelfer bombardujące stolicę w czasie Powstania Warszawskiego., 2. Plakat w humorystyczny sposób poucza o sposobach ochrony przed pociskami (bramy były częstym obiektem ostrzałów, przebywanie w nich groziło śmiercią pod gruzami).
Satyryczny plakat ostrzegawczy, sierpień 1944 roku, autor: Eugeniusz Lokajski „Brok”
Źródło: dostępny w internecie: Muzeum Powstania Warszawskiego, domena publiczna.
RghHHieO9WMpc
Zdjęcie prezentuje młodego mężczyznę stojącego na tle budynku. Ma on gładko zaczesane, jasne włosy. Ubrany jest w koszulę, marynarkę, pumpy i długie oficerki. Mężczyzna trzyma w rękach arkusze z różnymi hasłami. 1. W drukarniach wytwarzano plakaty i afisze, np. z hasłami: „Walczymy o Całość, Wolność, Niepodległość”, „Nie ujdą kary niemieckie zbrodnie”, „Polacy, godzina wolności wybiła, w jedności nasza potęga i siła”. Afisze były rozklejane na budynkach lub wycinano z nich szablony, które służyły do malowania napisów farbą.
Zdjęcie prezentuje młodego mężczyznę stojącego na tle budynku. Ma on gładko zaczesane, jasne włosy. Ubrany jest w koszulę, marynarkę, pumpy i długie oficerki. Mężczyzna trzyma w rękach arkusze z różnymi hasłami. 1. W drukarniach wytwarzano plakaty i afisze, np. z hasłami: „Walczymy o Całość, Wolność, Niepodległość”, „Nie ujdą kary niemieckie zbrodnie”, „Polacy, godzina wolności wybiła, w jedności nasza potęga i siła”. Afisze były rozklejane na budynkach lub wycinano z nich szablony, które służyły do malowania napisów farbą.
Porucznik Roman Rozmiłowski ps. Zawada prezentuje afisze wyprodukowane w drukarni „Stołeczna” przy ul. Moniuszki 11. Początek sierpnia 1944. Autor zdjęcia: Eugeniusz Lokajski ps. Brok
Źródło: domena publiczna.
R1IWxbXTML5Oq
Zdjęcie przedstawia młodą kobietę stojącą na tle kamienicy. Długowłosa kobieta ubrana jest w bluzę moro, spódnicę do kolan. Na lewym ramieniu ma białą przepaskę z krzyżem. Kobieta stoi przy drewnianych drzwiach do kamienicy. Jest na nich zawieszony plakat propagandowy. Widnieje na nim żołnierz z karabinem i biało-czerwoną flagą. Na plakacie jest duży napis: Do broni! 1. Biało-czerwona flaga, sylwetka żołnierza z bronią w ręku ponaglającego gestem, ekspresywne zawołanie - to stały zestaw motywów na plakatach agitacyjnych z okresu Powstania Warszawskiego.
Zdjęcie przedstawia młodą kobietę stojącą na tle kamienicy. Długowłosa kobieta ubrana jest w bluzę moro, spódnicę do kolan. Na lewym ramieniu ma białą przepaskę z krzyżem. Kobieta stoi przy drewnianych drzwiach do kamienicy. Jest na nich zawieszony plakat propagandowy. Widnieje na nim żołnierz z karabinem i biało-czerwoną flagą. Na plakacie jest duży napis: Do broni! 1. Biało-czerwona flaga, sylwetka żołnierza z bronią w ręku ponaglającego gestem, ekspresywne zawołanie - to stały zestaw motywów na plakatach agitacyjnych z okresu Powstania Warszawskiego.
Sanitariuszka Janina Marisówna‑Tomiak pozuje na tle plakatu propagandowego autorstwa Stanisława Miedzy‑Tomaszewskiego „Do broni w szeregach AK”. Warszawa, ulica Muranowska, sierpień 1944. Autor zdjęcia: Edward Tomiak
Źródło: domena publiczna.
