Działania na liczbach wymiernych
7. O liczbach wymiernych - podsumowanie

Czy wiesz, że siedemnastowieczną Holandię ogarnęła tulipanowa gorączka? Cebulki tulipanów, sprzedawane na specjalnych giełdach, osiagały ogromne ceny - za jedną cebulkę najbardziej poszukiwanych odmian można było kupić na przykład 80 świń lub 40 srebrnych pucharów.
Obecnie największym miejscem, gdzie dokonywane są operacje kupna/sprzedaży jest giełda w Nowym Jorku. Nie sprzedaje się tam jednak cebulek tulipanow, ale papiery wartościowe.
Aby móc dokonywać bezpiecznych transakcji finansowych, trzeba trafnie szacować przewidywane zyski i straty. Pomocne będą w tym umiejętności rachunkowe, których rozwijaniem zajmiemy się w tym materiale. Dowiesz się też jakie liczby nazywamy wymiernymi i w jakiej kolejności wykonuje się działania na tych liczbach. Rozwiążesz zadania także z kontekstem praktycznym.
Liczby wymierne
Liczby wymierne to liczby, które można zapisać w postaci ilorazu dwóch liczb całkowitych, w którym dzielnik jest różny od zera.
Zauważ, że liczbę wymierną można przedstawić za pomocą ułamka zwykłego.
Zatem liczbami wymiernymi są liczby całkowite (można je zapisać na przykład za pomocą ułamka o mianowniku jeden), ułamki zwykłe oraz ułamki dziesiętne skończone lub nieskończone okresowe.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R6VCQh5kPKr7j
Animacja przedstawia przykładowe liczby wymierne.
Przeciągnij liczby z dolnej sekcji do górnej.
<math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>5</mn></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>12</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>6</mn></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>6</mn></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mn>0,(2)</mn></math>, <math><mfrac><mrow><mn>21</mn></mrow><mrow><mn>7</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mfrac><mrow><mn>8</mn></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mn>1</mn></math>, <math><mo>-</mo><mn>10</mn></math>, <math><mn>1</mn></math>, <math><mo>-</mo><mn>5</mn></math>, <math><mfrac><mrow><mn>0</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mn>10</mn></math>, <math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>12</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mfrac><mrow><mn>8</mn></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mn>0,(2)</mn></math>, <math><mfrac><mrow><mn>0</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mn>10</mn></math>, <math><mn>1,1</mn></math>, <math><mo>-</mo><mn>10</mn></math>, <math><mn>1</mn></math>, <math><mfrac><mrow><mn>0</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mn>12</mn></math>, <math><mn>12</mn></math>, <math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>5</mn></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mn>5</mn></math>, <math><mfrac><mrow><mn>8</mn></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mn>5</mn></math>, <math><mfrac><mrow><mn>21</mn></mrow><mrow><mn>7</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mfrac><mrow><mn>21</mn></mrow><mrow><mn>7</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mn>5</mn></math>, <math><mn>12</mn></math>, <math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>12</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mn>5</mn></math>, <math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>12</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mn>5</mn></math>, <math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>6</mn></mrow><mrow><mn>2</mn></mrow></mfrac></math>, <math><mo>-</mo><mn>5</mn></math>
| Naturalne | |
|---|---|
| Całkowite | |
| Wymierne | |
| Ujemne | |
| Mniejsze od |
Wybierz.
naturalna, wymierna, naturalną, dodatnią, dodatniej, ujemnej, nieskończone nieokresowe, skończone
Każda liczba .................................................. jest liczbą całkowitą. Liczba przeciwna do liczby całkowitej .................................................. jest liczbą naturalną. Odwrotność liczby naturalnej różnej od zera jest liczbą ................................................... Liczba, która ma rozwinięcie dziesiętne .................................................. nie jest liczbą wymierną.
- Każda liczba naturalna jest liczbą wymierną.
- Każda liczba wymierna jest liczbą całkowitą.
- W zbiorze liczb całkowitych nie ma najmniejszej liczby.
- nie jest liczbą wymierną.
Działania na liczbach wymiernych
Działania na liczbach wymiernych wykonujemy według ustalonej kolejności:
działania w nawiasach,
potęgowanie,
mnożenie lub dzielenie,
dodawanie lub odejmowanie.
Działania na liczbach wymiernych wykonujemy w takiej samej kolejności jak działania na ułamkach.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R16N8bXKxHS5N
Animacja przedstawia jak poprawnie obliczać wyniki działań wymiernych, przestrzegając prawidłowej kolejności wykonywania działań.
Uzupełnij luki, wpisując poprawne wartości. Tu uzupełnijTu uzupełnijTu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij Tu uzupełnij
- Suma sześcianów sześciu liczb ujemnych jest liczbą dodatnią.
- Suma liczby dodatniej i jej wartości bezwzględnej jest liczbą dodatnią.
- Iloczyn liczby ujemnej i jej wartości bezwzględnej jest liczbą dodatnią.
- Suma odwrotności liczb ujemnych jest liczbą ujemną.
- Suma parzystej liczby składników ujemnych jest liczbą dodatnią.
- Iloczyn parzystej liczby liczb ujemnych jest liczbą dodatnią.
- Iloczyn liczby i jej odwrotności jest równy zero.
- Iloraz liczby ujemnej przez sumę liczb dodatnich jest liczbą ujemną.
- Iloczyn kwadratów pięciu liczb ujemnych jest liczbą ujemną.
- Odwrotność sumy trzech liczb ujemnych jest liczbą ujemną.
Połącz w pary.
<span aria-label=" minus, początek ułamka, trzynaście, mianownik, siedem, koniec ułamka" role="math"><math><mo>-</mo><mfrac><mrow><mn>13</mn></mrow><mrow><mn>7</mn></mrow></mfrac></math></span>, <span aria-label="początek ułamka, jeden, mianownik, trzy, koniec ułamka" role="math"><math><mfrac><mrow><mn>1</mn></mrow><mrow><mn>3</mn></mrow></mfrac></math></span>, <span aria-label="siedem" role="math"><math><mn>7</mn></math></span>, <span aria-label="początek ułamka, jedenaście, mianownik, dziewięć, koniec ułamka" role="math"><math><mfrac><mrow><mn>11</mn></mrow><mrow><mn>9</mn></mrow></mfrac></math></span>, <span aria-label="dziewięć początek ułamka, jeden, mianownik, pięć, koniec ułamka" role="math"><math><mn>9</mn><mfrac><mrow><mn>1</mn></mrow><mrow><mn>5</mn></mrow></mfrac></math></span>
Notatnik
Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.