Kultura języka. Krótkie wiadomości tekstowe - SMS

Warto wiedzieć!

Każdego dnia wymieniamy między sobą dziesiątki komunikatów: dyskutujemy ze znajomymi, rozmawiamy przez telefon, wysyłamy e‑mailee‑mailee‑maile, smsy, korzystamy z komunikatorów internetowych. Jednak nie zawsze tak było. Początkowo porozumiewano się za pomocą gestów, głosu, zmiany intonacji, z czasem słów. To, co dla nas jest codziennością, dla naszych dalekich przodków stanowiło nie lada osiągnięcie.

Obejrzyj film o rozwoju pisma na przestrzeni wieków oraz o różnych rodzajach współczesnego komunikowania się.

RdPwSXnzAIYJI

Film omawia rozwój pisma oraz współczesne formy komunikacji językowej. Czas trwania filmu 8 minut 34 sekundy

Film omawia rozwój pisma oraz współczesne formy komunikacji językowej. Czas trwania filmu 8 minut 34 sekundy

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RdPwSXnzAIYJI

Film omawia rozwój pisma oraz współczesne formy komunikacji językowej. Czas trwania filmu 8 minut 34 sekundy

Etyka słowaEtyka słowaEtyka słowa

Na etykę słowa składają się m.in.:

• prawdomówność;

• uprzejmość;

• podmiotowepodmiotowośćpodmiotowe traktowanie się nadawcy i odbiorcy;

• szanowanie cudzych poglądów.

Estetykaestetyka słowaEstetyka słowa

Niektóre teksty uznajemy za estetyczne,  inne nie. Czy wiesz, że etykę, jak i estetykę językową burzą wulgaryzmy. Zapoznaj się z mapą myśli, która prezentuje przykłady reguł opisujących estetyczne i nieestetyczne teksty oraz wymowę.

Etykieta językowaetykieta językowaEtykieta językowa

W języku polskim, podobnie jak w każdym innym, występują dwie odmiany: oficjalna i nieoficjalna. Ta pierwsza stosowana jest we wszystkich sytuacjach formalnych i bywa nazywana “polszczyzną formalną”, natomiast druga stosowana jest w nieformalnych rozmowach czy prywatnej korespondencji. Obie te odmiany mają jednak wspólny mianownik: etykietę językową. Małgorzata Marcjanik definiuje ją jako:

R1YvHZMvACBJK

Zdjęcie prezentuje ekran smartfonu, na którym są ikony aplikacji mobilnych. Wśród nich są między innymi Instagram, Facebook [czyt. fejsbuk] i Twitter [czyt. tłiter].

Źródła inspiracji językowych dla użytkowników FacebookaFacebookaFacebooka, Instagrama, TwitteraTwitteraTwittera, TikToka są nieprzebrane: wypowiedzi osób publicznych, teksty piosenek, kwestie z filmów, seriali czy amatorskich filmików i animacji, memy itd. Używanie takich nośnych cytatów bywa czymś w rodzaju mrugnięcia okiem do wtajemniczonych. W ten sposób buduje się nowa pokoleniowa wspólnota oparta na języku

Czym jest moda językowa?

O modzie językowej mówi się wtedy, gdy do obiegu komunikacyjnego wchodzi nowy element języka. Choć zwykle nie jest koniecznym uzupełnieniem słownictwa, ale zaczyna się „panoszyć” w języku, wypierając rodzime słowa. Przykład: wyraz „dokładnie” zaczyna być używany w różnych znaczeniach i kontekstach, częściej niż wcześniej – użytkownicy wybierają go chętniej, bo częściej go słyszą, i tak zamyka się koło mody językowej. Przykładem słowa modnego, a niekoniecznie potrzebnego, jest przedrostek wielokrotności jednostki miary wielkości fizycznych: mega, który funkcjonuje w polszczyźnie jako synonim wielu innych wyrazów, np.: „wspaniały”, „świetny”, „doskonały”, „wyśmienity”, „piękny”, „interesujący” itp. Niestety, „kariera” tego przedrostka w języku polskim nie jest skończona, rozplenił się skutecznie w słowniku dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Podobnie dzieje się z wieloma innymi słowami. Poniższy schemat obrazuje etapy funkcjonowania modnego wyrazu w obiegu językowym:

R1ZsspzPg6nKR

Schemat. Etapy funkcjonowania modnego słowa w języku. 1. Nowe słowo lub wyrażenie pojawia się w języku, choć nie zawsze jest potrzebne. 2. Rozplenia się, jest ekspansywne. 3. Wypiera inne, bo jest wygodne i szybko przychodzi na myśl, staje się słowem‑wytrychem. 4. Następuje zubożenie języka z powodu nadużywania modnego słowa zamiast jego synonimów. 5. Modne słowo zużywa się, nabiera ogólnego, nieprecyzyjnego znaczenia.

We współczesnej polszczyźnie najwięcej modnych wyrazów wywodzi się z języka angielskiego. Język angielski jako lingua francalingua francalingua franca jest uznawany za prestiżowyprestiżowyprestiżowy, m.in. dlatego, że biegłość w posługiwaniu się nim umożliwia komunikację na arenie międzynarodowej.

Internet obficie dostarcza modnych wyrazów i wyrażeń. Przede wszystkim jego najmłodsza społeczność zasila język nowymi określeniami, zwrotami, powiedzeniami, takimi jak nerd (osoba nadmiernie fascynująca się naukami ścisłymi i/lub grami komputerowymi), co ja pacze (wyraża dezaprobatę i poczucie straconego czasu; źródłem jest słynne w sieci zdjęcie kota z takim podpisem) czy essa (słowo wieloznaczne, najogólniej: wyrażenie pozytywnych emocji). Wynika to m.in. z dążności użytkowników sieci do oryginalności, wyróżniania się i demonstrowania swojego obycia z najnowszymi trendamitrendtrendami. W języku społeczności internetowej szerzy się moda na skróty, np. thx – dzięki (z ang. thanks); c'nie? – jako skrócona wersja potocznego pytania: „co nie?”;  ocb – skrót od pytania: „o co biega?”. Skróty te chętnie stosowane są w esemesach. Da się również zaobserwować  skłonność do krótkich, celnych uwag, np.: - Dobrze ci poszedł sprawdzian? - Racza (tzn. „raczej”), albo ironiczna reakcja: XD na czyjś monolog. Rozwlekłe posty i komentarze są niemodne.

Sprawdź, czy umiesz!