Józef Wybicki Mazurek Dąbrowskiego

Zwróć uwagę na opisane w tekście wydarzenia polityczno‑społeczne, jakie miały miejsce na ziemiach polskich w czasach, kiedy Józef Wybicki tworzył „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”.

Pieśń powstała w polskim obozie wojskowym w miejscowości Reggio nell’Emilia we Włoszech. Polski nie było już wtedy na mapach Europy, gdyż po III rozbiorze znajdowała się pod zaborami. Autor utworu, Józef Wybicki, napisał go dla  żołnierzy należących do Legionów Polskich dowodzonych przez generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Stworzył dla nich patriotyczną pieśń, która miała zagrzewać rodaków do walki oraz dodawać wiary w zwycięstwo i nadziei na odzyskanie niepodległości.

Zwróć uwagę na to, że pieśń została stworzona dla legionistów.

Autor zastosował czasowniki w 1. osobie liczby mnogiej, ponieważ w wierszu pojawia się podmiot zbiorowy. Józef Wybicki chciał w ten sposób wyrazić patriotyczne uczucia żołnierzy walczących w Legionach Polskich generała Dąbrowskiego.

Zwróć uwagę na to, że Polska żyje w sercach Polaków, to ludzie ją tworzą. Odszukaj te słowa hymnu, które wyrażają wiarę na powrót do kraju i jego wyzwolenie.

Fragmenty, które mówią o nadziei na odzyskanie wolności, to na przykład:

Jeszcze Polska nie zginęła, / kiedy my żyjemy;

złączym się z narodem;

będziem Polakami;

wrócim się przez morze.

W cytowanych fragmentach podmiot liryczny (polscy legioniści) ma nadzieję na powrót do wolnego kraju i połączenie się z całym narodem polskim. Żołnierze są przekonani, że Polska nie zginie, dopóki będzie w sercach i pamięci Polaków, którzy będą robić wszystko, aby wyzwolić ojczyznę. Jednocześnie autor stał się wyrazicielem patriotycznej postawy wszystkich rodaków, gdyż pieśń miała zagrzewać Polaków do walki oraz dodawać wiary w zwycięstwo i nadziei na odzyskanie niepodległości.

Jan Henryk Dąbrowski był twórcą Legionów Polskich we Włoszech. Zwróć uwagę na sformułowania: Kiedy my żyjemy, / przejdziem Wisłę, / będziem Polakami, / dał nam przykład Bonaparte, jak zwyciężać mamy. Fragment wzywający do działania znajdziesz w refrenie. Zastanów się, co mogli czuć żołnierze zgrupowani w obozie wojskowym we Włoszech. Czy wierzyli w wyzwolenie kraju z niewoli?

Generał Jan Henryk Dąbrowski był twórcą Legionów Polskich. To postać symbolizująca niezłomność, męstwo, chęć walki oraz ogromny patriotyzm. Jego nazwisko pojawia się również w refrenie.

W utworze występuje podmiot liryczny zbiorowy, świadczą o tym czasowniki w 1 osobie liczby mnogiej (przejdziem, będziem, mamy) i zaimki (nam, my).

Autor wzywa żołnierzy do działania słowami: „Marsz, marsz Dąbrowski”. Są to rozkazy dla Polaków, których czeka długa droga do ojczyzny.

Uczucia wyrażone w utworze to: patriotyzm, radość, entuzjazm, nadzieja, duma i zapał do działania.

Tekst jest pełen energii i radości, ponieważ mówi o nadziei, wspólnej walce w wolność i jedności Polaków.

W Mazurku Dąbrowskiego po każdej zwrotce powtarzają się słowa: „Marsz, marsz Dąbrowski, z ziemi włoskiej do Polski. Za twoim przewodem złączym się z narodem”.

Część tekstu, która powtarza się w pieśni czy piosence po każdej zwrotce, to refren.

Sięgnij po słownik języka polskiego, który pomoże ci sformułować definicje znaczeniowe wyrazów. Zastanów się też, od jakiego słowa może pochodzić obczyzna, a od jakiego ojczyzna.

Ojczyzna to kraj, w którym się ktoś urodził, którego jest obywatelem lub z którym jest związany emocjonalnie. Obczyzna to obce kraje, zagranica. Ojczyzna to miejsce, gdzie mieszkali nasi przodkowie, ojcowie, a obczyzna to coś obcego, przeciwieństwo ojczyzny.

Zwróć uwagę na tematy poruszane przez ekspertkę, uszereguj je w kolejności. Pamiętaj, aby każde wypowiedzenie rozpoczynać wielką literą i kończyć kropką.

Przykładowe odpowiedzi:

1. Ojczyzna to obszar zamieszkiwany przez ludność o wspólnym języku i kulturze.
2. Jeden kraj może być ojczyzną dla różnych narodów.
3. Obszary ojczyzn zmieniają się na przestrzeni dziejów (np. w wyniku konfliktów zbrojnych).
4. Polska w XX/XXI wieku staje się ojczyzną dla obywateli różnych narodowości.
5. Mała ojczyzna to miejsce bliskie sercu człowieka
6. Zarówno ojczyzna narodowa, jak i mała ojczyzna mogą być źródłem naszych korzeni, tradycji, szacunku i dumy.