Polecenie 3
Obejrzyj galerię plakatów propagandowych z czasów wojny polsko‑bolszewickiej oraz II wojny światowej. Wypisz elementy, które powtarzają się na plakatach z obu okresów.
R1McWCi7RhamP
Polecenie 3
Zapoznaj się z opisami galerii plakatów propagandowych z czasów wojny polsko‑bolszewickiej oraz II wojny światowej. Wypisz elementy, które powtarzają się na plakatach z obu okresów.
Ro3yMGWpS4aao
(Uzupełnij).
Rmchj3csUSn7t
Ćwiczenie 15
Zaznacz środki językowe typowe dla wojennego plakatu propagandowego. Możliwe odpowiedzi: 1. zdanie złożone podrzędnie, 2. wykrzyknik, 3. wielokropek, 4. wyliczenie, 5. tryb przypuszczający, 6. czas teraźniejszy, 7. tryb rozkazujący, 8. elipsa, 9. synekdocha, 10. wołacz, 11. czas przeszły, 12. zwrot grzecznościowy do odbiorcy
Źródło: zpe.gov.pl, licencja: CC BY 3.0.
Sprawdź, czy umiesz!
Polecenie 4
Zdecyduj, które z opisanych plakatów/afiszy podobają się ci najbardziej. Poprzyj swoje wybory argumentami.
RSnrOr1RAJvUY
(Uzupełnij).
Polecenie 5
Zaprojektuj plakat do wybranego filmu. Zastanów się, jaki znak lub symbol wycięty z kolorowych papierów najlepiej zilustruje wybrany przez ciebie film. Z papieru wytnij też litery pasujące do charakteru filmu i ułóż z nich tytuł filmu lub inne hasło z nim związane. Wszystkie wycięte elementy przyklej do kartonu.
Wymyśl i opisz plakat do swojego ulubionego filmu. Zastanów się, jaki znak lub symbol najlepiej zilustruje wybrany przez ciebie film.
RLqsd5NYLEiWf
Polecenie 6
Wykorzystując dowolny krój czcionki wykonaj projekt plakatu literniczego ukazującego jedną z trzech emocji: STRACH, RADOŚĆ, ZNIECHĘCENIE. Możesz posługiwać się literami dużymi lub małymi, jednocześnie różnicując ich wielkość, kształt, kolor, także w obrębie jednego wyrazu.
RzNeJCP921BF7
Odpowiedz, jaki motyw graficzny znalazłby się na dwóch Twoich plakatach: jednym przedstawiającym radość, a drugim - strach.
Odpowiedz, jaki motyw graficzny znalazłby się na dwóch Twoich plakatach: jednym przedstawiającym radość, a drugim - strach.
Polecenie 6
Opisz projekt plakatu literniczego ukazującego jedną z trzech emocji: STRACH, RADOŚĆ, ZNIECHĘCENIE. Możesz posługiwać się literami dużymi lub małymi, jednocześnie różnicując ich wielkość w obrębie jednego wyrazu.
R3RQfj6Ug3vPd
Polecenie 7
Zaprojektuj plakat dotyczący ochrony środowiska. Zastanów się, na jaki problem z zakresu ekologii zwrócisz uwagę. Może to być np. zaśmiecanie lasów, wycinka drzew, segregowanie śmieci, zanieczyszczanie powietrza lub inne. Wykonaj zdjęcie ilustrujące wybrane przez ciebie zagrożenie i wykorzystaj je w swojej pracy. Na plakacie zamieść hasło związane z tematem. Wykorzystaj dowolną technikę: fotomontaż, elementy plakatu literniczego.
Potrzebne będą: aparat fotograficzny lub telefon komórkowy z aparatem fotograficznym, komputer z programem do obróbki zdjęć.
RGVG0iFh0oi02
Polecenie 7
Zaprojektuj plakat dotyczący ochrony środowiska, opisz problemy z zakresu ekologii, na które zwrócisz w nim uwagę. Może to być np. zaśmiecanie lasów, wycinka drzew, segregowanie śmieci, zanieczyszczanie powietrza lub inne. Zaplanuj hasło związane z tematem plakatu.
R11SLG7T5iGVO
Polecenie 8
Czy uważasz przedstawione w lekcji plakaty i afisze za oryginalne i inspirujące? Uzasadnij swoją odpowiedź.
R13sdxFzW9xGb
(Uzupełnij).
Słownik
biennale
biennale
oznacza imprezę, najczęściej artystyczną, organizowaną co dwa lata.
dance macabre
dance macabre
(łac. czytaj: dans makabr) taniec śmierci
demonizować
demonizować
wyolbrzymiać negatywne cechy lub zjawiska
ekspresyjny
ekspresyjny
wyrazisty, sugestywny sposób wyrażania uczuć
fotomontaż
fotomontaż
obraz fotograficzny powstały przez skompilowanie kilku obrazów fotograficznych czy ilustracji w jedną całość lub manipulowanie elementami obrazu, np. ich przesuwanie lub usuwanie; wykorzystywany przy tworzeniu plakatów, ilustracji, może stanowić także samodzielne dzieło sztuki; dotyczy zarówno fotografii cyfrowej, jak i tradycyjnej
jeźdźcy Apokalipsy
jeźdźcy Apokalipsy
postacie czterech jeźdźców z Apokalipsy św. Jana o imionach: Wojna, Zaraza, Głód, Śmierć, którzy symbolizują nieszczęścia
perswazja
perswazja
przekonywanie, nakłanianie do czegoś
plakat
plakat
forma grafiki użytkowej, będąca samodzielnym dziełem sztuki, ale pełniąca też funkcję artystyczno‑użytkową; w plakacie autor w prosty, graficzny sposób, za pomocą uproszczonych, umownych znaków, często przy użyciu metafory, informuje np. o sztuce teatralnej, filmie czy sygnalizuje problem społeczny
plakat do wydarzeń
plakat do wydarzeń
to plakat, który towarzyszy wszelkim wydarzeniom, zwłaszcza kulturalnym, np. filmowym, teatralnym, literackim (stąd mówimy np. o plakacie teatralnym lub plakacie filmowym), ale także świętom, obchodom, spotkaniom i innym
plakat literniczy/typograficzny
plakat literniczy/typograficzny
plakat, którego ważnym elementem kompozycyjnym jest litera, pojedynczy napis czy większe bloki tekstowe.
plakat społeczny
plakat społeczny
plakat, który porusza ważne, także trudne i kontrowersyjne tematy, takie jak np. tolerancja, przemoc, ubóstwo
Polska Szkoła Plakatu
Polska Szkoła Plakatu
określenie odnoszone do grupy polskich artystów, którzy w latach 50. - 70. XX wieku zajmowali się tworzeniem plakatów o tematyce politycznej, społecznej i kulturalnej, w tym szczególnie ważny był plakat teatralny i filmowy; zasłynęli w świecie dzięki oryginalnemu podejściu, polegającemu m.in. na: oszczędności i lapidarnościlapidarnylapidarności formy, stosowaniu aluzji, niedopowiedzeń i ironii, nowatorskiemu liternictwu; byli podziwiani i stanowili źródło inspiracji dla artystów na całym świecie; za najwybitniejszych przedstawicieli uznaje się m.in. Henryka Tomaszewskiego, Romana Cieślewicza, Jana Lenicę, Jana Młodożeńca, Franciszka Starowieyskiego i wielu innych
lapidarny
krótki, wyrazisty
rewolucja przemysłowa
rewolucja przemysłowa
zmiany technologiczne, gospodarcze, społeczne i kulturalne zapoczątkowane w XVIII wieku w Anglii, polegające na przejściu z gospodarki opartej na rolnictwie i produkcji rzemieślniczej na mechaniczną produkcję fabryczną, rewolucja przemysłowa wiąże się z wprowadzeniem do produkcji, komunikacji i rolnictwa maszyn
secesja
secesja
styl w sztuce europejskiej i zdobnictwie z końca XIX wieku, charakteryzuje się zamiłowaniem do dekoracyjności, cechują go, między innymi, faliste linie i asymetria
status społeczny
status społeczny
pozycja, jaką zajmuje jednostka w grupie społecznej
synekdocha
synekdocha
figura stylistyczna, polegająca na zastąpieniu nazwy przedmiotu nazwą jego części (np. progi zamiast: dom), pojęcia ogólnego pojęciem o węższym zakresie (np. kino zamiast: film)
![Ilustracja przedstawia plakat „ Zoom contre la pollution de l'oeil ”[czytaj zum kontr la polusją de lej], autorstwa Romana Cieślewicza. Czarno‑biała grafika ukazuje portret mężczyzny. Jego twarz zredukowana została do białej plamy, otoczonej czarnymi włosami i brodą, pośrodku której mieści się jedno oko w pojedynczym okularze. Mężczyzna nosi prążkowanym garnitur, pod szyją zawiązany ma duży krawat w czarno‑białe wzorki. Na środku białej twarzy bez nosa umieszczony został mały napis „ Zoom contre la pollution de l'oeil ” [czytaj zum kontr la polusją de lej].](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RAEeM4wCR9HRb/1710924352/2DHiJ3gMo5qFR2F4k1czIEni2rciByR2.jpg)
![Ilustracja przedstawia plakat „Cyrk”, autorstwa Jana Młodożeńca. Kolorowa grafika ukazuje uproszczoną postać clowna [czyt. klałna] w czarnym meloniku z dużą, żółtą procą pod pachą na czerwonym tle. Jest on odwrócony prawym bokiem, ale twarz ma skierowaną prosto na widza, jest on widoczny od pasa w górę. Postać namalowano grubą, czarną linią. Twarz ma pomarańczowo‑białą, natomiast tułów zielono‑niebiesko‑fioletowy. U góry kompozycji mieści się duży, żółty napis „C RK”. Plakat otoczony jest niebiesko‑fioletowo‑czarną ramą.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RF48BW7w7cuId/1710924352/1xmfXVOPlPpCUyteYYRVI5heJJv2qwjo.jpg)
![Ilustracja przedstawia plakat „ Wozzeck ”[czytaj: wocek], autorstwa Jana Lenicy. Na grafice utrzymanej w gamie czerwieni przy pomocy grubych czarnych linii została narysowana głowa i ramiona postaci. Pośrodku prostokątnej twarzy o falistych brzegach znajdują się otworzone usta z rzędami białych zębów. U góry głowy mieści się małe kółeczko. Postać nie ma ani oczu ani nosa. Tło kompozycji stanowią poziome, pofalowane, czarne linię na czerwonym tle. W lewym górnym rogu znajduje się napis „TEATR WIELKI”.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1A6yYgQs381V/1710924353/KoNsPSUucv9OCzgQtJLQuVt1pAl7J6O1.jpg)
![Plakat „Wielcy ludzie jazzu – Ray Charles ” [czyt. dżezurej czarls] , autorstwa Waldemara Świerzego ukazuje twarz Raya Charles'a w czarnych okularach na czerwonym tle. Twarz artysty jest dynamicznie namalowana szerokimi pociągnięciami pędzla, skomponowana jest z plam: różu, czerwieni, żółci granatów, czerni i bieli. Wśród nich wyróżniają się białe zęby piosenkarza. Całość malowidła otoczona jest czarną, wąską ramką. Nad grafiką umieszczony jest czarny tekst na białym tle „Wielcy ludzie Ray Charles / Jazz Greats ” [czyt. dżez grejts], natomiast u dołu plakatu znajduje się napis „ Ray Charles ”.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rzn4EyOxjd4R3/1710924360/2husiejGfAJos5E4fxDhXCMIx6FHqkzR.jpg)
, autorstwa Joanny Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztofa Skrzypczyka. Na ciepłym, zielonym tle umieszczony został narysowany szerokimi pociągnięciami pędzla, drogowskaz z czterema tabliczkami w formie strzałek skierowanych w różnych kierunkach. Na każdej z nich znajdują się kolorowe, zwierzęce logotypy znanych marek takich jak Twitter [czyt. tłiter], Peugeot [czyt. peżot], Red Bull [czyt. red bul], Puma itp. W górnej części kompozycji mieści się żółto‑biały napis „ Zoo of the future ”.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RIh2zApgvVvFN/1710924362/HfKaVhydsm57E3lM8q3xSxJkjSsbNxUT.jpg)
![Ilustracja przedstawia plakat „Tygrys w pasy / w kołnierzu”, autorstwa Huberta Hilschera [czytaj: hilszera]. W centrum kompozycji, na czerwonym tle znajduje się siedząca postać tygrysa w czarno‑różowo‑zielono‑niebieskie pasy. Zwierzę ma owinięty wokół szyi biało‑szary, puszysty kołnierz. Spogląda na odbiorcę oczami o czarnych tęczówkach i czerwonych źrenicach. Z jego paszczy wystaje czerwony język. W górnym lewym rogu znajduje się narysowany cienką białą kreską napis „CYRK”.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1NNLbdIwemmg/1710924365/2fhKFBCP8kf5vHjE0Nc1aH2KjoXRSuC4.jpg)
![Ilustracja przedstawia plakat „POLSKI PLAKAT JAZZOWY”. Na tle pięciolinii ukazana została figurka muzykanta grającego na skrzypcach. Postać ubrana jest w czerwony hełm i bluzkę oraz niebieskie spodnie z czerwonym lampasem. Nad instrumentem unosi się luźno namalowana cienkimi kreskami, plątanina kolorowych mazajów. W dolnym prawym rogu znajdują się napisy „ POLISH JAZZ POSTER ” [czyt. polisz dżez poster] oraz „POLSKI PLAKAT JAZZOWY”.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RhVmGHOYlzcMO/1710924366/1wWQ4qbE01DuqUCzYdRa0hj1RD7ikIaK.jpg)
![Ilustracja przedstawia plakat „ Global Warming ” [czyt. global łorming] (Globalne ocieplenie), autorstwa Joanny Frydrychowicz‑Janiak, Krzysztofa Skrzypczyka. W centrum zamkniętej kompozycji, na niebieskim tle ukazana została uproszczona sylwetka jelenia, obwiedziona grubym białym konturem. W jej wnętrzu artystka namalowała gąszcz tropikalnych drzew na czerwono‑ceglastym tle. Pod postacią zwierzęcia znajduje się czarny napis: „ Global Warming ”.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RCuswkbyj5HBP/1710924368/2HTcKAOUZZI4PhR6oCDHXpA5Gm332CZb.jpg)
![Ilustracja przedstawia plakat „LIFE”, autorstwa Lexa Drewinskiego. W centrum kompozycji, na niebieskim tle znajduje się duży napis „ LIfE ” [czyt. lajf]. Litery „L”, „I” i „E” są czarne, natomiast „f” to biała literka z logo facebooka [czyt. fejsbuka].](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1hsJYhqtWj9G/1710924371/cQ1trx0pbg1poOmTWDap3PhUrTIvN1Qh.jpg)
![Afisz teatralny: Teatr Nowych Form Scenicznych zaprasza na przedstawienie teatralne pt. „Pinokio” na podstawie opowieści Carla Collodiego [czyt. karla kolodiego]. Reżyseria: Jan Kowalski. Scenariusz: Janusz Wiśniewski. Aktorzy: Jeremi Kowalski, Adam Nowak, Anna Nowacka, Katarzyna Bajkalska, Andrzej Malicki. Scenografia: Barbara Nowak. Dźwięk i oświetlenie: Studio Blask. Bilety można kupić na stronie internetowej lub w kasie teatru.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1CTM9P41ESuC/1710924371/1T5pkDChi2zD1luLK08q3OsH7pXFiKnv.jpg "Kliknij, aby powiększyć.")
